Αρχαίο Εμπόριον, η πύλη της Ελλάδας στην Καταλωνία

Η ελληνική αποικία του Εμπορίου είναι η μοναδική στην Ιβηρική Χερσόνησο, στην οποία έχουν πραγματοποιηθεί ανασκαφές, και ιδρύθηκε από τους Φωκαείς τον 6ο αιώνα π.Χ. , ενώ εγκαταλείφθηκε τον 3ο αι. μ.Χ

*Εμπόριο (Ιβηρία) - Βικιπαίδεια

**********************

 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΟΥΣΕΜΠΙ ΑΓΕΝΣΑ, ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΣΤΗ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟ ΦΙΛΟ ΤΗΣ ΔΟΚΙΜΑΖΟΜΕΝΗΣ  ΕΛΛΑΔΑΣ

«Αν η Καταλονία ήταν ανεξάρτητη, θα συστρατευόταν με την Ελλάδα»

 

Εφημερίδα των Συντακτών, 03.02.2016

Συντάκτης: 

Σπύρος Τσάμης

 

Είναι ένας από εμάς! Διδάσκει Αρχαία και Νέα Ελληνικά στην Ισπανία, έχει μεταφράσει στα καταλανικά κυρίως Καβάφη, Ρίτσο, Σεφέρη αλλά και δημοτικά τραγούδια μας!

Ο ελληνιστής Εουζέμπι Αγένσα, το Σάββατο, πριν φύγει από την Αθήνα για να επιστρέψει στην Καταλονία, έδωσε διάλεξη με θέμα «Αμπούριας: μια ελληνική αποικία στην Ιβηρική Χερσόνησο». Αμπούριας, το όνομα της πόλης στην Καταλονία... Δηλαδή η αρχαιοελληνική αποικία «Εμπόριον»!

Ο ίδιος, μέχρι το 2012 διευθυντής του Ινστιτούτου Θερβάντες στην Αθήνα, μιλάει ελληνικά καλύτερα από πολλούς Ελληνες.

Οπως επισήμανε:

«Το Εμπόριον δεν είναι μόνον αρχαιολογικός χώρος της Ισπανίας αλλά και η πόρτα εισόδου του ελληνικού πολιτισμού γενικότερα στην Ιβηρική Χερσόνησο. Οσοι Ισπανοί έχουν παιδεία αναγνωρίζουν την Αμπούριας της σημερινής εποχής, πόρτα εισόδου της φιλοσοφίας, των τεχνών, του θεάτρου, του χορού και όχι μόνο. Οι ίδιοι οι Καταλανοί, δίπλα μου, λένε περήφανοι ότι έχουν ελληνικές ρίζες!»

Υπογράμμισε πως υπάρχει ολόκληρη καταλανική λογοτεχνία εμπνευσμένη από το «Εμπόριον» ως αρχαία ελληνική αποικία: 

«Εγώ που εργάζομαι στο εκπαιδευτικό τμήμα του ίδιου αρχαιολογικού χώρου, ζω ιδιαίτερες στιγμές... Αβίαστα τις ονομάζω έτσι επειδή στέλνω στα σχολεία μεταφρασμένα κείμενα Ελλήνων, όπως των Καβάφη, Ρίτσου, Ευρυπίδη, Αλκαίου, και από Λατίνους, κυρίως Σενέκα, Οράτιο, Μαρσιάλ, ενώ οι μαθητές-επισκέπτες τα μελετούν και τα απαγγέλλουν σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο».

Δύο μέρες πριν, ο Αγένσα παρουσίασε το βιβλίο του με ελληνική ρίζα: «Ο Κάρλες Ρίμπα και η νεοελληνική λογοτεχνία - Η Ελλάδα ως παράδειγμα εθνικής αναγέννησης στην Καταλονία» (εκδ. Εκάτη).

«Ο Κάρλες Ρίμπα ήταν γνωστός Καταλανός ελληνιστής, η Ιουλία Ιατρίδη Ελληνίδα ισπανίστρια και μπορείτε να διαβάσετε τις μεταξύ τους επιστολές. Αφορμή τόσο του βιβλίου όσο και της σχέσης Καταλονίας - Ελλάδας είναι ο δρόμος που έδειξε η αρχαία Ελλάδα στην Καταλονία και αποτυπώθηκε από τον 19ο αιώνα. Τότε άρχισε η επίσημη καταγραφή της ιστορικής συγγένειας: στην ίδια βορειοανατολική άκρη της Ισπανίας (άρα και της Καταλονίας...), οι ανασκαφές είχαν αποτέλεσμα και το 1909 έφεραν στο φως και ελληνικό άγαλμα του Ασκληπιού (2ος αιώνας π.Χ.), κράμα πεντελικού και παριανού μαρμάρου. Θεωρείται η γραμμή εκκίνησης της πολιτισμικής σχέσης με την Ελλάδα».

Στο ίδιο βιβλίο, εκτός των άλλων, υπάρχει και το κείμενο με τίτλο «Μήνυμα στην Αυτού Μεγαλειότητα Γεώργιο τον Α’, βασιλιά των Ελλήνων», γραμμένο από καταλανικό χέρι με αφορμή των αγώνα των Κρητών να ενωθούν με την Ελλάδα την ίδια εποχή.

Πρόκειται για «κείμενο που κατέχει περίοπτη θέση στη συνείδηση των Καταλανών».

Διαβάζουμε στο βιβλίο: «Ο καταλανικός λαός μυήθηκε στον πολιτισμό από τους Ελληνες, εκείνους που έκτισαν το Εμπόριον, το πρώτο οικονομικό κέντρο της καταλανικής φυλής και ικανό να επηρεάσει τις πιο απομακρυσμένες περιοχές της Καταλονίας».

Αμέσως μετά υπάρχει και η σύγχρονη διάσταση-σχόλιο: «Σήμερα, αν η Καταλονία ήταν ανεξάρτητη χώρα, περισσότερο από ποτέ, θα συστρατευόταν με την Ελλάδα επειδή ξέρουμε πολύ καλά τι σημαίνει ξένος ζυγός, άρα τον μισούμε απ’ όπου κι αν προέρχεται!»

Καταλανοί...,  μεταξύ άλλων, και κατακτητές της Ελλάδας... Στο βιβλίο υπάρχει η υπενθύμιση ότι «τον 14ο αιώνα, οι Καταλανοί, ως συνέταιροι του στέμματος της Αραγώνας, έφτασαν ώς την Ελλάδα και κατέκτησαν το Δουκάτο της Αθήνας».

Την ίδια ιστορική περίοδο, ο βασιλιάς Πέτρος ο Δ’ ο Τελετουργικός εξέφρασε με, «γνωστό στους Καταλανούς και γενικότερα σε ιστορικούς», κείμενο τον θαυμασμό του για την Ακρόπολη.

«Αμέσως μετά, οι Καταλανοί περιέπεσαν σε παρακμή, το βασίλειο της Καστίλης τους κυρίευσε αλλά μπόρεσαν να θρέψουν με ουμανισμό τον εθνικισμό τους, εμπνευσμένοι από τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό», επίσης ακούσαμε από τον συγγραφέα.

Όσο για το διαρκές αίτημα της ανεξαρτησίας των Καταλανών από την υπόλοιπη Ισπανία, διαρκώς παρόν, αλλά με τις γνωστές διακυμάνσεις στην έντασή του, ο Εουζέμπι Αγένσα διευκρίνισε:

«Η κυβέρνηση Ραχόι πήγε, στην εποχή μας, την Ισπανία πολλά χρόνια πίσω και αύξησε τα ποσοστά του ίδιου λαϊκού αιτήματος απόσχισης από την υπόλοιπη Ισπανία στο επίπεδο του 50%. Οσο κι αν κατά καιρούς η θέληση ανεξαρτησίας εμφανίζει έξαρση ανάμεσα στους Καταλανούς, την εποχή των κυβερνήσεων Θαπατέρο και Αθνάρ, το ποσοστό του κόσμου που τη ζητούσε ήταν στα επίπεδα του 5%-10%, όχι περισσότερο... Μέχρι που κυβέρνησε ο Ραχόι και η απαίτηση θέριεψε επειδή η Ισπανία οπισθοχώρησε!»