Στερνή μου γνώση...

 

 

Σεβαστάκης Δημήτρης

Δημοσίευση: Η Αυγή,  24 Σεπτεμβρίου 2017 

 

 

Αυτό που πρέπει να υπερβείς είναι κεκτημένα και κακές συνήθειες ή διαφθορά. Αυτό που πρέπει να υπερβείς είναι καρκινώδεις εγωισμοί και ασκήσεις κομματικού φορμαλισμού. Μαζί με ασχετοσύνη

Πριν από λίγα χρόνια είχαν επιστρατευτεί από την κυβέρνηση με κορμό τη Νέα Δημοκρατία οι εκπαιδευτικοί, επειδή προανήγγειλαν κινητοποιήσεις μέσα στις εξετάσεις. Πριν από λίγα χρόνια είχαν απολυθεί εκπαιδευτικοί ορισμένων ειδικοτήτων, π.χ. νοσηλευτές.
Θυμάμαι ότι είχα δημοσιεύσει ένα οργισμένο κείμενο για έναν υβριστή των καθηγητών. Ο τύπος ήταν σε μια ουρά στο σούπερ μάρκετ και κατέβαζε απ’ τον γάιδαρο ό,τι είχε σχέση με την εκπαίδευση. «Οι τεμπέληδες που δουλεύουν έξι μήνες τον χρόνο, σιγά μην νικήσουν το κράτος» κ.λπ.
Τα ΜΜΕ είχαν δημιουργήσει μια ασφυκτική εικόνα, όπως εξάλλου για όλες τις ομάδες των κινητοποιούμενων. Το επιχείρημα ότι στο Δημόσιο είναι προστατευμένοι οι εργαζόμενοι, ενώ στον ιδιωτικό τομέα όχι, είχε ανασυρθεί και γινόταν κατάχρησή του για να αποδυναμώσει και τις δύο κατηγορίες. Ο καθένας είχε άδικο για κάποιον άλλον. Αφαιρούσε ποσοστό δίκιου και δικαιώματος από μια άλλη εργασιακή ομάδα. Αυτός ο κοινωνικός αυτοματισμός είχε χρησιμοποιηθεί υπερβολικά για να κατασταλεί κάθε διεκδίκηση, κάθε διαφορετική άποψη.
Συζητώντας με εκπαιδευτικούς οι περισσότεροι -ανεξαρτήτως ιδεολογικής και πολιτικής καταγωγής και ταυτότητας- ένιωθαν το πολιτιστικό τέλος της εκπαίδευσης. Το «μάθε παιδί μου γράμματα», που δημιούργησε την εκπαιδευτική έκρηξη απ’ τη δεκαετία του 1960, ιδίως απ’ τη δεκαετία του 1980 και μετά, είχε ηττηθεί. Είναι ακριβή η δημόσια εκπαίδευση. Θα παρέχεται μια υποτυπώδης και αυτοί που μπορούν οικονομικά θα αγοράζουν «υπηρεσίες παιδείας».
Ο νεοφιλελευθερισμός ήταν πλέον η εδραία εκφώνηση. Μικρό κράτος, υποτυπώδεις υπηρεσίες υγείας, παιδείας, ασφάλειας, ένα ταξίδι του ακαλλιέργητου, κρατικοδίαιτου και επαρχιώτικου νεοφιλελευθερισμού, ολοταχώς για το Σικάγο.
Περίπου σ’ αυτό το καταθλιπτικό περιβάλλον κυλούσαν τα πρώτα χρόνια του Μνημονίου. Κινητοποιήσεις γίνονταν, αλλά άφηναν τόσο αρνητικό αποτύπωμα στην κοινή γνώμη, διαβάλλονταν τόσο πολύ οι εκπαιδευτικοί (όπως και όλοι οι κινητοποιούμενοι), ώστε σχεδόν ένιωθες ότι δεν άξιζε τον κόπο. Ηττημένη ήταν η μόρφωση εν γένει, όχι μόνο η εκπαιδευτική διάστασή της.
Πέρασαν τα χρόνια, συνέβησαν τα γνωστά συγκλονιστικά με την κυβερνητική εμπειρία. Σύγκρουση, αναδίπλωση, συμβιβασμοί, σκληροί όροι, δύσκολες αποφάσεις και απέραντες ματαιώσεις. Κάποιες χαραμάδες όμως διασώθηκαν. Μια κουλτούρα συνομιλίας με τους πολίτες, μια συμπεριφορική λεπτότητα, καμιά φορά μια υπερβολική ηττοπάθεια.
Οι υπουργοί, για να μην κατηγορηθούν για «κομματικό κράτος», άφηναν τις αυλές και τα συστηματάκια ανέγγιχτα. Σου λέει, θα τον κερδίσω. Θα τον πείσω. Δεν είναι όμως πάντοτε ένα απλό αντιδραστικό πείσμα αυτό που πρέπει να υπερβείς, που πρέπει να πείσεις. Π.χ. έναν φανατικό αντισύριζα αυτοδιοικητικό. Έναν εγωπαθή, αυτοπροβαλλόμενο ηγετίσκο.
Συχνά υπάρχουν ομηρίες, αλληλοεκβιασμοί, κρατάει ο ένας τον άλλον. Ένα αυθαίρετο, μια εξυπηρέτηση, μια αμοιβαία αμαρτία (π.χ. κοινή λούφα απ’ την υπηρεσία), αλλά και πιο σκληρές εξαρτήσεις, μίζες, δουλειές, προμήθειες. Κρυμμένες πολιτικές φιλοδοξίες, ψήφοι στα διάφορα όργανα, σημαδεμένες εκλογές κ.λπ. οργανώνουν τα ρουσφέτια, τις εξυπηρετήσεις, τις δουλείες, τις στρεβλώσεις.
Έτσι αυτό που πρέπει να υπερβείς δεν έχει τα αθώα χαρακτηριστικά της ψευδαίσθησης, «αν δει ότι είμαι αντικειμενικός, θα φιλοτιμηθεί». Ούτε απλώς συνδικαλιστικούς εγωισμούς, που προηγουμένως, στα πέτρινα χρόνια των απειλών και των διαθεσιμοτήτων, είχαν λουφάξει.
Αυτό που πρέπει να υπερβείς είναι κεκτημένα και κακές συνήθειες ή διαφθορά. Αυτό που πρέπει να υπερβείς είναι καρκινώδεις εγωισμοί και ασκήσεις κομματικού φορμαλισμού. Μαζί με ασχετοσύνη.
Γιατί τα γράφω; Ούτως ή άλλως τα ξέρουμε και πολλά χρόνια το βουλώναμε μπροστά στην οίηση και τη συνδικαλιστική πόζα ή την κουλτούρα φυλάρχου που αναπτυσσόταν μπροστά στα μάτια μας. Τα σκέφτομαι συναντώντας συχνά απερίσκεπτους μαξιμαλιστές. Και διαβλέποντας αυτό που έρχεται αναπόδραστα σε λίγα χρόνια, υπό άλλες πολιτικές συνθήκες. Σκλήρυνση και αυταρχισμό. Ο οποίος, φευ, θα γίνεται ευρέως δεκτός - κι όχι μόνο από κανιβάλους σαν τον τύπο του σούπερ μάρκετ στην εισαγωγή μου.