ΝΕΕΣ ΕΚΛΕΚΤΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

 

 

ΒΙΡΓΙΛΙΟΥ ΑΙΝΕΙΑΔΑ

Βιργίλιος 

Αινειάδα

Προλεγόμενα, μετάφραση, σχόλια: Θεόδωρος Παπαγγελής
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2018
Σελίδες: 493
Διαστάσεις: 14 x 21 εκ.
ISBN 978-960-250-710-0 (πανόδετο)

Η Αινειάδα, έργο μεγάλης ποιητικής πνοής, αποτελεί σταθμό, έναν από τους πρώτους, στην ιστορία της δυτικής λογοτεχνίας. Ο Βιργίλιος, έχοντας ήδη στο ενεργητικό του μια μικρή ποιητική παραγωγή, γράφει την Αινειάδα τα χρόνια που ο Οκταβιανός Αύγουστος εδραιώνει τη θέση του στο πολιτικό στερέωμα της ρωμαϊκής πολιτείας και βάζει τα θεμέλια της αυτοκρατορίας. Υποστηρικτής του οράματός του, ο Βιργίλιος το εξυμνεί μέσω ενός μύθου που ξεκινά από την ομηρική Τροία και οδηγεί στην ίδρυση της μετέπειτα αυτοκρατορικής και κοσμοκράτειρας Ρώμης. Ο Αινείας θα αποτελέσει το κεντρικό πρόσωπο της έμμετρης αφήγησής του: θα γλιτώσει από την άλωση της Τροίας και θα περιπλανηθεί με τους Τρώες που τον έχουν ακολουθήσει στα παράλια της Μεσογείου, συναντώντας επιζήσαντες των ομηρικών επών, άλλοτε έχοντας την εύνοια των θεών και άλλοτε αντιμέτωπος με την οργή τους, μέχρι να καταλήξει στην Ιταλία, επαληθεύοντας τις προφητείες για το μέλλον του και την τύχη των απογόνων του. Στην καρδιά της αφήγησης η συνάντησή του με τη βασίλισσα Διδώ της Καρχηδόνας και η τραγική της κατάληξη εξακολουθούν ύστερα από αιώνες να συγκινούν τους αναγνώστες.

«Η ιστορία του Αινεία, όπως τη βλέπουμε στην Αινειάδα, είναι εν μέρει αποτέλεσμα των επιλογών που κάνει ο ποιητής ανάμεσα σε διάφορες ελληνικές και ρωμαϊκές μυθογραφικές εκδοχές και εν μέρει αποτέλεσμα δικών του επινοήσεων», γράφει στα προλεγόμενα ο Θεόδωρος Παπαγγελής. Ωστόσο το ομηρικό έπος αποτελεί σταθερό σημείο αναφοράς –άλλωστε από τον 3ο αιώνα π.Χ. οι Ρωμαίοι προσπαθούσαν επίμονα να δημιουργήσουν μια γραμματεία προσανατολισμένη στο ελληνικό παράδειγμα. Η Αινειάδα καθιερώθηκε σχεδόν αμέσως ως κλασικό κείμενο και ήδη από τα ρωμαϊκά χρόνια εντασσόταν στη διδακτέα σχολική ύλη. Επηρέασε και ενέπνευσε από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας πλήθος συγγραφείς, ποιητές –με κορυφαίο ίσως τον Δάντη–, μουσικούς και εικαστικούς καλλιτέχνες. 

Έργο ζωής ενός βαθύ γνώστη της λατινικής λογοτεχνίας, η μετάφραση αυτή συνιστά την πρώτη ουσιαστική και φιλολογικά έγκυρη προσπάθεια να μεταφερθεί αυτό το θεμελιώδες έργο της κλασικής γραμματείας σε μια γλώσσα χυμώδη και ποιητική, συνάμα όμως καταληπτή και θελκτική για τον σύγχρονο αναγνώστη. Τη μετάφραση συνοδεύουν εκτενή προλεγόμενα και κατατοπιστικά σχόλια του μεταφραστή, που καθιστούν το κείμενο ακόμη πιο προσβάσιμο και συναρπαστικό.

Ο Θεόδωρος Παπαγγελής είναι καθηγητής Λατινικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

●●● / ●●●

 

Η ΑΜΦΙΕΣΗ

Η αμφίεση

Σειρά: ΑΦΕΛΙΑ 4
Κείμενα: Αφροδίτη Κούρια
Επιμέλεια: Βασιλική Χατζηγεωργίου, Ματθίλδη Πυρλή
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2018
Σελίδες: 117, με 82 α/μ εικόνες Διαστάσεις: 14 x 20 εκ. 
ISBN 978-960-250-699-8

Το βιβλίο συγκεντρώνει πορτρέτα της περιόδου 1860-1940, από οικογενειακά κυρίως αρχεία, τα οποία έχουν τραβηχτεί σε φωτογραφικό στούντιο. Στις φωτογραφίες αυτές, καθώς προορίζονται για ενθύμια, δίνεται ιδιαίτερη μέριμνα στην αμφίεση και κατά συνέπεια επιστρατεύονται τα πιο καλά, κομψά ή επίσημα ρούχα που διαθέτει ο εικονιζόμενος. Η πρωτοτυπία του βιβλίου έγκειται στην αντιπαραβολή των ενδυμασιών αυτών με τις μεταμφιέσεις των ίδιων προσώπων, συνήθως επ’ ευκαιρία κάποιας γιορτής ή αποκριάτικου χορού. Στις πιο πρώιμες φωτογραφίες εικονίζονται κυρίες επί των τιμών της βασίλισσας Αμαλίας και άλλες επώνυμες γυναίκες της άρχουσας τάξης στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Στις μεταγενέστερες φωτογραφίες εμφανίζονται γόνοι επιφανών οικογενειών, όπως της οικογένειας Κριεζή, Έλληνες της διασποράς, όπως οι Καραθεοδωρή, αλλά και ευειδείς γνωστές Αθηναίες, όπως αυτές που το 1910 συμμετείχαν στην «εκτέλεσιν πλαστικών πινάκων» στο Βασιλικό Θέατρο για φιλανθρωπικό σκοπό. Οι μεταμφιέσεις πολύ συχνά συνδέονται με την καλλιτεχνική επικαιρότητα και τις έξωθεν επιρροές της εκάστοτε περιόδου, εικονογραφώντας κατ’ αυτό τον τρόπο τα γραπτά ιστορικά τεκμήρια.

Στην εισαγωγή της, η Αφροδίτη Κούρια παρατηρεί επιπλέον: «Οι φωτογραφίες που δημοσιεύονται σε τούτη την έκδοση με θεματικό άξονα τη μεταμφίεση εμπλουτίζουν τη γνώση μας για την ελληνική υψηλή κοινωνία και τα ήθη της στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και στις πρώτες δεκαετίες του 20ού –ένα τοπίο θολό, υποφωτισμένο σε διάφορα επίπεδα. Αυτά τα οπτικά ντοκουμέντα μας ανοίγουν ένα μικρό παράθυρο σ’ αυτό τον κόσμο, ο οποίος εν πολλοίς παραμένει απροσπέλαστος στη διεπιστημονική έρευνα, κυρίως εξαιτίας της έλλειψης ιδιωτικών / οικογενειακών αρχείων ή των προβλημάτων πρόσβασης σε όσα υπάρχουν».

(πηγή: ΜΙΕΤ

 

●●● / ●●●

 

ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ. ΚΙΟΣ 1921-1922

Στέργιος Στεργίου. Κίος 1921-1922
Φωτογραφικές όψεις Κίου-Προποντίδας

Σειρά: ΑΦΕΛΙΑ 5
Κείμενα: Κωστής Α. Λιόντης
Επιμέλεια: Βασιλική Χατζηγεωργίου, Ματθίλδη Πυρλή
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2018
Σελίδες:109, με 69 α/μ εικόνες
Διαστάσεις: 20 x 14 εκ.
ISBN 978-960-250-713-1

Στο βιβλίο παρουσιάζονται φωτογραφίες από το αρχείο του Συριανού ερασιτέχνη φωτογράφου Στέργιου Στεργίου, το οποίο απόκειται στο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ. Κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας ο Στεργίου, ηλικίας τότε 24 ετών, υπηρέτησε ως επίστρατος πεζοναύτης σε ναυτικό άγημα το οποίο τέθηκε υπό τη Στρατιωτική Διοίκηση Προύσσης. Το άγημα διαμοιράστηκε στα Μουδανιά, την Κίο και την Προύσα και ανέλαβε την τήρηση της τάξης στην περιοχή. Ο Στεργίου παρέμεινε στην Κίο ένα χρόνο, από το καλοκαίρι του 1921 μέχρι το καλοκαίρι του 1922. Στο διάστημα αυτό αποτύπωσε φωτογραφικά την εκκένωση της Νικομήδειας αλλά και την παρουσία του αγήματος σε πόλεις της Προποντίδας.

Το φωτογραφικό αρχείο του Στέργιου Στεργίου περιήλθε στο ΜΙΕΤ με δωρεά την οποία πραγματοποίησαν η κόρη του Παναγιώτα Στεργίου και ο εγγονός του Νικόλαος Καΐλης τον Μάρτιο του 2017. Το αρχείο αριθμεί συνολικά 350 αρνητικά, εκ των οποίων τα 90 σχετίζονται με την παραμονή του Στεργίου ως πεζοναύτη στην Προποντίδα, ενώ τα υπόλοιπα αποτυπώνουν τη Σύρο του Μεσοπολέμου.

Οι φωτογραφίες του Στεργίου (για τις οποίες χρησιμοποίησε μια Kodak των αρχών του 20ού αιώνα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται ως πρακτική δυσκολία) έρχονται να προστεθούν στον όγκο των φωτογραφικών τεκμηρίων που διαθέτουμε σήμερα για τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Οι φωτογραφίες του Στεργίου αγνοούν τον τραγικό της επίλογο, ο οποίος απέχει ακόμη χρονικά. Οι παραθαλάσσιες πόλεις, οι ακτές, οι λήψεις πάνω στα πλοία δημιουργούν συνολικά την εικόνα μιας εμπόλεμης κατάστασης που ωστόσο παραμένει υπό έλεγχο και δεν εμπνέει καμία ανησυχία. Ο Στεργίου φωτογραφίζει την αναχώρηση του αγήματος από τον Πειραιά και τις μετακινήσεις του στα παράλια της Προποντίδας, τη ζωή στο στρατόπεδο και τις στρατιωτικές ασκήσεις. Επιπλέον διαμέσου αυτών των κυρίως αναμνηστικών φωτογραφιών καταγράφει σκηνές από πόλεις και χωριά της Ιωνίας που εύκολα ανακαλούν την περίοδο της ειρήνης και υπενθυμίζουν τη μακραίωνη συνύπαρξη αλλόθρησκων πληθυσμών στην περιοχή.

Ο Κωστής Α. Λιόντης υπογράφει το εισαγωγικό κείμενο, όπου, ύστερα από μια αναδρομή στις απαρχές της πολεμικής φωτογραφίας στον ελλαδικό χώρο, αναφέρεται ειδικότερα στην παρουσία και το έργο των φωτογράφων κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας και, τέλος, εξετάζει και αναλύει τις φωτογραφίες του παρόντος βιβλίου.

 

●●● / ●●●

ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΙΚΩΝ

Οι πόλεις των Φιλικών. Οι αστικές διαδρομές ενός επαναστατικού φαινομένου

Πρακτικά ημερίδας
Κείμενα: συλλογικό
Αθήνα, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία 2018
Σελίδες: 206
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN 978-618-5154-19-6

«…Η Φιλική Εταιρεία, στο ευρύτερο πλαίσιο της Ελληνικής Επανάστασης, συνιστά ένα ιστορικό παράδειγμα πολλαπλών προσλήψεων. Ο μυστικός χαρακτήρας της δομής και της οργάνωσής της είναι αναμενόμενο να περιορίζει τις μαρτυρίες που έχουν φτάσει στα χέρια μας. Αν και απομνημονεύματα, ημερολόγια, αρχεία των πρωταγωνιστών, ιδιωτικά αρχεία, ιστορικά μελετήματα, εμπλουτίζουν τις γνώσεις μας για το θέμα, πολύ συχνά προσωπικές αντιπαραθέσεις αλλά και αντιζηλίες κοινωνικές και πολιτικές μεταξύ των πρωταγωνιστών της οργάνωσης οδηγούν σε ερμηνείες και παρερμηνείες.

Μέσα από τις εισηγήσεις των πανεπιστημιακών και άλλων διακεκριμένων επιστημόνων επιδιώκεται η ανάδειξη της ιδιαιτερότητας και της σημασίας του κινήματος της Φιλικής Εταιρείας ως προαγγέλου της Επανάστασης, αλλά και η επαναπροσέγγιση της ιστορίας των κοινωνικών ομάδων που στήριξαν την Εταιρεία, μέσα και έξω από τα σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Έμφαση δίνεται στα αστικά περιβάλλοντα που φιλοξένησαν τη δράση της Εταιρείας, τα οποία ήταν και περισσότερο ευαίσθητα απέναντι στις γενικότερες ευρωπαϊκές ανακατατάξεις και τις αναζητήσεις της εποχής…».

Νικόλαος Βούτσης

(από τον πρόλογο του βιβλίου)

 

●●● / ●●●

 

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ

Κοινωνική και πολιτική εκπροσώπηση. Προκλήσεις και προοπτικές στη Δημοκρατία τον 21ο αιώνα

Πρακτικά συνεδρίου
Κείμενα: συλλογικό
Επιστημονική επιμέλεια: Μανόλης Αγγελίδης, Μιχάλης Σπουρδαλάκης
Αθήνα, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία 2018
Σελίδες: 440
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN 978-618-5154-20-2
Τιμή 12,00 € / στο βιβλιοπωλείο μας 9,60 €

«…Αντικείμενο του συνεδρίου ήταν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει στις μέρες μας η αντιπροσωπευτική δημοκρατία, ενόψει των οξυμένων κοινωνικών προβλημάτων σε εθνική και παγκόσμια κλίμακα. Αφετηρία της διοργάνωσης του συνεδρίου ήταν η διαπίστωση ότι βρισκόμαστε, στις αρχές του 21ου αιώνα, αντιμέτωποι με μια προϊούσα διαδικασία κοινωνικής απορρύθμισης, που οδηγεί στη διάρρηξη των όρων της κοινωνικής συνοχής. Η διάρρηξη των όρων της κοινωνικής συνοχής είναι αναγνωρίσιμη στο επίπεδο της κοινωνίας συνολικά και θέτει προς διερεύνηση ζητήματα σχέσεων οικονομίας και πολιτικής, δημοσίου και ιδιωτικού, πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, πολιτικών μορφών εκπροσώπησης και συνάρθρωσης της κοινωνικής με την ιδιωτική αρχή. Αυτά τα ζητήματα βρίσκουν την έκφρασή τους στις μορφές κρίσης της κοινωνικής και πολιτικής εκπροσώπησης και είναι συνδεδεμένα με την αναβίωση μιας σειράς απειλών στη δημοκρατική αρχή, οι οποίες θεωρήθηκε ότι είχαν περάσει στην “προϊστορία” των σύγχρονων κοινωνιών…».

Περιγραφή

 

●●● / ●●●

ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ ΠΕΡΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

John Locke
Δεύτερη πραγματεία περί Κυβερνήσεως. Δοκίμιο με θέμα την αληθινή αρχή, την έκταση και τον σκοπό της πολιτικής εξουσίας

Εισαγωγή-Μετάφραση-Σχόλια: Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης
Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2018
Σελίδες: 304
Διαστάσεις: 14 x 21 εκ.
ISBN 978-960-524-510-8

Το έργο του John Locke Δύο πραγματείες περί κυβερνήσεως αποτελεί όχι μόνο τη βασική έκθεση της πολιτικής θεωρίας του Άγγλου φιλοσόφου, αλλά και ένα από τα κλασικά κείμενα της ευρωπαϊκής πολιτικής παράδοσης. Σε αυτό θεμελιώνεται η πολιτική ιδεολογία που έγινε γνωστή με το όνομα φιλελευθερισμός και η οποία εδώ και αιώνες επιδρά αποφασιστικά στη διαμόρφωση των δυτικών κοινωνιών. Ο Locke, αφού αναίρεσε στην Πρώτη Πραγματεία την επιχειρηματολογία του Sir Robert Filmer υπέρ της ελέω Θεού απολυταρχίας, στη Δεύτερη Πραγματεία προχωρεί στην ανάπτυξη μιας διαφορετικής, και τολμηρής στις συνεπαγωγές της, θεωρίας της πολιτικής νομιμότητας, του χαρακτήρα της κοινωνίας και της οργάνωσης της πολιτείας.

Στο έργο αυτό επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει τις βασικές έννοιες της πολιτικής θεωρίας –όπως την έννοια της φυσικής κατάστασης των ανθρώπων, της ιδιοκτησίας, του κοινωνικού συμβολαίου, του χαρακτήρα της πολιτείας και των θεσμών που την απαρτίζουν, καθώς και τις σχέσεις των εξουσιών μεταξύ τους– με κανονιστικό αίτημα την αξία της ελευθερίας και την περιφρούρηση των δικαιωμάτων του ατόμου. Εισάγει πρώτος την ιδέα της εξουσίας ως καταπιστεύματος, τη διάκριση των εξουσιών και την ιδέα της επανάστασης στις περιπτώσεις που οι φορείς της εξουσίας παραβιάζουν το καταπίστευμα και καταπατούν τη διάκριση των εξουσιών.

Η ελληνική έκδοση συνοδεύεται από εκτενή εισαγωγική μελέτη και σχόλια, καθώς και από βιβλιογραφικές αναφορές που θα βοηθήσουν τον αναγνώστη να εμβαθύνει στη μελέτη τόσο του έργου αυτού όσο και της φιλελεύθερης πολιτικής παράδοσης γενικότερα.

●●● / ●●●

 

ΑΓΓΕΙΑ. ΜΕΛΑΝΟΜΟΡΦΗ, ΕΡΥΘΡΟΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΛΕΥΚΟΥ ΒΑΘΟΥΣ ΚΕΡΑΜΙΚΗ

Αγγεία. Μελανόμορφη, ερυθρόμορφη και λευκού βάθους κεραμική 

Επιμέλεια: Πολυξένη Αδάμ-Βελένη, Άννα Αρβανιτάκη, Ηλέκτρα Ζωγράφου 

Κείμενα: Άννα Αρβανιτάκη, Ηλέκτρα Ζωγράφου
Μεταφράσεις: Θεόδωρος Παπακώστας
Θεσσαλονίκη, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης 2017
Δίγλωσση έκδοση (ελληνικά / αγγλικά)
Σελίδες: 22, με έγχρωμες εικόνες
Διαστάσεις: 21 x 21 εκ.
ISBN 978-960-9621-27-4

«…Από την πλούσια συλλογή κεραμικής του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης επιλέχθηκαν για το παρόν λεύκωμα είκοσι αγγεία διακοσμημένα με τη μελανόμορφη, ερυθρόμορφη και του λευκού βάθους τεχνική. Προέρχονται από ανασκαφές στον βορειοελλαδικό χώρο, κατασχέσεις και δωρεές ιδιωτικών αρχαιολογικών συλλογών, και καλύπτουν μία χρονική περίοδο δύο αιώνων, από τα μέσα του 6ου έως τα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. Κάποια από αυτά εκτίθενται στη μόνιμη έκθεση, ενώ άλλα φυλάσσονται στις αποθήκες του Μουσείου.

Τα περισσότερα αγγεία του λευκώματος είναι έργα κεραμέων και αγγειογράφων της Αττικής, το εργαστήριο της οποίας ήταν το πιο εξέχον κατά τους αρχαϊκούς και κλασικούς χρόνους, με τα προϊόντα του να είναι περιζήτητα σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Ωστόσο δεν λείπουν και προϊόντα περιφερειακών κεραμικών εργαστηρίων, που βρίσκονται κάτω από την επιρροή της σύγχρονης αττικής παραγωγής.

Ως προς τα σχήματα και τη χρήση τους, στο λεύκωμα περιλαμβάνονται τόσο αγγεία συμποτικά (κρατήρες, κύλικες, σκύφοι, οινοχόη, υδρία) όσο και μυροδόχα (λήκυθοι) καθώς και αγγεία του γυναικείου καλλωπισμού (πυξίδα)…».

Άννα Αρβανιτάκη και Ηλέκτρα Ζωγράφου

(από το λεύκωμα)

 

●●● / ●●●

ROBERT McCABE. CHRONOGRAPHY

Robert McCabe
Chronography
180 χρόνια Αρχαιολογική Εταιρεία

Κείμενο: Βασίλειος Πετράκος
Μετάφραση στην ελληνική γλώσσα: Αθηνά Κακούρη
Μετάφραση στην αγγλική γλώσσα: Robert Pitt
Δίγλωσση έκδοση (ελληνικά / αγγλικά)
Αθήνα, Εκδόσεις Καπόν 2017
Σελίδες:235, με α/μ φωτογραφίες
Διαστάσεις: 24 x 28 εκ.
ISBN 978-618-5209-23-0 (πανόδετο)

Για να εορτάσει η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία τη συμπλήρωση των 180 χρόνων του βίου της (6 Ιανουαρίου 1837) έκρινε ότι η δημοσίευση σειράς φωτογραφιών ελληνικών μνημείων, των περισσοτέρων από ανασκαφές της Εταιρείας, που είχε λάβει ο νεαρός φοιτητής Robert McCabe κατά τη δεκαετία του ‘50, θα τιμούσε με τον καλύτερο τρόπο τη σπάνια επέτειο.

Οι φωτογραφίες είναι πολλές και ποικίλες. Τόποι που σήμερα έχουν αλλάξει, μνημεία στην αλλοτινή τους μορφή πριν αναστηλωθούν, δρόμοι της Αθήνας που αναγνωρίζονται πλέον μόνο από ηλικιωμένους, χωριά που μεταμορφώθηκαν από τις κοινωνικές αλλαγές.

Εκείνο που κάνει τις φωτογραφίες ιστορικά ντοκουμέντα είναι η ματιά του Bob McCabe. Ανεπηρέαστος από την καθημερινή συνάφειά τους με τα πράγματα που είχαν οι τότε Έλληνες, τα βλέπει όλα για πρώτη φορά και προσέχει εκείνα που για μας θα ήταν αδιάφορα. Το φως και η σκιά που αποκαλύπτουν τους όγκους, ο ξαποσταμένος από το λιοπύρι φύλακας, η άγνωστη γυναίκα που περπατά σ’ έναν έρημο δρόμο, αποκτούν συμβολική σημασία. Το φαγωμένο από τα νερά και τα πατήματα δάπεδο γίνεται ένα παιγνίδισμα σκιών που μετακινούνται κατά τα γούστα του ήλιου. Όλα τον ενδιαφέρουν· ο έρημος σταθμός του σιδηροδρόμου, ο φωτογράφος των Δελφών, οι τεχνίτες που λάξευαν τα μάρμαρα αποτελούν μαρτυρίες ενός λησμονημένου κόσμου που σήμερα λίγοι έχουν ζήσει. Όλα αυτά τα ξεχασμένα ή που δεν ειδώθηκαν ποτέ από τους σημερινούς γίνονται για τους νεότερους, τους σημερινούς, ένα μάθημα μνήμης.

 

●●● / ●●●

 

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ

Δημήτρης Πλάντζος
Η τέχνη της ζωγραφικής στον αρχαιοελληνικό κόσμο

Αθήνα, Εκδόσεις Καπόν 2018
Σελίδες: 360, με έγχρωμες εικόνες
Διαστάσεις: 22 x 28 εκ.
ISBN 978-618-5209-19-3 / 978-618-5209-20-9

Το βιβλίο κυκλοφορεί και στα αγγλικά

Οι αρχαίοι Έλληνες αγαπούσαν τις μεγάλες ζωγραφικές επιφάνειες, όπου αποτυπώνονταν σκηνές από το μακρινό, μυθοποιημένο παρελθόν, μεγάλες στιγμές της πρόσφατης ιστορίας τους, αλλά και, από μια εποχή και μετά, μορφές και σκηνές της σύγχρονης πραγματικότητας. Μνημειώδεις τοιχογραφίες, ξύλινοι ζωγραφικοί πίνακες και γραπτές λίθινες στήλες κοσμούσαν την αρχαιοελληνική καθημερινότητα στην αγορά, στα ιερά, σε τόπους ταφής αλλά και (σπανιότερα) σε χώρους κατοικίας, και φυσικά στα μεγαλοπρεπή ανάκτορα της ελληνιστικής περιόδου. Μαζί με τα ψηφιδωτά (αλλά και τα, χαμένα για μας σήμερα, υφαντά παραπετάσματα των οποίων την ύπαρξη γνωρίζουμε από τις αρχαίες διηγήσεις) τα έργα μνημειακής ζωγραφικής της κλασικής αρχαιότητας λειτουργούσαν ως δείκτες καλαισθησίας και πνευματικής καλλιέργειας, όσο και σημεία αναφοράς στο κοινό παρελθόν των Ελλήνων και την κοινή τους πολιτισμική ιθαγένεια.

Η τέχνη της ζωγραφικής στον αρχαιοελληνικό κόσμο παρουσιάζει τα υλικά κατάλοιπα της ελληνικής μνημειακής ζωγραφικής από τον 8ο αι. π.Χ. έως και τον 1ο αι. μ.Χ. ενταγμένα στο κοινωνικό και πολιτικό τους πλαίσιο, ενώ παράλληλα επιχειρεί συστηματική αναφορά στη ζωή και το έργο των μεγάλων ζωγράφων της αρχαιότητας. Η διεξοδική μελέτη των σωζόμενων έργων μέσα από τις αρχαίες φιλολογικές πηγές και τις αντανακλάσεις τους σε άλλες τέχνες όπως η κεραμική και το ψηφιδωτό, συνδυάζεται με την ενδελεχή θεωρητική ανάλυση των κλασικών και σύγχρονων φιλοσοφικών και αισθητικών αντιλήψεων γύρω από το βλέμμα και την αναπαράσταση του πραγματικού. Παρουσιάζονται επίσης οι μεθοδολογικές και ερευνητικές αρχές που διέπουν τη μελέτη της αρχαιοελληνικής ζωγραφικής, καθώς και τα υλικά και οι τεχνικές των αρχαίων ζωγράφων. Γίνεται, τέλος, συνοπτική επισκόπηση της μνημειακής ζωγραφικής στον ελλαδικό χώρο κατά την Εποχή του Χαλκού (3200-1200 π.Χ.) και κατά τους αυτοκρατορικούς χρόνους (1ος-3ος αι. μ.Χ.). 

●●● / ●●●

 

ΟΙ ΔΕΛΦΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΟΥΣ

Πάνος Βαλαβάνης
Οι Δελφοί και το μουσείο τους

Αθήνα, Εκδόσεις Καπόν 2018
Σελίδες: 136, με έγχρωμες εικόνες
Διαστάσεις: 20 x 26,5 εκ.
ISBN 978-618-5209-27-8 / 978-618-5209-29-2 / 978-618-5209-28-5

Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά, στα αγγλικά και στα γαλλικά

Το βιβλίο αποτελεί μια πλήρως εκσυγχρονισμένη παρουσίαση των ιστορικών και αρχαιολογικών δεδομένων που αναφέρονται στον σημαντικό αυτόν χώρο του αρχαίου κόσμου, ο οποίος με τις ανθρωπιστικές καινοτομίες που αποδόθηκαν στον Απόλλωνα και με τις ρήσεις της Πυθίας διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό την ιστορία και τις αξίες του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

Παρουσιάζονται οι τρεις αρχαιολογικοί χώροι (Ιερό Απόλλωνος, Ιερό Αθηνάς Προναίας και Γυμνάσιο) με την αρχιτεκτονική τους εξέλιξη, καθώς και το Μουσείο, όπου τα εκτιθέμενα έργα συσχετίζονται με τον χώρο από τον οποίο προέρχονται, δίνοντας έτσι μια ενιαία και ολοκληρωμένη εικόνα του ιερού. Επιμέρους κεφάλαια ασχολούνται με τη γιορτή των Πυθίων, τη μαντική διαδικασία και την ερμηνεία των δελφικών πραγμάτων, σε μια προσπάθεια να προσεγγιστούν τα δυσεξήγητα φαινόμενα της μαντείας και της εντυπωσιακής επιρροής που άσκησε το ιερό στο μεγαλύτερο διάστημα της αρχαίας ελληνικής ιστορίας.

Το βιβλίο, γραμμένο απλά και κατανοητά, περιλαμβάνει τα τελευταία δεδομένα της σχετικής έρευνας για τους Δελφούς, ενώ στις φωτογραφίες του καταγράφεται το μεγάλο έργο της ανάδειξης που επιτελέστηκε τα τελευταία χρόνια.

●●● / ●●●

 

Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ

Devin E. Naar
Η Θεσσαλονίκη των Εβραίων. Ανάμεσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη νεότερη Ελλάδα

Μετάφραση: Χρήστος Γεμελιάρης
Αθήνα, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια 2018
Σελίδες: 369
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN 978-960-221-750-4

Περιλάλητη ως «Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων», η Θεσσαλονίκη υπήρξε κάποτε πατρίδα της μεγαλύτερης σεφαραδίτικης εβραϊκής κοινότητας του κόσμου στο σταυροδρόμι της Ευρώπης με τη Μέση Ανατολή.

Η κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η ενσωμάτωση της Θεσσαλονίκης στην Ελλάδα το 1912 προκάλεσαν δραματικές ανακατατάξεις, που ανάγκασαν τους Εβραίους να επαναπροσδιορίσουν την κοινότητά τους και τη θέση τους ως πολιτών ενός νεοσύστατου έθνους-κράτους. Η Θεσσαλονίκη των Εβραίων είναι το πρώτο βιβλίο που αφηγείται την ιστορία αυτής της θυελλώδους μετάβασης μέσα από τη φωνή και την οπτική των Εβραίων της πόλης την ώρα που αναζητούσαν μια νέα θέση στην ελληνική κοινωνία.

Ο Devin E. Naar ταξίδεψε ανά την υφήλιο, από τη Νέα Υόρκη μέχρι τη Θεσσαλονίκη, την Ιερουσαλήμ και τη Μόσχα, προκειμένου να ξεθάψει αρχεία που είχαν κάποτε κατασχεθεί από τους Ναζί και να ανασυστήσει τις ποικίλες εμπειρίες μιας χαμένης θρησκευτικής, γλωσσικής και εθνοτικής μειονότητας. Γραμμένα στα λαντίνο, τα ελληνικά, τα γαλλικά και τα εβραϊκά, τα αρχεία αυτά, μαζί με τις τοπικές εφημερίδες, δείχνουν πώς οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης διαμόρφωσαν μια νέα υβριδική ταυτότητα ως Έλληνες Εβραίοι, σε μια περίοδο που σημαδεύτηκε από τον ανερχόμενο εθνικισμό και την οικονομική κρίση, καθώς και από μια πρωτόφαντη εβραϊκή πολιτισμική και πολιτική ζωτικότητα. Σιωνιστές, αφομοιωτικοί και σοσιαλιστές, οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης έδωσαν νέα πνοή στη σχέση τους με την πόλη, διεκδικώντας την ως δική τους μέχρι το Ολοκαύτωμα.

)

●●● / ●●●

 

ΟΥΛΑΝΟΙ ΣΤΗΝ ΛΑΡΙΣΑ

Αθηνά Κακούρη
Ουλάνοι στην Λάρισα

Αθήνα, Εκδόσεις Καπόν 2018
Σελίδες: 406
Διαστάσεις: 15 x 21 εκ.
ISBN 978-618-5209-26-1

Ουλάνοι στην Λάρισα!

Ποτέ κανένας ουλάνος, δηλαδή Γερμανός λογχοφόρος ιππέας, δεν εμφανίστηκε, ούτε καν στον μακρινό ορίζοντα της Λάρισας! Η "είδηση" πλάστηκε και, μαζί με άλλες, χρησιμοποιήθηκε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ως πρόφαση για να αφαιρεθεί από την Ελλάδα η ανεξαρτησία της και να ανατραπεί το νόμιμο πολίτευμά της με μια μπλόφα το 1917.

Στο σύντομο αυτό βιβλίο μπορεί να παρακολουθήσει κανείς μέρα με την ημέρα τα γεγονότα εκείνης της φοβερής περιόδου. Το καθένα συνοδεύεται και από τις πηγές του, δίνοντας στον αναγνώστη την δυνατότητα να διαπιστώσει την αλήθεια. Επίσης ξεκαθαρίζονται ένα ένα τα θέματα –όπως του Ρούπελ και της Καβάλλας– που έχουν θολωθεί και ξαναθολωθεί για χάρη πολιτικών σκοπιμοτήτων.

Συνδυασμένα με τις ανομολόγητες βλέψεις, με τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων, καθώς και με το τερατώδες σύστημα της Αντάντ λογοκρισίας και κατασκευής ψευδών ειδήσεων που επέβαλε από το 1914 –φαινόμενα που μια σειρά από σπουδαίες μελέτες εξετάζουν πλέον παγκοσμίως–, τα γεγονότα στην Ελλάδα εμφανίζονται καθαρά και ζητούν την ερμηνεία τους.