Ηφαιστίωνι Αλέξανδρος τύμβον ανέθηκεν ;

Στον αδερφικό φίλο του Μεγάλου Αλεξάνδρου ανήκει ο τάφος στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης, όπως αποκάλυψε η επικεφαλής αρχαιολόγος της ανασκαφής, Kατερίνα Περιστέρη.

Ο αδερφικός φίλος του Μεγάλου Αλέξάνδρου, Ηφαιστίωνας, είναι ο πλέον πιθανός ένοικος στο μνημείο του τύμβου Καστά της Αμφίπολης, όπως αποκάλυψαν η επικεφαλής αρχαιολόγος της ανασκαφής, Κατερίνα Περιστέρη, και ο αρχιτέκτων Μιχάλης Λεφαντζής, από τη Θεσσαλονίκη.

Όπως είπε η κ. Περιστέρη κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στο ΑΠΘ σχετικά με την πορεία της ανασκαφής στην Αμφίπολη, εντοπίστηκε μονόγραμμα του Ηφαιστίωνα με επιγραφή «παρέλαβον», που σημαίνει ότι κατασκευάστηκε κατά παραγγελία, το πιθανότερο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, κάτι που, όπως είπε, χρονολογεί αδιαμφισβήττα το μνημείο στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ.

Μάλιστα, ο αρχιτέκτων Μιχάλης Λεφαντζής, επιστημονικός συνεργάτης της ανασκαφής, άφησε να εννοηθεί ότι το μνημείο ανήκει στον Ηφαιστίωνα, καθώς, όπως εξήγησε, η παρουσία του Λέοντα δείχνει ότι το μνημείο είναι χαρακτηριστικό αφιέρωμα σε κάποιον χιλίαρχο, ο οποίος αντιστοιχούσε στον σημερινό πρωθυπουργό, και εκείνη την εποχή ο Ηφαιστίωνας ήταν τέτοιος. Αν αυτό συνδυαστεί με την εύρεση του μονογράμματος του Ηφαιστίωνα, τότε οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι ο αδελφικός φίλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι ο πλέον πιθανός ένοικος της μνημείου Αμφίπολης.

Κατά τον κ. Λεφαντζή, ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος που έδωσε την παραγγελία για την κατασκευή του μνημείου, στον κορυφαίο αρχιτέκτονα της εποχής, τον Δεινοκράτη.

Μάλιστα, η κυρία Περιστέρη εκτίμησε ότι είναι πιο πιθανό στον τύμβο Καστά να βρίσκεται ταφικό Ηρώο αφιερωμένο στον Ηφαιστίωνα και όχι απλός τάφος.
Επίσης, η κυρία Περιστέρη δήλωσε την πεποίθησή της ο περίφημος Λέων της Αμφίπολης βρισκόταν ακριβώς πάνω από το μνημείο.

Πηγή: http://www.voria.gr
*****************
 «Συμβόλαιο κατασκευής έργου» χαρακτήρισε το Μονόγραμμα του Ηφαιστίωνα η Κατερίνα Περιστέρη απομονώνοντάς το ως σημαντικό εύρημα. Παρουσιάζοντας την πορεία των ανασκαφικών εργασιών στο λόφο Καστά της Αμφίπολης η αρχαιολόγος, υπεύθυνη της ανασκαφής, σε εκδήλωση στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ αναφέρθηκε στις λεηλασίες που υπέστη το μνημείο, ενώ για άλλη μια φορά στάθηκε στη σπουδαιότητά του χαρακτηρίζοντάς το «τεράστιο ταφικό συγκρότημα».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στις «τρεις επιγραφές που αποτελούν συμβόλαια έργου του ταφικού μνημείου». Σε αυτές αναγράφεται η λέξη «παρέλαβον» και φέρουν το μονόγραμμα του Ηφαιστίωνα.
Μιλώντας για τον αρχτέκτονα του μνημείου, είπε ότι οι αρχαιολόγοι εντόπισαν ευρήματα με την σφραγίδα του αρχιτέκτονα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Δεινοκράτη, ενώ έκανε λόγο για συγκεκριμένα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του τάφου.

Αναφερόμενη στο ιστορικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται η έρευνα, η κ. Περιστέρη μίλησε για την Αμφίπολη ως μια από τις έξι πόλεις όπου θα χτιζόταν μεγάλος πολυτελής ναός. Στράφηκε προς την εποχή εκείνη που μετά το θάνατο της Ολυμπιάδας ο Κάσσανδρος χρησιμοποίησε φρούριο ιστορικής σημασίας, ενώ προχωρώντας προς τα ρωμαϊκά χρόνια, μίλησε για τη μεγάλη καταστροφή περιβόλου που το ένα μέρος του αποξυλώθηκε με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη να μη βρίσκονται στη θέση τους.
Την πορεία των ανασκαφικών εργασιών στον πολυσυζητημένο, την τελευταία διετία, λόφο Καστά της Αμφίπολης παρουσίασε το απόγευμα της Τετάρτης η αρχαιολόγος, υπεύθυνη της ανασκαφής.
Η εκδήλωση μεταδόθηκε ζωντανά μέσω Διαδικτύου από το αμφιθέατρο «Π. Παναγιωτόπουλος» της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ.
Σύμφωνα με στοιχεία του «Βήματος», έχουν προκύψει νέα στοιχεία που οδηγούν στην εκτίμηση ότι ο τύμβος Καστά της Αμφίπολης κατασκευάστηκε, τουλάχιστον αρχικά, προς τιμήν εξέχουσας προσωπικότητας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν ενδείξεις που ενισχύουν την άποψη ότι η κιβωτιόσχημη θήκη στον τελευταίο θάλαμο του τάφου είχε θέση για δυο νεκρούς, με ενταφιασμό και με καύση (τεφροδόχο).
Μάλιστα, η μελέτη των δεδομένων φαίνεται ότι τείνει να ανασυνθέσει σε κάποιο βαθμό την ταυτότητα προσώπου στο οποίο είχε αφιερωθεί μνημείο με λατρευτική χρήση.
Πάντως, εν γένει από τα δεδομένα του τάφου, και όχι μόνο, οι επιστήμονες θεωρούν ότι το σύνολο παραπέμπει σε νεκρό ή νεκρούς αφηρωισμένους, αναφέρει η εφημερίδα.
Την παρουσίαση με τίτλο «Ερευνώντας τον τύμβο Καστά Αμφίπολης: 2012-2014» διοργανώνουν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και ο Σύλλογος Αποφοίτων του ΑΠΘ.
Λεπτομέρειες για το μνημείο της Αμφίπολης στο αφιέρωμα του in.gr:

Εσείς του κόσμου οι σοφοί για δώστε απόκριση σωστή

Ιωσήφ Μπενάκης: Γαλαξίας Νο 4 , 2007

1.Το χρυσό κλειδί:

Τραγουδά ο τενόρος Κωνσταντίνος Παλιατσάρας,

Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης

2.Μη μ΄αφήσεις:

Ερμηνεία: Ελένη Ζιώγα

Στίχοι: Γιώργος Πολ. Παπαδάκης

Ένας οραματιστής Θεσσαλονικιός μόνος εναντίον ενόχων πολιτικών και αγράμματων τεχνοκρατών

Μυρίζει μπαρούτι η Θεσσαλονίκη

«Φταίει για το αδιέξοδο ο σχεδιασμός και η διαχείριση της εταιρείας» είπε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης βάλλοντας κατά της Αττικό Μετρό | ΜΟΤΙΟΝΤΕΑΜ/ ΦΑΝΗ ΤΡΥΨΑΝΗ

Εφημερίδα των Συντακτών , 29.09.2015

Συντάκτης: 

Απόστολος Λυκεσάς

Το «βρεγμένο μπαρούτι» που έστρωσαν οι άστοχοι τεχνικοί και οικονομικοί σχεδιασμοί του παρελθόντος για το Μετρό στη Θεσσαλονίκη «στέγνωσε» και η πόλη κρατά την ανάσα της υπό τον φόβο μιας «έκρηξης» που θα σημάνει πάγωμα ή ακύρωση του έργου.
Η χθεσινή εξέλιξη της συζήτησης στο δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης κατέδειξε στο τέλος την ασφυκτική δυσανεξία της καθημερινότητας, η οποία βάλλει ακόμη και εναντίον του… ονείρου.
Μια «αρχαιολογική πλάζα» είναι η πρόταση του δήμου για τη διασταύρωση Εγνατίας-Βενιζέλου. Μια «πλάζα» που θα αναδεικνύει τις αρχαιότητες, θα αφαιρεί τις λαμαρίνες, θα ξαναδώσει ζωή στην περιοχή και θα επιτρέπει και την κατασκευή του σταθμού του Μετρό ακόμη και σε μεταγενέστερο χρόνο.
Εν ολίγοις, καταβύθιση με κεκλιμένα επίπεδα ή σκάλες σε βάθος έξι μέτρων, ακόμη και περισσότερο αν χρειαστεί, των πλατειών Αλκαζάρ και Καπνεργάτη (Μπεζεστένι) με γέφυρες πάνω από τις αρχαιότητες για πεζούς και περιμετρικά για επισκέπτες. «Η ιδέα δεν ακυρώνει τον σταθμό, καταλάβετέ το», είπε ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης στο τέλος της πολύωρης συνεδρίασης, η οποία μόνο ανέφελη δεν ήταν.

Ο πρωτομάστορας

Η πρόταση του δημάρχου Θεσσαλονίκης για τον σταθμό του Μετρό στη συμβολή Εγνατίας και Βενιζέλου |

Ο δήμαρχος πάντως έβαλε κατά της Αττικό Μετρό: «Φταίει για το αδιέξοδο ο σχεδιασμός και η διαχείριση της εταιρείας». Κι ακόμη: «Ηταν διχαστικό το δίλημμα Μετρό ή αρχαία» ή «ακόμη και για τον υδράργυρο που βρέθηκε εκεί είπανε, κι αυτό είναι πρόστυχο». Αλλά και πιο λυρικά, «σαν το γεφύρι της Αρτας έγινε το έργο, αλλά επειδή ο πρωτομάστορας δεν έχει γυναίκα να σφάξουνε χτυπάνε όλοι τον δήμαρχο που υπερασπίζεται την πολιτιστική κληρονομιά».
Η Αττικό Μετρό δέχτηκε πυρά κατά ριπάς. «Απέτυχε, χρειάζεται εκτελεστική διοίκηση με έδρα τη Θεσσαλονίκη», διαπίστωσε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος, «αν ήταν εδώ ο Τσίτουρας θα μας φλόμωνε πάλι στο ψέμα» είπε ο πρόεδρος του ΕΚΘ Παναγιώτης Τσαραμπουλίδης.
Η ιδέα για την «πλάζα» έχει πάντως και ένα προαπαιτούμενο, όπως δηλώθηκε από τον σύμβουλο Ανδρέα Κουράκη, «αν στην καταβύθιση των πλατειών βρεθούν κι άλλες αρχαιότητες, να δεχτούν οι Αρχαιολογικές Υπηρεσίες ότι δεν θα είναι αιτία καθυστέρησης».
«Το αρχιτεκτονικό σχέδιο δεν αφορά το Μετρό», είπε από την πλευρά του ο διευθυντής του Μετρό Θεσσαλονίκης Γιώργος Κωνσταντινίδης, σημειώνοντας αρχικά, και σε αντίθεση με όσα η εταιρεία έλεγε πριν από λίγο καιρό, ότι «τίποτα δεν είναι ακατασκεύαστο σήμερα, αλλά θα πάρουμε υπόψη το κόστος, τον χρόνο, τις επιπτώσεις και τις αβεβαιότητες», θέση την οποία διόρθωσε λίγο αργότερα λέγοντας ότι «πρακτικά δεν είναι εφικτή μια τέτοια λύση, θεωρητικά όλα γίνονται», αλλά σε ό,τι αφορά τις καθυστερήσεις τόνιζε ότι αιτία είναι «η έλλειψη χώρων για τη διευκόλυνση των κατασκευαστικών έργων».

To αδιέξοδο

«Η συνεδρίαση είναι παρωδία», είπε από την πλευρά του ο Σταύρος Καλαφάτης, βάλλοντας κατά του κ. Μπουτάρη: «Δεν είστε το θύμα σ’ αυτήν την υπόθεση, πείτε μας πού θα βρείτε τα λεφτά γι’ αυτήν την πρόταση, πόσο θα κοστίζει, να πάει χρονικά αργότερα η πλάζα, πρώτα ο σταθμός».
«Το σύνθημα “και Μετρό και αρχαία” ανήκει στον ΣΥΡΙΖΑ και στη δημοτική μας ομάδα», είπε κ. Ρία Καλφακάκου, πρωτιά που της απέδωσε και ο δήμαρχος: «Καλά, δική σας ήταν η ιδέα, δεν θα μαλώσουμε γι’ αυτό».
Οσο για τις αιτίες του αδιεξόδου, κατά την κ. Καλφακάκου, «είναι αμαρτίες του παρελθόντος που προσπαθούν να φορτώσουν στην τωρινή κυβέρνηση».
Είναι ένα «εμβληματικό παράδειγμα των συνεπειών της ιδιωτικοποίησης τέτοιων έργων», κατήγγειλε ο Γιάννης Δελής, που ζήτησε «και ο σταθμός να γίνει και τα αρχαία να μείνουν».
Από την πλευρά της η Ελεάννα Ιωαννίδου είδε τη συνεδρίαση σαν «την ορχήστρα που παίζει ενώ ο “Τιτανικός” βυθίζεται» καθώς, όπως εκτίμησε, «το έργο φαίνεται ότι δεν μπορεί να ολοκληρωθεί και περικλείει όλες τις παθογένειες που οδήγησαν τη χώρα στην πτώχευση».
Ο Γιώργος Ρακάς χαρακτήρισε «ντροπή για ένα κράτος την αδυναμία επίβλεψης ενός έργου».
Η συνεδρίαση όμως ανέδειξε την παθογένεια της πόλης, όταν ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ Πάρης Μπίλλιας είπε για την πρόταση του δήμου, που υπογράφεται από τρεις καθηγητές Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ (Α. Αλεξοπούλου, Γ. Παπακώστας, Απ. Βέττας), πως «λίγο απέχει από ζωγραφική», ενώ άλλοι εκπρόσωποι φορέων που ήταν παρόντες δήλωναν ότι δεν τους ενδιαφέρει το παρελθόν του Μετρό, το θέμα είναι να γίνει το έργο που τώρα είναι δυνάστης της καθημερινότητας, υπονοώντας ότι ο δήμος έχει ευθύνες για τις καθυστερήσεις.
«Η επαγγελματική βλακεία αποτρέπει κάποιους να δουν πέρα από τα συμφέροντά τους… Η πρότασή μας δεν θέλει να αρπάξει καμιά μελέτη, σοβαρευτείτε, χορτασμένοι είμαστε» απάντησε στο ίδιο ύφος ο Απόστολος Βέττας.
Σε υψηλούς τόνους ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Παναγιώτης Αβραμόπουλος δήλωσε: «Με παρέμβαση του δήμου σώθηκαν οι αρχαιότητες, αυτή είναι η αλήθεια, είμαστε περήφανοι γι’ αυτό, πλούτο δεν φέρνουν μόνο τα εμπορικά μαγαζιά αλλά κι αυτές οι αρχαιότητες, κάποιοι με τον τρόπο που έκαναν τις αναθέσεις δεν πρέπει να κοιμούνται ήσυχοι…».

Τα αρχαία

«Οι άνθρωποι της ομάδας ονειρευτήκανε διαφορετικά την πόλη», είπε ο κ. Μπουτάρης απευθυνόμενος στον κ. Μπίλλια, «αν εσείς δεν μπορείτε να την ονειρευτείτε, λυπάμαι, αλλά το έργο θα γίνει και δεν υπάρχει κανένα δίλημμα».
Πάντως, αν το Μετρό σίγουρα δεν σκόνταψε στα αρχαία, αλλά σε… άλλα προβλήματα, η συζήτηση σκουντούφλησε κανονικά και ευτυχώς κάποια στιγμή χτύπησε ο συναγερμός της πυρασφάλειας, αφού το κάπνισμα έκανε τον διάδρομο «τεκέ».
Εννοείται ότι το σώμα στο τέλος δεν κλήθηκε καν να πάρει απόφαση, επιβεβαιώνοντας πικρόχολο ακροατή της συνεδρίασης, ο οποίος διαπίστωσε: «Η ιδέα του δήμου ήταν πολύ καλή για να γίνει αποδεκτή, σαν τις “Αόρατες Πόλεις” του Καλβίνο, χαίρεσαι να τις φαντάζεσαι, αλλά…».

ΠΟΛΛΑ ΔΕ ΘΕΛΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ

 

Κρεβάτια και κρεβάτια..

 

1. Piero della Francesca – Το Όνειρο του Κωνσταντίνου (1452-66)
Αναφέρεται στο όνειρο που είδε ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος πριν τη μάχη της Μιλβίας Γέφυρας


2. Vittore Carpaccio – Το όνειρο της Αγίας Ούρσουλα (1497-98)


3. Rembrandt – Το γαλλικό κρεβάτι (1646)
Ο πίνακας πιθανόν να απεικονίζει τον ίδιο το ζωγράφο και την ερωμένη του Hendrickje Stoffels


4. Eugene Delacroix – Ο θάνατος του Σαρδανάπαλου (1827)


5. Edouard Manet – Olympia (1863)


6. Vincent Van Gogh- To υπνοδωμάτιο (1888)


7. Aubrey Beardsley – Αυτοπροσωπογραφία σε κρεβάτι (1900)


8. Edvard Munch – Το άρρωστο παιδί (1907)



9. Robert Rauschenberg – Κρεβάτι (1955)



10. Tracey Emin – Το κρεβάτι μου (1998)
*******************************

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΚΡΕΒΑΤΙΟΥ

Δύο απατεώνες, ένας πανέξυπνος κι ένας λίγο χαζούλης, "συνασπίζονται" για να πουλήσουν έρωτα σε μοναχικές κυρίες στη Γαλλική Ριβιέρα , ανάμεσα στις οποίες  ξεχωρίζει η πανέμορφη και πάμπλουτη Τζάνετ, που φαίνεται ότι δεν διακρίνεται για το υψηλό IQ της. Κωμικές καταστάσεις  , γοργός ρυθμός και εξαιρετικό  επίπεδο ερμηνειών  εγγυώνται την  ευχάριστη παρακολούθησή της ταινίας.
Διαβάστε αναλυτικά=>

• Bedtime Story (1964 film), a 1964 comedy film.

Ο τολμηρός σκιτσογράφος Φελίνι

 Μια ταινία μικρού μήκους "ιδιαίτερη": σχέδια του Φεντερίκο Φελίνι που μετατράπηκαν σε κινούμενα σχέδια από τον Ρώσο σκηνοθέτη Α Khrzhanovskij

Παράλληλα με αριστουργήματα όπως το Amarcord (1973), La Strada  (1954) και, φυσικά, το La Dolce Vita (1960), προβλήθηκε, με την άδεια του Ιδρύματος Φεντερίκο Φελίνι στο Ρίμινι, μια ενδιαφέρουσα και ελάχιστα γνωστη μικρού μήκους ταινία, το Μακρύ ταξίδι (1997), σε σκηνοθεσία του σκηνοθέτη Αντρέι ρωσική Khrzhanovskij.
Σχέδια αυτού του είδους έκανε ο σκηνοθέτης  κατά  εκατοντάδες, και όχι μόνο για να κάνουν να διασκεδάζουν οι ηθοποιοί κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Το σχέδιο ήταν για τον μεγάλο καλλιτέχνη μία μανία σχεδόν ψυχαναγκαστική.
Ο Φελίνι ξεκίνησε να σχεδιάζει  στην ηλικία των δεκαπέντε χρόνων και δεν σταμάτησε ποτέ. Στα σκίτσα του αναμειγνύονταν  θέματα  ερωτισμού, παιδικής ηλικίας και θαύματος. Τα ίδια θέματα  θα διαπραγματευόταν  στις ταινίες του . Όταν ήταν  παιδί δε φανταζόταν πως θα γινόταν  ο σκηνοθέτης, ήταν όμως πεπεισμένος ότι θα γινόταν  ζωγράφος. 
Ως πετυχημένος πλέον στο χώρο του κινηματογράφου   θεωρούσε ως  μεγαλύτερο κομπλιμέντο τον χαρακτηρισμό του ως εικονογράφο σκηνοθέτης. 
Ίσως δεν είναι ευρέως γνωστό ότι ο Γκορ Βιντάλ, ο Αμερικανός συγγραφέας και αυθεντία  του κινηματογράφου, τον θεωρούσε ως ένα μεγάλο "καλλιτέχνη-ζωγράφο», φτάνοντας στο σημείο να χαρακτηρίζει την κινηματογραφική του παραγωγή  "μοναδική γκαλερί τέχνης."

******************

Από τη Μυσταγωγία του Αργύρη στον Μύλο

Τίτλος: «Η προσευχή του μάγκα»
Μουσική: Αδέσποτο
Στίχοι : Άγνωστου Ρεμπέτη 

Πρώτη Ερμηνεία : Δημήτρης Κοντογιάννης. 

Δεν ξέρεις ποτέ, ποια στιγμή θα ακούσεις ένα τραγούδι και θα σου σημαδέψει τη στιγμή σου. Την Προσευχή του μάγκα την είχα αρκετό καιρό ξεχασμένη και αφημένη στο περιθώριο της μνήμης, άλλα ποτέ λησμονημένη.
 Ένας φίλος ήταν η αφορμή να γυρίσει στην θύμησή μου σαν καρφί, το ρεμπέτικο-κανταδόρικο κομμάτι . 
Ένα τραγούδι-ικεσία για τον περιθωριοποιημένο μάγκα, που εναποθέτει την ύστατη ελπίδα του στον παντοδύναμο. 

Δ.Κ.

Πείτε στα βόδια μου πως πάει, τελείωσε...

Τonino Guerra , Ο φύλακας της ομορφιάς

Ο Τονίνο Γκουέρα γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου του 1920 στο Σανταρκάντζελο της Ρομάνια. Κατά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο εκτοπίστηκε από τους Γερμανούς στο στρατόπεδο του Τρόισντορφ. Την περίοδο της φυλάκισής του λέγεται ότι έγραψε τους πρώτους στίχους σε διάλεκτο. Προκειμένου να θυμάται εύκολα τα ποιήματα, διάλεξε παραδοσιακή προσωδία και μέτρο. Αυτή η ιστορία προέλευσης για τη διαλεκτική ποίηση του Γκουέρα είναι ενδιαφέρουσα στο βαθμό που φωτίζει τον ψυχολογικό μηχανισμό της προσχώρησης στον κόσμο του χωριού τον οποίο περιγράφει. Πρόκειται για μια επαναφορά από μακριά, νοσταλγική κι έστω εν μέρει παραμυθένια, για την επιστροφή σε μια προφυλαγμένη κλίνη, ενώ έξω μαίνεται η θύελλα της Ιστορίας. (…) Στην πραγματικότητα, η ποίηση του Γκουέρα κατοίκησε πεισματικά και σκόπιμα αυτήν τη συντηρητική περιοχή της μνήμης, όπου ένας ετοιμοθάνατος κόσμος, περιβαλλόμενος από την ασχήμια της σύγχρονης εποχής, συνεχίζει να εκπέμπει τις λάμψεις του, να γεννά ομορφιά. Η ανάκτηση αυτού του κόσμου γίνεται χάρη στη μνήμη και αποκτά μια μορφή όλο και πιο παραμυθένια (…)

*Tonino Guerra - Wikipedia, the free encyclopedia

* Sito ufficiale dell'Associazione Culturale Tonino Guerra

 I buoi

Andate a dire ai buoi che vadano via
che il loro lavoro non ci serve piω
che oggi si fa prima ad arare col trattore.
E poi commoviamoci pure a pensare
alla fatica che hanno fatto per migliaia d'anni
mentre eccoli lμ che se ne vanno a testa bassa
dietro la corda lunga del macello.

 1972

 

ΤΑ ΒΟΔΙΑ

Πείτε στα βόδια μου πως πάει, τελείωσε,

πως ό,τι έκαναν έκαναν,

πως σήμερα δουλεύουμε πιο γρήγορα με το τρακτέρ.

Και μετά ας συγκινηθούμε αναλογιζόμενοι

τον μόχθο που κατέβαλαν εδώ και χίλια χρόνια

ενώ να τα εκεί, φεύγουν με το κεφάλι χαμηλωμένο

πίσω από το μακρύ σχοινί του σφαγείου.

Πηγή: [φρμκ]2015

Φάρμακο | Εξαμηνιαίο περιοδικό για τη διερεύνηση του ποιητικού φαινομένου

Για τον πόνο, την οργή, την αλήθεια, τη δικαιοσύνη

Στρατός των Ζαπατίστα για την Εθνική Απελευθέρωση

Ισως κάποιοι/ες ν' ακούσατε για τη μεγάλη διαδήλωση στο Μεξικό που στόχο είχε να μην ξεχαστεί η "εξαφάνιση" 43 φοιτητών από όργανα της αστυνομίας και πληρωμένους τραμπούκους των καρτέλ ναρκωτικών.

Δε μας αφορά;

Οταν η πανούκλα που λεγεται Χρυσή Αυγή και ελέγχει ήδη τη μισή αστυνομία αρχίσει τα ίδα στην Ελλάδα (πέρα από τις δολοφονίες μεταναστών και Φύσσα) , ΤΌΤΕ θα είναι αργά.

Δεν είναι τυχαίο ότι τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων που ελέγχονται από συγκεκριμένα τραπεζικά συμφέροντα αποσιώπησαν το γεγονός ότι η διαδήλωση οργανώθηκε από τους Ζαπατίστας.

Επισυνάπτεται η ανακοίνωσή των ιθαγενών ανταρτών.

 ΚΛΕΑΡΧΟΣ ΤΣΑΟΥΣΙΔΗΣ

*********************************

26 Σεπτεμβρίου  2015

Ανακοίνωση EZLN

Zapatistas/ Ζαπατίστας

 Για τον πόνο, την οργή, την αλήθεια, τη δικαιοσύνη

Συντρόφισσες, σύντροφ@ & σύντροφοι της έκτης διακήρυξης στο Μεξικό και στον κόσμο :
Αδελφές και αδελφοί των ανθρώπων της Γης:
Η συλλογική μας καρδιά γνωρίζει, πριν και τώρα, ότι η θλίψη μας δεν είναι ένας στείρος θρήνος.
Ξέρει ότι η οργή μας δεν είναι μια ανώφελη εκτόνωση.
Ξέρουμε ποιοι και τι είμαστε, ξέρουμε ότι οι λύπες και η οργή μας γεννιούνται και τρέφονται από τα ψέματα και τις αδικίες.
Είμαστε αυτό που είμαστε, γιατί αυτός που είναι πάνω, σε βάρος όσων από εμάς είμαστε κάτω, λέει ψέματα για να κάνει πολιτική και να στολίζει το θάνατο, την απαγωγή, τη φυλάκιση, την δίωξη και τη δολοφονία, με το σκάνδαλο της διαφθοράς του.
Αυτός που είναι πάνω είναι ένας εγκληματίας με ασυλία και χωρίς ντροπή, το χρώμα της πολιτικής του, δεν έχει σημασία. Δεν έχει σημασία, αν προσπαθεί να κρυφτεί πίσω από την αλλαγή ενός ονόματος και ενός πανό.
Είναι πάντα το ίδιο πρόσωπο, η ίδια αλαζονεία, η ίδια φιλοδοξία και η ίδια βλακεία.
Σα να θέλουν με την εξαφάνιση και τη δολοφονία, να εξαφανίσουν και να δολοφονήσουν και τη μνήμη.
Από τους πάνω και από εκείνους που εμμένουν στις διαστροφές και τη μιζέρια τους, θα λάβουμε μόνο το ψέμα ως μισθό και την αδικία ως πληρωμή.
Η αδικία και το ψέμα φτάνουν στην ώρα τους κάθε μέρα, όλες τις ώρες, παντού.
Η εκδίωξή από την εργασία μας, τη ζωή μας, τη γη μας και τον φυσικό κόσμο δεν τους ικανοποιεί.
Μας κλέβουν επίσης αυτούς που είναι γιοι, κόρες, αδελφές, αδελφοί, πατέρες, μητέρες, συγγενείς, σύντροφοι-ισσες και φίλοι μας.
Αυτός που είναι πάνω, μας διώκει, μας βάζει φυλακή, μας απαγάγει, μας εξαφανίζει και μας δολοφονεί.
Δεν αποτελειώνουν μόνο σώματα και ζωές.
Καταστρέφουν επίσης και ιστορίες.
Στην κορυφή της λήθης αυτός που είναι πάνω, χτίζει την ατιμωρησία του.
Λήθη είναι ο δικαστής που όχι μόνο τον απαλλάσσει, αλλά και τον ανταμείβει επίσης.
Γι’αυτούς και άλλους λόγους, η λύπη και η οργή μας αναζητά την αλήθεια και τη δικαιοσύνη.
Αργά ή γρήγορα θα καταλάβουμε, ότι αυτά δεν μπορούμε να τα βρούμε πουθενά, ότι δεν υπάρχει κανένα βιβλίο ή ομιλία, ούτε κανένα δικαστικό σύστημα, όργανο, υπόσχεση, ώρα ή τόπος που να τα δίνει.
Μαθαίνουμε ότι πρέπει να τα χτίσουμε.  
Σαν ο κόσμος να μην ήταν ήδη σοφός, σαν ένα κενό να τραυμάτισε τη μήτρα της Γης, κομματιάζοντας την καρδιά του χρώματος εκείνων που ζουν στη Γη.
Με αυτόν τον τρόπο μαθαίνουμε, ότι χωρίς αλήθεια και χωρίς δικαιοσύνη, δεν υπάρχει συνετή ημέρα ή νύχτα. Το ημερολόγιο δεν παίρνει καμία μέρα ρεπό, η γεωγραφία δεν αναπαύεται.
Σε πολλές γλώσσες, ιδιώματα, σύμβολα, αναφέρουμε εκείνους που λείπουν.
Και κάθε θλίψη και κάθε οργή παίρνει ένα όνομα, ένα πρόσωπο, μια ιστορία, ένα κενό που πονάει και ντροπιάζει.
Ο κόσμος και η ιστορία του είναι γεμάτος με απουσίες.
Και οι απουσίες γίνονται ένα μουρμουρητό, μια ισχυρή λέξη, ένα κλάμα ή μια κραυγή.
Δεν ουρλιάζουμε για μεταμέλεια. Δεν κλαίμε για οίκτο. Δεν παραπονιόμαστε για παραίτηση.
Αυτά τα κάνουμε, έτσι ώστε εκείνοι που λείπουν, να μπορέσουν να βρουν το δρόμο τους πίσω.
Ώστε να ξέρουν ότι είναι εδώ, ακόμη κι αν λείπουν.
Ώστε να μην ξεχάσουν, ότι εμείς δεν ξεχνάμε, πάντα θυμόμαστε.
Για την θλίψη, την οργή, την αλήθεια, τη δικαιοσύνη.
Για την Ayotzinapa και για όλες τις Ayotzinapas, που τραυματίζουν τα ημερολόγια και τις γεωγραφίες αυτών που ανήκουν στους κάτω.
Γι’αυτό το λόγο η αντίσταση.
Γι 'αυτό η εξέγερση.
Επειδή θα έρθει η στιγμή, που αυτοί που μας χρωστάνε τα πάντα, θα πληρώσουν.
Αυτός που διώκει θα πληρώσει, αυτός που φυλακίζει θα πληρώσει, αυτός που χτυπάει και βασανίζει θα πληρώσει. Αυτός που επέβαλε την απελπισία των εξαναγκαστικών εξαφανίσεων, θα πληρώσει. Αυτός που δολοφονεί, θα πληρώσει.
Επειδή το σύστημα που δημιούργησε, έθρεψε, προστάτεψε και με το οποίο κάλυψε εγκλήματα, ντυμένος σαν την κακή κυβέρνηση, θα καταστραφεί. Δεν θα καλλοπιστεί, δεν θα μεταρρυθμιστεί, δεν θα εκσυγχρονιστεί. Θα κατεδαφιστεί, θα καταστραφεί, θα τελειώσει, θα θαφτεί.
Γι 'αυτό αυτή τη στιγμή το μήνυμά μας δεν ένα από κείνα, που στοχεύουν στην παρηγοριά όσων υποφέρουν εξαιτίας ενός ή πολλών απουσιών.
Το μήνυμά μας είναι για την οργή, για την ανδρεία.
Επειδή γνωρίζουμε την ίδια θλίψη.
Επειδή έχουμε στα σωθικά μας την ίδια οργή.
Επειδή, όντας διαφορετικοί, έτσι γινόμαστε ίδιοι.
Γι 'αυτό και η αντίστασή μας, γι' αυτό η εξέγερση μας.
Για την θλίψη και την οργή.
Για την αλήθεια και τη δικαιοσύνη.
Γι'αυτό:
Μην διστάζετε. Μην ξεπουλιέστε. Μην παραδίδεστε.
Γι'αυτό:
Αλήθεια και τη δικαιοσύνη!
Από τα βουνά του νοτιοανατολικού Μεξικό,
Εξεγερμένος Moisés. Εξεγερμένος Γκαλεάνο.
Σε μια γωνιά του πλανήτη που ονομάζεται «Γη», Σεπτέμβρης 2015.

