Ο "ΠΟΛΕΜΟΣ" ΔΥΟ ΓΙΓΑΝΤΩΝ

Μιχαήλ Άγγελος VS Ντα Βίντσι

O ένας ζωγράφισε το πιο μυστήριο... χαμόγελο στην Ιστορία της Τέχνης. Ο άλλος κατάφερε να φτιάξει ένα αριστούργημα από έναν κακοκομμένο όγκο μαρμάρου. Στον λαιμό της Μόνα Λίζα οι πρώτοι θαυμαστές της έβλεπαν τον σφυγμό της να χτυπά. Στον Δαβίδ, οι πρώτοι θαυμαστές του δεν μπορούσαν να πάρουν τα μάτια τους από τις «ολοζώντανες» φλέβες του και τα «παλλόμενα» πλευρά του.

Λεονάρντο ντα Βίντσι και Μιχαήλ Άγγελος. Δύο ιδιοφυείς που έζησαν την ίδια εποχή, κάτω από τον ουρανό της Φλωρεντίας. Δύο αστέρια που άφησαν πίσω τους τα δύο πιο διάσημα έργα στην Ιστορία της Τέχνης. Δύο σκληροί αντίπαλοι, η κόντρα των οποίων θυμίζει την αντιζηλία των Πάμπλο Πικάσο και Ανρί Ματίς στον 20ό αιώνα. Δύο καλλιτέχνες που ακόμη και τα αριστουργήματά τους μοιάζουν σαν να είναι το ένα αρνητικό του άλλου: η Μόνα Λίζα, μια καθιστή γυναίκα που χαμογελά. Ο Δαβίδ, ένας όρθιος άνδρας που μορφάζει.
Ποιος μπορεί να αποφανθεί όμως ποιος από τους δύο είναι σημαντικότερος; Ποιος εκ των δύο δικαιούται περισσότερες σελίδες στην Ιστορία της Τέχνης; Μια προσεκτική ματιά στις δημιουργίες τους, μόνο μερικές ιδέες θα μπορούσε να μας δώσει αναφέρουν σε άρθρο τους Τα Νέα (31/3/2010).

Κι όμως, ο κύβος ερρίφθη πριν από 500 χρόνια. Η μάχη ανάμεσα στους δύο μεγάλους της τέχνης δόθηκε στη Φλωρεντία, ενώ ήταν και οι δύο σε ακμή. Η φλωρεντινή αριστοκρατία- και συγκεκριμένα ο γκονφαλονιέρε (αντίστοιχος του δόγη στη Βενετία) Πιέρο Σοντερίνι με τον Νικολό Μακιαβέλιαναθέτει το 1503 στον Λεονάρντο να ζωγραφίσει στη μία πλευρά της Αίθουσας των Πεντακοσίων, στο Παλάτσο Βέκιο. Θέμα του, η Μάχη του Ανγκιάρι, όπου η Φλωρεντία βγήκε νικήτρια το 1410.

Ο Λεονάρντο όμως, στον οποίο είχε ανατεθεί παράλληλα και η εκτροπή του Άρνου ποταμού, δεν ήταν ο μόνος που κλήθηκε να μεταφέρει τις μεμονωμένες μορφές του σε μια πολυπρόσωπη σύνθεση μεγάλης κλίμακας. Ο απέναντι τοίχος ανατέθηκε λίγο αργότερα (το φθινόπωρο του 1504) στον εχθρό του Μιχαήλ Άγγελο, ο οποίος κλήθηκε να αποτυπώσει τη Μάχη της Κασίνα, στην οποία και πάλι η Φλωρεντία είχε στεφθεί νικήτρια.
Οι ηγέτες της Φλωρεντίας πιστεύουν πως η αντιζηλία ανάμεσα στους δύο καλλιτέχνες θα φέρει γρήγορα και καλά αποτελέσματα. Ο Λεονάρντο όμως φιλοτέχνησε μόνο μέρος του έργου, το οποίο και δεν άντεξε στον χρόνο, ενώ ο Μιχαήλ Άγγελος σταματά τις προσπάθειές του σε προσχέδια. Και τότε νικητής ποιος αναδεικνύεται; «Το 1506, δύο χρόνια μετά την αντιπαράθεση, η Φλωρεντία είχε αποφασίσει ποιος από τους δύο ήταν ο σημαντικότερος», υποστηρίζει ο Ουαλός Τζόναθαν Τζόουνς που υπογράφει το βιβλίο «Τhe lost battles», το οποίο παρουσιάζεται σε εκτενές αφιέρωμα και στον βρετανικό «Guardian». «Και το βραβείο δεν ήταν χρηματικό. Ήταν να κοσμήσει τη Ρώμη, να καθορίσει την εικόνα του Βατικανού και να αφήσει τη σφραγίδα του στην τέχνη του μέλλοντος. Στο μεταξύ ο ηττημένος έφυγε χολωμένος από την Ιταλία παίρνοντας τον διάσημο πίνακά του, μαζί του...».