Πέτρος Σ. Κόκκαλης: ο επαναστάτης γιατρός
Μια πρωτότυπη μελέτη του καθηγητή Θανάση Χρήστου για τον παππού του υποψήφιου ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ.
Γιώργος Πετρόπουλος
Το
βιβλίο του Θανάση Χρήστου για τον Πέτρο Κόκκαλη. Αριστερά σε νεαρή
ηλικία και δεξιά στο βήμα του Εθνικού Συμβουλίου στις Κορυσχάδες
_________________________
_________________________
Από
το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου κυκλοφόρησε η μελέτη του Θανάση Χρήστου
«Πέτρος Σωκρ. Κόκκαλης (1896-1962)- Ο αστός επαναστάτης Ιατρός- Από τον
αντιβενιζελισμό στο Λενινισμό». Το βιβλίο προλογίζει ο εγγονός,
συνοματεπώνυμος του Πέτρου Κόκκαλη και υποψήφιος ευρωβουλευτής του
ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Θανάσης Χρήστου είναι αναπληρωτής
καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο προαναφερόμενο
Πανεπιστήμιο και μελετά την ιστορία του Πέτρου Κόκκαλη πάνω από δύο
δεκαετίες με αποτέλεσμα να έχει ολοκληρωμένη γνώση ευρύτατων πηγών γύρω
από τη ζωή και το έργο του.
Πλούτος πηγών
Η
μελέτη του Θανάση Χρήστου για τον Πέτρο Κόκκαλη δεν είναι μια βιογραφία
με την κλασική έννοια του όρου. Γράφτηκε με τρόπο που να είναι χρήσιμη
από διδακτικής απόψεως για τους φοιτητές του. Κάτι λιγότερο από το μισό
του βιβλίου καλύπτεται από τη σύντομη βιογραφία του Π. Κόκκαλη που
συνέθεσε ο συγγραφέας.
Το
δεύτερο και μεγαλύτερο μέρος της μελέτης καλύπτεται από επιλογή
αρχειακών πηγών, οι οποίες παρατίθενται αυτούσιες. Στην πραγματικότητα ο
πανεπιστημιακός δάσκαλος, έχοντας κατά νου την ανάγκη των φοιτητών του
να ερευνούν, να μελετούν και να συμπεραίνουν, τους δίνει ένα
συγκροτημένο και ολοκληρωμένο πλαίσιο μέσα από το οποίο μπορούν να
προσεγγίσουν την προσωπικότητα του Πέτρου Κόκκαλη, να ασκηθούν στην
έρευνα και τη σύνθεση των πηγών, να καταλήξουν σε συμπεράσματα.
Με
αυτή την έννοια το βιβλίο του Θανάση Χρήστου δεν είναι μια έτοιμη και
ολοκληρωμένη άποψη για την προσωπικότητα του βιογραφούμενου, αλλά ένα
επιστημονικό εργαλείο για να τον γνωρίσουμε ο καθένας ξεχωριστά και να
σχηματίσουμε αυτοτελή δική μας άποψη. Πρόκειται για έναν οδηγό μελέτης,
γνωριμίας και γνώσης αυτής της τεράστιας επιστημονικής και πολιτικής
προσωπικότητας που γέννησε η Ελλάδα και η οποία δεν έχει βρει ακόμη στην
ελληνική ιστοριογραφία τη θέση που της αξίζει.
Βιβλίο-οδηγός
Αν
και η μελέτη γράφτηκε για τις ανάγκες των φοιτητών, δηλαδή των
μελλοντικών επιστημόνων, στην πραγματικότητα είναι απολύτως προσιτή στο
ευρύ αναγνωστικό κοινό. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί απλή γλώσσα με σκόπιμη
αποφυγή της δύσκολης επιστημονικής ορολογίας, κάνοντας το βιβλίο εύκολα
προσβάσιμο στον απλό αναγνώστη και ταυτόχρονα εστία κινήτρων για
περισσότερη και βαθύτερη μελέτη πάνω στο βιογραφούμενο πρόσωπο.
