Πέμπτη, Μαρτίου 30, 2017

"Διηγηματογράφος χαμηλόφωνος, αδρός και λιτός, πλάγια ειρωνικός..."

Νέος διάβασα όλα τα βιβλία του Γιώργου Ιωάννου…

Δημήτρης Πετσετίδης

Διηγηματογράφος χαμηλόφωνος, αδρός και λιτός, πλάγια ειρωνικός.
Ο Δημήτρης Πετσετίδης χτίζει απλές, σχεδόν ακύμαντες ιστορίες, πολλαπλώς όμως δραστικές, όπου από κάτω η συλλογική μοίρα του τόπου βράζει και διασταυρώνεται αποφασιστικά με την ατομική περιπέτεια των ηρώων του.
Βραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο της πεζογραφίας του, ο σημερινός φιλοξενούμενος της στήλης μας ανακεφαλαιώνει βιβλία, λογοτεχνικούς χαρακτήρες, αφηγηματικούς τόπους που τον σφράγισαν, ως αναγνώστη και ως συγγραφέα. 

Επιμέλεια Μισέλ Φάϊς 

Στο σπίτι του πατέρα μου δεν υπήρχε ούτε ένα λογοτεχνικό βιβλίο.
Σήμερα ζω σε ένα σπίτι γεμάτο βιβλιοθήκες με χιλιάδες βιβλία, πολλά από τα οποία, όσο κι αν το θέλω, θα τα αφήσω αδιάβαστα.
Θέλω να μιλήσω μόνο για όσα, κατά τρόπο σημαντικό, έπαιξαν ρόλο στη διαμόρφωση του λογοτεχνικού μου χαρακτήρα.
Και θα σταματήσω στα χρόνια που προηγήθηκαν της εκδόσεως του πρώτου μου βιβλίου, μακράν της εποχής κατά την οποία άρχισα να βλέπω τα γραπτά μου δημοσιευμένα.
Δεν θα αναφερθώ σε αναγνώσεις βιβλίων, για μένα πολύ σημαντικών, όπως είναι τα: θεωρητικά λογοτεχνίας, ιστορικά και μαθηματικά.
Το πρώτο βιβλίο που έπεσε στα χέρια μου ήταν στο χωριό της γιαγιάς ένας μεγάλος Ονειροκρίτης μαζί με μια δίτομη έκδοση των Αθλίων που μου διάβαζε η μάνα μου, δεν είχα πάει ακόμη στο σχολείο.
Θα ήμουν στην τελευταία τάξη του Δημοτικού, διάβαζα τότε μυθιστορήματα από το περιοδικό «Ελληνόπουλο―ο θησαυρός των παιδιών», όταν ένας γείτονας μου έδωσε τη Ζωή εν τάφω του Μυριβήλη, βιβλίο που με γοήτευσε, και εν συνεχεία μου δάνεισε τη Δασκάλα με τα χρυσά μάτια.
Ακόμη θυμάμαι τη φρικτή αίσθηση που με κατείχε καθώς διάβαζα για τον τραυματία φαντάρο που δεν είχε αντιληφθεί την απουσία του ακρωτηριασμένου ποδιού του.
Μαθητής των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου διαβάζω το Ανθρωποι και ποντίκια του Στάινμπεκ, ενώ του ιδίου συγγραφέα ύστερα από κάμποσα χρόνια με επηρέασε και με συγκίνησε πολύ ένα σχεδόν άγνωστο, το πρώτο του βιβλίο: Το χρυσό κύπελλο, μυθιστορηματική βιογραφία του πειρατή Χένρι Μόργκαν, ο οποίος έχει βάλει στόχο να κατακτήσει μια γυναίκα υπέροχης ομορφιάς και δεν έχει καμιά ηθική αναστολή μπροστά στον σκοπό του, για να απογοητευτεί στο τέλος γνωρίζοντάς την.
Μαθητής του Γυμνασίου, αρχίζω να διαβάζω τον Καζαντζάκη.
Πρώτα το Ο τελευταίος πειρασμός, κατόπιν Ο καπετάν Μιχάλης και συνέχισα να διαβάζω τα βιβλία του Καζαντζάκη για πολλά χρόνια.
