Η ελληνική Δεξιά δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά...
Γιάνης Γιανουλόπουλος*
Τα όσα είχε υποστηρίξει τον Μάρτιο του 2018 (σε διαταραγμένα ελληνικά,
διανθισμένα με ασυναρτησίες, αμετάφραστες σε οποιαδήποτε γνωστή γλώσσα)
η σημερινή υφυπουργός Εργασίας για εκείνους που αντιστάθηκαν στη
στρατιωτική δικτατορία και η μη αντίδραση του κυβερνητικού εκπροσώπου
στην κατακραυγή που οι «απόψεις» της δικαίως προκάλεσαν, αμέσως μόλις
έγιναν ευρύτερα γνωστές μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου, νομίζω πως
συνιστούν ένα πολύ σοβαρό πολιτικό ζήτημα.
Η παρούσα ιδιότητα της κ. Μιχαηλίδου, και όχι η ίδια, είναι ο μοναδικός λόγος που γράφονται όσα ακολουθούν. Η περίπτωσή της μπορεί να είναι κάπως σπάνια –ακόμα και εάν λάβουμε υπόψη μας, ως ελαφρυντικό, το γεγονός ότι μιλούσε για θέματα εκτός του επιστημονικού της αντικειμένου– αλλά όχι και άγνωστη σε όσους/ες, λόγω επαγγέλματος, έχουμε παρακολουθήσει εδώ και στο εξωτερικό αρκετές εκατοντάδες παρουσιάσεις βιβλίων, σεμιναριακών εργασιών και συζητήσεων, παρουσιάσεις ερευνών εν προόδω, συνεντεύξεις υποψηφίων για ένταξη σε μεταπτυχιακά τμήματα κ.ο.κ.
Οταν σε κάποια παρουσίαση, βιβλίου εν προκειμένω, ένας νέος άνθρωπος, μέσα στην τρελή χαρά για όσα έχει μόλις ανακαλύψει, δίνει λύσεις και απαντήσεις, εντός εννέα λεπτών και ούτε, σε ζητήματα όπως το μετεμφυλιακό αφήγημα της ελληνικής Δεξιάς που δεν υπήρχε μέχρι τη στιγμή που πήρε τον λόγο, την τρέχουσα κατάσταση της Αριστεράς στην Ελλάδα και στον κόσμο γενικώς, τη γενιά της αντίστασης στη στρατιωτική δικτατορία και την ψυχική νόσο από την οποία πάσχουν όσοι δεν κατόρθωσαν να «ξεκολλήσουν» από τα χρόνια εκείνα κ.λπ. κ.λπ., το ερώτημα είναι τι κάνει το ακροατήριο.
Τι θα έκανε, ας πούμε, ένα μέλος της ομάδας των ανθρώπων των εξοικειωμένων με τέτοιες αμήχανες καταστάσεις, στους οποίους μόλις αναφερθήκαμε, εάν συνέβαινε να βρίσκεται στην αίθουσα. Υποθέτω πως θα χαμογελούσε υπομονετικά, θα κοίταζε το ρολόι του (κρυφά), ίσως μια-δυο φορές στο τέλος θα χειροκροτούσε συγκαταβατικά και κυρίως βιαστικά και δεν θα το «έκανε θέμα».
Θέμα υπάρχει μόνο διότι σήμερα η Δ.Μ. είναι μέλος της κυβερνήσεως και όσα υβριστικά έχει πει στο πρόσφατο παρελθόν, παρά τη γελοιότητά τους (τέτοια και χειρότερα περί δήθεν νεκρών κατά την εξέγερση του Πολυτεχνείου κυκλοφορούν από καιρό στο διαδίκτυο μεταξύ πολύ νεαρών μελών της ΟΝΝΕΔ και όχι μόνο) συνιστούν, ας το ξαναπούμε, σοβαρό πολιτικό ζήτημα. Aκριβώς διότι το Μαξίμου σιωπά.
Σιωπά διότι αυτό εξυπηρετεί τη μόνιμη ανάγκη της ελληνικής «Δεξιάς που δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά» να κατασκευάσει ένα νέο «εθνικόφρον» αφήγημα για την πρόσφατη ιστορία μας. Ενα νέο αφήγημα για τη δεκαετία του ’40, για το πώς φτάσαμε στη δικτατορία, για την ίδια τη δικτατορία –η οποία «υπήρξε ένα μικρό διάλειμμα δίχως μεγάλη σημασία» (Στ. Καλύβας)–, την αντίσταση στη δικτατορία και, βεβαίως, τη Μεταπολίτευση. Η Μεταπολίτευση είναι ο στόχος.
Πριν περάσουμε όμως στo κυρίως θέμα μας θα πρέπει να ασχοληθούμε με ένα άλλο ζήτημα, πολύ πιο γενικό, λογικώς προηγούμενο και εντελώς ανεξάρτητο από τις τρέχουσες συγκυρίες: πρόκειται για την υπεράσπιση των εξ ορισμού «αδύναμων» γυναικών από «πραγματικούς άντρες». Πρώτος σε αυτή τη μάχη μπήκε ο κ. Απόστολος Δοξιάδης και τον ακολούθησε λίγες μέρες αργότερα («Καθημερινή», 14/7/2019) ο κ. Τάκης Θεοδωρόπουλος.
Την απάντηση στο ερώτημα εάν συμφωνεί η αμέσως ενδιαφερόμενη, που εξακολουθεί να σιωπά, με την «κάλυψή» της από τον Απ.Δ. και τον Τ.Θ. δεν τη γνωρίζω. Εκείνο που ξέρω είναι πως για τις περισσότερες γυναίκες σήμερα, όχι μόνο εις τας Ευρώπας αλλά και στη χώρα μας, κάτι τέτοιο θα αποτελούσε προσβολή. Ειδικά δε στην ηλικία της κ. υφυπουργού και μεταξύ των ακόμα νεότερων ανθρώπων, η προσφορά προστασίας προς το «ασθενές φύλο» από άνδρες/ιππότες κάποιας ηλικίας θα χαρακτηριζόταν –και από τα δύο φύλα, αυτό είναι το πιο σημαντικό και το πιο ελπιδοφόρο– «κουλή» ενέργεια προβληματικών παππούδων.
Ο κ. Δοξιάδης, για να επανέλθουμε στους υπερασπιστές της, φοβερά μορφωμένο άτομο, με αλλεπάλληλα διδακτορικά στο γνωστικό αντικείμενο της αυτοδιαφήμισης ή, σωστότερα, της αυτοαναφοράς, μπήκε αμέσως στο θέμα. Οποιος δεν είναι κότα, μας είπε, αντί να τα βάζει με την 32χρονη υφυπουργό, να έρθει να αναμετρηθεί μαζί μου. Δικές μου απόψεις μετέφερε με τις δηλώσεις της το 2018. Δικά μου λόγια. Mea verba (πράγμα που βεβαίως δεν ισχύει, όπως θα δούμε στη συνέχεια). Με εμένα λοιπόν να ασχοληθείτε! Θα το κάνουμε, με βαριά καρδιά. Χωρίς καν να επιδιώξουμε απάντηση στο ερώτημα τι ακριβώς εννοεί ο ποιητής με την έμμεση προτροπή του να το σκεφτεί δυο φορές όποιος αποφασίσει να τον αντιμετωπίσει. Ας μείνουμε με την απορία, δεν πειράζει, εάν όντως είναι το πανίσχυρο ΒΙΜ –για να θυμηθούμε τους αξεπέραστους «Ανθρωποφύλακες» του Περικλή Κοροβέση– ή εάν απλώς έχουμε να κάνουμε με τον αγέρωχο τρόπο του εκφράζεσθαι και «καθαρίζειν» που (νομίζει ότι) διαθέτει το ίνδαλμά του, του 2013: ο Αντώνης Σαμαράς.
Μικρή αναδρομή στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν. Μετά το μαύρο στην ΕΡΤ (13/7/2013) η νεαρή Σαμαροφύλαξ Αννα Μισέλ Ασημακοπούλου δήλωσε πως η μαύρη οθόνη συμβολίζει το τέλος της εποχής της αδιαφάνειας και της αναξιοκρατίας. Σαν έτοιμος από καιρό –και τότε– ο Απ.Δ. μπήκε στης μάχης τη φωτιά για να αποτρέψει ίσως τυχόν προσθήκες, αρκετά οφθαλμοφανείς, στις σοφές διαπιστώσεις της κ. Ασημακοπούλου, όπως, π.χ., ότι το μαύρο συμβολίζει επίσης την ελπίδα αλλά και τη χαρά της ζωής!
Αυτές τις ειρωνικές προσθήκες δεν τις απέτρεψε μεν (βλ. «Αυγή», 17/6/2013), αλλά η δική του παρέμβαση στο όλο ζήτημα υπήρξε πράγματι ιστορική. Η κίνηση του Αντώνη Σαμαρά να κλείσει την ΕΡΤ, μας διαβεβαίωνε ο Απ.Δ., είναι το απαραίτητο αποδεικτικό σκέλος, είναι η πράξη η οποία, αυτή και μόνο, δίνει υπόσταση στο όραμα που περιέχει κάθε μεγάλη «ηγετική πολιτική αφήγηση», κάθε αφήγηση του επιπέδου «ενός Λίνκολν, ενός Τσόρτσιλ ή ενός Ντε Γκολ»! («Τα Αυγά, η Ομελέτα και η Ιστορία», Protagon.gr, 16/6/2013, για όποιον δεν το πιστεύει!).
Aς δούμε τώρα πώς συνοψίζει ο ίδιος ο Απ. Δοξιάδης την κεντρική ιδέα του βιβλίου που παρουσιάστηκε στο Public, την οποία κεντρική ιδέα, όπως ισχυρίζεται, απλώς αναπαρήγαγε η νυν υφυπουργός: Αναφέρεται στο πλήρες και μεθυστικό νόημα που έδινε η αντίσταση στη δικτατορία στις ζωές όσων έδρασαν εναντίον της από τις γραμμές της Αριστεράς και στη συνέχεια περιγράφει τα αισθήματα τα δικά του και, υποθέτω, κάποιων πολύ κοντινών του προσώπων (θα ήταν εξαιρετικά ανόητο να περιγράφει κανείς το πώς αισθάνεται κάποιος που δεν τον γνωρίζει πολύ καλά και αρκετά έως πολύ επικίνδυνο το να έχει άποψη για το πώς οφείλει να αισθάνεται) που μετά τη δικτατορία η πορεία τους συνεχίστηκε σε άλλους δρόμους εκτός, ή και εναντίον, της Αριστεράς.
Αυτό το αίσθημα βαθύτατου νοήματος, γράφει, δεν μπορείς να το εγκαταλείψεις εύκολα. Την απώλειά του μεταδικτατορικά μπορώ να την περιγράψω πιο ευαίσθητα ως απώλεια αγαπημένου προσώπου ή σκληρότερα με την απώλεια που νιώθει κάποιος τοξικομανής όταν του παίρνουν τα ναρκωτικά του. Πολλοί από όσους έζησαν σε αυτό το κλίμα δεν χειρίστηκαν καλά την απώλεια, δηλαδή δεν την πένθησαν.
Αν και αυτά θα έπρεπε να είναι αυτονόητα πράγματα, όπως και είναι για τους ιστορικούς, ίσως χρειάζεται να σημειώσουμε εδώ πως η αποστασιοποίηση από την Αριστερά, πρώτον, δεν υποβαθμίζει, ούτε σχετικοποιεί τα όσα κανείς έπραξε ή έγραψε ή προσέφερε, για να χρησιμοποιήσω ένα εντελώς παλαιομοδίτικο ρήμα, κατά την αριστερή του νεότητα.
Δεύτερον, αφ’ εαυτής, η παραπάνω αποστασιοποίηση δεν έχει τίποτα το μη υγιές ώστε να χρειαστεί να καταφύγουν όσοι/ες ανησυχούν στην κ. Δόμνα Μιχαηλίδου για διάγνωση (σε λογικές τιμές και με απόδειξη, θέλω να πιστεύω).
Τρίτον, δεν είναι κάτι το πρωτότυπο. Οχι δύο ή τρεις ή πέντε αλλά πολλές δεκάδες άνθρωποι, γνωστοί και πολύ αξιόλογοι στη δουλειά τους –«επώνυμοι» κατά το κοινώς (και κακώς) λεγόμενο– αρκετοί από αυτούς, έχουν ήδη κάνει το παραπάνω βήμα.
Σωστά νομίζω πως είναι όλα αυτά φτάνει να μην ξεχνάμε την εξής ασήμαντη λεπτομέρεια: ότι πολλές, όχι δεκάδες αλλά εκατοντάδες άλλοι άνθρωποι, από τον χώρο των οργανώσεων της νεολαίας της Αριστεράς (τουλάχιστον εξίσου γνωστοί σήμερα πολλοί από αυτούς, για να μην επαναλάβω το «επώνυμοι») που αντιστάθηκαν στη δικτατορία του στρατού –η Φρίντα Λιάππα, ας πούμε, εντελώς τυχαίο παράδειγμα– εξακολούθησαν και μετά το 1974 να αγωνίζονται για τις ίδιες ιδέες και τις ίδιες αξίες, τις αξίες της Αριστεράς, και συνεπώς δεν χρειάστηκε να πενθήσουν κάτι, εκτός εάν, κατά τον Απ.Δ., έπρεπε υποχρεωτικά να το κάνουν! Ισχύουν και για αυτούς, προφανώς, τα ίδια πράγματα. Ολοι/ες κρίνονται, διαρκώς, σε όποια από τις δύο κατηγορίες και αν ανήκουν, για όσα λένε, γράφουν ή πράττουν.
Διαφωνεί κανείς; Ρητώς τουλάχιστον, μόνον η κ. Μιχαηλίδου (ο «άντρας» της παρέας στη συγκεκριμένη περίπτωση), που θεωρεί πως όλοι όσοι αντιστάθηκαν στο στρατιωτικό καθεστώς και εξακολουθούν και μετά την πτώση της δικτατορίας να πιστεύουν στην Αριστερά, είναι «ψυχικώς νοσούντες».
Ενα μικρό θετικό σχόλιο μόνο –να τα λέμε και τα θετικά– πριν περάσουμε στον δεύτερο υπερασπιστή της κ. υφυπουργού, για το έξοχο παράδειγμα με τα ναρκωτικά επειδή έχει σχέση με τη λύση ενός επίκαιρου μίνι μυστηρίου. Για όσους δεν μπορούσαν να εξηγήσουν από πού και ώς πού ο
κ. Μπάμπης Παπαδημητρίου, ένας αυστηρών αρχών δημοσιογράφος,
απροκατάληπτος, διόλου εμπαθής και κυρίως ευχάριστος άνθρωπος,
«κατάλαβε» πρώτος, έπιασε το νόημα που λένε, τι «κουτσουκέλες» έκαναν
επί πρωθυπουργίας Τσίπρα οι στενοί συνεργάτες του (που θα πρέπει να
είχαν ιδεολογικούς ή και βιολογικούς ανιόντες από τον χώρο του «Ρήγα»
και του ΚΚΕ Εσωτερικού), η απάντηση, χάρη στο γλαφυρό παράδειγμα που
χρησιμοποιεί ο Απ.Δ., είναι τώρα προφανής.
Ο κ. Μπάμπης που υπήρξε στα νιάτα του δεινός Κνίτης, ειδικός μάλιστα στην αποκάλυψη παντός είδους «ατασθαλιών», και που κατά τη γνώμη ορισμένων εξακολουθεί να είναι Κνίτης (σύμφωνα με το αξίωμα, το αναφέρω χωρίς να το αξιολογώ, πως είναι σχετικά εύκολο να βγει το παιδί από την ΚΝΕ, το δύσκολο σε κάποιες περιπτώσεις είναι να βγει η ΚΝΕ από το παιδί) ήταν πράγματι ο πρώτος μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου που μύρισε, εντόπισε και κατήγγειλε (σε ραδιοφωνική συζήτηση με τον Αρη Πορτοσάλτε, ρ/σ ΣΚΑΪ 9/7/2019) διάφορες χασισοκαταστάσεις σε κλειδωμένες αίθουσες στο Μαξίμου, ακριβώς διότι από τότε, ως γνωστόν, η ΚΝΕ δεν ήταν καθόλου χαλαρή με τους μπάφους!
Ο κ. Τάκης Θεοδωρόπουλος, ο δεύτερος λεβέντης άντρας, πιο καθαρά «κομματικός» από τον Απ.Δ., στην απέλπιδα προσπάθειά του να απαλλάξει τη Ν.Δ. και προσωπικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη από τις ευθύνες του, αποφάσισε να επικαλεστεί, πρώτον, την απειρία τής ακόμα πιο νεαρής το 2018 υφυπουργού Εργασίας, τον αυθόρμητο και συνεπώς πρόχειρο τρόπο με τον οποίο εκφράστηκε, τις μεταφορικές χρήσεις των λέξεων –τις λέξεις «ψυχικώς νοσούντες» θα πρέπει να εννοούσε!– και άλλα συναφή. Αυτό δηλαδή που μας ζητάει, εμμέσως πλην σαφώς, είναι την απαλλαγή της λόγω βλακείας, φράση που ακούμε μερικές φορές στους διαδρόμους των δικαστηρίων, και αυτό που πρωτίστως επιδιώκει είναι το να κλείσει η άβολη για τη Ν.Δ. συζήτηση εδώ και τώρα.
Το δεύτερο και κύριο σκέλος της στρατηγικής του κειμένου του ήταν να στραφεί εναντίον των, άνω των 65/70 ετών σήμερα, αντιστασιακών που αγανάκτησαν με τις «απόψεις» της κ. υφυπουργού. Τους προτρέπει να ασχοληθούν με τις πραγματικές αιτίες της αγανάκτησής τους: το ζάχαρό τους που τραβάει την ανηφόρα, την πίεσή τους, τους οίκους ευγηρίας κ.ο.κ.
Ολα αυτά μού θύμισαν μια πολύ «ζωντανή», από τηλεοράσεως, σύγκρουση… απόψεων (!), ενδοπαραταξιακή σε εκείνη την περίπτωση, μεταξύ Κασιδιάρη και Πλεύρη (πατρός), όπου ο πρώτος αποκαλούσε τον δεύτερο (ο οποίος απειλούσε να τον δείρει) «ανθρωπάκο 160 ετών!» που λόγω ηλικίας φυσικό ήταν να μην καταλαβαίνει αλλά και να μην ακούει καλά αυτά που του έλεγε ο νταής της Χ.Α. με το γνωστό «τσογλανέ» ύφος του (6/6/2012).
Πρέπει όμως εδώ να είμαστε δίκαιοι και να μην αποδίδουμε μόνο σε τέτοια παλαιά πρότυπα την αισθητική του κειμένου του Τ.Θ. Ενός κειμένου από το οποίο βεβαίως και δεν απουσιάζει η «εσάνς» Κωνσταντίνος Μπογδάνος. Εξίσου άδικο θα ήταν να παραβλέψουμε το γεγονός ότι ο Τ.Θ. είχε κάποτε το πρωτοποριακό θάρρος να αποκαλέσει «πιθηκόμορφο Κινέζο» τον γνωστό ακτιβιστή και έναν από τους πιο γνωστούς, παγκοσμίως, εικαστικούς καλλιτέχνες του 21ου αιώνα, Αϊ Γουέι Γουέι («Καθημερινή», 13/4/2016). Να υποθέσουμε συνεπώς πως ο ίδιος δεν θα είχε κανένα πρόβλημα εάν κάποιος στο μέλλον τον χαρακτήριζε «ανθρωπόμορφο Ελληνα» ή απλώς ελεεινό, πάντα με τη μεταφορική έννοια της λέξεως.
Να δώσουμε όμως τον τελευταίο λόγο στον κ. Δοξιάδη: «Η Δόμνα πληρώνει, ούτως ειπείν, την επιμέλεια των εκδόσεων Μεταίχμιο να φροντίσουν να βιντεοσκοπηθεί η εκδήλωση».
Πανέμορφο και κυρίως πανέξυπνο! Ούτως ειπείν. Οπως και η συνέχεια ακόμη περισσότερο: «Αυτό [η βιντεοσκόπηση] δυστυχώς, και φυσικά χωρίς πρόθεση των εκδοτών, δίνει σήμερα υλικό για αντικυβερνητική προπαγάνδα» («Δοξιάδης προς Συριζαίους», Protagon.gr, 12/7/2019).
Συγγνώμη, αλλά το ότι σίγουρα δεν υπήρξε πρόθεση πώς μπορεί κανείς να το ξέρει; Πιο σωστό δεν θα ήταν να συζητηθεί το θέμα σε όλες τις οργανώσεις της Ν.Δ. σε όλη την Ελλάδα με εισηγητή τον Απόστολο Δοξιάδη;
* Ο Γιάνης Γιανουλόπουλος είναι ιστορικός, ομότιμος καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
Η παρούσα ιδιότητα της κ. Μιχαηλίδου, και όχι η ίδια, είναι ο μοναδικός λόγος που γράφονται όσα ακολουθούν. Η περίπτωσή της μπορεί να είναι κάπως σπάνια –ακόμα και εάν λάβουμε υπόψη μας, ως ελαφρυντικό, το γεγονός ότι μιλούσε για θέματα εκτός του επιστημονικού της αντικειμένου– αλλά όχι και άγνωστη σε όσους/ες, λόγω επαγγέλματος, έχουμε παρακολουθήσει εδώ και στο εξωτερικό αρκετές εκατοντάδες παρουσιάσεις βιβλίων, σεμιναριακών εργασιών και συζητήσεων, παρουσιάσεις ερευνών εν προόδω, συνεντεύξεις υποψηφίων για ένταξη σε μεταπτυχιακά τμήματα κ.ο.κ.
Οταν σε κάποια παρουσίαση, βιβλίου εν προκειμένω, ένας νέος άνθρωπος, μέσα στην τρελή χαρά για όσα έχει μόλις ανακαλύψει, δίνει λύσεις και απαντήσεις, εντός εννέα λεπτών και ούτε, σε ζητήματα όπως το μετεμφυλιακό αφήγημα της ελληνικής Δεξιάς που δεν υπήρχε μέχρι τη στιγμή που πήρε τον λόγο, την τρέχουσα κατάσταση της Αριστεράς στην Ελλάδα και στον κόσμο γενικώς, τη γενιά της αντίστασης στη στρατιωτική δικτατορία και την ψυχική νόσο από την οποία πάσχουν όσοι δεν κατόρθωσαν να «ξεκολλήσουν» από τα χρόνια εκείνα κ.λπ. κ.λπ., το ερώτημα είναι τι κάνει το ακροατήριο.
Τι θα έκανε, ας πούμε, ένα μέλος της ομάδας των ανθρώπων των εξοικειωμένων με τέτοιες αμήχανες καταστάσεις, στους οποίους μόλις αναφερθήκαμε, εάν συνέβαινε να βρίσκεται στην αίθουσα. Υποθέτω πως θα χαμογελούσε υπομονετικά, θα κοίταζε το ρολόι του (κρυφά), ίσως μια-δυο φορές στο τέλος θα χειροκροτούσε συγκαταβατικά και κυρίως βιαστικά και δεν θα το «έκανε θέμα».
Θέμα υπάρχει μόνο διότι σήμερα η Δ.Μ. είναι μέλος της κυβερνήσεως και όσα υβριστικά έχει πει στο πρόσφατο παρελθόν, παρά τη γελοιότητά τους (τέτοια και χειρότερα περί δήθεν νεκρών κατά την εξέγερση του Πολυτεχνείου κυκλοφορούν από καιρό στο διαδίκτυο μεταξύ πολύ νεαρών μελών της ΟΝΝΕΔ και όχι μόνο) συνιστούν, ας το ξαναπούμε, σοβαρό πολιτικό ζήτημα. Aκριβώς διότι το Μαξίμου σιωπά.
Σιωπά διότι αυτό εξυπηρετεί τη μόνιμη ανάγκη της ελληνικής «Δεξιάς που δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά» να κατασκευάσει ένα νέο «εθνικόφρον» αφήγημα για την πρόσφατη ιστορία μας. Ενα νέο αφήγημα για τη δεκαετία του ’40, για το πώς φτάσαμε στη δικτατορία, για την ίδια τη δικτατορία –η οποία «υπήρξε ένα μικρό διάλειμμα δίχως μεγάλη σημασία» (Στ. Καλύβας)–, την αντίσταση στη δικτατορία και, βεβαίως, τη Μεταπολίτευση. Η Μεταπολίτευση είναι ο στόχος.
Πριν περάσουμε όμως στo κυρίως θέμα μας θα πρέπει να ασχοληθούμε με ένα άλλο ζήτημα, πολύ πιο γενικό, λογικώς προηγούμενο και εντελώς ανεξάρτητο από τις τρέχουσες συγκυρίες: πρόκειται για την υπεράσπιση των εξ ορισμού «αδύναμων» γυναικών από «πραγματικούς άντρες». Πρώτος σε αυτή τη μάχη μπήκε ο κ. Απόστολος Δοξιάδης και τον ακολούθησε λίγες μέρες αργότερα («Καθημερινή», 14/7/2019) ο κ. Τάκης Θεοδωρόπουλος.
Την απάντηση στο ερώτημα εάν συμφωνεί η αμέσως ενδιαφερόμενη, που εξακολουθεί να σιωπά, με την «κάλυψή» της από τον Απ.Δ. και τον Τ.Θ. δεν τη γνωρίζω. Εκείνο που ξέρω είναι πως για τις περισσότερες γυναίκες σήμερα, όχι μόνο εις τας Ευρώπας αλλά και στη χώρα μας, κάτι τέτοιο θα αποτελούσε προσβολή. Ειδικά δε στην ηλικία της κ. υφυπουργού και μεταξύ των ακόμα νεότερων ανθρώπων, η προσφορά προστασίας προς το «ασθενές φύλο» από άνδρες/ιππότες κάποιας ηλικίας θα χαρακτηριζόταν –και από τα δύο φύλα, αυτό είναι το πιο σημαντικό και το πιο ελπιδοφόρο– «κουλή» ενέργεια προβληματικών παππούδων.
Ο κ. Δοξιάδης, για να επανέλθουμε στους υπερασπιστές της, φοβερά μορφωμένο άτομο, με αλλεπάλληλα διδακτορικά στο γνωστικό αντικείμενο της αυτοδιαφήμισης ή, σωστότερα, της αυτοαναφοράς, μπήκε αμέσως στο θέμα. Οποιος δεν είναι κότα, μας είπε, αντί να τα βάζει με την 32χρονη υφυπουργό, να έρθει να αναμετρηθεί μαζί μου. Δικές μου απόψεις μετέφερε με τις δηλώσεις της το 2018. Δικά μου λόγια. Mea verba (πράγμα που βεβαίως δεν ισχύει, όπως θα δούμε στη συνέχεια). Με εμένα λοιπόν να ασχοληθείτε! Θα το κάνουμε, με βαριά καρδιά. Χωρίς καν να επιδιώξουμε απάντηση στο ερώτημα τι ακριβώς εννοεί ο ποιητής με την έμμεση προτροπή του να το σκεφτεί δυο φορές όποιος αποφασίσει να τον αντιμετωπίσει. Ας μείνουμε με την απορία, δεν πειράζει, εάν όντως είναι το πανίσχυρο ΒΙΜ –για να θυμηθούμε τους αξεπέραστους «Ανθρωποφύλακες» του Περικλή Κοροβέση– ή εάν απλώς έχουμε να κάνουμε με τον αγέρωχο τρόπο του εκφράζεσθαι και «καθαρίζειν» που (νομίζει ότι) διαθέτει το ίνδαλμά του, του 2013: ο Αντώνης Σαμαράς.
Μικρή αναδρομή στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν. Μετά το μαύρο στην ΕΡΤ (13/7/2013) η νεαρή Σαμαροφύλαξ Αννα Μισέλ Ασημακοπούλου δήλωσε πως η μαύρη οθόνη συμβολίζει το τέλος της εποχής της αδιαφάνειας και της αναξιοκρατίας. Σαν έτοιμος από καιρό –και τότε– ο Απ.Δ. μπήκε στης μάχης τη φωτιά για να αποτρέψει ίσως τυχόν προσθήκες, αρκετά οφθαλμοφανείς, στις σοφές διαπιστώσεις της κ. Ασημακοπούλου, όπως, π.χ., ότι το μαύρο συμβολίζει επίσης την ελπίδα αλλά και τη χαρά της ζωής!
Αυτές τις ειρωνικές προσθήκες δεν τις απέτρεψε μεν (βλ. «Αυγή», 17/6/2013), αλλά η δική του παρέμβαση στο όλο ζήτημα υπήρξε πράγματι ιστορική. Η κίνηση του Αντώνη Σαμαρά να κλείσει την ΕΡΤ, μας διαβεβαίωνε ο Απ.Δ., είναι το απαραίτητο αποδεικτικό σκέλος, είναι η πράξη η οποία, αυτή και μόνο, δίνει υπόσταση στο όραμα που περιέχει κάθε μεγάλη «ηγετική πολιτική αφήγηση», κάθε αφήγηση του επιπέδου «ενός Λίνκολν, ενός Τσόρτσιλ ή ενός Ντε Γκολ»! («Τα Αυγά, η Ομελέτα και η Ιστορία», Protagon.gr, 16/6/2013, για όποιον δεν το πιστεύει!).
Aς δούμε τώρα πώς συνοψίζει ο ίδιος ο Απ. Δοξιάδης την κεντρική ιδέα του βιβλίου που παρουσιάστηκε στο Public, την οποία κεντρική ιδέα, όπως ισχυρίζεται, απλώς αναπαρήγαγε η νυν υφυπουργός: Αναφέρεται στο πλήρες και μεθυστικό νόημα που έδινε η αντίσταση στη δικτατορία στις ζωές όσων έδρασαν εναντίον της από τις γραμμές της Αριστεράς και στη συνέχεια περιγράφει τα αισθήματα τα δικά του και, υποθέτω, κάποιων πολύ κοντινών του προσώπων (θα ήταν εξαιρετικά ανόητο να περιγράφει κανείς το πώς αισθάνεται κάποιος που δεν τον γνωρίζει πολύ καλά και αρκετά έως πολύ επικίνδυνο το να έχει άποψη για το πώς οφείλει να αισθάνεται) που μετά τη δικτατορία η πορεία τους συνεχίστηκε σε άλλους δρόμους εκτός, ή και εναντίον, της Αριστεράς.
Αυτό το αίσθημα βαθύτατου νοήματος, γράφει, δεν μπορείς να το εγκαταλείψεις εύκολα. Την απώλειά του μεταδικτατορικά μπορώ να την περιγράψω πιο ευαίσθητα ως απώλεια αγαπημένου προσώπου ή σκληρότερα με την απώλεια που νιώθει κάποιος τοξικομανής όταν του παίρνουν τα ναρκωτικά του. Πολλοί από όσους έζησαν σε αυτό το κλίμα δεν χειρίστηκαν καλά την απώλεια, δηλαδή δεν την πένθησαν.
Αν και αυτά θα έπρεπε να είναι αυτονόητα πράγματα, όπως και είναι για τους ιστορικούς, ίσως χρειάζεται να σημειώσουμε εδώ πως η αποστασιοποίηση από την Αριστερά, πρώτον, δεν υποβαθμίζει, ούτε σχετικοποιεί τα όσα κανείς έπραξε ή έγραψε ή προσέφερε, για να χρησιμοποιήσω ένα εντελώς παλαιομοδίτικο ρήμα, κατά την αριστερή του νεότητα.
Δεύτερον, αφ’ εαυτής, η παραπάνω αποστασιοποίηση δεν έχει τίποτα το μη υγιές ώστε να χρειαστεί να καταφύγουν όσοι/ες ανησυχούν στην κ. Δόμνα Μιχαηλίδου για διάγνωση (σε λογικές τιμές και με απόδειξη, θέλω να πιστεύω).
Τρίτον, δεν είναι κάτι το πρωτότυπο. Οχι δύο ή τρεις ή πέντε αλλά πολλές δεκάδες άνθρωποι, γνωστοί και πολύ αξιόλογοι στη δουλειά τους –«επώνυμοι» κατά το κοινώς (και κακώς) λεγόμενο– αρκετοί από αυτούς, έχουν ήδη κάνει το παραπάνω βήμα.
Σωστά νομίζω πως είναι όλα αυτά φτάνει να μην ξεχνάμε την εξής ασήμαντη λεπτομέρεια: ότι πολλές, όχι δεκάδες αλλά εκατοντάδες άλλοι άνθρωποι, από τον χώρο των οργανώσεων της νεολαίας της Αριστεράς (τουλάχιστον εξίσου γνωστοί σήμερα πολλοί από αυτούς, για να μην επαναλάβω το «επώνυμοι») που αντιστάθηκαν στη δικτατορία του στρατού –η Φρίντα Λιάππα, ας πούμε, εντελώς τυχαίο παράδειγμα– εξακολούθησαν και μετά το 1974 να αγωνίζονται για τις ίδιες ιδέες και τις ίδιες αξίες, τις αξίες της Αριστεράς, και συνεπώς δεν χρειάστηκε να πενθήσουν κάτι, εκτός εάν, κατά τον Απ.Δ., έπρεπε υποχρεωτικά να το κάνουν! Ισχύουν και για αυτούς, προφανώς, τα ίδια πράγματα. Ολοι/ες κρίνονται, διαρκώς, σε όποια από τις δύο κατηγορίες και αν ανήκουν, για όσα λένε, γράφουν ή πράττουν.
Διαφωνεί κανείς; Ρητώς τουλάχιστον, μόνον η κ. Μιχαηλίδου (ο «άντρας» της παρέας στη συγκεκριμένη περίπτωση), που θεωρεί πως όλοι όσοι αντιστάθηκαν στο στρατιωτικό καθεστώς και εξακολουθούν και μετά την πτώση της δικτατορίας να πιστεύουν στην Αριστερά, είναι «ψυχικώς νοσούντες».
Ενα μικρό θετικό σχόλιο μόνο –να τα λέμε και τα θετικά– πριν περάσουμε στον δεύτερο υπερασπιστή της κ. υφυπουργού, για το έξοχο παράδειγμα με τα ναρκωτικά επειδή έχει σχέση με τη λύση ενός επίκαιρου μίνι μυστηρίου. Για όσους δεν μπορούσαν να εξηγήσουν από πού και ώς πού ο
κ. Μπάμπης Παπαδημητρίου, ένας αυστηρών αρχών δημοσιογράφος,
απροκατάληπτος, διόλου εμπαθής και κυρίως ευχάριστος άνθρωπος,
«κατάλαβε» πρώτος, έπιασε το νόημα που λένε, τι «κουτσουκέλες» έκαναν
επί πρωθυπουργίας Τσίπρα οι στενοί συνεργάτες του (που θα πρέπει να
είχαν ιδεολογικούς ή και βιολογικούς ανιόντες από τον χώρο του «Ρήγα»
και του ΚΚΕ Εσωτερικού), η απάντηση, χάρη στο γλαφυρό παράδειγμα που
χρησιμοποιεί ο Απ.Δ., είναι τώρα προφανής.Ο κ. Μπάμπης που υπήρξε στα νιάτα του δεινός Κνίτης, ειδικός μάλιστα στην αποκάλυψη παντός είδους «ατασθαλιών», και που κατά τη γνώμη ορισμένων εξακολουθεί να είναι Κνίτης (σύμφωνα με το αξίωμα, το αναφέρω χωρίς να το αξιολογώ, πως είναι σχετικά εύκολο να βγει το παιδί από την ΚΝΕ, το δύσκολο σε κάποιες περιπτώσεις είναι να βγει η ΚΝΕ από το παιδί) ήταν πράγματι ο πρώτος μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου που μύρισε, εντόπισε και κατήγγειλε (σε ραδιοφωνική συζήτηση με τον Αρη Πορτοσάλτε, ρ/σ ΣΚΑΪ 9/7/2019) διάφορες χασισοκαταστάσεις σε κλειδωμένες αίθουσες στο Μαξίμου, ακριβώς διότι από τότε, ως γνωστόν, η ΚΝΕ δεν ήταν καθόλου χαλαρή με τους μπάφους!
Ο κ. Τάκης Θεοδωρόπουλος, ο δεύτερος λεβέντης άντρας, πιο καθαρά «κομματικός» από τον Απ.Δ., στην απέλπιδα προσπάθειά του να απαλλάξει τη Ν.Δ. και προσωπικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη από τις ευθύνες του, αποφάσισε να επικαλεστεί, πρώτον, την απειρία τής ακόμα πιο νεαρής το 2018 υφυπουργού Εργασίας, τον αυθόρμητο και συνεπώς πρόχειρο τρόπο με τον οποίο εκφράστηκε, τις μεταφορικές χρήσεις των λέξεων –τις λέξεις «ψυχικώς νοσούντες» θα πρέπει να εννοούσε!– και άλλα συναφή. Αυτό δηλαδή που μας ζητάει, εμμέσως πλην σαφώς, είναι την απαλλαγή της λόγω βλακείας, φράση που ακούμε μερικές φορές στους διαδρόμους των δικαστηρίων, και αυτό που πρωτίστως επιδιώκει είναι το να κλείσει η άβολη για τη Ν.Δ. συζήτηση εδώ και τώρα.
Το δεύτερο και κύριο σκέλος της στρατηγικής του κειμένου του ήταν να στραφεί εναντίον των, άνω των 65/70 ετών σήμερα, αντιστασιακών που αγανάκτησαν με τις «απόψεις» της κ. υφυπουργού. Τους προτρέπει να ασχοληθούν με τις πραγματικές αιτίες της αγανάκτησής τους: το ζάχαρό τους που τραβάει την ανηφόρα, την πίεσή τους, τους οίκους ευγηρίας κ.ο.κ.
Ολα αυτά μού θύμισαν μια πολύ «ζωντανή», από τηλεοράσεως, σύγκρουση… απόψεων (!), ενδοπαραταξιακή σε εκείνη την περίπτωση, μεταξύ Κασιδιάρη και Πλεύρη (πατρός), όπου ο πρώτος αποκαλούσε τον δεύτερο (ο οποίος απειλούσε να τον δείρει) «ανθρωπάκο 160 ετών!» που λόγω ηλικίας φυσικό ήταν να μην καταλαβαίνει αλλά και να μην ακούει καλά αυτά που του έλεγε ο νταής της Χ.Α. με το γνωστό «τσογλανέ» ύφος του (6/6/2012).
Πρέπει όμως εδώ να είμαστε δίκαιοι και να μην αποδίδουμε μόνο σε τέτοια παλαιά πρότυπα την αισθητική του κειμένου του Τ.Θ. Ενός κειμένου από το οποίο βεβαίως και δεν απουσιάζει η «εσάνς» Κωνσταντίνος Μπογδάνος. Εξίσου άδικο θα ήταν να παραβλέψουμε το γεγονός ότι ο Τ.Θ. είχε κάποτε το πρωτοποριακό θάρρος να αποκαλέσει «πιθηκόμορφο Κινέζο» τον γνωστό ακτιβιστή και έναν από τους πιο γνωστούς, παγκοσμίως, εικαστικούς καλλιτέχνες του 21ου αιώνα, Αϊ Γουέι Γουέι («Καθημερινή», 13/4/2016). Να υποθέσουμε συνεπώς πως ο ίδιος δεν θα είχε κανένα πρόβλημα εάν κάποιος στο μέλλον τον χαρακτήριζε «ανθρωπόμορφο Ελληνα» ή απλώς ελεεινό, πάντα με τη μεταφορική έννοια της λέξεως.
Να δώσουμε όμως τον τελευταίο λόγο στον κ. Δοξιάδη: «Η Δόμνα πληρώνει, ούτως ειπείν, την επιμέλεια των εκδόσεων Μεταίχμιο να φροντίσουν να βιντεοσκοπηθεί η εκδήλωση».
Πανέμορφο και κυρίως πανέξυπνο! Ούτως ειπείν. Οπως και η συνέχεια ακόμη περισσότερο: «Αυτό [η βιντεοσκόπηση] δυστυχώς, και φυσικά χωρίς πρόθεση των εκδοτών, δίνει σήμερα υλικό για αντικυβερνητική προπαγάνδα» («Δοξιάδης προς Συριζαίους», Protagon.gr, 12/7/2019).
Συγγνώμη, αλλά το ότι σίγουρα δεν υπήρξε πρόθεση πώς μπορεί κανείς να το ξέρει; Πιο σωστό δεν θα ήταν να συζητηθεί το θέμα σε όλες τις οργανώσεις της Ν.Δ. σε όλη την Ελλάδα με εισηγητή τον Απόστολο Δοξιάδη;
* Ο Γιάνης Γιανουλόπουλος είναι ιστορικός, ομότιμος καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
:BiblioNet : Γιανουλόπουλος, Γιάννης Ν
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου