Jo Nesbo: «Το νυχτόσπιτο»
Όταν ανακοινώθηκε ο ερχομός του νέου βιβλίου του Νέσμπο, όλοι περίμεναν με ενθουσιασμό το καινούργιο ανεξάρτητο δημιούργημά του, καθώς μας έχει συνηθίσει πλέον να παίρνει μια απόσταση από τον λατρεμένο Χάρι Χόλε και να εξιστορεί κι άλλες ενδιαφέρουσες ιστορίες, μακριά από τον κόσμο του ντετέκτιβ, πριν ξαναβουτήξει με φόρα σε αυτόν. Αυτό που μάλλον δεν περίμενε κανείς, όμως, ήταν ότι αυτή τη φορά θα επέλεγε να πατήσει σε μια άλλη σκοτεινή πλευρά, αυτή του τρόμου, και να δοκιμάσει και εκεί τις συγγραφικές δυνάμεις του, ερχόμενος αντιμέτωπος με ένα ιδιαίτερο είδος της λογοτεχνίας, με τις δικές του προκλήσεις και απαιτήσεις.
Συνηθισμένος να πλάθει τρομαχτικά σκηνικά και αιμοδιψείς δολοφόνους, στο Νυχτόσπιτο αλλάζει μονοπάτι και ακολουθεί τον δρόμο της φαντασίας, ώστε να οδηγήσει στον τρόμο τους ήρωές του και το αναγνωστικό κοινό, και μάλιστα μέσω ενός εφήβου που, έχοντας χάσει τους γονείς του, μετακομίζει σε μια απομακρυσμένη πόλη για να μείνει με τους θείους του. Εκεί ο νεαρός θα δει δύο φίλους του να εξαφανίζονται μπροστά στα μάτια του με εξωπραγματικό τρόπο κι όλες τις υποψίες να στρέφονται πάνω του, προσπαθώντας έπειτα να πείσει τους πάντες ότι δεν είναι αυτός ο ένοχος, αλλά προπάντων ότι δεν είναι ο ίδιος τρελός.
Το μέρος και ο χρόνος όπου διαδραματίζονται όλα αυτά είναι εξίσου αγαπημένες επιλογές του συγγραφέα, όπως έχει γίνει φανερό από προηγούμενα έργα του: τοποθετεί γεωγραφικά και χρονικά τον ήρωά του σε μια κωμόπολη των ΗΠΑ κάπου στη δεκαετία του ’70, παρουσιάζοντας στοιχεία που φαίνεται ότι γοητεύουν και τον ίδιο τον Νέσμπο. Ωστόσο, μέσα από κάποια ονοματεπώνυμα χαρακτήρων εξακολουθεί να μας θυμίζει τη σκανδιναβική του ταυτότητα.
Οι αναγραμματισμοί στις ονομασίες των ηρώων και των τοποθεσιών είναι κυρίαρχο στοιχείο στο βιβλίο και παίζουν σημαντικό ρόλο για την εξήγηση ορισμένων στοιχείων και γεγονότων, καθώς και για την εξέλιξη της πλοκής. Ιδιαίτερη είναι, επίσης, η αυτοαναφορικότητα – μέσα από πολλές αναφορές σε βιβλία, στο διάβασμα και στην ίδια τη συγγραφή, με τίτλους έργων, ονόματα δημιουργών, αλλά και του ονείρου της συμπρωταγωνίστριας να γίνει συγγραφέας, με αποκορύφωμα ότι η λύτρωση και η κάθαρση του ήρωα έρχονται στις τελευταίες γραμμές του βιβλίου μέσω του γραψίματος.
Πάνω απ’ όλα και ανεξαρτήτως είδους είναι ένας παραμυθάς, ένας άνθρωπος που αγαπά να ακούει και να λέει ιστορίες.
Όσον αφορά τη γενικότερη αίσθηση του βιβλίου, δικαίως παραπέμπει σε έναν φόρο τιμής στον μεγάλο δημιουργό και βασιλιά του τρόμου Στίβεν Κινγκ. Από την πρώτη κιόλας πρόταση, οι χαρακτήρες, το μέρος, η πλοκή, οι φόνοι, όλα ψιθυρίζουν Κινγκ· μάλιστα, και πιο συγκεκριμένα, μου έφερε στο μυαλό το έργο Στάσου πλάι μου, ως μια ιστορία νεαρών που αναζητούν την αλήθεια μέσω της περιπέτειας, όπως κάνουν εδώ ο Ρίτσαρντ και η Κάρεν.
Ποιο είναι όμως το μεγαλύτερο επίτευγμα του Νέσμπο στο Νυχτόσπιτο; Θα μπορούσαν να είναι όλες αυτές οι άρτια δοσμένες αναφορές στον Στίβεν Κινγκ και στο είδος του τρόμου, όμως, το πραγματικό κατόρθωμα εδώ είναι ότι ο Νέσμπο περνά επιτυχώς και αυτό το τεστ γραφής, αποδεικνύοντας ότι πάνω απ’ όλα και ανεξαρτήτως είδους είναι ένας παραμυθάς, ένας άνθρωπος που αγαπά να ακούει και να λέει ιστορίες, κάτι που, όπως έχει δηλώσει, τον έκανε να λατρεύει από μικρός τις ιστορίες είτε από την πλευρά του δέκτη είτε από την πλευρά του αφηγητή.
Έτσι, λοιπόν, αν και το Νυχτόσπιτο φαίνεται αρχικά ως μια ωμή και βίαιη ιστορία τρόμου, στη μέση γίνεται μια ανατροπή που βάζει τον αναγνώστη σε σκέψεις για το ποιος είναι ο θύτης και ποιο το θύμα, και αν αξίζει ο πρωταγωνιστής τη λύτρωση, για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το Νυχτόσπιτο είναι η ιστορία ενός ψυχικά τραυματισμένου νεαρού, που ψάχνει να βρει την αλήθεια και το νόημα στη ζωή έπειτα από μια μεγάλη προσωπική τραγωδία.
Το νυχτόσπιτο
Jo Nesbo
μετάφραση: Γρηγόρης Κονδύλης
Μεταίχμιο
σ. 280
ISBN: 978-618-03-3633-7
Τιμή: 17,70€
O Χρήστος Ιωάννου είναι δημοσιογράφος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου