Το φαγητό που έγινε έργο τέχνης

Νίκος Σερβετάς*

documentonews.gr

---

Ρύζι, λαχανικά, φρούτα και αποξηραμένα ψάρια χρησιμοποιεί η Νιγηριανή Χανεεφά Ανταμ για τα πιο εικαστικά πιάτα του πλανήτη

Το νεανικό της χόμπι ήταν να φτιάχνει πορτρέτα με υλικά που περίσσευαν από την οικογενειακή κουζίνα. Σήμερα η 28άχρονη Χανεεφά Ανταμ από τη Νιγηρία έχει εξελιχθεί σε φημισμένη καλλιτέχνιδα και βιοπορίζεται φτιάχνοντας πιάτα–εικαστικά έργα τέχνης για εταιρείες όπως η Maggi και η Dangote Salt. Μέσα από τη δουλειά της περνάει κοινωνικά και πολιτικά μηνύματα για τη θέση της γυναίκας στην Αφρική.
Συνήθως καταπιάνεται με θέματα που σχετίζονται με τη γυναικεία ταυτότητα, τον πολιτισμό και την εκπροσώπηση των γυναικών στην κοινωνία. Σπούδασε ιατρική επισκέπτρια και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Κόβεντρι στην Αγγλία. Στην καλλιτεχνική δουλειά της όμως είναι αυτοδίδακτη. Πού θα μπορούσε, άλλωστε, να μάθει να φτιάχνει πορτρέτα με αποξηραμένα ψάρια, πιπέρι και αμάλα, όπως λένε στην πατρίδα της το αλεύρι που το έχουν βράσει μαζί με ξινόγαλο ή με σπόρους που χρησιμοποιούν οι Νιγηριανοί για να φτιάξουν την αγαπημένη τους σούπα;
«Η μητέρα μου μου έλεγε από μικρή ότι ήμουν καλλιτέχνιδα. Φτιάχνω υφαντά, ζωγραφίζω, αλλά αυτό που με ενθουσιάζει περισσότερο είναι να δημιουργώ με υλικά που έχουν να κάνουν με την τροφή» είπε, μεταξύ άλλων, σε πρόσφατη συνέντευξή της. Αφορμή ήταν η βράβευσή της σε διεθνή έκθεση στο Λάγος, τη μεγαλύτερη πόλη της Νιγηρίας, με θέμα την προώθηση της αφρικανικής κουζίνας. Στην έκθεση αυτή είχε κληθεί να μετάσχει όταν δημοσιοποιήθηκε –και τράβηξε το ενδιαφέρον του Τύπου– η παραλλαγή που είχε κάνει στη γνωστή κούκλα Barbie. Της είχε φορέσει μαντίλα στο κεφάλι, μακρύ φόρεμα και την είχε ονομάσει Hijarbie.
«Πριν από την έκθεση σπάνια μπορούσα να παρουσιάζω τα έργα μου και μόνο μέσω φωτογραφιών σε τοπικά μέσα ενημέρωσης. Μετά τη βράβευσή μου έγινα γνωστή και μπορώ πλέον να ζω από τη δουλειά μου. Θέλω να μετέχω σε περισσότερες εκθέσεις, αλλά αυτήν τη στιγμή μένω στο Κουάρα, στη βόρεια Νιγηρία, όπου είναι δύσκολο να κάνω βήματα προς την καλλιτεχνική σκηνή της χώρας» λέει.

Φεμινίστρια αλλά όχι δυτικού τύπου
Η Χανεεφά μιλάει για τα δικαιώματα των γυναικών αλλά δεν είναι φεμινίστρια δυτικού τύπου. Πρόκειται για πιστή μουσουλμάνα που ζει σε μια χώρα κάθε άλλο παρά εύκολη για τις γυναίκες. Το προσδόκιμο ζωής για μια Νιγηριανή είναι 55,3 χρόνια, τη στιγμή που ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι τα 71,1 χρόνια και στην Ελλάδα τα 83,6. Στατιστικά κάθε Νιγηριανή γεννάει κατά μέσο όρο 7,1 παιδιά. Ανά 1.000 παιδιά που γεννιούνται ζωντανά, τους τρεις πρώτους μήνες της ζωής τους πεθαίνουν τα 100.

.:BiblioNet : Σερβετάς, Νίκος

*Nigerian artist Haneefah Adam turns food into art | CNN Travel