Δημοσιεύθηκε:
Τις τελευταίες ημέρες ηγεμονεύει στον δημόσιο λόγο μια ρητορική,
η οποία βρήκε στο πρόσωπο του Γιάνη Βαρουφάκη τον τέλειο αποδιοπομπαίο
τράγο για ό,τι συνέβη και δύναται να συμβεί στην χώρα. Η
ρητορική αυτή δεν εντοπίζει την αστάθεια στην πολλαπλώς χρεωκοπήσασα τα
τελευταία πέντε χρόνια χώρα μας, αλλά στις αβλεψίες πέντε μηνών, πριν
από τους οποίους η Ελλάδα δήθεν όδευε ολοταχώς προς τους παραδείσους της
σαμαρικής ανάπτυξης.
Το ζητούμενο είναι, λοιπόν, η δίωξη και καταδίωξη κάθε νύξης για τη δυνατότητα μιας άλλης πολιτικής, οσοδήποτε επίπονης. Αποκλείεται, ποινικοποιείται άλλοτε με και άλλοτε χωρίς εισαγωγικά (με απειλές για ειδικά δικαστήρια), οποιαδήποτε έστω συζήτηση για το αν οποιαδήποτε εναλλακτική υφίσταται ή όχι. Έτσι, απόψεις που στο εξωτερικό αποτελούν φυσιολογικά αντικείμενο συζήτησης (οι τοποθετήσεις των Stiglitz, Sinn, Krugman, El-Erian, ειδικών με φοβερές ιδεολογικές διαφορές), είναι στην Ελλάδα αντικείμενο χλεύης, σπίλωσης, τελικά διωγμού.
Αλλά και στην περίπτωση της χλεύης, αυτή γίνεται με εξόφθαλμο, προφανή ανορθολογισμό, με ψεκασμενοποίηση: στην Ελλάδα είναι οι «ευπρεπείς ευρωπαϊστικές δυνάμεις» που αρχίζουν από τα ειδικά δικαστήρια και καταλήγουν σε τρελλές θεωρίες συνωμοσίας, με δείπνα Βαρουφάκη και Σόρος, αμερικάνους κατασκόπους...ανθρωποκυνηγητό και την Octopussy. Είναι οι μέχρι χθες «ψύχραιμοι και μετρημένοι», οι οποίοι μέχρι χθες έψεγαν τις κραυγές για «Γουδί!» και τις θεωρίες συνωμοσίας, που σήμερα ζητούν «σκαμνί» με απίθανες κατηγορίες και αναπτύσσουν σενάρια δημιουργικής φαντασίας. Είναι ένα χαριτωμένο ιστορικό παράδοξο: τώρα που οι ΑΝΕΛ έγιναν πλήρως μνημονιακοί, οι μνημονιακοί γίνονται πλήρως ΑΝΕΛ, δηλαδή συνωμοσιολόγοι και ανορθολογικοί (σύμφωνα με την κριτική που οι πρώτοι ασκούσαν επί τριετία στους δεύτερους).
Στο εξωτερικό, το αντίστοιχο της ρητορικής των εν Ελλάδι «Σοβαρών και Υπευθύνων ΕΠΕ» εντοπίζεται μόνο στη Bild και στην ευπρεπή εκδοχή της, την Welt. Άρθρα και εξειδικευμένες τοποθετήσεις επιφανών επιστημόνων που συμμετέχουν ισοτίμως στον «έξω» δημόσιο διάλογο, παρουσιάζονται στην Ελλάδα ως «απόψεις ψεκασμένων». Με καφενειακού τύπου ανάλυση: άλλοτε με το επιχείρημα «έλα μωρέ ο τάδε νομπελίστας λέει όλο βλακείες», άλλοτε με το επιχείρημα «αυτοί είναι έξω από την Ελλάδα και τα λένε, δεν ξέρουν την κατάσταση». Πρόκειται για την επιτομή του (ευρω)λαϊκισμού, εκπορευομένη από όσους ξορκίζουν νυχθημερόν τον «εθνολαϊκισμό».
Την άποψη ότι η συμφωνία είναι ένα λειτουργικό σχέδιο που θα φέρει ανάπτυξη και δυνητικά οδηγεί στην έξοδο και από την κρίση και από την επιτήρηση, δεν έχω καταφέρει να την εντοπίσω πουθενά σε ικανό αριθμό σοβαρών δημοσιευμάτων του εξωτερικού. Κατ' αντίθεση, στην Ελλάδα μόνο με αυτήν την κατά τεκμήριο ανορθολογική άποψη έχει κανείς διαβατήριο για να θεωρηθεί ευπρεπής, ρεαλιστής, μετρημένος, να μην τον θεωρήσουν «μη σοβαρό» ή «ψεκασμένο».
Το μείζον είναι ότι έχει αναπτυχθεί μια απολύτως ανορθολογική και λαϊκιστική ρητορική στην χώρα μας, που βρήκε στο πρόσωπο του Βαρουφάκη («εύκολο θύμα» λόγω του εκρηκτικού χαρακτήρα του) όχι απλώς τον αποδιοπομπαίο τράγο--αυτό θα συνιστούσε μόνο ψυχολογική εκτόνωση--αλλά το όχημα για να δαιμονοποιηθεί, αν όχι να ποινικοποιηθεί ως προδοσία, οποιαδήποτε συζήτηση για το ενδεχόμενο εναλλακτικής στην πολιτική που ακολουθείται απαράλλακτη από τις κυβερνήσεις Παπανδρέου, Σαμαρά και Τσίπρα.Σημειωτέον ότι κανείς «καθαρός» δεν έχει λόγο να φοβάται τη δικαιοσύνη, υπό την προϋπόθεση (;) ότι αυτή είναι ανεξάρτητη και αμερόληπτη. Αφού όμως μιλάμε για ουσιώδεις διερευνήσεις, προέχει να δικαστούν όσοι κατά τεκμήριο «μαγείρεψαν» τα στατιστικά για να εισέλθει η χώρα στην Ευρωζώνη, έχοντας ευθύνη για σειρά ανωμαλιών που δεν μπορούν παρά να προκύψουν σε μια τέτοια περίπτωση. Πρόκειται για γεγονός πασίγνωστο, τεκμηριωμένο, ουσιαστικά ομολογημένο, για το οποίο όμως κανείς δεν ζήτησε την πρέπουσα δικαστική διερεύνηση, όσο μακριά ή ψηλά κι αν φθάσει αυτή.
Το ζητούμενο είναι, λοιπόν, η δίωξη και καταδίωξη κάθε νύξης για τη δυνατότητα μιας άλλης πολιτικής, οσοδήποτε επίπονης. Αποκλείεται, ποινικοποιείται άλλοτε με και άλλοτε χωρίς εισαγωγικά (με απειλές για ειδικά δικαστήρια), οποιαδήποτε έστω συζήτηση για το αν οποιαδήποτε εναλλακτική υφίσταται ή όχι. Έτσι, απόψεις που στο εξωτερικό αποτελούν φυσιολογικά αντικείμενο συζήτησης (οι τοποθετήσεις των Stiglitz, Sinn, Krugman, El-Erian, ειδικών με φοβερές ιδεολογικές διαφορές), είναι στην Ελλάδα αντικείμενο χλεύης, σπίλωσης, τελικά διωγμού.
Αλλά και στην περίπτωση της χλεύης, αυτή γίνεται με εξόφθαλμο, προφανή ανορθολογισμό, με ψεκασμενοποίηση: στην Ελλάδα είναι οι «ευπρεπείς ευρωπαϊστικές δυνάμεις» που αρχίζουν από τα ειδικά δικαστήρια και καταλήγουν σε τρελλές θεωρίες συνωμοσίας, με δείπνα Βαρουφάκη και Σόρος, αμερικάνους κατασκόπους...ανθρωποκυνηγητό και την Octopussy. Είναι οι μέχρι χθες «ψύχραιμοι και μετρημένοι», οι οποίοι μέχρι χθες έψεγαν τις κραυγές για «Γουδί!» και τις θεωρίες συνωμοσίας, που σήμερα ζητούν «σκαμνί» με απίθανες κατηγορίες και αναπτύσσουν σενάρια δημιουργικής φαντασίας. Είναι ένα χαριτωμένο ιστορικό παράδοξο: τώρα που οι ΑΝΕΛ έγιναν πλήρως μνημονιακοί, οι μνημονιακοί γίνονται πλήρως ΑΝΕΛ, δηλαδή συνωμοσιολόγοι και ανορθολογικοί (σύμφωνα με την κριτική που οι πρώτοι ασκούσαν επί τριετία στους δεύτερους).
Στο εξωτερικό, το αντίστοιχο της ρητορικής των εν Ελλάδι «Σοβαρών και Υπευθύνων ΕΠΕ» εντοπίζεται μόνο στη Bild και στην ευπρεπή εκδοχή της, την Welt. Άρθρα και εξειδικευμένες τοποθετήσεις επιφανών επιστημόνων που συμμετέχουν ισοτίμως στον «έξω» δημόσιο διάλογο, παρουσιάζονται στην Ελλάδα ως «απόψεις ψεκασμένων». Με καφενειακού τύπου ανάλυση: άλλοτε με το επιχείρημα «έλα μωρέ ο τάδε νομπελίστας λέει όλο βλακείες», άλλοτε με το επιχείρημα «αυτοί είναι έξω από την Ελλάδα και τα λένε, δεν ξέρουν την κατάσταση». Πρόκειται για την επιτομή του (ευρω)λαϊκισμού, εκπορευομένη από όσους ξορκίζουν νυχθημερόν τον «εθνολαϊκισμό».
Την άποψη ότι η συμφωνία είναι ένα λειτουργικό σχέδιο που θα φέρει ανάπτυξη και δυνητικά οδηγεί στην έξοδο και από την κρίση και από την επιτήρηση, δεν έχω καταφέρει να την εντοπίσω πουθενά σε ικανό αριθμό σοβαρών δημοσιευμάτων του εξωτερικού. Κατ' αντίθεση, στην Ελλάδα μόνο με αυτήν την κατά τεκμήριο ανορθολογική άποψη έχει κανείς διαβατήριο για να θεωρηθεί ευπρεπής, ρεαλιστής, μετρημένος, να μην τον θεωρήσουν «μη σοβαρό» ή «ψεκασμένο».
Αυτό το απίστευτο κύμα ανορθολογισμού πρέπει να καταδειχθεί: ειδάλλως θα γεννήσει καταστάσεις που οι εμπνευστές του δεν φαντάζονται.Αυτό είναι, φρονώ, το πραγματικό διακύβευμα της «σταύρωσης Βαρουφάκη», και όχι αν ο Βαρουφάκης είναι ο... μεγάλος μεταρρυθμιστής και εξορθολογιστής της οικονομίας μας (άλλωστε δεν επελέγη γι' αυτό). Ο φερόμενος ως πρωταγωνιστής αυτής της ιστορίας είναι στην πραγματικότητα δευτεραγωνιστής, απλή αφορμή και αποπροσανατολισμός από κάτι πολύ σημαντικότερο. Δηλαδή, το ότι οι ήδη έχοντες την ηγεμονία στον δημόσιο λόγο μάχονται για την απόλυτη ηγεμονία, αυτήν που θα τους επιτρέψει να φυλακίζουν τους διαφωνούντες για πολιτικούς λόγους και με νομικά προσχήματα. Όταν τα προφανή γίνονται προφανέστερα, ο καθείς τοποθετείται αναλόγως...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου