Οι «δύο Ελλάδες» των εκλογών
Θανάσης ΤσεκούραςΗ διαπίστωση είναι μόνιμη. Και τις γιορτές η αύξηση της κατανάλωσης ήταν εντυπωσιακή. Τα μαγαζιά δούλεψαν, η εστίαση έκανε πάρτι, όλοι οι δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί γέμισαν. Μια παράταση του καλοκαιριού μέσα στο χειμώνα. Τόσο για τον καιρό, όσο και για το κλίμα στην αγορά.
Πώς εξηγείται το φαινόμενο; Θα έχει διάρκεια; Στηρίζει ένα κύκλο υγιούς ανάπτυξης της οικονομίας; Η Ελλάδα ξεπέρασε την κρίση και μπαίνει πλέον σε μια νέα εποχή;
Όλα αυτά είναι κρίσιμα ερωτήματα. Τα οποία αφορούν άμεσα και στο πεδίο της πολιτικής, τους σχεδιασμούς των κομμάτων, τα κεντρικά αφηγήματα και την πορεία των πολιτικών εξελίξεων.
Για το κυβερνητικό αφήγημα τα πράγματα είναι απλά. Η Ελλάδα μεταμορφώθηκε, η απογείωση είναι έτοιμη, όλα προμηνύουν έναν νέο κύκλο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Αυτό το success story θα «πουλήσει» η κυβέρνηση στις εκλογές, θα αποτελέσει το κεντρικό πολιτικό της αφήγημα και θα της δώσει είτε μια μεγάλη κυβερνητική πλειοψηφία, είτε την αυτοδυναμία για τους πιο ευφάνταστους.
Στέκει λοιπόν το αφήγημα; Μια πρώτη ανακολουθία προκύπτει από τα μακροοικονομικά μεγέθη. Η ελληνική οικονομία «έτρεξε» με περίπου 8% αύξηση του ΑΕΠ το 2021 και με 6% το 2022. Για τα δύο επόμενα χρόνια προβλέπεται να παραμείνει στάσιμη με ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης πέριξ του 1%. Πώς εξηγείται η καθίζηση;
Σε ένα ποσοστό είναι προφανές ότι οφείλεται στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον. Όλες οι μεγάλες οικονομίες του κόσμου, οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ευρώπη θα περάσουν σε μια επιβράδυνση ή ακόμη χειρότερα και σε ύφεση. Άρα καμιά χώρα δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστη.
Όμως για την Ελλάδα η πτώση είναι μεγάλη. Αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει momentum, η δυναμική είναι ανίσχυρη, ότι όλο αυτό το υποτιθέμενο «αναπτυξιακό άλμα» της διετίας στηρίζεται σε πήλινα πόδια.
Κυρίως γιατί στηρίχθηκε κατά κύριο λόγο στο κρατικό χρήμα που προσφέρθηκε αφειδώς λόγω της πανδημίας και στη συνέχεια της ενεργειακής κρίσης.
Πάνω από 60 δισ. ευρώ μοιράσθηκαν με «ελικόπτερα» σε πάσης φύσεως επιδοτήσεις, επιδόματα, επιχορηγήσεις, δανειακές εγγυήσεις, συμβάσεις και απευθείας αναθέσεις. Το αποτέλεσμα ήταν η αύξηση της κατανάλωσης και η μεγέθυνση του ΑΕΠ (πάνω από το 70% της αύξησης οφείλεται στις καταναλωτικές δαπάνες, δημόσιες και ιδιωτικές). Μια κρατικοδίαιτη ανάπτυξη στηριγμένη βασικά στο κρατικό χρήμα. Ως συνέπεια, τώρα που το κρατικό χρήμα τελειώνει, από το 2023 η Ευρώπη εισέρχεται σε στασιμότητα και δημοσιονομική «εγκράτεια», το «ελληνικό θαύμα» προετοιμάζεται να ρίξει αυλαία.
Όμως αυτή η διετία της κρατικοδίαιτης ανάπτυξης δημιούργησε και σοβαρούς κοινωνικούς μετασχηματισμούς. Μια ευάριθμη κοινωνική κατηγορία επωφελήθηκε και μπήκε σε «κοινωνικό ασανσέρ». Είναι οι ομάδες της κοινωνίας που «απορρόφησαν» το κρατικό χρήμα των 60 δισ. ευρώ. Μαζί με όσους επενδύουν και δουλεύουν σε τομείς της οικονομίας που αναπτύσσονται (τουρισμός, real estate, κλπ) πλούτισαν, είδαν τα εισοδήματά τους να αυξάνονται, τις προοπτικές τους να βελτιώνονται μετά από μια «χαμένη δεκαετία» που έδιναν τη μάχη της επιβίωσης.
Οι κοινωνικές ομάδες που επωφελήθηκαν είτε από την κρατικοδίατη ανάπτυξη, είτε από τη δημιουργία πλούτου σε περιορισμένους τομείς της οικονομίας αποτελούν την πολιτική και εκλογική βάση του «αφηγήματος Μητσοτάκη».
Είναι η Ελλάδα που γεμίζει τα «μαγαζιά» τα σαββατοκύριακα και τους τουριστικούς προορισμούς χειμώνα-καλοκαίρι. Μια «μικρή Ελλάδα», με όρους πληθυσμιακούς και κοινωνικούς, ποσοτικά μικρότερη από το 20% του πληθυσμού, η οποία στηρίζει με μανία το «σχέδιο Μητσοτάκη», επιθυμεί διακαώς τη διαιώνισή του και τρέμει μήπως συμβεί το «ατύχημα» στις εκλογές.
Μια «μικρή Ελλάδα», που θυμίζει τους «Υπνοβάτες» του Κένεθ Κλαρκ στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Βαδίζουν αμέριμνοι στο κενό, αδυνατούν να καταλάβουν την πολυπλοκότητα της πραγματικότητας, δεν διαβάζουν τη μεγάλη εικόνα και μετατρέπουν ιδεοληπτικά και «αυτιστικά» την ευνοϊκή προσωπική τους συγκυρία σε κοινωνική συνείδηση.
Κυρίως όμως αρνούνται να κοιτάξουν δίπλα τους, την «άλλη Ελλάδα», τη «μεγάλη Ελλάδα», με κριτήρια κοινωνικά και πληθυσμιακά, η οποία είτε δεν «ευλογήθηκε» από το κρατικό χρήμα, είτε δουλεύει σε τομείς της οικονομίας, που δεν έτυχε να ανέβουν στο τρένο της ανάπτυξης. Γι’ αυτή την «άλλη Ελλάδα» το «σχέδιο Μητσοτάκη» προβλέπει μόνο Food Pass, επιδόματα επιβίωσης και μια παροξυσμική προπαγάνδα από τα κατεστημένα ΜΜΕ.
Πάνω - κάτω αυτές οι «δύο Ελλάδες» θα αναμετρηθούν στις προσεχείς εκλογές. Μια «μικρή Ελλάδα» κρατικοδίαιτων εισοδηματιών, που αποτελούν τους «νέους προνομιούχους» του Κ. Μητσοτάκη. Και η «άλλη Ελλάδα», οι «νέοι μη-προνομιούχοι», που αποτελεί την πρώτη ύλη για οποιαδήποτε εκδοχή της σύγχρονης προοδευτικής διακυβέρνησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου