Τετάρτη, Σεπτεμβρίου 15, 2021

Αυτοί που ξεχνούν την Ιστορία είναι υποχρεωμένοι να την ξαναζήσουν

Μαουτχάουζεν (μουσική) - Βικιπαίδεια

Τα 186 σκαλοπάτια του θανάτου (Todesstiege)

ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗΣ

Ιάκωβος Καμπανέλλης (1921-2011) - Βικιπαίδεια

Μαουτχάουζεν

Έτος πρώτης έκδοσης: 1981
ISBN: 978-960-04-0112-7

* Στις 5 του Μάη, λίγο πριν από το μεσημέρι, ένα θεόρατο αμερικάνικο τανκ, καπνισμένο και σημαδεμένο από τον πόλεμο, γκρέμισε την πύλη του Μαουτχάουζεν και μπήκε στον περίβολο. Κι αυτό το θεόσταλτο άρμα της ελευθερίας ήταν, λέει, ένα από τα αμέτρητα κι ακατανίκητα της ενδεκάτης ταξιαρχίας αρμάτων της τρίτης αμερικάνικης Στρατιάς που διοικούσε κάποιος σπουδαίος στρατηγός ονόματι Τζώρτζ Πάττον!... Τι ωραία λόγια, τι ουράνιες ειδήσεις... Οι πολεμιστές μας κοίταζαν σαστισμένοι, περήφανοι, περίλυποι... Καλά που κάνανε και μείνανε εκεί ψηλά, στη ράχη του τανκ. Γλιτώσανε από τόσες μάχες. Απ' τη χαρά μας δε θα γλιτώναμε. Ουρλιάζαμε, ξεσκίζαμε τα ρούχα μας, ταρακουνιόμαστε σαν διαμονισμένοι. Στριμωχνόμαστε, ποδοπατιόμαστε, για να φτάσουμε κοντά στο τανκ. Πολλοί πέφτανε πάνω και φιλούσανε τα καπνισμένα σιδερικά κι άλλοι χτυπούσανε τα κεφάλια τους και κλαίγανε.

* Τον καιρό εκείνο, κάθε Κυριακή που δε δουλεύαμε στέκαμε ώρες ολόκληρες και κοιτάζαμε τις γυναίκες που και κείνες βγαίναν απ' τ' αντίσκηνα και μας κοιτάζανε. Η απόσταση που μας χώριζε ήταν μεγάλη. Είναι ζήτημα αν θα μπορούσαμε να συνεννοηθούμε κι αν ακόμη φωνάζαμε. Κάτι τέτοιο φυσικά κανείς δεν ξεθάρρευε να το δοκιμάσει. Ούτε χρειαζόταν. Αυτό το σιωπηλό αλληλοκοίταγμα που περνούσε δυο φράχτες από συρματόπλεγμα δεν είχε ανάγκη από μιλιά. Ήταν οι ώρες του έρωτα στο Μαουτχάουζεν.
Όμως σκέψου... Αυτές οι γυναίκες κι αυτοί οι άντρες που αλληλοκοιτάζονταν σιωπηλά επί ώρες ατελείωτες ήταν ντυμένοι με τα ίδια ριγωτά, ξεθωριασμένα, χιλιοφορεμένα ρούχα του κάτεργου. Τα σώματά τους ήταν πετσί και κόκαλο, τα μαγουλά τους ρουφηγμένα και μαλλιαρά απ' την αβιταμίνωση. Τα μαλλιά κουρεμένα με μια λουρίδα ξυρισμένη στη μέση, απ' το κούτελο ως το σβέρκο. Μόνο τα μάτια ήταν πιο μεγάλα και πιο βαθιά από άλλοτε για να χωράει ο φόβος.
Το ηλεκτροφόρο με το ρεύμα υψηλής τάσης και το συρματόπλεγμα με τις σκοπιές δεν ήταν μια απλή τεχνική εγκατάσταση, ένας αδιάβατος φράχτης. Εδώ μια διαταγή όριζε να χωριστεί τελεσίδικα τ' αρσενικό απ' το θηλυκό. Μια διαταγή σε μέγεθος μοίρας. Μια διάσπαση του αιωνίου ζεύγους. Ένα παραφύση κόψιμο των από ουρανό και γη ταγμένων να «έσονται εις σάρκαν μίαν

** Στο Ες – Ες Στρατόπεδο Συγκεντρώσεως του Μαουτχάουζεν έμεινα κρατούμενος απ’ το καλοκαίρι του 1943 μέχρι το τέλος του πολέμου. Έχουν περάσει είκοσι χρόνια από τότε και μόνο τώρα νιώθω σε θέση να θίξω και να καταγράψω το μέρος αυτό της ζωής μου και της ζωής τόσων άλλων. Σήμερα που βλέπω τη «συνάντηση» του «παρελθόντος» με το παρόν, ξεκαθαρίζουν στη σκέψη μου γεγονότα που δεν είχα καταλάβει. Ίσως να τα κατάλαβα τώρα.
Οι σελίδες αυτές αρχίζουν με την απελευθέρωση του Μαουτχάουζεν, στις 5 Μαΐου 1945.
Με συνεχή γυρίσματα προς τα πίσω ξαναζωντανεύει η εποχή όπου το παλαιό φρούριο Μαουτχάουζεν είχε μετατραπεί σε από τους Ες -Ες σε Στρατόπεδο Συγκεντρώσεως και Εξοντώσεως ( SS Konzentrazion und Vernichtungs Lager).
Η αφήγηση παρακολουθεί τους απελευθερωμένους ως την ημέρα που πήραν το δρόμο για νέα τους ζωή, στη μεταπολεμική Ευρώπη.

*************************

Στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν-Γκούζενel.wikipedia.org

*********************************

Τα σκαλοπάτια του θανάτου (Todesstiege) - Τα 186 σκαλοπάτια του Μαουτχάουζεν

Το βιβλίο με τίτλο Τα 186 βήματα (The 186 Steps), γραμμένο από τον Christian Bernadac, είναι αφιερωμένο στη μνήμη των χιλιάδων κρατουμένων του στρατοπέδου του Μαουτχάουζεν, που άφησαν την τελευταία τους πνοή προσπαθώντας να ανεβούν τη φοβερή Σκάλα του θανάτου κουβαλώντας τις τεράστιες γρανιτένιες πέτρες που τα ναζιστικά τέρατα τους ανάγκαζαν να μεταφέρουν στην κορυφή της .
Το Μαουτχάουζεν , μία πολίχνη 4,400 μόλις κατοίκων, είκοσι χιλιόμετρα από το Λιντς, είναι διαβόητο για το φοβερό στρατόπεδο εξόντωσης χιλιάδων ανθρώπων με το πρόσχημα της καταναγκαστικής εργασίας.

Οχτώ με δέκα φορές την ημέρα οι κρατούμενοι ήταν υποχρεωμένοι να ανεβαίνουν σε άψογους σχηματισμούς και απόλυτα συντονισμένα τα 186 σκαλοπάτια έχοντας στην πλάτη το τεράστιο φορτίο τους.

********************

Τα σκαλοπάτια του θανάτου όπως είναι σήμερα.

************************

Ξύλινο πλατοφορείο με ιμάντες που χρησιμοποιούνταν στο Μαουτχάουζεν για να μεταφέρουν τις πελώριες γρανιτένιες πέτρες οι "συνηθισμένοι" έγκλειστοι, ποινικοί και πολιτικοί κρατούμενοι. Οι Εβραίοι όμως δεν δικαιούνταν της διευκόλυνσης του πλατοφορείου και αναγκάζονταν να τις μεταφέρουν με τα χέρια.
****************************

Το στρατόπεδο Μαουτχάουζεν ήταν ένα πέτρινο κάστρο
Σύμφωνα με Bernadac, "μόνο οι Εβραίοι έπρεπε να εξολοθρεύονται συστηματικά μέσω της επίπονης εργασίας". Οι περισσότεροι από τους κρατούμενους στο Μαουτχάουζεν ήταν πολιτικοί κρατούμενοι.
*************************

Ο Χίμλερ επισκέφθηκε το Μαουχάουζεν, στις 27 Απριλίου του 1941, και έδωσε συγχαρητήρια στον διοικητή του για την υποδειγματική οργάνωση που είχε επιβάλει

************************

Αφού οι κρατούμενοι είχαν ανέβει τις σκάλες, τους περίμενε ακόμη ένας μακρύς ανηφορικός δρόμος, περίπου ενός χιλιομέτρου (5/8 του μιλίου), που ήταν κακοτράχαλος.

Παλιά φωτογραφία του λατομείου και του εφιαλτικού "δρόμου" προς την κορυφή.

Ο ίδιος "δρόμος" σήμερα.
************************

Το λατομείο σε ώρα "οργασμού" εργασίας...

Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν υπήρχε καμία ανάγκη μεταφοράς των γρανιτένιων λίθων από τους ανθρώπους, επειδή μπορούσαν να κάνουν τη μεταφορά βαγονέτα στις σιδηροτροχιές, όπως δείχνει ηστην παραπάνω φωτογραφία, άρα η "εργασία" τους είχε ως μοναδικό στόχο την εξόντωσή τους . Ειδικά μηχανοκίνητα τραίνα προβλέπονταν να μεταφέρουν τις πέτρες έως τον Δούναβη στο Δούναβη, που ήταν κοντά, όμως κάτι τέτοιο απαγορευόταν διά ροπάλου. Οι πέτρες ,όταν έφταναν στις όχθες του ποταμού, τοποθετούνταν σε φορτηγίδες (παρακάτω φωτογραφία) και πήγαιναν στη Βιέννη, όπου είχαν χρησιμοποιούνταν σε δρόμους και κτίρια.

**********************************

Παπούτσια κρατουμένων του στρατοπέδου
*************************

Στην παρακάτω φωτογραφία, ένας σοβιετικός στρατιώτης στέκεται ως τιμητική φρουρά στη "Σκάλα Θανάτου" (Todesstiege). Μετά τον πόλεμο στην Αυστρία χωρίστηκε σε ζώνες κατοχής και το πρώην στρατόπεδο Μαουτχάουζεν ανήκε στη σοβιετική ζώνη. Το Μαουτχάουζεν μετατράπηκε σε μνημείο το 1949.