Πανικός / Panique: ένα αριστούργημα, σκληρή ανατομία της ψυχολογίας του Γαλλικού όχλου

«Δεν χρειάζεσαι μάντισσα για να μάθεις το μέλλον». 

Ο Πανικός, βασισμένος σε ένα σύντομο μυθιστόρημα του Georges Simenon με τίτλο Les Fiançailles de M. Hire (Ο αρραβώνας του κυρίου Hire),

 

Διαβάστε το βιβλίο στο πρωτότυπο: Les fiançailles de Monsieur Hire( Le livre)

Wikipedia(en):Les Fiançailles de M. Hire

ήταν η πρώτη ταινία του Julien Duvivier που γυρίστηκε στην πατρίδα του μετά την απελευθέρωση της Γαλλίας και την αυτοεξορία του στο Χόλιγουντ. Την θεωρούσε την καλύτερη ταινία του, ωστόσο πυροδότησε πολλές διαμάχες. 

Ο Πανικός (γαλλικά: Panique) είναι Γαλλική ταινία σε σκηνοθεσία Ζυλιέν Ντυβιβιέ, που γυρίστηκε το 1946 και κυκλοφόρησε το 1947, με πρωταγωνιστές τον Μισέλ Σιμόν και τη Βιβιάν Ρομάνς. ^[2]Το σενάριο βασίζεται στο μυθιστόρημα Οι αρραβώνες του κυρίου Ιρ του Ζωρζ Σιμενόν.^[3]

Το 1989 ο Πατρίς Λεκόντ σκηνοθέτησε μια δεύτερη ταινία, Monsieur Hire, βασισμένη στο ίδιο μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον Μισέλ Μπλαν.

Πλοκή

Η Αλίς είναι μια νεαρή γυναίκα που μόλις αποφυλακίσθηκε έχοντας αναλάβει την ευθύνη για ληστεία που είχε διαπράξει ο φίλος της Αλφρέ. Φτάνει στην πόλη το βράδυ, μετά τη δολοφονία μιας γυναίκας. Το επόμενο πρωί, η Αλίς και ο Αλφρέ προσποιούνται ότι συναντιούνται για πρώτη φορά, καθώς η αστυνομία γνωρίζει ότι αυτή κάλυψε κάποιον για τη ληστεία, τον οποίο και αναζητούν. Ο γείτονας της Αλίς, ο αντικοινωνικός και μοναχικός κύριος Ιρ, την ερωτεύεται. Την προειδοποιεί για τον Αλφρέ, καθώς γνωρίζει ότι αυτός είναι ο ένοχος της δολοφονίας.

Αν και ο Αλφρέ αρχικά δεν το παραδέχεται, τελικά της ομολογεί ότι είναι ο δολοφόνος: κοιμήθηκε με τη γυναίκα και τη σκότωσε για τα χρήματά της. Όταν η Αλίς του λέει ότι ο κύριος Ιρ γνωρίζει για το έγκλημά του, θέτει γρήγορα ένα σχέδιο σε δράση. Αρχίζει να διασπείρει υποψίες μεταξύ των ντόπιων, οι οποίοι ήδη αντιπαθούν και δεν εμπιστεύονται τον μοναχικό άνδρα. Εν τω μεταξύ, η Αλίς παίζει ένα σκληρό διπλό παιχνίδι, κάνοντάς τον κύριο Ιρ να πιστέψει ότι την έχει γοητεύσει, προκειμένου να του πάρει την απόδειξη που αυτός ισχυρίζεται ότι έχει για την ενοχή του Αλφρέ. Συγχρόνως, τοποθετεί την τσάντα της δολοφονημένης γυναίκας στο δωμάτιό του. Αργότερα, ο Αλφρέ λέει στους φίλους του να κινητοποιήσουν τους γείτονες του κυρίου Ιρ, οι οποίοι ψάχνουν στο δωμάτιο και βρίσκουν την τσάντα.

[..........................................]

Σχόλια

• Ο Πανικός είναι η πρώτη ταινία που γύρισε ο Ζυλιέν Ντυβιβιέ μετά την επιστροφή του στη Γαλλία από το Χόλυγουντ, μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου πολέμου. Η ταινία, μέσα σε ένα ζοφερό κλίμα και εφαρμόζοντας τα μαθήματα του ποιητικού ρεαλισμού που ο Ντυβιβιέ πολύ καλά γνώριζε, καταγγέλλει την κατασκευή ενόχων μέσα από τη διασπορά ψευδών ειδήσεων, το χαφιεδισμό και την αδιακρισία και εκθέτει τους κινδύνους της ψυχολογίας του όχλου, παρέχοντας επίσης μια έντονη αλληγορία για τη συμπεριφορά των συμπατριωτών του κατά τη διάρκεια του πολέμου. ^[5]

• Στα χρόνια αμέσως μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο, οι κινηματογραφιστές στη Γαλλία συχνά αναφέρθηκαν στη συμπεριφορά των Γάλλων υπό τη γερμανική κατοχή. Οι σκηνές της υποκίνησης του όχλου και του αποδιοπομπαίου τράγου διαδραματίζονται σε ένα σκηνικό που περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που χαρακτήριζαν τον μικρόκοσμο της γαλλικής κοινωνίας της εποχής: τα καφέ μπαρ, τα μικρά καταστήματα, η εκκλησία, το μέτριο ξενοδοχείο. ^[6] Η ταινία έχει περιγραφεί ως «μια ισχυρή καταγγελία των σχέσεων μεταξύ των Γάλλων στη σύγχυση μετά τον πόλεμο» και «ένα σκληρό αλλά σαφώς οριοθετημένο πορτρέτο μιας κοινωνίας που κυριαρχείται από δυσπιστία και υποψία». ^[7]

• Ο Πανικός έχει συχνά καταταχθεί ανάμεσα στις καλύτερες ταινίες του γαλλικού κινηματογράφου.^[8]

Πανικός (ταινία, 1946)