1. Αλέκος Λεβίδης στην «Α»: "H συλλογική και στοχευμένη δράση φέρνει πάντα αποτέλεσμα"
Το δυστοπικό περιβάλλον που διαμορφώνεται απαιτεί τη δράση μας, απαιτεί κυρίως να κατανοήσουμε ότι πρέπει να σπάσουμε αυτόν τον απομονωτισμό που επικρατεί
«Προσδοκώ μια αλλαγή η οποία θα κινητοποιήσει τις δημιουργικές δυνάμεις της κοινωνίας προς μια δημοκρατική κατεύθυνση» λέει ο Αλέκος Λεβίδης. Ο σπουδαίος Έλληνας μοντερνιστής και ακαδημαϊκός μιλάει με αφοπλιστική πραότητα ακόμα και για τα πιο δύσκολα ζητήματα που βάζει στο τραπέζι η εποχή μας. Όπως στη ζωγραφική του, έτσι και στην κουβέντα του αποτυπώνεται με ευκρίνεια η έγνοια του για την Τέχνη, για την Ιστορία, για τα κοινωνικά και πολιτικά πεπραγμένα. Με τις κεραίες ανοιχτές στο μέλλον ζωγραφίζει. Και καθώς αφουγκράζεται τις επιταγές του παρόντος, διακόπτει για λίγο την εργασία του στα «Ημερολόγια της πανδημίας», τον καινούργιο κύκλο έργων του της τελευταίας τριετίας, και μας εξηγεί ήρεμα και απλά ότι «η Δημοκρατία μπορεί να υποσκάπτεται ή να υπονομεύεται από έναν συνδυασμό πολιτικής αυθαιρεσίας και οικονομικής ασυδοσίας».
Από τα «Ημερολόγια της πανδημίας», την Ιστορία και την ελευθερία μέχρι τον Μάη του ’68 και τις διαδηλώσεις στη Γαλλία, από τη «φθορά της Δημοκρατίας» και τους διανοούμενους μέχρι την άκρα Δεξιά και από την Τέχνη μέχρι τη «συντηρητική εσωστρέφεια» της Ακαδημίας Αθηνών και ακόμα παρά πέρα μέχρι την Τεχνητή Νοημοσύνη, ο Αλ. Λεβίδης ξεδιπλώνει σκέψεις του ήρεμα και απλά, καταθέτει τις ανησυχίες αλλά και την ελπίδα του. Μπορεί να διαπιστώνει ότι ο σύγχρονος άνθρωπος «βρίσκεται λίγο χαμένος, αποπροσανατολισμένος» μέσα σε πληθώρα πληροφοριών, όμως επιμένει ότι «η συλλογική και στοχευμένη δράση φέρνει πάντα αποτέλεσμα». Κυρίως, όμως, θυμίζει ότι «οποιοδήποτε παιχνίδι με τα νεοναζιστικά μορφώματα είναι τελείως αδιανόητο για οποιαδήποτε δημοκρατική συνείδηση».
Από πολύ νέος, όπως μου λέγατε, είχατε την πεποίθηση ότι η Τέχνη μπορεί να κάνει τον άνθρωπο καλύτερο. Στα δυόμισι χρόνια που μεσολάβησαν από εκείνη τη συζήτησή μας βλέπετε να βελτιώνεται ο σύγχρονος άνθρωπος;
Οχι, βλέπω μια σταθερή κατάσταση. Ο άνθρωπος που καταλαβαίνω εγώ βρίσκεται λίγο χαμένος μέσα σε μία κατάσταση που δεν μπορεί να ελέγξει. Είναι πνιγμένος μέσα σε έναν χείμαρρο πληροφοριών που δεν μπορεί να ελέγξει, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να ξεχωρίσει τα news από τα fake news και αισθάνεται αρκετά αποπροσανατολισμένος και απογοητευμένος από τις δυνατότητες που έχει για να δράσει μέσα σ’ αυτή την κοινωνία.
Πώς θα χαρακτηρίζατε την περίοδο που βιώνουμε;
Είναι μια περίοδος μετάβασης. Αισθάνομαι ότι ζω καβάλα σε δύο πολιτισμούς. Είμαι τέκνο του αναλογικού, αλλά πρέπει να βρω τον εαυτό μου και στον ψηφιακό κόσμο. Είμαι τέκνο του Διαφωτισμού, έχω όμως την αίσθηση ότι στις μέρες μας ζούμε έναν ακήρυκτο πόλεμο στον Διαφωτισμό. Η ανθρωπότητα έχει την τάση να προχωράει μπροστά και έχει πάντα μια ελπίδα για ένα μέλλον ανθρωποκεντρικό και προσανατολισμένο προς την ελευθερία και το φως της λογικής. Έχω την αίσθηση ότι η ανθρωπότητα σήμερα είναι τόσο πολυκερματισμένη, που θολώνει η εικόνα και χάνεται ο στόχος. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τη Γαλλία. Είχα ζήσει τον Μάη του ’68 στο Παρίσι. Υπήρχε ένας στόχος καθαρός, έστω ουτοπικός, στον οποίο ομονοούσαν όλοι όσοι βρίσκονταν στο δρόμο και εμάχοντο εναντίον του συστήματος. Τώρα που οι εικόνες στην τηλεόραση μου θυμίζουν πάρα πολύ εκείνες του ’68, έχει την αίσθηση κανείς ότι αυτή η καθαρότητα των αιτημάτων έχει κατά κάποιον τρόπο χαθεί. Συμμετέχουν ομάδες από την άκρα Δεξιά μέχρι την άκρα Αριστερά, από τους μετανάστες μέχρι τους μικροαστούς κ.λπ. ο καθένας με τη δική του ατζέντα. Αυτή η αίσθηση του ότι πολλά προβλήματα συνδυάζονται χωρίς να ζητούν τις ίδιες λύσεις είναι αυτό που ονομάζω νεφέλωμα.
Θεωρείτε ότι κρύβει κινδύνους αυτή η νεφελώδης συνθήκη στην οποία δύσκολα διακρίνει κανείς ιδεολογικά προτάγματα πίσω από την πολιτική δράση;
Η έλλειψη καθαρού ιδεολογικού μπούσουλα κρύβει τον κίνδυνο της εξουδετέρωσης του αιτήματος. Την εποχή του ανένδοτου αγώνα πριν από τη δικτατορία, για παράδειγμα, κατέβαιναν πλήθη στους δρόμους με συγκεκριμένο αίτημα και αντίληψη που χρειάστηκε μια Χούντα για να τα σταματήσει. Σήμερα έχουμε το θέμα του περιβάλλοντος, το οποίο θα έπρεπε να είναι το υπ’ αριθμόν ένα θέμα που έπρεπε να απασχολεί τον πολίτη, τους πολιτικούς, τον κόσμο μας. Βρισκόμαστε μπροστά στην απειλή της καταστροφής του πλανήτη. Κι όμως, οι πληροφορίες που έχουμε δεν είναι σαφείς, κάποιοι μιλάνε για πράσινες πηγές ενέργειας και κάποιοι άλλοι για προσπάθειες εμπορευματοποίησης του περιβάλλοντος, για λύσεις που εξυπηρετούν τα μονοπώλια, για αδιαφανή χρήση αυτής της πράσινης ενέργειας και ανάπτυξης. Κι όμως, γι’ αυτό το ζωτικό θέμα δεν κατεβαίνουμε στους δρόμους. Από την άλλη πλευρά, ορισμένα πράγματα είναι εμφανή, παραδείγματος χάριν η φθορά της Δημοκρατίας μέσα από πρακτικές, όπως οι παρακολουθήσεις που ζήσαμε όλοι τον τελευταίο καιρό, ή από το γεγονός ότι όλες οι κρίσεις, είτε είναι οικονομικές είτε υγειονομικές, ανεβάζουν τα εισοδήματα των μεγάλων μονοπωλίων, ενώ το οικονομικό, εκτός των άλλων, επίπεδο του μέσου ανθρώπου συνέχεια μειώνεται.
Προσπαθούν να μας πείσουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Το πιστεύετε;
Όχι, δεν το πιστεύω, αλλά ακόμα και να το πίστευα θα έλεγα ότι η ανάγκη μιας ουτοπίας είναι απαραίτητη απέναντι σ’ αυτή την πραγματικότητα που δεν αφήνει διεξόδους και δείχνει ότι στερεί από τον άνθρωπο τη δυνατότητα για μια φωτεινότερη και πιο ανθρώπινη λύση.
Οι έννοιες της ελευθερίας, της δημοκρατίας είναι ταυτοτικά συστατικά της Τέχνης. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, κακοποιούνται στη χώρα μας.
Η ελευθερία και η δημοκρατία είναι ταυτοτικά συστατικά και της Τέχνης και της κοινωνίας. Όταν έχει κανείς την ευκαιρία να διαλέξει, και οι εκλογές είναι μια τέτοια κορυφαία ευκαιρία, είναι προφανές ότι πρέπει να στραφεί προς αυτές τις αξίες. Όλα αυτά που συζητάμε μέχρι τώρα σκιαγραφούν έναν φόβο, μια αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου, ο οποίος αισθάνεται την ελευθερία του περιορισμένη και υπό διωγμό. Το δυστοπικό περιβάλλον που διαμορφώνεται, όμως, μπροστά μας απαιτεί τη δράση μας, απαιτεί κυρίως να κατανοήσουμε ότι πρέπει να σπάσουμε αυτόν τον απομονωτισμό που μας περιβάλλει. Θέλω με λίγα λόγια να πω ότι η συλλογική και στοχευμένη δράση φέρνει πάντα αποτέλεσμα.
Πως βλέπετε την προεκλογική περίοδο, τι προσδοκάτε απ’ αυτές τις εκλογές;
Προσδοκώ μια αλλαγή η οποία θα κινητοποιήσει τις δημιουργικές δυνάμεις τις κοινωνίας προς μια δημοκρατική κατεύθυνση.
Δεν είναι δημοκρατική η κατεύθυνση της χώρας τα τελευταία χρόνια;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι από τη Μεταπολίτευση και πέρα ζούμε σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία πρωτόγνωρη για όσους έχουν βιώσει την Ιστορία του τόπου από τον Εμφύλιο και μετά. Ωστόσο, η Δημοκρατία μπορεί να υποσκάπτεται ή να υπονομεύεται από έναν συνδυασμό πολιτικής αυθαιρεσίας και οικονομικής ασυδοσίας. Αυτό το διπλό σχήμα έχουμε δει να γιγαντώνεται και να βαραίνει επάνω μας τα τελευταία τέσσερα χρόνια, και αυτό πρέπει να πολεμήσουμε.
Είστε από τους ελάχιστους που παρακολούθησαν σε καθημερινή βάση τη δίκη της Χρυσής Αυγής. Θεωρείτε ότι με την απαγόρευση του κόμματος του Η. Κασιδιάρη να κατέβει στις εκλογές, με απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, ξεμπερδέψαμε με τον φασισμό;
Ο φασισμός συνέχεια δείχνει μια τάση να αναπτύσσεται επικίνδυνα στον ευρωπαϊκό χώρο, και μιλάω για τα γνωστά μεγάλα φασιστικά ή κρυπτοφασιστικά κόμματα στη Γαλλία, στην Ιταλία, στη Γερμανία, στην Αυστρία, στην Πολωνία, ακόμα και στη Σουηδία, χώρες που όμως έχουν να επιδείξουν ομολογημένα ή ανομολόγητα βαθιά φασιστικά ριζώματα από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Ελλάδα δεν είχε ποτέ πραγματικά και σε βάθος τέτοιες τάσεις και πρέπει να πολεμήσουμε με κάθε δυνατό τρόπο να μην πιάσει αυτή η καταβολάδα στη γη μας. Η θέση μας πρέπει να είναι πεντακάθαρη σ’ αυτό το ζήτημα. Οποιοδήποτε παιχνίδι με τα νεοναζιστικά μορφώματα είναι τελείως αδιανόητο για οποιαδήποτε δημοκρατική συνείδηση.
H πνευματική κοινότητα φαίνεται να βρίσκεται σε ύπνωση. Αλήθεια, σε μια τόσο κρίσιμη ιστορικά περίοδο στην Ελλάδα και διεθνώς, πως διαμορφώνεται ο ρόλος σας;
Η βαθιά εξειδίκευση που χαρακτηρίζει όλους τους κλάδους των θετικών αλλά και των θεωρητικών επιστημών δεν ευνοεί τον ρόλο των διανοουμένων. Καμιά πολιτική Αρχή δεν «ακούει» και δεν ζητάει τη γνώμη των διανοουμένων, παρά μόνο όταν υπάρξει κάποιο πρόσφορο για πολιτική ζύμωση θέμα. Οι διανοούμενοι δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται μόνο σαν σφραγίδες κύρους, αλλά θα έπρεπε να ζητείται η συμμετοχή τους γενικότερα στον σχεδιασμό της πολιτιστικής πολιτικής και όχι μόνο.
Πώς είδατε την πολιτιστική πολιτική που εφαρμόστηκε τα τελευταία χρόνια;
Αυταρχική και με σαφείς ενδείξεις ότι πίσω από αποφάσεις κρύβονται οικονομικά συμφέροντα, όπως, για παράδειγμα, όταν προωθεί τον ρόλο των ιδιωτικών κολεγίων στην καλλιτεχνική εκπαίδευση ή τον ρόλο των ιδρυμάτων ή ιδιωτών στην πολιτιστική διαχείριση.
Το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν οι φωνές για την ανάγκη να εκσυγχρονιστεί η Ακαδημία Αθηνών. Ως ακαδημαϊκός τι γνώμη έχετε;
Τα δύο τελευταία χρόνια προκηρύχθηκαν πολλές έδρες που είχαν χηρέψει, καθώς και άλλες καινούργιες με σκοπό την ανανέωση και τον εμπλουτισμό της Ακαδημίας με νέα πρόσωπα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει μια μερίδα ακαδημαϊκών με συντηρητικές έως άκρως συντηρητικές απόψεις, οι οποίοι θεωρούν ότι η Ακαδημία πρέπει να μείνει οχυρωμένη και απυρόβλητη ως μία κλειστή λέσχη. Επίσης, υπάρχει μια τάση, όταν ο Τύπος ή η κοινωνία ασκεί κριτική, να αισθάνεται ότι πρέπει να αμυνθεί και να κλειστεί στον εαυτό της. Αυτό το κλειστοφοβικό πλαίσιο κανονικά πρέπει να σπάσει κι αυτό είναι το αίτημα πολλών ακαδημαϊκών που θα ήθελαν η Ακαδημία να γίνει πιο ανοιχτή στην κοινωνία.
Το γεγονός ότι το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της χώρας δεν δέχτηκε στους κόλπους του τον Κωνσταντίνο Τσουκαλά πώς το σχολιάζετε;
Θα έλεγα ότι η μη εκλογή του Κωνσταντίνου Τσουκαλά είναι ακόμα ένα αποτέλεσμα της συντηρητικής εσωστρέφειας.
Ζωγραφίζετε κάτι αυτή την περίοδο;
Ζωγραφίζω και έχω σκοπό να συγκεντρώσω τα έργα των τριών τελευταίων χρόνων κάτω από τον τίτλο «Ημερολόγια της πανδημίας». Κάποια από αυτά τα έργα έχουν γίνει ειδικά για την πανδημία. Κάποια άλλα είναι παλιότερα έργα που ολοκληρώθηκαν ή ολοκληρώνονται αυτή την περίοδο και με ενδιαφέρει ο διάλογος με την Ιστορία και το κλίμα εσωστρέφειας που διαμόρφωσε η πανδημία.
Στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης ποια θέση και ρόλο έχουν η ζωγραφική και η Τέχνη;
Η Τεχνητή Νοημοσύνη, οι αλγόριθμοι γενικά δεν μπορούν να γράψουν ποιήματα, μπορούν να συνθέσουν δεδομένα, να αντιγράψουν οτιδήποτε άλλο εκτός από την πηγή της ποίησης. Και όταν λέω ποίηση εννοώ και τη ζωγραφική μαζί, που είναι οι βιωμένες εμπειρίες, αυτό που λέμε ποιητική. Η ποιητική δεν αποτελείται απ’ αυτό που κουβαλάμε μόνο και απ’ αυτό που ο αλγόριθμος μπορεί να αποτυπώσει. Εμπεριέχει αυτό το καινούργιο όπου κατασταλάζουν όλες μας οι γνώσεις και εμπειρίες. Για παράδειγμα, ο αλγόριθμος μπορεί να μελετήσει όλη τη δουλειά του Ρέμπραντ, να μαζέψει έναν ορυμαγδό στοιχείων και να παραγάγει μια παραλλαγή του παλιού υλικού. Το καινούργιο έργο που θα έκανε ο Ρέμπραντ από το καταστάλαγμα της μέχρι τότε πορείας του δεν μπορεί να το κάνει κανένας αλγόριθμoς. Επομένως, δεν με ανησυχεί η Τεχνητή Νοημοσύνη.
Οσον αφορά, όμως, το μέλλον της ζωγραφικής τέχνης, με ανησυχεί περισσότερο το γεγονός ότι οι Σχολές Καλών Τεχνών δεν διδάσκουν πια στους σπουδαστές τα στοιχεία και τις τεχνικές της ζωγραφικής.
2. Αλέκος Λεβίδης - ΠΡΟΣΩΠΟ – Βιβλιοnet
3.Αλέκος Λεβίδης, η καθυστερημένη δικαίωση - HuffPost
4.Αλέκος Λεβίδης - Ζωγράφος / Alekos Levidis - Painter
Ο ζωγράφος Αλέκος Λεβίδης μας ξεναγεί στο κελί του και μιλάει για την τέχνη του, στο πλαίσιο των Φιλμ Ντοκιμαντέρ του Heraklion Arts and Culture "Έλληνες Εικαστικοί Καλλιτέχνες - Η τέχνη μέσα στην κοινωνία της πανδημίας".Μέσα από αυτή τη σειρά ντοκιμαντέρ θέλουμε να παρουσιάσουμε το έργο σύγχρονων εικαστικών που δραστηριοποιούνται στην χώρα μας και καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, τόσο σε ότι αφορά τις ηλικίες τους, όσο και στον τρόπο δουλειάς τους και στα μέσα που μετέρχονται.
Σκοπός μας είναι αυτή η παρουσίαση να γίνεται μέσα από τα δικά τους λόγια και με τρόπο που να τους δίνει την άνεση να επικοινωνήσουν την εργασία τους, όπως οι ίδιοι τη βιώνουν και όχι μέσα από στενές, ακαδημαϊκές φόρμες, όπως οι "στημένες" συνεντεύξεις.
Είναι επίσης σημαντικό για εμάς να “μιλήσει” και το έργο του κάθε καλλιτέχνη, για αυτό και τα γυρίσματα θα πραγματοποιηθούν στο ατελιέ τους, ώστε τα έργα που έχουν σε εξέλιξη ή ολοκληρωμένα να αποτελούν το καλύτερο μάρτυρα για το ύφος και τη ιδιαίτερη “υπογραφή” κάθε εικαστικού
Πιστεύουμε πως η εικαστική παραγωγή δεν πρέπει να είναι αντικείμενο μόνο μιας φιλότεχνης "ελίτ" αλλά πρέπει να διαχέεται μέσα στην κοινωνία και να γίνεται προσβάσιμη στο ευρύ κοινό.
Αλέκος Λεβίδης - Βιογραφικό
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Σπούδασε σκηνοθεσία θεάτρου στο Παρίσι και αρχιτεκτονική στη Γενεύη. Από το 1971 μέχρι σήμερα ζει και εργάζεται ως ζωγράφος στην Αθήνα. Έχει πραγματοποιήσει είκοσι εννέα ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε μεγάλο αριθμό ομαδικών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ακόμα, έχει ασχοληθεί με την τοιχογραφία, τα σκηνικά θεάτρου και την εικαστική επιμέλεια βιβλίων. Το ζωγραφικό του έργο πλαισιώνεται από συγγραφικά εγχειρήματα, που αφορούν την ιστορία, τη θεωρία και την επιτέλεση της ζωγραφικής.
Μάθετε περισσότερα για τον καλλιτέχνη εδώ http://www.levidis.gr
Συντελεστές
Σκηνοθέτης: Χρήστος Τόλης | Οπερατέρ: Μαρίλη Ζάρκου | Μοντάζ - Post|VFX: Γιάννης Ντουσιόπουλος | Αρχισυνταξία: Δήμητρα Σιούκα | Διεύθυνση Παραγωγής: Αλέξανδρος Κορομηλάς | Οργάνωση Παραγωγής: Sub Urban Images & Soundscapes
Παραγωγή: Δήμος Ηρακλείου -Αντιδημαρχία Πολιτισμού
Αντιδήμαρχος: Αριστέα Τ. Πλεύρη
Πολιτιστική Διαχείριση: Μαριάννα Γιαλύτη
Ψηφιακή Πολιτιστική Διαχείριση: Κωνσταντίνα Χατζάκη
Διοικητική Οργάνωση: Τμήμα Πολιτισμού - Εύη Μαρτιμιανάκη, Αντώνης Ρουμπάκης, Μαρία Σιγανάκη
Δημιουργία Βίντεο Έναρξης: FnoiZ - https://www.fnoiz.com/
Ψηφιακές Μακέτες: Κύβος, The Copy Shop
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου