Η ταινία της "Κρίσης"

Το «Μικρό ψάρι» για την κρίση



ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΨΙΝΗ
Πηγή: Η Καθημερινή, 1/4/14

 Αυτό που διαδίδεται δεν είναι πάντα αλήθεια. Ή δεν είναι όλη η αλήθεια. Κι αυτό που διαδίδεται για το «Μικρό Ψάρι» του Γιάννη Οικονομίδη, πως, δηλαδή, το βασικό και κύριο χαρακτηριστικό του είναι οι βωμολοχίες, λίγο έλειψε να μας στερήσει την ικανοποίηση από την απόφαση να δούμε αυτήν την ταινία, μια ταινία 120 λεπτών που οι περισσότεροι, κριτικοί και έμπειροι σινεφίλ, έσπρωχναν να αποφύγουμε. 
Αλλωστε είναι γνωστό ότι είμεθα και λίγο ζηλιάρηδες με την επιτυχία που δεν είναι δικιά μας. Διότι το «Μικρό Ψάρι» το οποίο -τίποτε τελικώς δεν είναι τυχαίο- διεκδίκησε τη Χρυσή Αρκτο στο Φεστιβάλ του Βερολίνου, παρά την καθ’ υπερβολήν λεκτική βία του σκηνοθέτη της, αποτελεί την πιο άμεση αποτύπωση της βίας που προκαλεί ο αγώνας της επιβίωσης σ’ ένα διευρυνόμενο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Δεν ξέρω πόσο εμμονικός είναι ο σκηνοθέτης με τις βρισιές, το γκρι, τον κόσμο του εγκλήματος και τη νύχτα, όπως λένε. 
Το θέμα είναι ότι ο άνθρωπος και οι συνεργάτες του έκαναν την πρώτη αληθινή ταινία για την κρίση μέσα στην κρίση. Και μάλιστα χωρίς να μιλά γι’ αυτήν. Βεβαίως η κρίση του σχολίου είναι πάντα υποκειμενική, αλλά δύσκολα ο θεατής που θα αποφασίσει να κόψει το εισιτήριο για να τη δει σε μία από τις δεκάδες αίθουσες (αλήθεια γιατί η διανομή καταδίκασε με αυτόν τον τρόπο την ταινία λες και προβάλλεται η συνέχεια της «Μικράς Αγγλίας» του Βούλγαρη;) της Αθήνας, θα ξεχάσει πως ο γείτονας της διπλανής πόρτας μπορεί να επιτρέψει την εκπόρνευση δικών του ανθρώπων «για να ζούμε κάπως αξιοπρεπώς».
 Οσοι αναγνωρίσουν στις τοποθεσίες που έγιναν τα γυρίσματα της ταινίας, τη Δραπετσώνα, το Ολυμπιακό Χωριό ή το κοιμητήριο του Χολαργού, μπορούν πιο εύκολα να νιώσουν, πως, εντέλει, δεν είναι σκληρή η πραγματικότητα που περιγράφει αυτός ο Κύπριος σκηνοθέτης. Απλώς είναι η ζωή πολύ σκληρότερη.

 Εάν εξαιρέσουμε αυτό το θεϊκό φως που χαϊδεύοντας βουνά και θάλασσες ευφραίνει και τις ψυχούλες μας, λίγα είναι πια τα πράγματα στο εσωτερικό της χώρας που μας κάνουν να καυχιόμαστε. Ανάμεσα σ’ αυτά τα λίγα περίοπτη θέση καταλαμβάνουν οι νέοι δημιουργοί. Κάτι που έχουν πιάσει οι κεραίες της επιχειρηματικότητας, η οποία, αρχίζει να χρηματοδοτεί νέες φόρμες και αιρετικά σε περιεχόμενο έργα και καλλιτέχνες ακόμη κι αν είναι ηλίου φαεινότερον ότι οι αποδόσεις θα αργήσουν αρκετά. Κάτι που δεν θα μπορούσε να γεννηθεί εάν δεν υπήρχε τόσο βαθιά και συνδυαστική κρίση επιβίωσης και χάσμα αξιών. Αυτό είναι και το θέμα που τόσο πραγματικά προσεγγίζει το «Μικρό Ψάρι». 
Το γεγονός δε πως ένας πληρωμένος δολοφόνος και πρώην ποινικός εμφανίζεται ως το μοναδικό πρόσωπο που κρατάει μέσα του έναν πυρήνα ηθικής, μια αξία, όπως η φιλία, δίνει ακόμη περισσότερο τροφή για σκέψη.