Ο
αναγνώστης θα βρει στο βιβλίο μια προσεγμένη και αναλυτική περιγραφή
της ζωής του Πέτρου Κόκκαλη, καθώς και αρχειακό υλικό που προέρχεται από
ρεπορτάζ εφημερίδων, από τα αρχεία του Πανεπιστημίου Αθηνών, του οποίου
υπήρξε καθηγητής, από τα γερμανικά αρχεία καθώς σε αυτή τη χώρα ο
βιογραφούμενος σπούδασε και μεγαλούργησε ως επιστήμονας. Για την
πολιτική δράση του Κόκκαλη υπάρχει στο βιβλίο υλικό από το αρχείο του
ΚΚΕ. Επίσης το βιβλίο περιέχει αναμνήσεις για τον Πέτρο Κόκκαλη από
κορυφαίους Ελληνες, όπως ο Στρατής Τσίρκας, ο Μενέλαος Λουντέμης, ο
Δημήτρης Χατζής, η Ρόζα Ιμβριώτη, καθώς και πλήθος άγνωστου φωτογραφικού
υλικού.
♦ Το βιβλίο του Θανάση Χρήστου
για τον Πέτρο Κόκκαλη θα παρουσιαστεί από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
στην Παλαιά Βουλή, την Παρασκευή 17/5, στις 7 μ.μ.
Πέτρος Κόκκαλης
Ποιος ήταν
Γεννήθηκε
στις 18 Σεπτεμβρίου του 1896 στη Λιβαδειά και πέθανε στις 15 Ιανουαρίου
του 1962 στο Βερολίνο. Το Δημοτικό και το Γυμνάσιο τα τελείωσε στη
γενέτειρά του και κατόπιν ήρθε στην Αθήνα όπου φοίτησε στην Ιατρική στα
1911-1913.
Τις ιατρικές σπουδές του τις συνέχισε στο Βερολίνο (1913-1914), στη Ζυρίχη (1915-1916) και στη Βέρνη (1916-1917). Από τη Βέρνη πήρε το δίπλωμά του και τον Ιανουάριο του 1919 ανακηρύχθηκε σε δόκτορα της Ιατρικής. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1929 όπου διέγραψε μια λαμπρή καριέρα.
Τον Μάιο του 1929 έγινε υφηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1939 έγινε τακτικός καθηγητής στην έδρα της Χειρουργικής και διευθυντής της XI Πανεπιστημιακής Κλινικής Αθηνών στο «ΑΡΕΤΑΙΕΙΟΝ» Νοσοκομείο. Στις θέσεις αυτές παρέμεινε ώς το 1946 που απολύθηκε για πολιτικούς λόγους, όπως άλλωστε συνέβη και με πολλούς άλλους ΕΑΜίτες και προοδευτικούς πανεπιστημιακούς.
Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο ο Π. Κόκκαλης πήρε μέρος από τη θέση του συμβούλου χειρουργού στο Σώμα Στρατού στην Ηπειρο. Στη συνέχεια συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση και από τον Απρίλιο ώς τον Οκτώβριο του 1944 διετέλεσε γραμματέας (υπουργός) Υγείας και Πρόνοιας της ΠΕΕΑ (Κυβέρνηση του Βουνού). Συμμετείχε επίσης στον ΔΣΕ και στην Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση, σε όλη τη διάρκεια της ζωής της, από τη θέση του υπουργού Υγιεινής και Παιδείας.
Μετά τον Εμφύλιο θα ακολουθήσει την τύχη των μαχητών του ΔΣΕ στην πολιτική προσφυγιά. Στο διάστημα 1950-1955 θα αναπτύξει μεγάλη δράση από τη θέση του υπευθύνου της ΕΒΟΠ (Επιτροπή Βοήθειας στο Παιδί), προσφέροντας όλες του τις δυνάμεις στην υπηρεσία των αναγκών των παιδιών των πολιτικών προσφύγων. Δίπλα του θα έχει άξιους συνεργάτες εκπαιδευτικούς όπως την Ελλη Αλεξίου, τον Γ. Αθανασιάδη κ.ά.
