Ο χριστιανισμός, ο καθηγητής, η τραγικότητα

Γιώργος Σταματόπουλος

Πηγή:efsyn.gr

---

Πολύ πρόσφατα, δυστυχώς, πληροφορήθηκα ότι ο καθηγητής, πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής και υπουργός, ο κ. Μανόλης Δρεττάκης, τύπωσε ένσταση σε σημείωμά μου [3-4 Αυγούστου] με τίτλο «Πολιτισμός αλλά...», το οποίο τον ξένισε, όπως γράφει, «τόσο για την ουσία όσο και για το ύφος του δεδομένου ότι δεν έχω ξαναδεί κάτι παρόμοιο στα άρθρα του, τα οποία διαβάζω ανελλιπώς».

Ζητώ ειλικρινώς συγγνώμη από τον καθηγητή, αλλά εκείνες τις ημέρες ήμουν εκτός «πολιτισμού», οικειοθελώς φυσικά. Παρ' όλα αυτά θα επιμείνω στο αρχικό «ξενικό» ύφος μου. Η ουσία παραμένει: Εάν δεν κυριαρχούσε ο χριστιανισμός, διαφορετική θα ήταν η πορεία του ελληνισμού και γενικότερα της ανθρωπότητας. Αυτή είναι η ταπεινή μου θεώρηση της ιστοριογραφίας. Η Ελλάδα, παρότι ανοιχτή σε ιδέες και θρησκείες, αφομοίωνε, επεξεργαζόταν, φίλτραρε, μετουσίωνε και «ξαναγεννούσε» οτιδήποτε στη «χοάνη» της δημοκρατίας και της ελεύθερης προσφυγής του κάθε πολίτη στις επιλογές του.

Δεν του επιβαλλόταν καμιά θρησκεία, κανένας θεός· ο καθένας [η κάθε πόλις] τα επέλεγε μόνος του. Οταν αναγκάστηκε η Ελλάδα να «αποδεχτεί» τον χριστιανισμό, δεν ήταν ελεύθερη χώρα αλλά υποδουλωμένη. Αυτό το θεωρώ εξευτελιστικό, ταπεινωτικό για μια τέτοια χώρα. Θα ήθελα να θυμίσω στον αγαπητότατο καθηγητή ότι η παιδεία των Ελλήνων θεμελιώθηκε σε έναν ποιητή και σε κανέναν προφήτη, σε κανέναν σωτήρα -είχαν από πολλά χρόνια αντιληφθεί την τραγικότητα της ύπαρξης.

Και ύστερα ήρθε ο χριστιανισμός με τους Ιουδαίους προφήτες και έγινε το καλύτερο εργαλείο στα χέρια των ηγετών. Λοιπόν δεν πειράζει καθόλου η πίστη δισεκατομμυρίων πιστών· αναφαίρετο και ιερό δικαίωμα [με την έννοια του απαραβίαστου της ατομικότητας], αλλά η χρήση που έγινε αυτής της πίστης εκ μέρους των πονηρών και ευφυών, δεν λέω, ηγετών, Ρωμαίων και λοιπών [βυζαντινών, Ισπανών, Γερμανών και πάει λέγοντας, έως και σήμερα]. Είδαν οι ηγέτες ότι αυτή η πίστη ήταν τεράστια δύναμη και την εκμεταλλεύτηκαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Επίσης αδυνατώ να κατανοήσω ποια ήταν η «παγκόσμια συμβολή του χριστιανισμού στη διαμόρφωση του πολιτισμού και των θεσμών» που αναφέρει ο καθηγητής. Κατανοώ βεβαίως μεγάλους διανοητές, που προσπάθησαν να δουν [και να βρουν] μέσα στον χριστιανισμό την αντίσταση στον εκβαρβαρισμό της ανθρωπότητας [Ντοστογιέφσκι λ.χ., Μπαχ, ή ακόμη ακόμη η Σιμόν Βέιλ κ.ά.], αλλά αυτοί οι διανοητές είδαν την ειρηνική διάσταση του χριστιανισμού, την αγάπη του. Κατά πόσο αυτό είναι εφαρμοστέο ζητείται ακόμη.

Μια θρησκεία που απαγορεύει το γέλιο και τον χορό, που κατασυκοφαντεί και βεβηλώνει αποτροπιαστικά το ανθρώπινο σώμα, που καταργεί Ολυμπιακούς Αγώνες και καταστρέφει γλυπτά και κείμενα ελευθερίας και αμφισβήτησης, που είναι υπεύθυνη για αποτροπαϊκές μαζικές σφαγές, μοιάζει με την κάθε εξουσία που προσπαθεί να χειραγωγήσει τους πολίτες· άρα, λέω, μια τέτοια θρησκεία είναι ξένη προς οποιοδήποτε θρησκευτικό είτε ιδεολογικό φρόνημα, είναι εχθρική προς το πνεύμα και το σώμα -και την ελευθερία τους, δηλαδή και προς τον λόγο. Μια θρησκεία που επιβάλλεται σε ένα έθνος που έχει ως θεμέλια τη δημοκρατία και την ανεξιθρησκία δεν μπορεί να είναι αρεστή. [Παραμένει ακέραιος ο σεβασμός μου προς τον καθηγητή]