Μνήμη Γιώργου Σεφέρη (1900-1971)
1. Γιώργος Σεφέρης - Βικιπαίδεια
2. Δείτε τα βιβλία του ποιητή που κυκλοφορούν στα βιβλιοπωλεία (με την τιμή τους ) => εδώ. 
Σκηνοθεσία: Στέλιος Χαραλαμπόπουλος3. Γιώργος Σεφέρης: "Ημερολὀγια Καταστρώματος", το βραβευμένο ντοκιμαντέρ του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου
Η σκέψη και το έργο του βραβευμένου με Νόμπελ ποιητή, μέσα από κείμενα, κριτικές, φωτογραφίες, ντοκουμέντα της εποχής και επισκέψεις στους χώρους όπου έζησε ο Γιώργος Σεφέρης.
Σενάριο: Στέλιος Χαραλαμπόπουλος
Αφηγητής: Δημήτρης Καταλειφός
Κατηγορία: Ταινία Τεκμηρίωσης (Ντοκυμαντέρ)
Παραγωγή: Θάνος Λαμπρόπουλος
Διάρκεια: 1:10:16
Φωτογραφία: Γιάννης Βαρβαρίγος
Μουσική: Νίκος Κυπουργός
Χώρες παραγωγής: Ελλάδα, Κύπρος
Χρονιά παραγωγής: 2001
Πρώτη προβολή: 16 Νοεμβρίου 2001 (42ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης)
Τα γυρίσματα έγιναν σε τόπους όπου έζησε και έδρασε ο ποιητής: Ελλάδα, Παρίσι, Λονδίνο, Κύπρο, Μικρά Ασία.
Βραβεύσεις
Α' Κρατικό Βραβείο Ποιότητας Ντοκιμαντέρ το 2001
Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στον Στέλιο Χαραλαμπόπουλο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (2001)
4. Γιώργος Σεφέρης... επί ασπαλάθων (επετειακό αφιέρωμα)
«Ο Γ. Σεφέρης έθεσε τη βάση για την ελεύθερη ποίηση», έχει πει ο Οδυσσέας Ελύτης.
O Γιώργος Σεφεριάδης (13 Μαρτίου 1900 - 20 Σεπτεμβρίου 1971), όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας, στις 29 Φεβρουαρίου 1900. Μεγάλωσε μέσα σε μια οικογένεια με έντονα πνευματικά ενδιαφέροντα. O πατέρας του, Στυλιανός, ήταν νομικός και μετέπειτα καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Aθηνών, ενώ παράλληλα έγραφε ποιήματα, μετέφραζε αρχαίους τραγικούς και είχε εκδώσει μεταφράσεις έργων του Λόρδου Bύρωνα. Η δε μητέρα του, Δέσπω, διακρινόταν για την ιδιαίτερη ευαισθησία και την καλλιέργειά της.
Έγραφε ήδη στίχους στα 14 του χρόνια. Το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου αναγκάζει την οικογένειά του να μετακομίσει στην Αθήνα. Το 1918 μεταβαίνει στο Παρίσι για να σπουδάσει Νομική, κάτι που αποτελούσε όνειρο του πατέρα του που στο μεταξύ είχε μετακομίσει κι αυτός στο Παρίσι αναζητώντας καλύτερη μοίρα. «Eίχα μπει τον Iούλιο σ’ ένα Παρίσι ολότελα άδειο, που γέμισε ασφυκτικά τον Nοέμβρη με τα πανηγύρια της ανακωχής. Tο δωμάτιό μου ήταν ο πιο παγερός τόπος που γνώρισα ποτέ μου. Ένας πλανόδιος βιολιτζής ερχότανε κάθε απόγεμα μ’ έναν απελπιστικά περιπαθή σκοπό. Tις νύχτες μια γριά κλαψούριζε πουλώντας μενεξέδες. Διάβαζα Όμηρο και τα πιο παλαβά πρωτοποριακά περιοδικά. Ήμουν αξιοθαύμαστα χαμένος και ονειροπαρμένος» θα σημειώσει αργότερα ο ποιητής για τα φοιτητικά του χρόνια. Σύντομα, στρέφεται όλο και περισσότερο προς την λογοτεχνία: «Έχω μια μεγάλη διάθεση να γράψω κάθε ώρα· καθετί μου φέρνει ένα θέμα, μια τραγικότητα για να εκφράσω. Δυστυχώς, μόνο τις ιδέες μου βάζω απάνω στο χαρτί και τις κοιμίζω τον ύπνο τον αξύπνητο ίσως. Tο συρτάρι μου κατάντησε νεκροταφείο. Kάθε μέρα θάβω και μερικά κορμάκια μωρών που ξεψύχησαν».
Το 1923 γνωρίζει μια Γαλλίδα πιανίστα, τη Ζακλίν, μία από τις γυναίκες της ζωής του. Η Ζακλίν θα απασχολήσει το νου του ποιητή για περισσότερο από μία δεκαετία και το μεγαλύτερο μέρος της ερωτικής ποίησης του Σεφέρη απευθύνεται σε αυτήν. «Eίναι μερικά αισθήματα στη ζωή που ποτέ δεν ξεθωριάζουν...» είπε ο ίδιος για τη Ζακλίν. Το 1925 επιστρέφει στην Αθήνα, διορίζεται στο διπλωματικό σώμα και σύντομα χάνει τη μητέρα του. Ο ποιητής βυθίζεται στη μελαγχολία και τη μοναξιά: «Aνάγκη να μιλήσω. Kανείς. Ίσως εγώ να φταίω. Mα τι γίνεται εδώ μέσα; Σήμερα το απόγευμα είχα την εντύπωση πως η σκέψη μου είχε αδειάσει και στη θέση της βρισκότανε δυο άγνωστοι που συζητούσαν και αποφάσιζαν για την τύχη μου. Aδύνατο να γράψω. Ώσπου να γυρίσω το φύλλο, έχω αλλάξει, έγινα άλλος». Σύντομα όμως, γράφει μερικά από τα σπουδαιότερα έργα του. Tον Iούλιο του 1928 δημοσιεύεται η μετάφραση του έργου του Bαλερί «Mια βραδυά με τον Kο Tεστ» με την υπογραφή Γ. Σεφεριάδης. Τον Mάιο του 1931 εκδίδεται η συλλογή «Στροφή» με δεκατρία ποιήματα – μεταξύ των οποίων και το εμπνευσμένο από την Zακλίν «Eρωτικός λόγος».
Την ίδια χρονιά διορίζεται στο ελληνικό Γενικό Προξενείο του Λονδίνου, ως υποπρόξενος. Μέσα στην αγγλική ομίχλη, με τη «στυφή γεύση του θανάτου», ο Σεφέρης οραματίζεται μια Ελλάδα ολοκάθαρη και απογυμνωμένη, ένα όραμα που θα διαποτίσει τα τοπία του «Μυθιστορήματος» του 1935. Ακολουθούν τα «Γυμνοπαιδία» το 1936, το 1937 δημοσιεύει στα Νέα Γράμματα επιστολή σχετικά με τον καθορισμό της δημοτικής, το «Tετράδιο γυμνασμάτων» το 1940, τα «Hμερολόγια Kαταστρώματος A'» το 1940 λογοκριμένα όμως από τη Δικτατορία Μεταξά, τα «Hμερολόγια Kαταστρώματος B'» το 1944 και «Kίχλη» όπου μιλάει για το σπαραγμό στη χώρα, το 1947. Την ίδια χρονιά βραβεύεται με το «Έπαθλο Παλαμά». Λίγες ημέρες μετά τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα, ο Σεφέρης θα παντρευτεί τη Μαρώ και θα φύγουν μαζί με την ελληνική κυβέρνηση για την Αίγυπτο. Χαριτολογώντας, ο ποιητής έλεγε ότι κουμπάρος τους στάθηκε ο Χίτλερ. Σε όλη του τη διπλωματική καριέρα θα ταξιδεύει και θα αλλάζει συνεχώς τόπο διαμονής: Λονδίνο, Kορυτσά, Aλεξάνδρεια, Nότια Aφρική, Άγκυρα, Λίβανος και πάλι Λονδίνο (1957-1962), για να ολοκληρώσει τη σταδιοδρομία του ως πρέσβης, κατά τα χρόνια της δημιουργίας του ανεξάρτητου κυπριακού κράτους. Μέχρι το 1963 η φήμη του Γιώργου Σεφέρη έχει απλωθεί σε όλη την υφήλιο.
10 Δεκεμβρίου του 1963 του απονέμεται από τη Σουηδική Aκαδημία το Bραβείο Nόμπελ Λογοτεχνίας και γίνεται ο πρώτος Έλληνας που λαμβάνει αυτή την τιμητική διάκριση.
Το 1966 εκδίδει το «Τρία Κρυφά Ποιήματα», ένα έργο γεμάτο βαθιά νοήματα και άψογο στη μορφή. Είχε επίσης τιμηθεί με το βραβείο «Κωστή Παλαμά», με το αγγλικό βραβείο ποίησης «Φόυλ» και κατείχε την θέση του επίτιμου διδάκτορα στο πανεπιστήμιο Cambridge. Το 1969 κυκλοφορεί στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό η "διακήρυξή" του εναντίον της δικτατορίας Αντιμετωπίζει ήδη κάποια προβλήματα υγείας που τον ταλαιπωρούν. Το 1967 επιβάλλεται η δικτατορία των συνταγματαρχών στη χώρα. Το 1969 δημοσιεύτηκε η δήλωσή του κατά της χούντας και ο Σεφέρης παύτηκε από πρέσβης επί τιμή, ενώ του απαγορεύτηκε και να κάνει χρήση του διπλωματικού του διαβατηρίου.
Το 1971 έγραψε το τελευταίο του ποίημα με τίτλο Επί ασπαλάθων. Στις 20 Σεπτεμβρίου 1971, έκλεισε τα μάτια του για πάντα, μετά από εγχείρηση στο δωδεκαδάκτυλο. H κηδεία του σπουδαίου ποιητή έμελλε να σταθεί έκφραση ελευθεροφροσύνης του λαού, που είχε συγκεντρωθεί κατά χιλιάδες για να τον συνοδεύσει στην τελευταία του κατοικία, καθώς εξελίχθηκε σε αντιδικτατορική διαδήλωση, με νέους, φοιτητές και μαθητές επικεφαλής.
Ο Οδυσσέας Ελύτης είπε για το Γ. Σεφέρη: «Κανείς άλλος δεν στάθηκε τόσο ικανός ν’ ανιχνεύσει, να βρει και να κινήσει τα νήματα της ζωντανής ελληνικής παράδοσης όσο αυτός… Καλλιέργησε το αίσθημα της ευθύνης και κράτησε ψηλά τη σημαία της ελεύθερης συνείδησης, που τόσο την έχουν ανάγκη, σήμερα προπάντων, οι νέοι», ενώ ο Γ. Ρίτσος με τη σειρά του είπε: «Αυτή την ώρα, τα λόγια μου φαίνονται μικρά για το ανάστημα του ποιητή, μικρά για τη λύπη και την περηφάνια που μας γεμίζει το έργο του και το ήθος του. Εδώ και πολλά χρόνια, σε κρίσιμες στιγμές της ελληνικής ιστορίας, ο ποιητής έσμιξε ποίηση και ελευθερία, αισθητική και ηθική, σε μια γνήσια και φυσική ενότητα, αφήνοντας μιάν υψηλή, παραδειγματική κληρονομιά σ’ ολόκληρο τον ελληνικό πολιτισμό. Ακόμα μια φορά «σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα».
