Ο Τρυγητής των σχολείων
O νέος νόμος και το “νέο λύκειο”
Του Στρατή Μπουρνάζου
Πηγή:Η Αυγή, 15 Σεπτεμβρίου 2013
O Ιούνης
ήταν ο Θεριστής, ο Ιούλης ο Αλωνάρης, ο Αύγουστος ο Συκολόγος και ο
Σεπτέμβρης ο Τρυγητής. Και απ’ όταν οι κοινωνίες μας άρχισαν να μπαίνουν
στον ρυθμό της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, ο Σεπτέμβρης έγινε,
αναντίρρητα, ο μήνας του σκολειού: της νέας χρονιάς, των σχολικών ειδών,
του αγιασμού, των καινούργιων βιβλίων κ.ο.κ. Φέτος όμως
Από το “Αλφαβητάρι με τον ήλιο”, 1919
έχουμε και
άλλους –λιγότερους ρουτινιάρικους, μα και λιγότερους ευχάριστους–
λόγους, να το λέμε: «διαθεσιμότητα» και μετατάξεις, καταργήσεις
ειδικοτήτων στα τεχνικά λύκεια, νέος νόμος για το λύκειο, ολοήμερα
σχολεία που καταργούνται, ΑΕΙ που αναστέλλουν τη λειτουργία τους και,
βέβαια, η απεργία διαρκείας των καθηγητών από αύριο: ένα φάσμα
καταιγιστικό, που κάνει, χωρίς καμιά αμφιβολία, τον Σεπτέμβρη που
διανύουμε μήνα της παιδείας.
Ξεκινάω από
τον νόμο για την «αναδιάρθρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης», που
ψηφίστηκε την Τρίτη. Ας διακρίνουμε, σύμφωνα με όσα μάθαμε από την
κοινωνιολογία της εκπαίδευσης, τέσσερα πεδία στα οποία μπορούμε να τον
αποτιμήσουμε. Πρώτον, όσα διακηρύσσει ότι προτίθεται να κάνει. Δεύτερον,
εκείνα που πραγματικά κάνει, πέρα από τις εξαγγελίες. Τρίτον, αυτά που
δεν κάνει, τα ζητήματα που αφήνει απέξω. Τέταρτον, η πραγματικότητα στην
οποία θα εφαρμοστεί. Σημείο, το τελευταίο, ιδιαίτερα κρίσιμο: στον
πρόσφατο νόμο για τα ναρκωτικά, λ.χ., το μείζον δεν ήταν οι αδυναμίες ή
οι ελλείψεις του, αλλά ότι με τις δεδομένες συνθήκες (συρρίκνωση
κονδυλίων, κατάρρευση των δομών ψυχικής υγείας και εν γένει των δομών
πρόνοιας, συνωστισμός στις φυλακές) οι θετικές διατάξεις του θα μείνουν,
πιθανότατα, γράμμα κενό.
Και στα τέσσερα πεδία, ο νόμος και η κυβέρνηση παίρνουν πολύ χαμηλό βαθμό. Θα εξηγήσω αμέσως το γιατί.
α) Η συνολική κατεύθυνση του νόμου.
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ο νέος Μπουρντιέ, αλλά απλώς προσεκτικός
αναγνώστης της αιτιολογικής έκθεσης, για να αντιληφθεί την απουσία
οράματος και συνεκτικής κατεύθυνσης. Ετερόκλητες διατάξεις,
πασπαλισμένες με τις γνωστές αβλαβείς γενικότητες («αρμονική ανάπτυξη
της προσωπικότητας» των νέων, «ένα σχολείο φιλικό προς τον μαθητή και
ευχάριστο» κλπ. κλπ.), αοριστολογίες («θα πρέπει, βέβαια, να τονισθεί,
ότι θα ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για τους μαθητές με μαθησιακές
δυσκολίες»), μαζί με κάμποσες αντιδραστικούρες — δεν ξέρω πώς αλλιώς να
χαρακτηρίσω την απόφανση: «Δεν είναι παιδαγωγικώς και ηθικώς αποδεκτό να
επιβραβεύεται στο σχολείο η οκνηρία» (προφανώς, εικονογραφείται εδώ η
αντίληψη του «φιλικού» και «ευχάριστου» σχολείου, που αναφέρθηκε
παραπάνω…).
β) Τα συγκεκριμένα μέτρα. Συνοψίζοντας
με λίγες λέξεις το νομοθέτημα, θα λέγαμε: Εξετάσεις, Εξετάσεις,
Εξετάσεις. Αυτή είναι η βασική του αντίληψη: περισσότερες εξετάσεις,
αυστηρότερες εξετάσεις. Είναι απολύτως βέβαιο, με βάση όλη την
προγενέστερη εμπειρία, ότι η αντίληψη αυτή οδηγεί σε αποστέωση του
λυκείου, στην ενίσχυση των πάσης φύσεως φροντιστηρίων, σε απώλεια του
όποιου αυτόνομου ρόλου του, στον ακόμα εντονότερο ετεροπροσδιορισμό και
την πρόσδεσή του στις εισαγωγικές για τα ΑΕΙ — κι ας λέει η αιτιολογική
έκθεση ότι θέλει να του «προσδώσει παιδευτική αυτονομία»!
γ) Τι δεν κάνει.
Αρκεί μια ματιά στα μαθήματα για να αντιληφθούμε πόσο απουσιάζουν από
το «νέο λύκειο» οι ανάγκες της κοινωνίας του 21ου αιώνα. Φυσικά, είναι
μεγάλη και απαιτητική συζήτηση ποιες είναι αυτές οι ανάγκες, ποιος τις
καθορίζει, ποιους εξυπηρετούν κ.ο.κ. Ωστόσο, με όποιο κριτήριο και αν
τις καθορίσουμε, οι δύο ώρες ξένης γλώσσας, οι δύο (προαιρετικές) ώρες
πληροφορικής και η μία ή δύο ώρες «ερευνητικής εργασίας», σε σύνολο 35
ωρών, απεικονίζουν μια αντίληψη μακριά από τις υπαρκτές πραγματικότητες:
τόσο της ανοιχτής γνώσης και πληροφορίας (κατά τη γνώμη μου, και από
τις ανάγκες της αγοράς), όσο και μιας κοινωνίας σε βαθιά κρίση. Συνέχεια ανάγνωσης **************************************
Gerontakos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου