ΕΚΛΕΚΤΕΣ ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

 

Margalit Fox

Στον λαβύρινθο της Γραμμικής Β. Ξεκλειδώνοντας το αίνιγμα ενός αρχαίου κώδικα

Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2020 (Σεπτέμβριος)

Μετάφραση – Επίμετρο: Χ. Ε. Μαραβέλιας

Σελίδες: 354, με α/μ εικόνες

Διαστάσεις: 15 x 23 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-524-585-6

Τιμή: 16,00 €

Η αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β, αυτής της μυστηριώδους γραφής που πρωτοέφερε στο φως ο Άρθουρ Έβανς ανασκάπτοντας την Κνωσό το 1900, υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα διανοητικά επιτεύγματα του 20ού αιώνα. Για πέντε περίπου δεκαετίες, μερικές από τις σπουδαιότερες μορφές στο πεδίο της φιλολογικής και της αρχαιολογικής επιστήμης, και όχι μόνο, αναμετρήθηκαν χωρίς επιτυχία με το εγχείρημα της λύσης αυτού του αρχαίου γρίφου, το οποίο θα άνοιγε ένα παράθυρο στη μελέτη της αιγαιακής προϊστορίας· και τη λύση έμελλε να τη δώσει εντέλει το 1952 όχι ένας ειδικός επιστήμονας αλλά ένας παθιασμένος ερασιτέχνης, ο άγγλος αρχιτέκτονας Μάικλ Βέντρις. Όμως από τις περισσότερες εξιστορήσεις αυτής της συναρπαστικής περιπέτειας λείπει το όνομα μιας μεγάλης πρωταγωνίστριας: της αμερικανίδας φιλολόγου Άλις Κόμπερ. Εργαζόμενη αθόρυβα και με σχολαστικότητα στο σπίτι της στη Νέα Υόρκη, η Κόμπερ συγκαταλεγόταν μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα στους κορυφαίους ειδήμονες στη Γραμμική Β γραφή παγκοσμίως. Αν και σε μεγάλο βαθμό λησμονημένη σήμερα —για αρκετούς λόγους, ανάμεσά τους και διότι η ιστορία σχεδόν πάντα γράφεται από τους νικητές, και διότι ήταν μια γυναίκα σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο—, έφτασε κοντά στην αποκρυπτογράφηση λίγο πριν από τον πρόωρο θάνατό της το 1950· και η δική της προεργασία υπήρξε καθοριστική στη διαλεύκανση του μυστηρίου της Γραμμικής Β.

Η Μαργκαλίτ Φοξ συνθέτει μια συναρπαστική αφήγηση, ένα είδος επιστημονικής ιστορίας μυστηρίου, ισορροπώντας δεξιοτεχνικά ανάμεσα στην επιστημονική τεκμηρίωση και την αποτύπωση της προσωπικής ιστορίας των πρωταγωνιστών αυτής της διανοητικής περιπέτειας. Επιτρέπει ακόμα και στον μη ειδικό αναγνώστη να παρακολουθήσει βήμα προς βήμα την πορεία του διανοητικού αυτού άθλου, τον μυεί στις τεχνικές της κρυπτογράφησης και της αποκρυπτογράφησης, δίνοντας συνάμα σάρκα και οστά σε όλα αυτά τα πρόσωπα που αφιέρωσαν τη ζωή τους στη λύση του αινίγματος.

Στο Επίμετρο της ελληνικής έκδοσης, ο μεταφραστής Χ. E. Μαραβέλιας παρουσιάζει μεταξύ άλλων τη συμβολή του σημαντικότερου έλληνα ερευνητή της Γραμμικής Β, του Κ. Δ. Κτιστόπουλου, στην προσπάθεια της αποκρυπτογράφησης και την επαφή που είχε, μέσω της ανταλλαγής επιστολών, με την Άλις Κόμπερ.

 

 

●● / ●●  / ●●

 

Η εξέγερση των Λευκαδίων κατά της Αγγλοκρατίας το 1819

Πρακτικά ΚΔ’ Συμποσίου

Επιμέλεια έκδοσης: Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης

Κείμενα: συλλογικό

Αθήνα, Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, 2020 (Ιούλιος)

Σελίδες: 325

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-7498-70-0

Τιμή: 21,20 €

 

«Το 1815 οι αποικιοκράτες Άγγλοι γίνονται αφεντάδες των Επτανήσων, γιατί η Συνθήκη των Παρισίων τους δίνει την απόλυτη προστασία των Ιόνιων Νησιών. Την επικυριαρχία τους οι Άγγλοι φρόντισαν να την κατοχυρώσουν με το σύνταγμα του 1817, που δημιούργησαν χωρίς τη συμμετοχή των Επτανησίων. Μεταξύ όλων των άλλων αστοχιών, το Σύνταγμα καθόριζε ελάχιστη συμμετοχή των κατοίκων στη λειτουργία του πολιτεύματος και συγχρόνως άφηνε όλες τις εξουσίες στον Άγγλο Αρμοστή, που είχε έδρα την Κέρκυρα, και στους Τοποτηρητές του στα επτά νησιά.

Η αντίθεση των κατοίκων των νησιών, και στην προκειμένη περίπτωση των Λευκαδίων, ήταν καθολική. Το μίσος για τους Εγγλέζους και η επαναστατική διάθεση μεγάλωσε αφάνταστα, όταν το 1819, σημαδιακό έτος, οι Άγγλοι επέβαλαν νέα, πρόσθετη φορολογία και στον αγροτικό πληθυσμό του νησιού μας για την κατασκευή διώρυγας στη λιμνοθάλασσα που χωρίζει το νησί από την Ακαρνανία.

[…] Με την εξέγερση αυτή αναδείχτηκαν τα ώριμα και συνειδητοποιημένα αιτήματα που κατέστησαν τους ανθρώπους αποφασιστικούς και έτοιμους να υποστηρίξουν ανυποχώρητα το δίκιο τους, παρόλο που η εξέγερση καταπνίγηκε από τον αγγλικό στρατό και οι πρωτεργάτες της εξέγερσης αλλά και πολλοί άλλοι από εκείνους που πήραν μέρος, κατέφυγαν στον ελλαδικό χώρο, ενώ τέσσερις που θεωρήθηκαν πρωταίτιοι, καταδικάστηκαν με απαγχονισμό…».

Αθανάσιος Δ. Μελάς
(από το βιβλίο)

 

●● / ●●  / ●●

 

Ένα βιβλίο, έξι αιώνες ιστορίας. Εκδόσεις από την αυγή της τυπογραφίας στις βιβλιοθήκες της Αθήνας

Πρακτικά Ημερίδας

Κείμενα: συλλογικό

Επιμέλεια: Βέρα Ανδριοπούλου, Κλεοπάτρα Κυρτάτα, Αγγελική Παπαδοπούλου

Πειραιάς, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, 2020 (Ιούνιος)

Σελίδες: 258, με έγχρωμες εικόνες

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 9786185509002

Τιμή: 16,00 €

«Ο παρών τόμος συγκεντρώνει, επεξεργασμένες και εμπλουτισμένες, τις εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στην Ημερίδα Ένα βιβλίο, έξι αιώνες ιστορίας, που διοργανώθηκε από το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη στις 13 Απριλίου 2019.

Το σκεπτικό της ημερίδας ήταν με βάση ένα συγκεκριμένο βιβλίο από κάθε προσκεκλημένη βιβλιοθήκη να συζητηθούν επιμέρους ζητήματα σχετικά με τα αρχέτυπα και τη μελέτη τους, γενικότερα θέματα ιστορίας του βιβλίου, και συγχρόνως να παρουσιαστούν οι συλλογές των βιβλιοθηκών στο ευρύτερο κοινό. Κάθε βιβλιοθήκη κλήθηκε έτσι να επιλέξει ένα αρχέτυπο από τη συλλογή της, ως μελέτη περίπτωσης, και να το παρουσιάσει, εστιάζοντας στα στοιχεία προέλευσης, τις ιδιαιτερότητες αντιτύπου και τον τρόπο χειρισμού παρόμοιου υλικού εντός της ευρύτερης συλλογής. Παράλληλα, διακεκριμένοι ερευνητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό ανέλαβαν να πλαισιώσουν τις παρουσιάσεις αυτές με γενικότερες εισαγωγικές και συμπληρωματικές εισηγήσεις γύρω από την πρώιμη τυπογραφία...».

 

●● / ●●  / ●●

 

Δημήτρης Αρβανιτάκης

Η αγωγή του πολίτη. Η γαλλική παρουσία στο Ιόνιο (1797-1799) και το έθνος των Ελλήνων

Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2020 (Ιούλιος)

Σελίδες: 782

Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-524-581-8

Τιμή: 30,00 €

Ο ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ, στο περίφημο Υπόμνημά του (1803), θέλοντας να αναδείξει τη θεμελιώδη σημασία των γαλλικών εξελίξεων για τους Έλληνες, σημείωνε ότι, ιδίως μετά το 1789, «η εθνική ματαιοδοξία παραχώρησε τη θέση της στη συμπεριφορά ενός λαού ο οποίος ετοιμάζεται να μεταβληθεί σε έθνος»: να αποκτήσει δηλαδή πολιτική αυτοσυνειδησία και να διεκδικήσει ανεξάρτητη πολιτική ύπαρξη.
 

Αυτό το βιβλίο επιχειρεί να φωτίσει μια κρίσιμη, πλην όμως εν πολλοίς άγνωστη πτυχή της συγκεκριμένης διαδικασίας: τη γαλλική παρουσία στο Ιόνιο, από το καλοκαίρι του 1797 μέχρι την άνοιξη του 1799, και τις ευρύτερες συνέπειές της για τον κόσμο των Ελλήνων.

Σε πρώτο επίπεδο, εστιάζουμε στο τέλος της μακραίωνης βενετικής κυριαρχίας στο Ιόνιο, κυρίως όμως στους νέους πολιτικούς, διοικητικούς και εκπαιδευτικούς θεσμούς, αλλά και σε κομβικά εννοιολογικά ζητήματα που προέκυψαν από αυτό: στους τρόπους πρόσληψης της ρήξης, στην εννοιολογική μετακίνηση και νοηματική διεύρυνση κρίσιμων όρων (πολίτης, τόπος, αρετή, νόμος, πατρίδα, έθνος), στη νέα ανάγνωση του ιστορικού χρόνου – στην πολιτικοποίηση, ιδίως, της αρχαιότητας.

Παράλληλα, παρακολουθούμε την προσέγγιση του Ιονίου με τον ελληνικό κορμό: μετά από αιώνες, οι δύο κόσμοι αρχίζουν να συγκλίνουν, λόγω των εξελίξεων του παρόντος, κυρίως όμως λόγω των ελπίδων του μέλλοντος. Η ανατροπή του 1797 και ο θάνατος της Βενετίας, η πλήρης διατάραξη των ισορροπιών στην Ανατολική Μεσόγειο, η άφιξη της Γαλλίας στα κράσπεδα της επικράτειας του σουλτάνου και η αποκάλυψη των σχεδίων του Ρήγα –ομόκεντροι κύκλοι που γεννήθηκαν από το 1789–, οδήγησαν στην εκρηκτική διάδοση των νέων ιδεών στον κόσμο των ραγιάδων.

Η ορθόδοξη Εκκλησία, εντός του πλαισίου που όριζε η Οθωμανική αυτοκρατορία και με λόγο αντίστοιχο της καθολικής, αντιπαρατέθηκε σφοδρά στις νέες ιδέες, εννοιολογώντας με τον δικό της τρόπο τους επίμαχους όρους: ελευθερία, αρετή, ισότητα, πατρίδα. Η οξεία αυτή αντιπαράθεση επέσπευσε το επόμενο μεγάλο βήμα του ελληνικού κόσμου: την εννοιολογική αυτονόμηση του γένους των Γραικών από το γένος των ορθοδόξων.

 

 

●● / ●●  / ●●

 

Émile-Honoré Destelle

Ημερολόγιο 1898

Μαρτυρίες 11

Κείμενο: Jean-Pierre Destelle

Μετάφραση: Εμμανουέλα Τζεδάκη

Επιμέλεια-Σημειώσεις: Μαρία Σώρου

Ηράκλειο, Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, 2019 (Αύγουστος)

Σελίδες: 366, με α/μ εικόνες

Διαστάσεις: 12 x 17 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-9538-97-8

Τιμή: 10,00 €

«Με τον τόμο αυτό ολοκληρώνεται η έκδοση των Ημερολογίων του Émile-Honoré Destelle.

Στο Ημερολόγιο 1897 παρακολουθήσαμε την άφιξη και εγκατάσταση στην πόλη της Σητείας των Γάλλων πεζοναυτών υπό την ηγεσία του ταγματάρχη É.-H. Destelle, καθώς και την κατευναστική παρέμβασή τους στις συνεχείς εχθροπραξίες μεταξύ του χριστιανικού και του μουσουλμανικού πληθυσμού, μετά τις μεγάλες ταραχές που είχαν εξαπλωθεί σε ολόκληρη την επαρχία, κατά τον χειμώνα του 1896-97.

Το Ημερολόγιο 1898 καλύπτει μια ευρύτερη γεωγραφική περιοχή που περιλαμβάνει όλο τον νομό Λασιθίου μαζί με την επαρχία της Βιάννου, τα οποία συναποτελούσαν τον τομέα Λασιθίου υπό την κατοχή των Γάλλων κατά τον διαμοιρασμό σε τέσσερις τομείς του νησιού μεταξύ των τεσσάρων Προστάτιδων Δυνάμεων (Γαλλίας, Αγγλίας, Ρωσίας και Ιταλίας), κατά την τελευταία φάση του Κρητικού Ζητήματος. Είναι η περίοδος που η Αυστροουγγαρία και η Γερμανία αποσύρουν τις δυνάμεις τους από την Κρήτη, οι εκπρόσωποι του χριστιανικού πληθυσμού αποδέχονται τη λύση αυτονομίας, το Εκτελεστικόν αναλαμβάνει τον ρόλο της Επαναστατικής Κυβέρνησης και ο οθωμανικός στρατός εγκαταλείπει οριστικά το νησί. Το ημερολόγιο του έτους 1898 συμπτωματικά τελειώνει με την άφιξη στα Χανιά του επιλεγέντος από τις Δυνάμεις Ύπατου Αρμοστή της Κρήτης, πρίγκιπα Γεωργίου και της πανηγυρικής υποδοχής του από τα Διεθνή Στρατεύματα και τον λαό που έχει συρρεύσει από παντού…».

 

●● / ●●  / ●●

 

E. P. Thomson

Η ηθική οικονομία του πλήθους στην Αγγλία τον 18ο αιώνα

Εισαγωγή-επιστημονική επιμέλεια: Νίκος Ποταμιάνος

Μετάφραση: Γιάννης Βογιατζής

Αθήνα, εκδόσεις ΕΑΠ, 2020 (Σεπτέμβριος)

Σελίδες: 159

Διαστάσεις: 13 x 20,5 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-618-5497-01-9

Τιμή: 11,90 €

Θα πρέπει το κέρδος να μπαίνει πάνω από τις ζωές των ανθρώπων; Το «πλήθος» στην Αγγλία του 18ου αιώνα απαντούσε αρνητικά, και είχε κινητοποιηθεί ενάντια σε πρακτικές των εμπόρων και των γαιοκτημόνων, που εξέθεταν τις τοπικές κοινότητες στον κίνδυνο της πείνας όταν οι σοδειές ήταν κακές. Οι «ταραχές για τα τρόφιμα» θεωρούνταν ανορθολογικές και σπασμωδικές αντιδράσεις πεινασμένων ανθρώπων, μέχρι τη δημοσίευση της μελέτης του μεγάλου Άγγλου ιστορικού E.P. Thompson για την «ηθική οικονομία» των φτωχών που αντιπαρατέθηκε στην ανερχόμενη φιλελεύθερη «πολιτική οικονομία». Το κλασικό αυτό άρθρο του 1971 εισήγαγε την έννοια της ηθικής οικονομίας, η οποία έκτοτε έχει χρησιμοποιηθεί εκτεταμένα από ιστορικούς, κοινωνικούς ανθρωπολόγους και κοινωνιολόγους για τη μελέτη μιας μεγάλης ποικιλίας φαινομένων.

 

●● / ●●  / ●●

 

Κωνσταντίνος Τσουκαλάς

Η ελληνική τραγωδία. Από την Απελευθέρωση στους συνταγματάρχες

Μετάφραση: Κώστας Ιορδανίδης

Αθήνα, Εκδόσεις Πατάκη, 2020 (Ιούλιος)

Σελίδες: 283

Διαστάσεις: 15 x 24 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-16-8929-6

Τιμή: 15,50 €

Οι δικτατορίες δεν πέφτουν από τον ουρανό. Αν η 21η Απριλίου 1967 αιφνιδίασε τη διεθνή κοινή γνώµη, η εγκαθίδρυση µιας στρατιωτικής δικτατορίας, για τον ελληνικό λαό, ήταν από καιρό ένα γεγονός ευεξήγητο και µάλιστα ενδεχόµενο. Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να εξηγήσει την προέλευση αυτού του γεγονότος και τη λειτουργία των κοινωνικών, πολιτικών και διεθνών δυνάµεων που το κατέστησαν δυνατό.

από τον πρόλογο της πρώτης έκδοσης (1969)

 Κατά κάποιον τρόπο, η Ελληνική τραγωδία µπορεί να αντιµετωπιστεί ως αυθύπαρκτο ιστορικό γεγονός, ως χαρακτηριστικό σύµπτωµα µιας ιδιαίτερης συγκυρίας ή ίσως ακόµα και ως «πηγή» αποκωδικοποίησης της χαρακτηριστικής αύρας µιας εποχής. Όπως είναι σαφές για όλους όσοι έζησαν από κοντά τα γεγονότα, το βιβλίο αυτό εξέφραζε τις ιδέες, τις ευαισθησίες και τα διλήµµατα µιας ολόκληρης γενιάς. Έχοντας θέσει την ιστορική αφήγηση στην υπηρεσία µιας απερίφραστης πολιτικής και ιδεολογικής στράτευσης, πολλοί ανάµεσά µας είχαµε επιχειρήσει πρωτόγνωρες συνθέσεις ανάµεσα στην ασίγαστη πολεµική µας βούληση, την αυτοτροφοδοτούµενη συναισθηµατική µας φόρτιση και τη νοηµατική αυστηρότητα µιας «αντικειµενικής», όπως πιστεύαµε, ανάγνωσης της πραγµατικότητας. Είχαµε ίσως την αυταπάτη πως µε αυτόν τον τρόπο θα µπορούσαµε να εναρµονίσουµε την εκρηκτικότητα του θυµικού µας µε την πλαδαρότητα των νοηµατικών εκλογικεύσεων. Προφανώς βέβαια µαταιοπονούσαµε. Όµως, δεν µπορώ παρά να νοσταλγώ βαθύτατα αυτές τις ξεχασµένες αλλά ζωογόνες αυταπάτες, τόσο τις δικές µου όσο και των άλλων. Και µαζί µε αυτές, να αναπολώ µε τρυφερότητα τις συνθήκες που µε οδήγησαν στο να γράψω την Τραγωδία.

Κ. Τ., Μάιος 2020

 

●● / ●●  / ●●

 

Μάρσα Μπαρτούσακ

Μαύρες Τρύπες. Η μεγάλη περιπέτεια μιας ανατρεπτικής επιστημονικής ιδέας

Μετάφραση: Νέστορας Χούνος, Παναγιώτης Δρεπανιώτης

Επιστημονική εποπτεία: Πέτρος Δήτσας

Πρόλογος στην ελληνική έκδοση: Βασιλική Παυλίδου

Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2020 (Ιούλιος)

Σελίδες: 314, με α/μ εικόνες

Διαστάσεις: 14 x 21 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-960-524-582-5

Τιμή: 15,00 €

Ο νομπελίστας φυσικός Κιπ Θορν δήλωσε κάποτε ότι οι μαύρες τρύπες φαίνεται να ταιριάζουν περισσότερο στην επιστημονική φαντασία και τη μυθολογία παρά στον αληθινό κόσμο. Δεν είχε άδικο. Οι μαύρες τρύπες είναι τα πιο αλλόκοτα αντικείμενα στο σύμπαν, αλλά βεβαίως και τα πιο συναρπαστικά. Στη γειτονιά τους, ο χώρος και ο χρόνος δεν έχουν καμιά σχέση με ό,τι γνωρίζουμε από τη γαλήνια ουράνια μηχανική του Νεύτωνα. Αντίθετα, συμπεριφέρονται με τρόπο που αψηφά κάθε ανθρώπινη εμπειρία: δημιουργούν μια απύθμενη άβυσσο απ’ όπου δεν ξεφεύγει τίποτα – ούτε καν το φως. Δεν είναι παράξενο, λοιπόν, που φυσικοί και αστρονόμοι –με προεξάρχοντα τον Αϊνστάιν– αρνούνταν τόσο πεισματικά να δεχτούν την ύπαρξή τους, πριν τελικά οι όποιες αντιρρήσεις καμφθούν και οι μαύρες τρύπες γίνουν αναπόσπαστο κομμάτι του τρόπου με τον οποίο σήμερα βλέπουμε το σύμπαν. 

 

Τον Απρίλιο του 2019, η διεθνής επιστημονική ομάδα που συνεργάζεται στο πλαίσιο του τηλεσκοπίου EHT ανακοίνωσε ένα αδιανόητο επίτευγμα. Είχε κοιτάξει στην «καρδιά» του γαλαξία Messier 87, περίπου 50.000.000 έτη φωτός από τη Γη, και, αξιοποιώντας την τεχνική της ραδιοσυμβολομετρίας, κατέγραψε κάτι μοναδικό: τη «σκιά» που ρίχνει μια μαύρη τρύπα πάνω στον λαμπρό δίσκο προσαύξησης που την περιβάλλει. Η μορφή και η φωτεινότητα της σκιάς αυτής για άλλη μια φορά συμφωνούσαν με τις προβλέψεις της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας. Το σκοτεινό, ακατανόητο, απαράδεκτο τέρας εκεί έξω είναι πλέον πρακτικά ορατό! Και συμπεριφέρεται ακριβώς όσο εξωφρενικά προβλέπει η θεωρία… 

 

 

●● / ●●  / ●●

 

Αγγελική Κόκκου

Ιωάννης Τραυλός. Η ζωή και το έργο του

Αθήνα, εκδόσεις Καπόν, 2020 (Σεπτέμβριος)

Σελίδες: 183, με α/μ εικόνες

Διαστάσεις: 23,5 x 29,5 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-618-5209-61-2

Τιμή: 42,40 €

H ζωή και το έργο του Ιωάννη Τραυλού έχουν άρρηκτα συνδεθεί με μεγάλες στιγμές της ελληνικής αρχαιολογίας και την έρευνα των μνημείων του ελλαδικού χώρου.

Με αφορμή τη συμπλήρωση τριάντα πέντε χρόνων από τον θάνατό του, το βιβλίο της αρχαιολόγου Αγγελικής Κόκκου μάς παρουσιάζει με τρόπο άμεσο και απλό τη ζωή του Τραυλού και το πολύπλευρο, επί πενήντα και πλέον έτη, έργο του σε διαφορετικούς τομείς τόσο της αρχαιολογίας όσο και της αρχιτεκτονικής. Αν και το όνομά του είναι άρρηκτα δεμένο με την Αθήνα και την Αττική, οι έρευνες και οι εργασίες του καλύπτουν πολλά άλλα μνημεία της ελληνικής αρχαιότητας αλλά και των βυζαντινών και μεσαιωνικών χρόνων. Ουσιαστική ήταν και η ενασχόλησή του με τη νεοκλασική αρχιτεκτονική του 19ου αιώνα, όπως και η συμβολή του στην αναστήλωση αρχαίων και βυζαντινών μνημείων, καθώς και στην αποκατάσταση ιστορικών κτηρίων της Αθήνας.

Το πλούσιο εικονογραφικό υλικό και τα σχέδιά του, που διακρίνονται για την καθαρότητα της γραμμής και τη «ζωγραφική» τους απόδοση, συμπληρώνουν τα κείμενα του βιβλίου και αναδεικνύουν την πολυσήμαντη προσφορά του Ιωάννη Τραυλού στη μελέτη και την προβολή των ελληνικών μνημείων.

 

●● / ●●  / ●●

 

Αλέκος Φασιανός-Βαγγέλης Χρόνης. 30 χρόνια φιλίας

Ζωγραφική και ποίηση

Κατάλογος έκθεσης

Επιμέλεια: Τάκης Μαυρωτάς

Κείμενα: συλλογικό

Αθήνα, Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, 2019 (Μάιος)

Σελίδες: 144, με έγχρωμες εικόνες

Διαστάσεις: 24 x 29 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-618-5201-08-1

Τιμή: 25,00 €

«…Τα σημειώματα, τα σχέδια, τα χειρόγραφα, τα κάθε λογής ντοκουμέντα που περιλαμβάνει η έκθεση «Βαγγέλης Χρόνης – Αλέκος Φασιανός», μαζί με το πανόραμα των ζωγραφικών έργων που τα περιβάλλει, φαίνεται να δίνουν υπόσταση και φωνή σε έναν κοινό χρόνο του ποιητή και ζωγράφου, μεταβάλλοντάς τον, όμως, σε χρόνο όλων μας, αν και λογαριαζόταν ο χρόνος αυτός ως προσωπική παρουσία των δύο δημιουργών…».

Θανάσης Νιάρχος

 

●● / ●●  / ●●

 

Άρωμα γυναίκας στην ελληνική ζωγραφική

Κατάλογος έκθεσης

Επιμέλεια έκθεσης & έκδοσης, κείμενα: Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, Λαμπρινή Καρακούρτη-Ορφανοπούλου

Αθήνα, Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, 2018 (Νοέμβριος)

Σελίδες: 144, με έγχρωμες εικόνες

Διαστάσεις: 24 x 29 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-618-5201-08-1

Τιμή: 20,00 €

«…Η τέχνη είναι αδιάψευστος μάρτυρας της κοινωνίας των ηθών, της ιδεολογίας του λαού που τη δημιούργησε, σε συγκεκριμένες, βέβαια, ιστορικές στιγμές. Στους δύο αιώνες του ελεύθερου εθνικού μας βίου η τέχνη άλλαξε πολλές τεχνοτροπίες. Η εικόνα της γυναίκας μεταμορφωνόταν και αυτή ανάλογα με τις εποχές. Άραγε μπορούμε να αναγνωρίσουμε μερικές σταθερές, που χαρακτηρίζουν τη θέση της γυναίκας μέσα στην ελληνική κοινωνία και τον τρόπο που την αντιμετώπιζαν οι άνδρες, καθώς τα περισσότερα ζωγραφικά έργα ανήκουν σε άρρενες δημιουργούς;

Νομίζω πως η Ελληνίδα κατέχει μια ξεχωριστή θέση σεβασμού και ισοτιμίας μέσα στην κοινωνία διαχρονικά. Ίσως αυτό οφείλεται στο ότι οι Έλληνες, κατεξοχήν ναυτικός λαός, ιδιαίτερα στις νησιώτικες περιοχές, απουσίαζαν συχνά και για μεγάλα χρονικά διαστήματα, αφήνοντας στη γυναίκα ηγετικό και υπεύθυνο ρόλο στην πατρίδα και τον οίκο. Το ίδιο συνέβαινε με τους αγροτικούς και ιδιαίτερα με τους ποιμενικούς πληθυσμούς. Δεν έχουμε παρά να αναλογιστούμε τον ενεργό και ενίοτε πρωταγωνιστικό ρόλο που διαδραμάτισε η γυναίκα στον πόλεμο της Ανεξαρτησίας αλλά και στα νεότερα χρόνια στον πόλεμο του 1940 και στην Αντίσταση κατά του κατακτητή. Το αίσθημα αυτό θαυμασμού, σεβασμού, ισοτιμίας και αλληλεγγύης είναι πρόδηλο στην εικόνα της Ελληνίδας στην τέχνη, τόσο στην προσωπογραφία όσο και στις ηθογραφικές σκηνές. Και, παρόλο που η Ελληνίδα κατέκτησε το δικαίωμα ψήφου μόλις το 1952 (ν. 2159), στον οίκο, στην οικογένεια, στο κοινωνικό περιβάλλον κατείχε ένα ξεχωριστό ρόλο και η γνώμη της ήταν πάντοτε σεβαστή. Οι εικόνες της γυναίκας, όπως τις απέδωσε ο χρωστήρας των Ελλήνων ζωγράφων, δεν μαρτυρούν μόνο σεβασμό, αλλά και θαυμασμό και αγάπη αλλά και έρωτα. Σε αυτά ακριβώς τα συναισθήματα οφείλεται το δυνατό άρωμα που αποπνέουν…».

Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα

 

●● / ●●  / ●●

Η ανθρώπινη μορφή στην ελληνική ζωγραφική, 20^ος Αιώνας

Κατάλογος έκθεσης

Επιμέλεια έκθεσης & έκδοσης, κείμενα: Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, Λαμπρινή Καρακούρτη-Ορφανοπούλου

Αθήνα, Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, 2020 (Ιανουάριος)

Σελίδες: 144, με έγχρωμες εικόνες

Διαστάσεις: 24 x 29 εκ.

ISBN χαρτόδετου: 978-618-5201-10-4

Τιμή: 25,00 €

 

«…Μέσα από αυτή την εικαστική περιήγηση είναι αυταπόδεικτο ότι η εικόνα του ανθρώπου αποτελεί το κύριο θέμα των Ελλήνων ζωγράφων σ’ όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Οι πολύτροπες απεικονίσεις της ανθρώπινης μορφής μαρτυρούν τον διάλογο με τη ζωή, τη βαθειά διερεύνηση της φόρμας της, τα βιώματα των καλλιτεχνών και τις ιστορικο-κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες δημιουργήθηκαν. Διακρίνονται άλλοτε από την έντονη σχηματοποίηση, άλλοτε από το καθοριστικό ρόλο του φωτός και του χρώματος και άλλοτε από την υπέρβαση μιας κλασικής ζωγραφικής για την κατάκτηση της νέας εικόνας του σύγχρονου ανθρώπου, διεισδύοντας στο σώμα της κοινωνικής πραγματικότητας, μέσα από διάφορα παραστατικά ιδιώματα. Το σύνολο της εικαστικής δημιουργίας, με θέμα την ανθρώπινη μορφή, απευθύνεται τόσο στο βλέμμα όσο και στη ψυχή μας, επιτρέποντας μας μια ανοικτή προσωπική ερμηνεία της ανθρώπινης υπόστασης…». 

Λαμπρινή Καρακούρτη-Ορφανοπούλου

 

●● / ●●  / ●●

 

David Hockney & Martin Gayford

Η ιστορία των εικόνων για παιδιά

Εικονογράφηση: Rose Blake

Μετάφραση: Καρίνα Λάμψα

Αθήνα, εκδόσεις Καπόν, 2020 (Σεπτέμβριος)

Σελίδες: 128, με έγχρωμες εικόνες

Διαστάσεις: 21,5 x 28 εκ.

ISBN πανόδετου: 978-618-5209-64-3

Τιμή: 24,50 €

Μέσα από ένα συναρπαστικό ταξίδι στην Ιστορία των Εικόνων, τα παιδιά μαθαίνουν την Ιστορία της Τέχνης, από την πρώιμη ζωγραφική στους τοίχους των σπηλαίων έως τις εικόνες που φτιάχνουμε σήμερα στους υπολογιστές μας και στις φωτογραφικές μηχανές των τηλεφώνων. Βασισμένη σε ένα best seller βιβλίο για μεγάλους, η έκδοση που απευθύνεται στα παιδιά αποτελείται από συζητήσεις ανάμεσα στον καλλιτέχνη Ντέηβιντ Χόκνεϊ και τον συγγραφέα Μάρτιν Γκέιφορντ, οι οποίοι μιλούν για την τέχνη με εμπνευσμένη απλότητα και σαφήνεια. Οι εικονογραφήσεις της Ρόουζ Μπλέικ φωτίζουν τις αφηγήσεις των δύο συγγραφέων και ζωντανεύουν την Ιστορία της Τέχνης για ένα νεανικό κοινό.

Ο Ντέηβιντ Χόκνει είναι ίσως ένας από τους πιο διάσημους και δημοφιλείς καλλιτέχνες της εποχής μας. Φτιάχνει εικόνες σχεδόν σε οποιαδήποτε μέσο και του αρέσει να κοιτάζει προσεκτικά το έργο άλλων καλλιτεχνών. Το βιβλίο του Secret Knowledge (Μυστική Γνώση) εξηγεί ορισμένες από τις ιδέες του για το πώς οι καλλιτέχνες, σε όλη τη διάρκεια της Ιστορίας, δημιούργησαν τις εικόνες τους.

Ο Μάρτιν Γκέιφορντ είναι κριτικός τέχνης και συγγραφέας. Έχει κάνει με τον Ντέηβιντ Χόκνει πολλές συζητήσεις για την τέχνη, ορισμένες από τις οποίες κατέγραψε σε βιβλία, όπως στο A Bigger Message (Ένα μεγαλύτερο Μήνυμα).

Η Ρόουζ Μπλέικ είναι εικονογράφος, και φτιάχνει επίσης εικόνες. Δημιουργεί εικονογραφήσεις για βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες και γκαλερί τέχνης. Όταν ήταν έντεκα χρόνων, πήγε με τους γονείς της διακοπές στο Λος Άντζελες και επισκέφτηκαν τον Ντέηβιντ Χόκνει στο σπίτι του. Από τότε, είναι μια από τις πιο πιστές οπαδούς του.