ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΑΤΡΕΙΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ

Ο ΞΕΝΟΦΩΝ Α. ΜΠΡΟΥΝΤΖAΚΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΤΕΣΣΕΡΑ ΒΙΒΛΙΑ ΜΕ ΚΛΑΣΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ  ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ

Η πιο σύγχρονη κλασική σειρά μυστηρίου

Οι νέες εκδόσεις Ποικίλη Στοά, που έκαναν την εμφάνισή τους στον χώρο των εκδόσεων τον Νοέμβριο του 2015, δημιούργησαν (παράλληλα με τη σειρά αριστουργημάτων της κλασικής λογοτεχνίας) και μια σειρά κλασικών έργων μυστηρίου. Πρώτο βιβλίο, «Ο Εκδικητής» του Τόμας ντε Κουίνσυ. Ακολούθησε η έκδοση μιας συλλογής διηγημάτων μυστηρίου του Καρόλου Ντίκενς με τίτλο «Η δίκη για φόνο και άλλα μυστήρια». Πρόσφατα κυκλοφόρησαν τέσσερις ακόμη τίτλοι, που εμπλουτίζουν την πρωτότυπη αυτή εκδοτική προσπάθεια, η οποία αναζητεί τις κλασικές καταβολές των αφηγήσεων μυστηρίου. Στόχος της σειράς είναι να χαρίσει στον αναγνώστη μια σπάνια βιβλιοθήκη μυστηρίου.

 

Γουίλκι Κόλλινς

Ο ζωντανός νεκρός

Μετάφραση: Γιώργος Μπαρουξής

Εκδόσεις: Ποικίλη Στοά

Σελ.: 132

 

Ο «Ζωντανός νεκρός» είναι ίσως το πρώτο δικαστικό θρίλερ που γράφτηκε ποτέ. Ο Γουίλκι Κόλλινς (1824-1889), ένας από τους πιο σημαντικούς μυθιστοριογράφους της βικτωριανής εποχής, δημοσίευσε αυτή τη νουβέλα το 1874. Η κεντρική της ιδέα ανάγεται σε μια αληθινή υπόθεση που απασχόλησε τη δικαιοσύνη στην Αμερική το 1819 και είναι η πρώτη αποδεδειγμένη δικαστική πλάνη στην ιστορία των ΗΠΑ. Δύο αδέρφια, ο Τζέσε και ο Στέφεν Μπουρν, καταδικάζονται σε θάνατο στο Βερμόντ για τον φόνο τού κουνιάδου τους, περνούν έναν φρικτό χρόνο αναμονής της εκτέλεσής τους στη φυλακή και τελικά απαλλάσσονται διότι το υποτιθέμενο θύμα τους θεάται να βολτάρει υγιέστατο στο Νιου Τζέρσεϊ το 1820. Η πραγματική αυτή ιστορία προσφέρει τον καμβά πάνω στον οποίο ο Γουίλκι Κόλλινς συνθέτει τη μυθοπλασία του και αναπτύσσει την κριτική του για τις συστημικές και εγγενείς αδυναμίες της αμερικανικής δικαιοσύνης, που συχνά καταδικάζει αθώους βασισμένη σε ψευδείς μαρτυρίες, παραβλέψεις αποδεικτικών στοιχείων και υποκειμενικές αντιλήψεις των λειτουργών της. 

Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα προσφιλές πεδίο μελέτης και ανάλυσης για τον Γουίλκι Κόλλινς, που το 1846, σε ηλικία εικοσιτεσσάρων ετών αποφάσισε να γίνει δικηγόρος προς μεγάλη απογοήτευση του πατέρα του, ο οποίος επιθυμούσε να δει τον γιο του κληρικό. Εν τούτοις, δεν ολοκλήρωσε τις νομικές σπουδές του, αλλά αφοσιώθηκε στη συγγραφή. 

Έγραψε διηγήματα, βιογραφίες, δημοσιογραφικά κείμενα και πολλά θεατρικά έργα. Με τα είκοσι τρία μυθιστορήματά του, όμως, απέκτησε διεθνή φήμη και σήμερα θεωρείται ο κορυφαίος συγγραφέας μυστηρίου της εποχής του.

 

Μαίρη Σέλλεϋ / Σαρλότ Μπροντέ / Λουίζα Μέι Άλκοτ / Μαίρη Ελέανορ Γουίλκινς Φρήμαν / Ήντιθ Νέσμπιτ / Μαίρη Χάντερ Ώστιν

Οι κυρίες του μυστηρίου 

Ανθολόγηση - Εισαγωγή: Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης

Εκδόσεις: Ποικίλη Στοά

Σελ.: 172

 

Η σύγχρονη κριτική ανάλυση της γυναικείας λογοτεχνίας του δεκάτου ενάτου αιώνα εστιάζει μεταξύ άλλων στην κατανόηση των βαθύτερων λόγων για τους οποίους οι γυναίκες συγγραφείς, κυρίως στη Γαλλία, την Αγγλία και την Αμερική, μπόρεσαν να τύχουν μιας πρωτοφανούς σε έκταση και διάρκεια προβολής και επιτυχίας σε μια εποχή κατά την οποία οι πνευματικές επιδόσεις των γυναικών αντιμετωπίζονταν με πατριαρχική απαξίωση. Οι τεράστιες κοινωνικές, οικονομικές και ταξικές εξελίξεις που ακολούθησαν τη Βιομηχανική Επανάσταση, η ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου, των αγορών και των πόλεων, και η ένταξη των γυναικών σ’ όλους τους παραγωγικούς τομείς, σηματοδότησαν τη συνειδητοποίηση από την πλευρά τους της επιβεβλημένης στο φύλο τους πολιτικής, νομικής και κοινωνικής ανισότητας. Η ραγδαία αύξηση των γυναικών που είχαν πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση σήμανε την επί ίσοις όροις συμμετοχή τους στα πνευματικά τεκταινόμενα της εποχής, στα οποία πολλές φορές μάλιστα υπήρξαν πρωτοπόρες. Οι γυναίκες συγγραφείς διακρίθηκαν για το εύρος των θεματικών τους επιλογών, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι ιστορίες μυστηρίου, αγωνίας και τρόμου, οι μεταφυσικές υποθέσεις και οι αστυνομικές περιπέτειες, λογοτεχνικά πεδία δηλαδή που θεωρούντο ανδρική αποκλειστικότητα! Σ’ αυτή την ανθολογία παρουσιάζονται έξι σημαντικές γυναίκες που έζησαν και έγραψαν στη διάρκεια του δεκάτου ενάτου αιώνα, η καθεμιά από τη δική της σκοπιά, αντιμέτωπες με τις καθόλου ευνοϊκές συνθήκες της εποχής τους απέναντι σε γυναίκες που τολμούσαν να αμφισβητήσουν τα κοινωνικά στερεότυπα. Οι έξι πρώιμες αυτές ιστορίες μυστηρίου και αγωνίας με υποθέσεις απαγωγών, ναρκωτικών, φαντασμάτων και μεταφυσικών φαινομένων εντυπωσιάζουν με τη σύγχρονη αφηγηματική τους ένταση και τη διαχρονική αντοχή της κλασικής γραφής. 

 

Έντγκαρ Ουάλλας 

Το μυστήριο του Λόουν Χάουζ 

Μετάφραση: Γιώργος Μπαρουξής

Εκδόσεις: Ποικίλη Στοά

Σελ.: 156

 

Το χαλαρό και ελευθεριάζον ύφος του συνδυασμένο με έναν ιλιγγιώδη αφηγηματικό ρυθμό, η πανταχού παρούσα ειρωνεία, ο πλούτος του υπαινικτικού λόγου του, η παιγνιώδης παράθεση τσιτάτων της «υψηλής» κουλτούρας ή της λαϊκής θυμοσοφίας, αλλά κυρίως η βαθύτατα νεωτερική εικόνα του άνδρα και της γυναίκας στο έργο του, είναι μερικά από τα στοιχεία που εντυπωσιάζουν στη γραφή του Έντγκαρ Ουάλλας. Οι γυναίκες του Ουάλλας είναι ισχυρές όσο και θηλυκές – πράγμα ανοίκειο σε μια εποχή κατά την οποία οι κυρίες στις βρετανικές ιστορίες ντετέκτιβ και μυστηρίου είτε ήταν… η ανάπαυση του πολεμιστή ή έπρεπε να μιμηθούν πειστικά τις ανδρικές συμπεριφορές, για να τις πάρουν στα σοβαρά. Αντίθετα, οι άνδρες του είναι συχνά γελοίοι, ασταθείς και ανασφαλείς, και θεωρώντας ότι έχουν τον έλεγχο, κυνηγούν ψευδαισθήσεις και σπάνε κυριολεκτικά τα μούτρα τους πάνω στην ωμή πραγματικότητα.

Ο Ουάλλας διαβάζεται σήμερα σαν να ήταν σύγχρονος και αυτό βασίζεται στο γεμάτο γρήγορα εναλλασσόμενες εικόνες, σχεδόν κινηματογραφικό, στιλ του.

 

 

Σεριντάν λε Φανού

Η δολοφονημένη εξαδέλφη

Μετάφραση: Γιώργος Μπαρουξής

Εκδόσεις: Ποικίλη Στοά

Σελ.: 80

 

Η «Δολοφονημένη εξαδέλφη» («The Murdered Cousin») ανήκει στις μικρές ιστορίες του Λε Φανού και αποτελεί ένα εξαίρετο δείγμα βικτωριανής μυθοπλασίας τρόμου. Η ιστορία, σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, διαδραματίζεται πίσω από τους περίκλειστους τοίχους ενός ερειπωμένου πύργου, σε ένα περιβάλλον όπου οι συνθήκες ενός αόρατου τρόμου δημιουργούν μια ατμόσφαιρα ασφυξίας. Η ηρωίδα μοιάζει εγκλωβισμένη σε ένα αδιέξοδο, σε μια προδιαγεγραμμένη μοίρα. Μοναδική αχτίδα φωτός καθώς περιφέρεται έντρομη από δωμάτιο σε δωμάτιο είναι η εξαδέλφη της – ένα πλάσμα αδύναμο που δεν μπορεί να της προσφέρει κάτι ουσιαστικότερο από μια ανέλπιδη παρηγοριά. Έχοντας στόχο την περιουσία, ο έκλυτος θείος της και ο μοχθηρός εξάδελφός της έχουν εξυφάνει μια αποτρόπαιη συνωμοσία εξόντωσής της. Τα σχέδιά τους στηρίζονται στην απερίσκεπτη διαθήκη του ίδιου της του πατέρα, που βασιζόταν στην καλή πίστη και στη βεβαιότητά του για την ηθική ακεραιότητα του διεφθαρμένου αδελφού του. Όλα μοιάζουν να συνωμοτούν σε βάρος της νεαρής και ανήμπορης κοπέλας, η οποία εις μάτην προσπαθεί να βρει μια διέξοδο διαφυγής. Ο Λε Φανού φιλοτεχνεί αριστοτεχνικά ένα αδιέξοδο πλέγμα τρόμου, όπου εν τέλει το στοιχείο της τραγωδίας είναι απρόβλεπτο, καθώς η πιο αποκρουστική εκδοχή της ανθρώπινης φύσης έρχεται αντιμέτωπη με μια από μηχανής θεία δίκη εξίσου σκληρή, ουδόλως λυτρωτική, με την κάθαρση να συντελείται με τη θυσία μιας άδολης και ουσιαστικά αμέτοχης ύπαρξης. Πρόκειται, λοιπόν, όπως έγραψε ο συγγραφέας Χένρυ Τζαίημς, για «ένα ανάγνωσμα ιδανικό για τις μεταμεσονύχτιες ώρες σ’ ένα σπίτι στην εξοχή…».
ΠΗΓΗ Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1978 στις 20-07-2017