Το 1954 του έγινε πρόταση από τον υπουργό Επιστημών της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας να εργαστεί μόνιμα στο Βερολίνο. Από τον Μάιο του 1955 εργάστηκε ως διευθυντής του Ινστιτούτου Πειραματικής Χειρουργικής της Καρδιάς και των Αγγείων στην Ακαδημία Επιστημών του Βερολίνου, η οποία τον εξέλεξε παμψηφεί μέλος της το 1959. Το 1957 έγινε καθηγητής στην έδρα της Χειρουργικής του Πανεπιστημίου «Χούμπολντ». Ταυτόχρονα από το 1957 ώς το 1962 διετέλεσε πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής Πολιτικών προσφύγων Ελλάδος (ΚΕΠΠΕ).
Τις ιατρικές σπουδές του τις συνέχισε στο Βερολίνο (1913-1914), στη Ζυρίχη (1915-1916) και στη Βέρνη (1916-1917). Από τη Βέρνη πήρε το δίπλωμά του και τον Ιανουάριο του 1919 ανακηρύχθηκε σε δόκτορα της Ιατρικής. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1929 όπου διέγραψε μια λαμπρή καριέρα.
Τον Μάιο του 1929 έγινε υφηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1939 έγινε τακτικός καθηγητής στην έδρα της Χειρουργικής και διευθυντής της XI Πανεπιστημιακής Κλινικής Αθηνών στο «ΑΡΕΤΑΙΕΙΟΝ» Νοσοκομείο. Στις θέσεις αυτές παρέμεινε ώς το 1946 που απολύθηκε για πολιτικούς λόγους, όπως άλλωστε συνέβη και με πολλούς άλλους ΕΑΜίτες και προοδευτικούς πανεπιστημιακούς.
Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο ο Π. Κόκκαλης πήρε μέρος από τη θέση του συμβούλου χειρουργού στο Σώμα Στρατού στην Ηπειρο. Στη συνέχεια συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση και από τον Απρίλιο ώς τον Οκτώβριο του 1944 διετέλεσε γραμματέας (υπουργός) Υγείας και Πρόνοιας της ΠΕΕΑ (Κυβέρνηση του Βουνού). Συμμετείχε επίσης στον ΔΣΕ και στην Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση, σε όλη τη διάρκεια της ζωής της, από τη θέση του υπουργού Υγιεινής και Παιδείας.
Μετά τον Εμφύλιο θα ακολουθήσει την τύχη των μαχητών του ΔΣΕ στην πολιτική προσφυγιά. Στο διάστημα 1950-1955 θα αναπτύξει μεγάλη δράση από τη θέση του υπευθύνου της ΕΒΟΠ (Επιτροπή Βοήθειας στο Παιδί), προσφέροντας όλες του τις δυνάμεις στην υπηρεσία των αναγκών των παιδιών των πολιτικών προσφύγων. Δίπλα του θα έχει άξιους συνεργάτες εκπαιδευτικούς όπως την Ελλη Αλεξίου, τον Γ. Αθανασιάδη κ.ά.
Το 1954 του έγινε πρόταση από τον υπουργό Επιστημών της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας να εργαστεί μόνιμα στο Βερολίνο. Από τον Μάιο του 1955 εργάστηκε ως διευθυντής του Ινστιτούτου Πειραματικής Χειρουργικής της Καρδιάς και των Αγγείων στην Ακαδημία Επιστημών του Βερολίνου, η οποία τον εξέλεξε παμψηφεί μέλος της το 1959. Το 1957 έγινε καθηγητής στην έδρα της Χειρουργικής του Πανεπιστημίου «Χούμπολντ». Ταυτόχρονα από το 1957 ώς το 1962 διετέλεσε πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής Πολιτικών προσφύγων Ελλάδος (ΚΕΠΠΕ).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου