O φιλόσοφος που , το 1933, πούλησε το πνεύμα του στους Ναζί

ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟΣ ΟΠΟΡΤΟΥΝΙΣΤΗΣ , 

ΦΙΛΟΤΟΜΑΡΙΣΤΗΣ

 ή 

ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΗΣ;

1

1933. Εθνικοσοσιαλιστική συγκέντρωση    στη Λειψία. Ο διακεκριμένος  φιλόσοφος Μάρτιν Χάιντεγκερ  κάθεται στο τραπέζι προς τα δεξιά (σημειωμένος με x),  εν μέσω άλλων διανοουμένων -υποστηρικτών του Χίτλερ και ενστόλων παραστρατιωτικών του κόμματος. 

******************

2

Ο Μ. Χάιντεγκερ  ( ο κοντός  στη δεύτερη σειρά ) κατευθύνεται εν  πομπή μαζί με συναδέλφους  του, για  να κάνει την πρώτη του ομιλία  ως Πρύτανης  του Πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ , στις  27.05.33. Σημειωτέον ότι γράφτηκε  στο ναζιστικό κόμμα την 1η Μαΐου. 

***************************** 

 3

 

8 Νοεμβρίου 1933: "Προς τους Γερμανούς σπουδαστές"...  Ο Μάρτιν Χάιντεγκερ  απευθύνεται  με το κύρος του  Πρύτανη του Πανεπιστημίου  του Φράιμπουργκ προς τους Γερμανούς σπουδαστές, ζητώντας απόλυτη  δέσμευση στον ναζισμό και διακηρύσσοντας πομπωδώς  ότι ο  Χίτλερ  είναι «η σημερινή και η μελλοντική γερμανική πραγματικότητα και ο νόμος της».

******************************
 

Μάρτιν Χάιντεγκερ - Βικιπαίδεια

 Ο φιλόσοφος Μάρτιν Χάιντεγκερ , ακολουθώντας διαφορετικό δρόμο από τους προοδευτικούς συναδέλφους του, που εγκατέλειψαν τη Γερμανία για τη Δύση, όχι μόνο δεν κράτησε ουδέτερη στάση απέναντι στο ναζιστικό καθεστώς , αλλά αποφάσισε χωρίς δισταγμό , το 1933 , να συμμετάσχει στο Ναζιστικό Κόμμα. Εντάχθηκε  στο Εθνικό Σοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα και έδωσε διαλέξεις για ένα χρόνο στο πανεπιστήμιο του με πλήρη ναζιστική στολή. 

Εκτός αυτού συμμετείχε σε συγκεντρώσεις με όλους τους αρχηγούς του κόμματος και άλλες προσωπικότητες στην περιοχή του, προκαλώντας  σοκ, φρίκη και κατάπληξη σε μεγάλο μέρος της ακαδημαϊκής ελίτ με την οποία συνδεόταν, που κατά τεκμήριο ήταν προοδευτική και απεχθανόταν τον Χίτλερ. 

Αυτό που έλκυε τον  Χάιντεγκερ  στον  Εθνικοσοσιαλισμό ήταν ο αρχέγονος πρωτογονισμός του με την απόκοσμη  και την θανατοαλαγνική ιδεολογία του  , που πάντρευε  τον αρχαίο κόσμο με τη σύγχρονη τεχνολογία.

Ο ποιητής Πάουλ Τσελάν , που έχασε τους Εβραίους γονείς του σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και ο ίδιος γλίτωσε από καθαρή συγκυρία έγκλειστος σε άλλο στρατόπεδο , επισκέφθηκε τον Χάιντεγκερ, στην καλύβα του  στο δάσος , στο Μέλανα Δρυμό,  όπου  ο φιλόσοφος έγραψε το "Είναι και ο Χρόνος" αλλά  και τα  βιβλία του  για την ελληνική τραγωδία και για τον Νίτσε. Σε μια στιγμή ο ποιητής ρώτησε τον φιλόσοφο : "Γιατί μπήκατε  στο ναζιστικό κόμμα;".  Ο Χάιντεγκερ του απάντησε  "Επειδή ήταν το κίνημα του 20ού αιώνα που, κατά τη γνώμη μου, εξέφραζε  μια τραγική εικόνα της ζωής. Ο Εθνικοσοσιαλισμός είχε μια άποψη της ζωής που είναι, στην πραγματικότητα, το μοτίβο και η εσωτερική ουσία-Dasein- των ελληνικών τραγωδιών 2.500 χρόνια αργότερα ".

gerontakos 

_______________________________________________

 Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

και οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (ΠΕΚ)
διοργανώνουν συζήτηση

με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Ρίτσαρντ Γουόλιν

ΤA ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΧΑΪΝΤΕΓΚΕΡ
Χάνα Άρεντ, Κάρλ Λέβιτ,
Χανς Γιόνας και Χέρμπερτ Μαρκούζε

που κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

την Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2019, ώρα 19:00 

στο Βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ, Τσιμισκή 11, Θεσσαλονίκη

Το βιβλίο του Ρίτσαρντ Γουόλιν διερευνά τους τρόπους με τους οποίους τέσσερις από τους σημαντικότερους Εβραίους φοιτητές του Χάιντεγκερ προσέγγισαν τη σχέση του δασκάλου τους με τους ναζί, καθώς και το πώς το γεγονός αυτό επηρέασε τη σκέψη τους.

Συζητούν οι:

Γκόλφω Μαγγίνη

Καθηγήτρια Φιλοσοφίας, Τμήμα Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Άρης Στυλιανού

Αναπληρωτής Καθηγητής Φιλοσοφίας, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ
Μιχάλης Μπαρτσίδης

Δρ. Φιλοσοφίας, διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

 ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Το 1933 ο Χάιντεγκερ συνέδεσε την τύχη του με τον εθνικοσοσιαλισμό. Ποδοπάτησε τη σταδιοδρομία Εβραίων φοιτητών και κατήγγειλε συναδέλφους του καθηγητές τους οποίους θεωρούσε ανεπαρκώς ριζοσπαστικούς. Επί σειρά ετών, υπέγραφε επιστολές και ξεκινούσε τις παραδόσεις του με τον χαιρετισμό «Χάιλ Χίτλερ!», ενώ μέχρι τέλους κατέβαλλε τη συνδρομή του στο ναζιστικό κόμμα. Εξίσου προβληματικές για τους πρώην φοιτητές του ήταν οι προσπάθειές του να θέσει την υπαρξιστική σκέψη στην υπηρεσία ναζιστικών επιδιώξεων, αλλά και το ότι ποτέ δεν αποκήρυξε τις ενέργειές του εκείνες.
Το βιβλίο του Ρίτσαρντ Γουόλιν διερευνά τους τρόπους με τους οποίους τέσσερις από τους σημαντικότερους Εβραίους φοιτητές του Χάιντεγκερ προσέγγισαν τη σχέση του δασκάλου τους με τους ναζί, καθώς και το πώς το γεγονός αυτό επηρέασε τη σκέψη τους.
Η Χάνα Άρεντ, ερωμένη αλλά και φοιτήτρια του Χάιντεγκερ, έφθασε να συγκαταλέγεται στους σπουδαιότερους πολιτικούς στοχαστές του 20ού αιώνα. Ο Καρλ Λέβιτ επέστρεψε στη Γερμανία το 1953 και σύντομα έγινε ένας από τους κορυφαίους φιλοσόφους της. Ο Χανς Γιόνας απέκτησε φήμη ως ο κορυφαίος φιλόσοφος του περιβαλλοντισμού στη Γερμανία. Ο Χέρμπερτ Μαρκούζε έγινε διάσημος ως διανοούμενος της Σχολής της Φραγκφούρτης και μέντορας της Νέας Αριστεράς.
Γιατί δεν κατόρθωσαν οι λαμπρές εκείνες διάνοιες να αντιληφθούν τι έκρυβε η καρδιά του Χάιντεγκερ και τι επιφύλασσε το μέλλον στη Γερμανία; Πώς, μετά τον πόλεμο, θα επανεκτιμούσαν τις γερμανικές διανοητικές παραδόσεις; Θα μπορούσαν άραγε να περισώσουν κάποιες πτυχές της σκέψης του Χάιντεγκερ; Η φιλοσοφία τους θα αντανακλούσε ή θα απέρριπτε εντελώς τις πρώιμες σπουδές τους; Θα μπορούσαν άραγε οι χαϊντεγκεριανοί εκείνοι να συγχωρήσουν, ή ακόμη και να προσπαθήσουν να κατανοήσουν, την προδοσία του ανθρώπου που τόσο θαύμασαν;
Τα Παιδιά του Χάιντεγκερ εντάσσουν τις παραδοξότητες αυτές σε μια ευρύτερη σκληρή ειρωνεία της τύχης: οι ευρωπαίοι Εβραίοι βίωσαν τη μεγαλύτερη συμφορά τους αμέσως μετά την πληρέστερη αφομοίωσή τους. Το βιβλίο βρίσκει στις αντιδράσεις τους απαντήσεις σε ερωτήματα για τη φύση της υπαρξιακής απογοήτευσης και για το σημείο όπου οι ιδέες συναντούν την πολιτική.

 

Κριτική του Μύρωνα Ζαχαράκη

Για το βιβλίο του Ρίτσαρντ Γουόλιν «Τα παιδιά του Χάιντεγκερ – Χάνα Άρεντ, Καρλ Λέβιτ, Χανς Γιόνας και Χέρμπερτ Μαρκούζε» (μτφρ. Μάνος Βασιλάκης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).

Σήμερα, σχεδόν οκτώ δεκαετίες μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, εξακολουθούμε να ζούμε στη σκιά της βαριάς κληρονομιάς του. Ιδιαίτερα όσον αφορά γεγονότα όπως ο αντισημιτισμός και το Ολοκαύτωμα, η άρνηση του οποίου αποτελεί σε αρκετές χώρες (και στην Ελλάδα) μια ποινικά κολάσιμη πράξη. Ο Εθνικοσοσιαλισμός (Nationalsozialismus-Ναζισμός), η ιδεολογία που ευθύνεται γι’ αυτές τις πράξεις, παραμένει ως σήμερα τόσο αποκρουστικός και απεχθής, που δυσπιστεί κανείς όταν αναλογίζεται πόση υποστήριξη βρήκε κάποτε, από τους απλούς πολίτες αλλά και από πολλούς διανοουμένους. [..........]

 ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ

Ο «αυθεντικός» Χάιντεγκερ: το γκρέμισμα ενός μύθου του εικοστού αιώνα...