Ακόμη και σήμερα ανατρέχω στην Αναφορά στον Γκρέκο, σήμερα που έχω κάμποσες ενστάσεις για το γλωσσικό του ιδίωμα.
Γύρω στα μέσα της δεκαετίας του ’50 διαβάζω το βιβλίο Σάλκα Βάλκα του Ισλανδού νομπελίστα Χάλντορ Λάξνες.
Με επηρέασε κυρίως στις εκθέσεις που έγραφα ως μαθητής, αλλά μήπως κι αυτές δεν προοιωνίζονται το συγγραφικό μας μέλλον;
Εκείνη την εποχή διαβάζω τον Χεμινγουέι, έναν συγγραφέα του οποίου η γραφή πολύ με ελκύει και βρίσκω πάντα ξεχωριστό, εκτός των άλλων, το βιβλίο του Ο γέρος και η θάλασσα.
Φοιτητής διαβάζω τα βιβλία Γιούγκερμαν, Ο συνταγματάρχης Λιάπκιν, Η μεγάλη χίμαιρα του Μ. Καραγάτση, μου τα συνιστά ενθέρμως ένας συγκάτοικος Κύπριος φοιτητής, ο Ανδρέας Μαλέκος.
Ακόμη τότε διάβασα τα Νούμερο 31328, Γαλήνη, Αιολική γη του Βενέζη, καθώς και το Ιστορία ενός αιχμαλώτου του Στρατή Δούκα.
Τη δεκαετία του '70 ανακάλυψα τη λογοτεχνία της Λατινικής Αμερικής και γίνομαι φανατικός της θαυμαστής: Η πεδιάδα στις φλόγες, με το εξαίρετο διήγημα «Τάλπα», το μυθιστόρημα Πέδρο Πάραμο του Χουάν Ρούλφο.
Υστερα τα 100 χρόνια μοναξιάς του Μάρκες, Η πόλη και τα σκυλιά του Μάριο Βάργκας Γιόσα και το βιβλίο Πεζογράφοι της Λατινικής Αμερικής (εκδ. Εγνατία).
Ρώσους δεν διάβασα πολλούς στα νιάτα μου. Τα Εγκλημα και τιμωρία, Υπόγειο, Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων, ένα-δυο ακόμη του Ντοστογιέφσκι κι έναν τόμο με διηγήματα του Τσέχοφ.
Κάπου εκεί, διαβάζω το Μαγικό βουνό και θαυμάζω τη γραφή του Τόμας Μαν.
Υστερα, αφού είδα πρώτα το κινηματογραφικό έργο του Βισκόντι, διάβασα το Θάνατος στη Βενετία για να συνεχίσω με το Μπούντεμπρουκ.
Νέος ακόμη διάβασα όλα τα βιβλία του Γιώργου Ιωάννου και τα δύο πρώτα βιβλία του Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλου: Οδοντόκρεμα με χλωροφύλλη, Θερμά θαλάσσια λουτρά, διηγήματα που έφεραν έναν καινούργιο άνεμο στην ελληνική πεζογραφία της μικρής φόρμας.
Θαύμασα και θαυμάζω ακόμη το βιβλίο–τομή στην πεζογραφία μας Η κάθοδος των εννιά του Θανάση Βαλτινού.
Τον Οδυσσέα του Τζόις και τους Δουβλινέζους, τη Φόνισσα και τα διηγήματα του Παπαδιαμάντη, τα μυθιστορήματα του Φόκνερ Καθώς ψυχορραγώ, Η βουή και η αντάρα καθώς και άλλα πολλά σημαντικά Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, τα μελετώ και τα διαβάζω από το 1990 και μετά, ώριμος πλέον στην ηλικία.
▶ Τελευταίο βιβλίο του Δ. Πετσετίδη είναι η συλλογή διηγημάτων «Επί τέσσερα» (Εστία, 2014).Για το βιβλίο μιλούν:

Παρουσίαση του βιβλίου του Δημήτρη Πετσετίδη Επί τέσσερα

ΑΛΕΞΗΣ ΖΗΡΑΣ, κριτικός λογοτεχνίας
ΕΥΑ ΚΑΡΑΪΤΙΔΗ, εκδότρια
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΡΑΥΤΟΠΟΥΛΟΣ, κριτικός λογοτεχνίας
Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2014

Δεν υπάρχουν σχόλια: