Οι γονείς μου, ευτυχώς, δεν μου χάρισαν κρίση ταυτότητας

Νεριτάν Ζιντζιρία - Την καλύτερη νύφη

Ελλάδα 2008 / Διάρκεια:15 min /Format: 35mm, 1.66:1, Color

Ένας άντρας χάνει την γυναίκα του. Μια γυναίκα βρίσκει τον άντρα της.
Μια μάνα βλέπει τα παιδιά της.

Βραβείο Καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη στο 31ο Φεστιβάλ Μικρού Μήκους της Δράμας.

Σκηνοθεσία:
ΝΕΡΙΤΑΝ ΖΙΝΤΖΙΡΙΑ

Σενάριο: Νεριτάν Ζιντζιρία
Φωτογραφία: Χριστίνα Μουμούρη
Μοντάζ: Ανδριανός Χαλίλ
Μουσική: Βιτάλι Λιούτι, Σταύρος Σιόλας
Ήχος: Λέανδρος Ντούνης
Σκηνικά: Γιάννης Ξηνταράς

Ερμηνευτές: Δημήτρης Ξανθόπουλος, Μαίη Σεβαστοπούλου, Μαριάνθη Μπαΐρακτάρη, Χάρης Αγγέλου, Ορνέλα Λούτη, Εύη Φωτίου

Παραγωγή: Νεριτάν Ζιντζιρία

********************************************

Ο Μπάρτος Μπιελένια στο «Τhe time of a young man about to kill» | MARIO AMURA

 

Εφημερίδα των Συντακτών, 01.08.2015,

Συντάκτρια: 

Βένα Γεωργακοπούλου

 

Ηταν από τα πρόσωπα του 2013 σε κάθε καλλιτεχνικό απολογισμό, κάθε εφημερίδας. Ο Νεριτάν Ζιντζιρία, ο 23χρονος Αλβανός, που, αυτοδίδακτος αλλά σίγουρος, είχε κερδίσει κάθε βραβείο και διάκριση που υπήρχε με το «Χαμομήλι», τη δεύτερη μικρού μήκους ταινία του. Κάνοντας περίπατο. Ηταν τόσοι οι έπαινοι (κοινός τόπος η λέξη «αριστούργημα»), αλλά και η δημοσιότητα που και ο ίδιος τρόμαξε. «Ισως το πρώτο διάστημα να χάθηκε λίγο η μπάλα», λέει σήμερα.
«Με έπαιρναν τηλέφωνο ακόμα και από λαϊφστάιλ περιοδικά. Σταμάτησα να δίνω συνεντεύξεις και έφυγα για λίγο στο εξωτερικό, απόλαυσα και τον φεστιβαλικό κύκλο της ταινίας μου».
Τότε ήταν που ξεκίνησε και η μικρού μήκους ταινία για την οποία τον αναζητήσαμε. Αγγλικός ο τίτλος της, «Τhe time of a young man about to kill», αλβανική η γλώσσα της, ξένοι και σπουδαίοι οι παραγωγοί (ο Γκαμπριέλε Ορίκιο και η Βαλέρια Γκολίνο), μοντέρ ο Μάρκο Σπολετίνι του «Γόμορρα» του Ματέο Γκαρόνε, γυρίσματα στην Ιταλία, πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ του Μπουσάν της Νότιας Κορέας.

O νεαρός σκηνοθέτης, Νεριτάν Ζιντζιρία |

«Είχα στο μυαλό μου μια ταινία μεγάλου μήκους, αλλά ο Ιταλός παραγωγός μου, με τον οποίο κόλλησα αμέσως γιατί είχαμε τις ίδιες κινηματογραφικές αναφορές, ήθελε να δει και κάτι παραπάνω από μένα. Μια ακόμα μικρή ταινία», λέει ο Νεριτάν. «Ανέσυρα, λοιπόν, ένα σενάριο που είχα γράψει πριν από το "Χαμομήλι", το 2008, και αγαπούσα όσο κανένα άλλο».
Στη βόρεια Αλβανία ένας νέος άνδρας ψάχνει τον δολοφόνο του πατέρα του για να εκδικηθεί. Δεν τον βρίσκει. Απάγει τότε τον ανήλικο γιο του, ελάχιστα μικρότερό του σε ηλικία, και τον ανατρέφει μέχρι να συμπληρώσει τα 16 χρόνια του. Είναι η ηλικία στην οποία, σύμφωνα με το Κανούν, τον αλβανικό νόμο αίματος, ένα παιδί γίνεται άνδρας. Και μπορεί να σκοτώσει. Ή να τον σκοτώσουν.
Ολο αυτό το κλίμα θυμίζει λίγο το «Γκιακ», τη συλλογή διηγημάτων του Δημοσθένη Παπαμάρκου. «Φοβερό βιβλίο, δικαίως έκλεψε την παράσταση», με προλαβαίνει ο Νεριτάν. «Δεν είναι παίξε-γέλασε το θέμα του "νόμου του αίματος", δολοφονούνται άνθρωποι στην Αλβανία. Βέβαια, το Κανούν έχει πια μπασταρδευτεί, το εκμεταλλεύεται κυρίως η Μαφία, αλλά έχει βαθιές ρίζες.
Μπήκα στη διαδικασία να συναντήσω στην Αλβανία παιδιά που ζουν εγκλωβισμένα σε ένα σπίτι, σε συνθήκες φυλακής, με μόνη διέξοδο το facebook και το ίντερνετ. Για το Κανούν το σπίτι είναι ιερό, δεν μπορεί κανείς να μπει να σε σκοτώσει. Γνώρισα σκιές καταδικασμένες από τη μέρα που γεννήθηκαν.
Και τότε κατάλαβα ότι είναι φυλακισμένοι κυρίως μέσα στο ίδιο τους το κεφάλι. Η ταινία μου πήρε αναγκαστικά έναν πιο εσωτερικό χαρακτήρα».
Δηλαδή; «Δεν δείχνω ποτέ το μικρό παιδί, μόνο το ακούμε. Βλέπουμε τον απαγωγέα-εκτελεστή του, τον παίζει ο Πολωνός Μπάρτος Μπιελένια, ανακάλυψη του Τερζόπουλου. Για μένα αυτοί οι νέοι είναι οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος», εξηγεί. Δυσκόλεψε την ταινία με αυτή την επιλογή; Γελάει. «Ναι, είναι μια δύσκολη ταινία, η δυσκολία για μένα είναι σύμφυτη με το σινεμά, δεν με ενδιέφερε να κάνω ένα ακόμα "Χαμομήλι", που θα έχει γκαλερίστικο χαρακτήρα και... άδεια κάδρα».
Κι ενώ το «Τhe time of a young man about to kill» συνεχίζει τη φεστιβαλική του πορεία, με επόμενο σταθμό το 30ό Φεστιβάλ Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου της Βρέστης, στη Γαλλία, ο Νεριτάν έχει στα σκαριά δύο ακόμα μικρού μήκους ταινίες. Και συγχρόνως γράφει το σενάριο της πρώτης του μεγάλης, «Το χώμα μέσα της».
Για τη μικρού μήκους «A country for two» (Mια χώρα για δύο), έκανε με τα πόδια, αποσπασματικά βέβαια, όλη τη διαδρομή Αθήνα-Τίρανα. «Αυτήν που είχε κάνει παλιά, αντίστροφα, ο πατέρας μου», λέει.
Η ταινιούλα είναι ένα δώρο αγάπης στους γονείς του. Αναφέρεται στις δυσκολίες και την αποτυχία του έρωτα, την έζησαν κι αυτοί όταν πέρασαν και ξεπέρασαν, εξομολογείται ο Νεριτάν, «μια συζυγική κρίση». Η προβολή της θα γίνει τη μέρα που θα γιορτάζουν 36 χρόνια κοινής ζωής, θα είναι το δώρο του στην επέτειό τους.
Παράλληλα ετοιμάζει μια ταινία στη Γερμανία σε συνεργασία με έναν Γερμανο-ρουμάνο παραγωγό - «είναι το ταξίδι ενός άψυχου σώματος πρόσφυγα στο κεντρικό λιμάνι του Βερολίνου», λέει.
Στο Βουκουρέστι έχει βρει τη δεύτερη έδρα του. «Οχι, δεν έχω σκοπό να φύγω από την Ελλάδα, είμαι βαθιά συνδεδεμένος μαζί της. Στο εξωτερικό όλοι απορούν που θέλω να κάνω ελληνικές ταινίες, μου φαίνεται αδιανόητο και προσβλητικό. Αλλά πρέπει να κινηθείς και προς τα έξω.
Κι εγώ νιώθω πολύ άνετα και με όλα αυτά τα χρώματα, τα βαλκανικά, που η Ελλάδα προσπαθεί να αποκηρύξει».
Εκανε τα χαρτιά του για να πάρει ελληνική ιθαγένεια με τον νέο νόμο; «Οχι, ομολογώ ότι ούτε καν το κοίταξα. Μεγάλωσα, κατάλαβα ότι δεν είναι αρκετή μια υπηκοότητα για να αντικατοπτρίσει τι είσαι.
Οι γονείς μου, ευτυχώς, δεν μου χάρισαν κρίση ταυτότητας. Δεν ήταν από αυτούς που παραπονιόντουσαν επειδή το παιδί τους δεν σήκωσε στην παρέλαση την ελληνική σημαία και την ίδια στιγμή στο σπίτι του φώναζαν "μίλα αλβανικά", αυτό το απίστευτο χάος, που έζησαν πολλοί νέοι Αλβανοί».