Οδός Ευκλείδου, ο δρόμος που χάσαμε

Η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ  οργάνωσε

την Παρασκευή 10 Οκτωβρίου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης της Αθήνας, την εκδήλωση

Το Νοέμβριο του 1959, η Ευρωπαϊκή Οργάνωση για την Οικονομική Συνεργασία, οργάνωσε κοντά στο Παρίσι ένα συνέδριο με αντικείμενο την αναμόρφωση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τα μαθηματικά στη μέση εκπαίδευση. Η μεταρρύθμιση των «Μοντέρνων Μαθηματικών» (“New Math” στην Αμερική) που κυριαρχεί ακόμη στα εκπαιδευτικά προγράμματα, είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης.

Πρωταγωνιστής του συνεδρίου ήταν ο κορυφαίος Γάλλος μαθηματικός JeanDieudonné, συνιδρυτής της θρυλικής ομάδας που, με το συλλογικό ψευδώνυμο «Nicolas Bourbaki», κυριάρχησε στη μαθηματική σκέψη του εικοστού αιώνα. Η ομιλία του, με τίτλο «Κάτω ο Ευκλείδης» (Α bas Euclide!), υπήρξε έκτοτε καθοριστική στη διαμόρφωση των σχολικών μαθηματικών στον Δυτικό κόσμο.

Σήμερα, η Ευκλείδεια γεωμετρία, έχει αλλού πλήρως εξοβελιστεί από τα προγράμματα και αλλού, όπως και στην Ελλάδα, έχει συρρικνωθεί και υποβαθμιστεί τόσο, που έχει απολέσει την όποια πολιτιστική, παιδαγωγική και διδακτική αξία της. Ωστόσο, το μεγάλο ερωτηματικό παραμένει: ποια διδακτικά αντικείμενα αντικαθιστούν επάξια την Ευκλείδεια Γεωμετρία; Κανένα από τα υποκατάστατα που προτάθηκαν ως τώρα δεν φαίνεται να συγκεντρώνει όχι την ομοφωνία, αλλά ούτε καν την πλειοψηφία στον χώρο αυτών που ασχολούνται με τη μαθηματική εκπαίδευση.
Στην εκδήλωση με τίτλο «Οδός Ευκλείδου: Ο δρόμος που χάσαμε» η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ άνοιξε  πάλι τον διάλογο γύρω από τη μεγάλη παράδοση των αρχαίων μαθηματικών. Μιλήσαμε για τη γένεση και την εξέλιξή τους, καθώς και τη σημασία τους στην εκπαίδευση, με έμφαση στη γεωμετρία του Ευκλείδη.
Ο Απόστολος Δοξιάδης, με την ομιλία του «Οι αναπάντεχοι πρόγονοι του Ευκλείδη», τοποθέτησε τη συγγραφή των Στοιχείων, του κύριου έργου του Ευκλείδη, στα πλαίσια μιας ευρύτερης πνευματικής πορείας στον αρχαϊκό και κλασικό ελληνικό πολιτισμό, με ρίζες στην ποίηση, στην αφήγηση, στη ρητορική και, βέβαια, στη φιλοσοφία.
O Μιχάλης Σιάλαρος, με την ομιλία του «Ας μιλήσουμε ξανά για τον Ευκλείδη», αναφέρθηκε  στη σημασία της νέας έκδοσης των Στοιχείων, η οποία ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ιστορικές, ιστοριογραφικές και παιδαγωγικές ανάγκες.
Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης, με την ομιλία του «Διαβάζοντας τον Ευκλείδη, μέσα και έξω από το σχολείο» προσέγγισε  τα επιχειρήματα υπέρ και κατά της επανεισαγωγής της διδασκαλίας της γεωμετρικής απόδειξης στη Μέση Εκπαίδευση, σε συνδυασμό με τα νέα δεδομένα του εικοστού πρώτου αιώνα και την έντονη παρουσία της σύγχρονης τεχνολογίας στις σημερινές σχολικές τάξεις.

ΟΙ ΟΜΙΛΗΤΕΣ
Ο Απόστολος Δοξιάδης, εκτός από το συγγραφικό του έργο, έχει δημοσιεύσει μελέτες πάνω στη γένεση της μαθηματικής απόδειξης στην αρχαία Ελλάδα.
Ο ιστορικός των μαθηματικών Μιχάλης Σιάλαρος, έχει αναλάβει, υπό την αιγίδα της Βρετανικής Ακαδημίας, την επιμέλεια της πρώτης, ύστερα από έναν αιώνα, αγγλικής σχολιασμένης έκδοσης των Στοιχείων του Ευκλείδη.
Ο συγγραφέας και μαθηματικός Τεύκρος Μιχαηλίδης έχει δημοσιεύσει μελέτες για την διδακτική των μαθηματικών, την πληροφορική στην εκπαίδευση και τη χρήση της αφήγησης και της ιστορίας στη διδασκαλία των μαθηματικών.