* Με πληροφορίες από το Wikipedia, Το Βήμα, Τα Νέα, την Ελευθεροτυπία
5.Επετειακό Αφιέρωμα της ΕΡΤ στον Γιώργο Σεφέρη , στα ογδοντάχρονα από τη γέννησή του
(1900-1980) 80 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ! Ντοκιμαντέρ στο οποίο σκιαγραφείται το πορτρέτο του Έλληνα νομπελίστα ποιητή ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ, τοποθετημένο μέσα στο ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής του. ΣΠΑΝΙΕΣ ασπρόμαυρες φωτογραφίες από τα ΒΟΥΡΛΑ ΣΜΥΡΝΗΣ : λιμάνι, κατεστραμμένα οικήματα. Φωτογραφία του Γ. ΣΕΦΕΡΗ μπροστά στο κατεστραμμένο σπίτι του, στο περιβόλι με το μαγκανοπήγαδο, στους δρόμους της έρημης πόλης. Φωτογραφίες παιδικές με τη μητέρα, των παιδικών χρόνων, της νιότης, προσωπικών εγγράφων, ξυλογραφία-πορτρέτο. Ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από το Ημερολόγιο (1950 ΣΚΑΛΑ Βουρλά-ΣΜΥΡΝΗ). Πλάνα από την κατεστραμμένη ΣΜΥΡΝΗ. Ακούγεται ο Γ. ΣΕΦΕΡΗΣ να διαβάζει το «ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ» Εναλλαγή ασπρόμαυρων φωτογραφιών από τη ΣΜΥΡΝΗ, αλλά και από την οικογένεια του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ με τον ίδιο αρχικά σε μικρή ηλικία και στη συνέχεια ως ενήλικα. Ακούγεται ο αφηγητής να διαβάζει σκέψεις από το Ημερολόγιο του συγγραφέα, οι φωτογραφίες συχνά ακολουθούν τις περιγραφές. Παρεμβάλλεται πλάνο του ποιητή μπροστά στη βιβλιοθήκη του και πλάνα ενός αρχαιολογικού χώρου. Αποσπάσματα από τo ημερολόγιό του καθώς και οι μαρτυρίες της γυναίκας του ΜΑΡΩΣ φωτίζουν πτυχές του βίου και της προσωπικότητάς του. Γεννημένος στη Σμύρνη το 1900, τόπο που τον καθόρισε και τον θεωρούσε πάντα πατρίδα του, ο Γ. ΣΕΦΕΡΗΣ ακολούθησε διπλωματική καριέρα σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη εποχή για την Ελλάδα. Ωστόσο από το ημερολόγιό του γίνεται σαφής η απέχθειά του για την πολιτική και η διάσταση που υπήρχε πάντα ανάμεσα στη διπλωματική του ιδιότητα και την ποιητική του φύση. Η γυναίκα του ΜΑΡΩ ΣΕΦΕΡΗ μιλά για τη γνωριμία της με τον ποιητή και αναφέρει περιστατικά του κοινού τους βίου από τη διαμονή τους στην Κρήτη κατά τη διάρκεια της Κατοχής και τη μετάβασή τους στη Μέση Ανατολή μέχρι τη βράβευσή του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1963. Την τεράστια προσφορά του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ στην ποίηση αποτιμούν ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ και ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ. Στην εκπομπή περιλαμβάνονται ηχητικά ντοκουμέντα με τη φωνή του ποιητή να απαγγέλλει αποσπάσματα από ποιήματά του και να διαβάζει το περίφημο κείμενο της «Δήλωσης» κατά της χούντας. Προβάλλονται επίσης πλάνα από την τελετή βράβευσής του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, ενώ πλούσιο αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό ζωντανεύει σκηνές του πολυκύμαντου βίου του καθώς και τα ιστορικά γεγονότα της εποχής, από τη Μικρασιατική Καταστροφή έως τη Χούντα των Συνταγματαρχών. Αρχείο ΕΡΤ : Κωδικός Τεκμηρίου 0000007880 Ερευνα : Δήμητρης Τσακιλτζής (Για την Διάδοση & Διάσωση του Μικρασιατικού Πολιτισμού)
6. "Επί Ασπαλάθων..."το τελευταίο ποίημα του Σεφέρη
Είναι το τελευταίο ποίημα του Σεφέρη και δημοσιεύτηκε στο Βήμα (23.9.71) τρεις μέρες μετά το θάνατό του στην περίοδο της δικτατορίας. Το ποίημα βασίζεται σε μια περικοπή του Πλάτωνα (Πολιτεία 614 κ.ε.) που αναφέρεται στη μεταθανάτια τιμωρία των αδίκων και ιδιαίτερα του Αρδιαίου. Ο Αρδιαίος, τύραννος σε μια πόλη, είχε σκοτώσει τον πατέρα του και τον μεγαλύτερο του αδερφό του. Γι' αυτό και η τιμωρία του, καθώς και των άλλων τυράννων, στον άλλο κόσμο στάθηκε φοβερή. Όταν εξέτισαν την καθιερωμένη ποινή που επιβαλλόταν στους αδίκους και ετοιμαζόταν να βγουν στο φως, το στόμιο δεν τους δεχόταν αλλά έβγαζε ένα μουγκρητό. "Την ίδια ώρα άντρες άγριοι και όλο φωτιά που βρισκόταν εκεί και ήξεραν τι σημαίνει αυτό το μουγκρητό, τον Αρδιαίο και μερικούς άλλους αφού τους έδεσαν τα χέρια και τα πόδια και το κεφάλι, αφού τους έριξαν κάτω και τους έγδαραν, άρχισαν να τους σέρνουν έξω από το δρόμο και να τους ξεσκίζουν επάνω στ' ασπαλάθια και σε όλους όσοι περνούσαν από εκεί εξηγούσαν τις αιτίες που τα παθαίνουν αυτά και έλεγαν πως τους πηγαίνουν να τους ρίξουν στα Τάρταρα". (Πλ. Πολιτεία 616). (Πηγή: sarantakos.com)Ήταν ωραίο το Σούνιο τη μέρα εκείνη του Ευαγγελισμού."
πάλι με την άνοιξη.
Λιγοστά πράσινα φύλλα γύρω στις σκουριασμένες πέτρες
το κόκκινο χώμα και οι ασπάλαθοι
δείχνοντας έτοιμα τα μεγάλα τους βελόνια
και τους κίτρινους ανθούς.
Απόμερα οι αρχαίες κολόνες,χορδές μιας άρπας που αντηχούν
ακόμη...
Γαλήνη
-Τι μπορεί να μου θύμισε τον Αρδιαίο εκείνον;
Μια λέξη στον Πλάτωνα θαρρώ,χαμένη στου μυαλού
τ'αυλάκια.
τ΄όνομα του κίτρινου θάμνου
δεν άλλαξε από κείνους τους καιρούς.
Το βράδυ βρήκα την περικοπή:
"τον έδεσαν χειροπόδαρα" μας λέει
"τον έριξαν χάμω και τον έγδαραν
τον έσυραν παράμερα τον καταξέσκισαν
απάνω στους αγκαθερούς ασπάλαθους
και πήγαν και τον πέταξαν στον Τάρταρο κουρέλι".
Έτσι στον κάτω κόσμο πλέρωνε τα κρίματά του
Ο Παμφύλιος ο Αρδιαίος ο πανάθλιος Τύραννος
31 του Μάρτη 1971
7. Η ζωή και το έργο του Γιώργου Σεφέρη, στη γνωστή σειρά του ΣΚΑΪ" Έλληνες του πνεύματος", με παρουσιαστή τον Γιώργο Κιμούλη.
Μιλούν οι : Άννα Λόντου, κόρη της συζύγου του Σεφέρη Μαρώς, ο πανεπιστημιακός, συγγραφέας και βιογράφος του Σεφέρη Ρόντρικ Μπίτον , ο Έντμουντ Κήλυ, πανεπιστημιακός, συγγραφέας και μεταφραστής του Σεφέρη, ο ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης και ο συγγραφέας Σάββας Παύλου.
8. Επίμετρο: Δύο ηχητικά ντοκουμέντα από τη δικτατορία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου