Έφυγε η ιέρεια του μεταμοντέρνου χορού 

Tρίσα Μπράουν Tρίσα Μπράουν: 1936-2017

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 21.03.2017

Συντάκτης: 

Ματούλα Κουστένη
 

Ιέρεια μιας γενιάς στην οποία χρωστάμε τη δημιουργία του αμερικανικού μεταμοντέρνου χορού. Γυναίκα που ανέδειξε την εγκεφαλική και αισθησιακή πλευρά της σύγχρονης χορευτικής τέχνης, που στις χορογραφίες της ξεφορτώθηκε τον ακαδημαϊσμό, την άσκοπη επίδειξη δυνατοτήτων. Καλλιτέχνιδα που παρουσίασε χορογραφίες, οι οποίες ανέδειξαν μια σειρά σύγχρονων δημιουργών του χορού στον 21ο αιώνα.
Διεθνής φυσιογνωμία που στα 30 χρόνια της καριέρας της υπέγραψε 100 και πλέον χορογραφίες και συνεργάστηκε με μεγέθη όπως ο Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, το Μπαλέτο της Οπερας του Παρισιού, visual artists όπως τον Ντόναλντ Τζαντ και εικαστικούς πρώτης γραμμής όπως η Νάνσι Γκρεβς.
Η Νέα Υόρκη, στην οποία μεγαλούργησε, αποχαιρετά τη σπουδαία χορογράφο Τρίσα Μπράουν, η οποία πέθανε το Σάββατο στο Σαν Αντόνιο σε ηλικία 81 ετών.
Τα αμερικανικά μουσεία και ιδρύματα έπεφταν στα πόδια της για μια χορογραφία, ο παγκόσμιος χορός τής υποκλινόταν με κάθε ευκαιρία, οι νέοι χορογράφοι την κοιτούσαν στα μάτια για να πάρουν μια στάλα από την τεράστια χορευτική της δύναμη, εμείς εδώ στην Ελλάδα είχαμε την τύχη να την απολαμβάνουμε συχνά (ο Γιώργος Λούκος την έφερε αρκετές φορές στο Φεστιβάλ Αθηνών, ενώ πρόσφατα η ομάδα της, καλεσμένη του Dancing Athens της Στέγης, παρουσίασε στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ένα κολάζ χορογραφιών με τίτλο «In Plain Site»).
Η ανεπανάληπτη αυτή γυναίκα μάς δίδαξε τι σημαίνει εννοιολογικός χορός και γιατί πρέπει να ξεφύγουμε από τα στενά χορευτικά πλαίσια για να ανακαλύψουμε τη μαγεία στον μινιμαλισμό, στην επανάληψη -που αγαπούσε πολύ-, στην περαιτέρω εξερεύνηση της σκηνής (τα πρώτα χρόνια έδινε παραστάσεις σε νεοϋορκέζικες στέγες), στις γυμνές από μουσική χορογραφίες της.
Η Τρίσα Μπράουν είχε γεννηθεί το 1936, στην Ουάσινγκτον. Το 1961 μετακομίζει στη Νέα Υόρκη, ιδρύει την avant-garde ομάδα της «Judson Dance Theater» από την επόμενη κιόλας χρονιά και αρχίζει να πειραματίζεται διαλέγοντας για παρτενέρ της τους κορυφαίους: Τουάιλα Θαρπ, Στιβ Πάξτον, Ντέιβιντ Γκόρντον, Λουσίντα Τσάινλτς.
Το 1970, ακολουθεί η δημιουργία ακόμα μιας πειραματικής ομάδας («Grand Union»), ενώ την ίδια στιγμή παίρνει σάρκα και οστά η «Trisha Brown Dance Company» με την οποία μεγαλουργούσε έως πρόσφατα. Το 1971 παρουσιάζει τρεις από τις πιο ιστορικές της χορογραφίες: «Walking on the Wall», «Roof Piece» και «Accumulation».
Το 1986 ανακαλύπτει τον κόσμο της όπερας χορογραφώντας την «Κάρμεν» έπειτα από πρόσκληση της Λίνα Βερτμίλερ. Γοητευμένη από τον κόσμο της κλασικής, μπαίνει σε έναν νέο δημιουργικό κύκλο και το 1998 παρουσίασε στις Βρυξέλλες τον «Ορφέα» του Μοντεβέρντι.
«Πρέπει να χρησιμοποιεί κανείς το μυαλό και τα μάτια του για να πάρει μέρος σε όλο αυτό το δημιουργικό στροβίλισμά της. Και μπορεί να πάρει πολύ χρόνο για να το καταφέρεις. Μία από τις πιο ασυνήθιστες εμπειρίες ήταν να χορεύω μαζί της κάθε κομμάτι πριν σηκωθεί η αυλαία της σκηνής.
Ήταν κάτι που συνήθιζε να κάνει πριν από την έναρξη κάθε παράστασης. Ήταν μια πολύ σημαντική και αξέχαστη εμπειρία», είχε πει στους «New York Times» ο Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ που το 1996 τη συνόδευσε στο ντουέτο «You can see us».
Ενώ η Λόρι Αντερσον, που της έγραψε μουσική στα «Set and Reset» (έξοχο, αισθησιακό έργο του 1983 που έμελλε να αναδειχθεί σε κορυφαίο του μεταμοντέρνου ρεπερτορίου) και «O zlozony/O composite» (2004), είχε δηλώσει:
«Αισθάνομαι ότι γνωρίζω την Τρίσα από πάντα. Όταν πήγαινα στις πρόβες, αισθανόμουν ότι επικοινωνώ μαζί της ακόμη και μέσα από τις εκφράσεις του προσώπου της ή το κούνημα του ώμου της».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Πέθανε η μεγάλη χορογράφος Tρίσα Μπράουν

O τελευταίος χορός της Τρίσα Μπράουν στο Παρίσι (2011)