Την ημέρα αυτή, 26 Σεπτεμβρίου, χιλιάδες Ζαπατίστας, αγόρια, κορίτσια, νέοι,  γυναίκες, άνδρες, άλλοι (otras)*, γέροντες, ζωντανοί και νεκροί, θα παρελάσουν στο έδαφός μας, για να αγκαλιάσουν όλα τα πρόσωπα που κουβαλούν θλίψη και οργή λόγω των φυλακίσεων, των εξαφανίσεων και του θανάτου, που επιβλήθηκαν από αυτούς που ανήκουν στους πάνω.
Θα τους αγκαλιάσουμε, γιατί έτσι θα αγκαλιάσουμε τους εαυτούς μας, τους Ζαπατίστας.
Και μ’αυτόν τον τρόπο καλούμε όλους τους τίμιους και λογικούς ανθρώπους του πλανήτη, να κάνουν το ίδιο, στα δικά τους χρονοδιαγράμματα και τις γεωγραφικές περιοχές τους, ανάλογα με το χρόνο και τον τρόπο που οργανώνουν τα πράγματά τους.  
Γιατί καθώς προσπαθούν να υποκαταστήσουν με ψέματα και χλευασμούς, την έλλειψη της αλήθειας και της δικαιοσύνης, η ανθρωπότητα θα συνεχίζει να είναι ένα αποκρουστικό χαιρέκακο χαμόγελο πάνω στο πρόσωπο της Γης.
  *το αρχικό κείμενο στα ισπανικά χρησιμοποιεί τη λέξη οtroas, που σημαίνει, άλλοι , για να δώσει μια σειρά πιθανών έμφυλων αντωνυμιών, συμπεριλαμβανομένων, αντρών, γυναικών, τρανσέξουαλ και άλλων.

(πηγή : http://www.europazapatista.org/index.php?post_id=7242)
(μετάφραση, επιμέλεια : Σύλβια Βαρνάβα)

Λυκοπαρέα

Βαγγέλης Λυκοτομαράκης: " Γιατί να ενοχλούμαι που θέλουν να γίνουν κι αυτοί αρχηγοί της Νέας Πλουτοκρατίας, όπως εγώ; 
Ο  Λυκογεωργιάδης, ο Λυκομητσοτάκης, ο Λυκοτζιτζικώστας , ο Λυκοψωμιάδης είναι εκλεκτά στελέχη.
Όλη η λυκοπαρέα εχουμε δώσει  μαζί πολλές μάχες για την παράταξη και για το καλό της Ελλάδας. Τους σέβομαι και τους τιμώ όλους..."

Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ

Shostakovich (Sjostakovitsj Дми́трий Дми́триевич Шостако́вич)
Symphony #13 In B Flat Minor, Op. 113, "Babi Yar"
Performed by Royal Concertgebouw Orchestra under direction of Mr. Bernard Haitink.

Symphony No. 13 (Shostakovich) - Wikipedia

The Video shows  the period that Stalin was ruling Russia with its strong cummunistisc regime. Starting with photo´s of the second World War, photo´s of Stalin with Lenin; Churchill, Roosevelt and others. Russian propaganda material and at the end the dead of Stalin and the fall of this communistic regime.
Video made by Maarten Kroon @ Hollandsk Gjestehus in Vinstra (Norway).

Ο ΟΜΠΑΜΑ ΑΠΟΚΑΛΕΙ ΤΥΡΑΝΝΟ ΤΟΝ ΑΣΑΝΤ, ΑΛΛΑ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΤΟΝ ΕΝΟΧΛΕΙ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΦΡΙΚΗΣ ΤΗΣ ΣΑΟΥΔΙΚΗΣ ΑΡΑΒΙΑΣ

Anonymous : "O Ali Mohammed al-NIMR, ένας αθώο νεαρός έφηβος καταδικάστηκε σε θάνατο στη Σαουδική Αραβία, αλλά  εμείς δεν θα σταθούμε στο πλάι για  να παρακολουθήσουμε την εκτέλεσή του!" 

  ΦΡΙΚΗ!

Η Σαουδική Αραβία θα αποκεφαλίσει και θα σταυρώσει νεαρό , επειδή πήρε μέρος σε διαδηλώσεις!

Ο Αλί Αλ-Νιμρ συνελήφθη όταν ήταν μόλις 17 ετών  

---

---

Επίθεση σε κυβερνητικές ιστοσελίδες της Σαουδικής Αραβίας εξαπέλυσε χθες βράδυ η ομάδα των Anonymous, ως απάντηση στη θανατική καταδίκη του 17χρονου Μοχάμεντ αλ Νιμρ αλλά και στη μαύρη προϊστορία του βασιλείου όσον αφορά την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Νωρίτερα τον Σεπτέμβριο απορρίφθηκε η τελευταία έφεση του Νιμρ, και πλέον η ποινή της σταύρωσης, που του επιβλήθηκε το 2012 για υποτιθέμενες αντικυβερνητικές δραστηριότητες, μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκτελεστεί.

«Ο Αλί Μοχάμεντ αλ Νιμρ, ένας αθώος έφηβος, έχει καταδικαστεί σε θάνατο από τη Σαουδική Αραβία κι εμείς δεν θα κάτσουμε με σταυρωμένα χέρια» είπαν οι ακτιβιστές χάκερ σε δήλωσή τους προς το βασίλειο του Περσικού Κόλπου. «Φυσικά, ασκήθηκε έφεση στην απόφαση, αλλά η ακρόαση κρατήθηκε μυστική και τελικά η έφεση απορρίφθηκε.»

Οι Anonymous ζήτησαν την απελευθέρωση του Νιμρ, επισημαίνοντας ότι οι αρχές τού απαγόρευσαν να προσλάβει δικηγόρο και τον υπέβαλαν σε βασανιστήρια. «Οι συμμετέχοντες στην εκστρατεία (υπέρ του) υποστηρίζουν επίσης ότι τον ανάγκασαν με τη βία να υπογράψει ομολογία, η οποία και αποτέλεσε τη βάση για τη δίωξή του … Τώρα, με όλες τις νομικές οδούς να έχουν εξαντληθεί, ο Αλί μπορεί ανά πάσα στιγμή να σταυρωθεί.»

Οι χακτιβιστές κήρυξαν την έναρξη της επιχείρησης #OpNimr επιτιθέμενοι σε κυβερνητικές ιστοσελίδες και βγάζοντάς τες εκτός διαδικτύου. «Ελπίζουμε ότι αυτή τη φορά θα μας ακούσετε και θα απελευθερώσετε τον νεαρό. Θα αντιμετωπιστείτε ως ιός, κι εμείς είμαστε η θεραπεία» επισήμαναν.

Στο στόχαστρο της ηλεκτρονικής επίθεσης βρέθηκαν ιστοσελίδες υπουργείων, κρατικών φορέων, ακόμη και της Saudi Airlines∙ οι περισσότερες ωστόσο τα ξημερώματα της Κυριακής είχαν επανέλθει.

«Εκατοντάδες αθώοι πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας της σαουδαραβικής κυβέρνησης, και τώρα θα τιμωρηθεί τις πράξεις της» είπαν ακόμη οι Anonymous και κατήγγειλαν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν υπερασπίστηκε τον Νιμρ ούτε και άσκησε αρκετή πίεση στο Ριάντ. Κατηγόρησαν επίσης τα Ηνωμένα Έθνη ότι απέδωσαν στη Σαουδική Αραβία σημαντικό ρόλο στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παρά τις αμφισβητούμενες επιδόσεις της στον εν λόγω τομέα.

Ο Νιμρ συνελήφθη το 2012, μετά την υποτιθέμενη συμμετοχή του σε διαδήλωση. Κρίθηκε ένοχος για ένταξη σε εγκληματική οργάνωση και επίθεση εναντίον αστυνομικών. Το κατηγορητήριο συμπεριλάμβανε την παρακίνηση άλλων ατόμων μέσω συσκευής BlackBerry να συμμετάσχουν στη διαμαρτυρία.

Ο ΟΗΕ διαπίστωσε ότι τη δίκη του Νιμρ «δεν πληρούσε τις διεθνείς προϋποθέσεις» και ζήτησε από τη Σαουδική Αραβία να παγώσει την εκτέλεση, ενώ οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η Διεθνής Αμνηστία, καταγγέλλουν ότι ο Νιμρ βασανίστηκε και εξαναγκάστηκε να «ομολογήσει» την ενοχή του για ορισμένες από τις κατηγορίες.

Η ποινή της σταύρωσης σημαίνει ότι ο Νιμρ αρχικά θα αποκεφαλιστεί και στη συνέχεια το πτώμα του θα σταυρωθεί σε δημόσιο χώρο.

Οι μαρτυρίες καταδεικνύουν ότι ο Νιμρ πράγματι συμμετείχε σε διαδήλωση, όχι όμως ότι επιδόθηκε και σε ακτιβιστική δράση. Άλλες πηγές θεωρούν ότι η ποινή της σταύρωσης συνιστά πολιτική εκδίκηση  επειδή ο 17χρονος είναι ανιψιός του σιίτη κληρικού και ακτιβιστή σεΐχη Νιμρ Μπακρ αλ Νιμρ, ο οποίος επίσης πρόκειται να εκτελεστεί.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, ο κληρικός καταδικάστηκε σε θάνατο με κατηγορίες για τρομοκρατία και «πόλεμο κατά του Θεού» επειδή έβγαλε λόγο σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Κατίφ.

Σαν Σήμερα , το 1941: Η σφαγή στο Μπάμπι Γιαρ

Μπάμπι Γιαρ - Βικιπαίδεια

Αφιερώματα - Η σφαγή στο Μπάμπι Γιαρ - Σαν Σήμερα .gr

 

Συζητώντας για μία εμβληματική προσωπικότητα

H Μπαρμπαρά Κασσέν για την Χάνα Άρεντ

Πηγή : ο αναγνώστης στις 27 Σεπτεμβρίου, 2015

Κατερίνα Γούλα (επιμέλεια).

Με την ταινία της Margarette von Trotta, που βγήκε το 2013, η Hannah Arendt (1906-1975) άλλαξε προφίλ. Εδώ και μισό αιώνα, οι ειδικοί τη συγκαταλέγουν μεταξύ των πιο σπουδαίων θεωρητικών της πολιτικής νεωτερικότητας. Με τη σκέψη της πάνω στα εγκληματικά έκτροπα του ναζισμού, του σταλινισμού, ακόμη όμως και του καπιταλισμού, δεν έπαψε ποτέ να μας θέτει σε επιφυλακή ενάντια στον πειρασμό να ανάγουμε την ανθρώπινη πολυείδεια σε μια μοναδική αλήθεια.
Το ότι αυτή η μάχη —εξόχως πολιτική— δόθηκε από μια εξαιρετική ύπαρξη, δεν αποτελεί νέο, αλλά να που το ευρύ κοινό ανακάλυψε στο σινεμά, μέσα από δύο συγκλονιστικά επεισόδια και κάτι καινούργιο: την «παρά φύσιν» σχέση της με τον Heidegger και την πολεμική που ξέσπασε από την ερμηνεία της για τη δίκη Eichmann.
Και στις δύο περιπτώσεις, αρνήθηκε να της αποδώσουν μία μοναδική ταυτότητα, μια απλουστευτική αλήθεια. Ακόμη και η γραφή της, δυνατή και ενίοτε καυστική, ήταν μια διαρκής επίδειξη ελευθερίας: έγινε στόχος μεγάλων εχθροτήτων και τις αντιμετώπισε με μεγάλο κουράγιο. Έτσι λοιπόν, το πρόσωπο που μας παρουσιάζει η Μπαρμπαρά Κασσέν είναι σχεδόν θρυλικό.
L’Obs. Από τη σχέση της με τον Heidegger μέχρι την υπόθεση Eichmann, μπορούμε να κάνουμε λόγο για μια σκανδαλώδη Hannah Arendt;
Μπ. Κ. Θα τη χαρακτήριζα μάλλον ελεύθερη: Hannah Arendt η ελεύθερη, αλλά αληθεύει ότι η ελευθερία είναι πολύ συχνά σκανδαλώδης. «Έκανα απλά αυτό που ήθελα να κάνω», λέει το 1964, στην περιβόητη συνέντευξή της στον Günter Gaus, για το δεύτερο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης —μια συνέντευξη η οποία είναι διαθέσιμη στο ίντερνετ και την οποία συνιστώ, πρόκειται για μοναδικό αρχείο.
Είτε μιλάμε για τον τρόπο της να είναι γυναίκα, να είναι φιλόσοφος, εβραία ή γερμανίδα, είναι πάντοτε ελεύθερη και ποτέ δεν ορίζεται σε σχέση με αυτό που οι άλλοι περιμένουν από αυτήν. Δεν την ενδιαφέρει καθόλου η γνώμη των άλλων και αυτό ακριβώς είναι πιθανότατα αυτό που την κάνει σκανδαλώδη.
Η Arendt και ο Heidegger είχαν κάτι παραπάνω από μια σχέση: έναν έρωτα, με ρίζες και ίχνη. Όσο για τον Eichmann, περιγράφει αυτό που βλέπει, με μια απόσταση που ο φίλος της Gershom Scholem της προσάπτει ως «αδιαφορία». Σε κάθε περίπτωση, δεν επιτρέπει σε κανέναν να της υπαγορεύσει τη συμπεριφορά που θα κρατήσει. «Ο μη κομφορμισμός  είναι η εκ των ων ουκ άνευ συνθήκη της διανοητικής πραγμάτωσης», δηλώνει το 1948.
L’Obs. Πώς ήρθατε σε επαφή με το έργο της Hannah Arendt και ποια θέση του αποδίδετε στη σύγχρονη σκέψη;
Μπ. Κ. Ήταν αμέσως μετά το Μάη του ’68. Με λίγους φίλους, είχαμε φτιάξει ένα είδος εναλλακτικού πανεπιστημίου γύρω από τον Michel Deguy, τον καθηγητή μου στην προετοιμασία για την Εκόλ Νορμάλ. Ήμαστε παθιασμένοι αναγνώστες του Heidegger, αλλά γνωρίζαμε τη ζωή του. Η Arendt μας παρουσιάστηκε ως εκείνη που πέτυχε την πιο εύστοχη διάγνωση πάνω στον Heidegger. Είχε υπάρξει μαθήτριά του, είχε δομηθεί με τη φιλοσοφία του, τον είχε αγαπήσει· γνώριζε επίσης τις πολιτικές περιπλανήσεις του και, για τα καλά, το ναζισμό του.
Η διανοητική πορεία του της επέτρεψε να πάρει μια απόσταση και να διαφυλάξει έτσι ό,τι είχε λάβει από αυτόν: την απαίτηση μιας φιλοσοφίζουσας νόησης. Δύο μόνο  βιβλία της ήταν διαθέσιμα στα γαλλικά: «Η ανθρώπινη κατάσταση» και «Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ». Υπό τη διεύθυνση του Patrick Lévy, η ομάδα μας μετέφρασε την «Κρίση της κουλτούρας», έπειτα τους «Πολιτικούς βίους», καταπληκτικά έργα.
Μια ιστορία που θα σας πω μαρτυρά ακριβώς το πώς ένιωθα: έδινα μαθήματα γενικής παιδείας στο ινστιτούτο τηλεπικοινωνιών. Τους έλεγα: «Στον διαγωνισμό, πρέπει να γνωρίζετε όσα οι εξεταστές θέλουν να γνωρίζετε, αλλά πρέπει επίσης να γνωρίζετε κάτι παραπάνω από αυτούς: αυτό το παραπάνω θα είναι η Hannah Arendt».
L’Obs. H Arendt μεγάλωσε στη Γερμανία και είδε τον Χίτλερ να ανεβαίνει στην εξουσία πριν να μεταναστεύσει στη Γαλλία κι έπειτα στις ΗΠΑ; Ποιο ρόλο παίζει στη σκέψη της αυτή η «γερμανική παιδεία»;
Μπ. Κ. H Arendt μεγάλωσε στο Καίνιξμπεργκ, και η μητέρα της, απέναντι στον αντισημιτισμό, της είχε ορίσει δύο κανόνες. Αν κάποιος καθηγητής έκανε ένα σχόλιο για τους Εβραίους, έπρεπε να σηκωθεί, να εγκαταλείψει την τάξη και να της αναφέρει λεπτομερώς τι συνέβη. Η μητέρα της τότε συνέτασσε μια συστημένη επιστολή προς τις αρχές. Και τότε: «Είχα μια μέρα κενό, ήταν τέλεια», έλεγε εκείνη. Αντιθέτως, αν την προσέβαλαν με αντισημιτικά σχόλια παιδιά της ηλικίας της, απαγορευόταν να πει το παραμικρό στο σπίτι: έπρεπε να τα βγάλει πέρα μόνη της. Οι κανόνες αυτοί της επέτρεπαν να είναι ταυτόχρονα προφυλαγμένη και να διαφυλάσσει την αξιοπρέπειά της!
H Arendt έχασε τον πατέρα της πολύ νωρίς και δεν έπαψε ποτέ να είναι η κόρη της μητέρας της. Η βιογράφος της Elisabeth Young-Bruehl αφηγείται πως, όταν βρισκόταν σε άσχημη κατάσταση, σηκωνόταν κι έλεγε, μισά αγγλικά μισά γερμανικά: «This place is nicht für meine Mutter Tochter!»(Δεν είναι κατάσταση αυτή για την κόρη της μητέρας μου!») Η μητέρα της είναι όμως πάνω απ’ όλα αυτή που της μιλούσε γερμανικά, τρέφοντάς τη με τραγούδια και με ποιήματα.
Μέχρι το τέλος της ζωής της, η Arendt θα ισχυρίζεται ότι πατρίδα της είναι η μητρική της γλώσσα, τα γερμανικά, ακόμη και αφού ο ναζισμός την πότισε «με μικρές δόσεις αρσενικού», όπως έλεγε ο Εβραίος φιλόλογος Klemperer. H Arendt έχει έναν ερωτικό τρόπο να μιλά για τα γερμανικά, χωρίς κάποια ιδιαίτερη γερμανοφιλία. Γι’ αυτήν, σε αντίθεση με τον Heidegger, η γλώσσα δεν έχει τις ρίζες της σε ένα λαό. Μια γλώσσα δεν ανήκει σε κανέναν, την αγαπάμε μέσα από τα έργα της και όχι επειδή λειτουργεί σαν το οχυρό μιας χώρας. Εντελώς το αντίθετο από αυτό που θα ισχυριζόταν κάποιος τύπου Σαρκοζύ, ο οποίος καμάρωνε για τη γαλλική ταυτότητα και ειρωνευόταν την «Πριγκίπισσα ντε Κλεβ[1]»…
L’Obs. Στη συνέντευξή της στη γερμανική τηλεόραση, η πρώτη της απάντηση είναι μια αποκήρυξη: «Δεν είμαι φιλόσοφος». Τι θέλει να πει με αυτό;
Μπ. Κ. Από τα 14 της, έλεγε, «η φιλοσοφία επιβαλλόταν»: «Αν δεν μπορώ να σπουδάσω φιλοσοφία, είμαι σαν να λέμε χαμένη». Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι αντιδρά έντονα όταν ο δημοσιογράφος της απευθύνεται ως φιλόσοφο. Το επάγγελμά της, έλεγε, είναι η «πολιτική θεωρία». Ποια είναι η διαφορά;
Η διαφορά είναι ότι οι φιλόσοφοι, όταν ασχολούνται με το πολιτικό ζήτημα, του επιβάλλουν μια ιδιαίτερα επικίνδυνη διαστρέβλωση. Δεν μπορούν να σταθούν ενώπιόν του με ουδέτερο τρόπο, όπως κάνουν για παράδειγμα μπροστά στη φύση. Ο φιλόσοφος μεταμορφώνει την πολιτική αναζητώντας την αλήθεια, στην οποία έχουν πρόσβαση μόνον «όσοι ξέρουν». Αυτό είναι που τους κάνει συχνά να προσεγγίζουν κάποιον πρίγκιπα που πιστεύουν ότι μπορούν να διαφωτίσουν με τις συμβουλές τους, και αν ο πρίγκιπας αυτός εξελιχθεί σε δικτάτορα δεν τους ενοχλεί εν τέλει και τόσο πολύ.
Η παρέκκλιση ξεκινά από τον Πλάτωνα και την ιδέα του περί φιλοσόφου-βασιλιά, την οποία προσπαθεί να εφαρμόσει στο ταξίδι του στη Σικελία, στον Δίωνα τον Συρακούσιο. Μια φαντασίωση επιρροής αυτού του είδους κατέτρεχε και τον Heidegger to 1933, όταν πίστευε ότι ήταν σε θέση να καθοδηγήσει τον Χίτλερ. Η Arendt το λέει με χιούμορ επί τη ευκαιρία των 80 ετών του Heidegger. «Η ροπή προς την τυραννία μπορεί να διαπιστωθεί στις θεωρίες όλων σχεδόν των μεγάλων στοχαστών», σημειώνει, διαγιγνώσκοντας μια πραγματική «déformation professionnelle» (επαγγελματική διαστροφή, γαλλικά στο κείμενο!)
Ακολουθώντας την παράδοση του Αριστοτέλη και της σοφιστικής, η Arendt δείχνει ότι η πολιτική δεν συγκρίνεται με κάποια ιδανική αλήθεια: είναι μάλλον ένα κοινό αγαθό, που οι άνθρωποι κατασκευάζουν αδιάκοπα μεταξύ τους. Αυτή η διαφωνία διατρέχει όλο το φιλοσοφικό πεδίο, την έχω για παράδειγμα σήμερα κι εγώ με το φίλο μου τον Alain Badiou.
L’Obs. Στην «Ανθρώπινη κατάσταση», το μεγάλο θεωρητικό έργο της, ορίζει την πολιτική σαν «δράση»…
Μπ. Κ. Η Arendt διακρίνει τρεις μορφές ανθρώπινης δραστηριότητας. Κατ’ αρχάς, η εργασία, με την οποία ο άνθρωπος εξασφαλίζει τη διαιώνιση της βιολογικής ζωής του: καλλιεργεί, φροντίζει για την τροφή του, κ.λπ. Έπειτα το έργο, δηλαδή την κατασκευή αντικειμένων που καθιστούν τη φύση κατοικήσιμη: σπίτια, εργαλεία, έργα τέχνης. Τέλος, η δράση, που δεν αποσκοπεί ούτε στην επιβίωση του κορμιού ούτε στην κατασκευή αντικειμένων, αλλά στη δημιουργία σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, δηλαδή την πολιτεία και την πολιτική.
Με την πολιτεία, αυτό που συμβαίνει μεταξύ των ανθρώπων διαρκεί περισσότερο από τους ίδιους τους ανθρώπους. Τον Αύγουστο του 1950, σημειώνει: «Η πολιτική στηρίζεται σε ένα γεγονός: την ανθρώπινη πολυείδεια». Δεν υπάρχει καμία ουσία του ανθρώπου, υπάρχουν μόνο άνθρωποι: «Η πολιτική γεννιέται στο χώρο-που-βρίσκεται-μεταξύ-των-ανθρώπων, επομένως μέσα σε κάτι το θεμελιακά εξωτερικό του ανθρώπου». Η Arendt πάντοτε εναντιωνόταν στον πειρασμό μιας μοναδικής αλήθειας, ενάντια στην εξουσία των κεφαλαίων, του Ανθρώπου, του Είναι… Με αυτή την έννοια, όλο το θεωρητικό έργο της θα μπορούσε να είναι μια μεγάλη απάντηση στον Heidegger.
L’Obs. Το δοκίμιό της «Οι ρίζες του απολυταρχισμού», το οποίο κυκλοφόρησε στη Γαλλία τη δεκαετία του 1970, συγκεντρώνει κάτω από την ίδια ετικέτα το ναζισμό και τον κομμουνισμό. Τι πιστεύετε γι’ αυτή την εξομοίωση;
Μπ. Κ. Η Arendt πήρε τον όρο «απολυταρχισμός» για να φτιάξει μια γενική έννοια κάτω από την οποία ενοποιεί ορισμένες περιόδους του ναζισμού και του σταλινισμού. Είναι μια πολύπλοκη εξομοίωση, την οποία σίγουρα χρησιμοποιούμε με αμφιλεγόμενο τρόπο. Διάβασε όμως πολύ καλά τον Μαρξ και μοιράζεται με αυτόν την ιδέα που μας έρχεται από τον Αριστοτέλη και μας λέει ότι ο άνθρωπος, σε αντίθεση με τη μέλισσα, είναι ένα πολιτικό ον προικισμένο με το Λόγο.
Αποκαλούσαν τον Μαρξ «Δαρβίνο της ιστορίας» και τίποτε δεν ξεφεύγει της Arendt. Διότι, ακριβώς, αυτό που προκαλεί τον «τρόμο» που χαρακτηρίζει το απολυταρχικό καθεστώς, είναι ότι ανάγει την Ιστορία σε μια φυσική διαδικασία, ότι καταστρέφει το χώρο μεταξύ των ανθρώπων ως χώρο επινόησης.
L’Obs. Ήταν αντιμαρξίστρια; Ποια ήταν η σχέση της με τον καπιταλισμό;
Μπ. Κ. Παρατηρούσε ότι τόσο ο σοσιαλισμός όσο και ο καπιταλισμός στερούσαν τις μάζες από το παραμικρό δικαίωμα στην ιδιοκτησία. «Στα βασικά σημεία, ο σοσιαλισμός αρκέστηκε στο να ακολουθήσει, ωθώντας το στα άκρα, αυτό που είχε αρχίσει ο καπιταλισμός. Γιατί θα έπρεπε να λειτουργήσει σαν γιατρικό του;» Ωστόσο, δεν αρνείται τον «χαμένο θησαυρό των επαναστάσεων», τα συμβάντα αυτά όπου βλέπει, με τρόπο ενίοτε αφελή, τη σύμπτωση μεταξύ της ιδέας της ελευθερίας και της ιδέας του ξεκινήματος.
L’Obs. Σε αντίθεση με όλους όσους μας λένε να μην κρίνουμε τους άλλους, η Arendt πλέκει συχνά το εγκώμιο της κρίσης. Περί τίνος πρόκειται;
Μπ. Κ. Όταν μιλά για κρίση, πρέπει να έχουμε κατά νου τον Καντ. Ο Καντ είναι ο στοχαστής της ικανότητας της κρίσης. Και είναι επίσης ένας από τους ελάχιστους φιλοσόφους που δεν υπόκειται στην επαγγελματική διαστροφή για την οποία μίλησα παραπάνω. Το ένα καθορίζει το άλλο. Το να μαθαίνεις στον άλλο να σκέφτεται από μόνος του, είναι ο ίδιος ο ορισμός της εκπαίδευσης.
Η πραγματική παιδεία χαρακτηρίζεται όχι από τη συσσώρευση γνώσεων αλλά από την αισθητική κρίση: «Ένα καλλιεργημένο άτομο θα έπρεπε να είναι: κάποιος που ξέρει να διαλέγει τους συντρόφους του ανάμεσα στους ανθρώπους, στα πράγματα, στο παρόν όπως και στο παρελθόν». Η Arendt  θέτει το ερώτημα: «Θα μπορούσε η αισθητική κρίση να είναι μία από τις πολιτικές αρετές;» Απάντηση: ναι, εκατό φορές ναι. Η κρίση βρίσκεται στο σταυροδρόμι της πολιτικής και της κουλτούρας. Είναι ό,τι πιο πολύτιμο μπορούμε να διδάξουμε.
L’Obs. Τι συμβαίνει με την υπόθεση Eichmann, αυτόν τον ναζί ανώτερο δημόσιο υπάλληλο που εξασφάλιζε τον εφοδιαστικό συντονισμό της Shoah και που το Ισραήλ δίκασε το 1961;
Μπ. Κ. Για να καταλάβει τι συμβαίνει μεταξύ των ανθρώπων, η Arendt πρέπει να σπεύσει εκεί επιτόπου. Έχασε τη δίκη της Νυρεμβέργης, θέλει όμως να δει τη δίκη του Eichmann. Χάρη σε μια διαπίστευση από το περιοδικό «New Yorker» παρακολουθεί τα πάντα, δουλεύει. Και τι ανακαλύπτει; Κατ’ αρχάς, το ρόλο ορισμένων εβραϊκών συμβουλίων, και τη «συμμετοχή» τους στην Shoah, μια ιδέα που, παρ’ όλο που δεν είναι η μόνη που την υποστηρίζει, δεν γίνεται εύκολα δεκτή.
Υποστηρίζει κυρίως ότι ο Eichmann δεν είναι «ένα τέρας», αλλά «ένας κλόουν». Είναι ένας ειδικός που μιλά με κλισέ και επαναλαμβάνει έτοιμες φόρμουλες. Ποτέ δεν σκέφτεται από μόνος του. Είναι «αποκρουστικά βλάκας». Η Arendt κατηγορήθηκε ότι υποτίμησε τη διαβολική ευφυΐα του Eichmann. Ίσως, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα. Γιατί, όπως κι εκείνη, πιστεύω κι εγώ ότι η ανθρώπινη μοχθηρία είναι λιγότερο επικίνδυνη από την κοινοτοπία του κακού.
Η ευθύνη της Shoah εξαρτάται λιγότερο από ορισμένα σατανικά πνεύματα και περισσότερο από το τείχος κοινοτοπιών που εμπόδισε τους Γερμανούς να δουν τι συνέβαινε. Το ζήτημα της γλώσσας στη σκέψη της είναι κεντρικό και η εμπλοκή της είναι πάντοτε πολύ βαθιά με τις λέξεις που επιλέγει, αρνούμενη την ξύλινη γλώσσα και τα «γλωσσικά στοιχεία». Κάτι που θα έπρεπε να ισχύει για όλους μας σήμερα…
L’Obs. Ποια ήταν η σχέση της με την εβραϊκότητά της; Ήταν μια εβραία φιλόσοφος;
Μπ. Κ. Ένας Εβραίος που δέχεται επίθεση ως Εβραίος πρέπει να υπερασπιστεί τον εαυτό του ως Εβραίος, έλεγε η ίδια. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, εναντιώθηκε με πάθος στη δημιουργία ενός εβραϊκού στρατού που θα συμμετείχε στον πόλεμο κατά του ναζισμού. Δήλωνε ότι το να είναι Εβραία ήταν γι’ αυτήν κάτι το τόσο αδιαφιλονίκητα προφανές όσο το να είναι γυναίκα. Όπως όμως και για τη γερμανική γλώσσα, τη φιλοσοφία ή τη θηλυκότητα, αρνούνταν να ανάγει την εβραϊκότητα σε ταυτότητα, σε ουσία.
Κατά τη διάρκεια της υπόθεσης Eichmann, ο φίλος της Gershom Scholem, με τον οποίο οι δρόμοι της χώρισαν οριστικά, την κατηγόρησε ότι δεν αγαπούσε αρκετά το λαό της. Έδωσε την παρακάτω εκπληκτική απάντηση: «Έχετε απόλυτο δίκιο. Ποτέ στη ζωή μου δεν «αγάπησα» κανένα λαό και καμία συλλογικότητα —ούτε τον γερμανικό λαό, ούτε τον γαλλικό λαό, ούτε τον αμερικανικό λαό, ούτε την εργατική τάξη ούτε οτιδήποτε άλλο αυτού του είδους. Αγαπάω ουσιαστικά μόνο τους φίλους μου και είμαι εντελώς ανίκανη για οποιαδήποτε άλλη μορφή αγάπης».
Και προσθέτει: «Εξυπακούεται όμως, είναι γεγονός, ότι ανήκω στο λαό αυτό». Όπως μαρτυρά η επιβλητική συλλογή των «Εβραϊκών γραπτών», δεν έπαψε ποτέ να γράφει για τους Εβραίους. Δεν ξέρω λοιπόν αν ο στοχασμός της είναι «εβραϊκός», ξέρω όμως ότι το κράτος του Ισραήλ θα είχε πολλά να μάθει από αυτόν.

Συνέντευξη στον Eric Aeschimann για το περιοδικό Le Nouvel Observateur, στις 6/9/2015.

---

[1] Σαρκαστικά σχόλια για το αριστούργημα της Μαντάμ Λαφαγιέτ από τον Σαρκοζύ που ισχυριζόταν ότι δεν καταλάβαινε για ποιο λόγο πρέπει να θεωρείται προσόν σε ένα διαγωνισμό να ξέρεις ολόκληρο το έργο αυτό απ’ έξω,  το οποίο είχε κάνει και τον ίδιο να υποφέρει.

Ιnfo:Χάνα Άρεντ - Βικιπαίδεια