ΤΙ ΝΤΕΛΗΣ, ΤΙ ΒΕΛΗΣ, ΤΙ ...ΕΛΗΣ

"Τι με κοιτάτε , ρε; Τι Ντελής,τι Βελής, τι... Ελής, αυτός ο πώς τον λένε!
Εκεί θα τα χαλάσουμε; Σιγά μη χεστεί η φοράδα στ΄αλώνι!
Το θέμα είναι ότι εγώ τον έκανα επαναστατικό τραγούδι.
Κι άμα κάνει κάποιον ο Μίκης επαναστατικό ραγούδι,
αυτός περνάει στην αθανασία! Αμ πώς!"
***
Κουρασμένη μνήμη

Tου Παντελή Μπουκάλα_________
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 24/04/2010

Πρέπει φαίνεται να στρογγυλεύουν οι επέτειοι για να συγκινείται η συλλογική μνήμη. Και τα σαράντα τρία χρόνια από την 21η Απριλίου 1967 δεν είναι στρογγυλά. Ελειψαν έτσι τα πολλά λόγια. Αυτό δεν είναι οπωσδήποτε κακό, γιατί πολύ συχνά οι αφορμές τέτοιου είδους δίνουν λαβή μόνο για μια ρηχή συναισθηματολογία κι ένα ανούσιο καθηκοντολόγιο. Ακούσαμε πάντως τον πρωθυπουργό να λέει, παρεμπιπτόντως, ότι όπως τότε πολεμήσαμε για ανεξαρτησία, έτσι πρέπει να κάνουμε και τώρα. Τότε όντως πολέμησαν, όσοι πολέμησαν (πολύ λιγότεροι από τους μετέπειτα «αντιστασιακούς»), για ελευθερία και δημοκρατία πρωτίστως, και με την πικρή γνώση ότι η ανεξαρτησία, με όποιο καθεστώς, δεν είναι κυριολεκτική. Το χειρότερο ωστόσο είναι ότι ο κ. Παπανδρέου κήρυξε έναν ακόμα υπέρ ανεξαρτησίας αγώνα τη στιγμή που ομολογούσε εκ νέου πως είμαστε ήδη υπό επιτήρηση και πως χάσαμε ένα τμήμα της εθνικής μας κυριαρχίας.

Με τους τελευταίους νοσταλγούς της χούντας να έχουν απαγκιάσει στο ΛΑΟΣ, η υπόμνηση των δεινών της δικτατορίας δεν λέει πολλά, ιδίως στις κάμποσες γενιές που ενηλικιώθηκαν στη μεταπολίτευση. Γενικότερα, πάντως, η μνήμη μας εμφανίζεται καταπονημένη και συγχυσμένη. Ακουγα προ καιρού τον Μίκη Θεοδωράκη, στην πολυμερή συνέντευξή του στην εκπομπή «Στα άκρα» της ΝΕΤ, να αναφέρεται στο πρώτο θύμα της χούντας και να λέει «ο Ντελής... ο Βελής...», ή κάπως έτσι. Λυπήθηκα. Λυπήθηκα που οι «πρώτοι νεκροί» μπορεί να γίνονται «λευτεριάς λίπασμα», το όνομά τους όμως δεν το κρατάμε άσβηστο, όχι σαν καντηλάκι νεκροταφείου αλλά σαν λυχναράκι υπενθύμισης.

Ο Παναγιώτης Ελής, Θρακιώτης, στέλεχος της ΕΔΑ, ήταν ο πρώτος νεκρός της
χούντας· τον σκότωσαν στον Ιππόδρομο, όπου στοίβαξαν τους κρατούμενους πριν τους ξαποστείλουν στη «γαλάζια αιθρία του Αιγαίου», για να θυμηθούμε τον πικρόχολο Αναγνωστάκη. Το κλείσιμο του κύκλου της μεταπολίτευσης πολλοί το έχουν δει σε ποικίλα σημάδια. Για μένα, το κλείσιμο αυτό ταυτίζεται με την ευεξήγητη πλην σημαδιακή αδυναμία του Μίκη Θεοδωράκη να θυμηθεί το όνομα του νεκρού συντρόφου του· του πρώτου νεκρού.

********************************************************************

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΛΗΣ
Καταγωγή: Στόμιο Κομοτηνής.
Γέννηση: 1922.
Κατά την περίοδο της Βουλγαρικής Κατοχής
εξορίστηκε στη Βουλγαρία για "αντίσταση
κατά της Αρχής".
Συνελήφθη την 21η Απριλίου και μεταφέρθηκε
στον Ιππόδρομο , με προοπτική την εξορία του σε ξερονήσι.
Διαμαρτυρήθηκε για τις συνθήκες κράτησης και
σκοτώθηκε με χτύπημα από τον υποκόπανο
του όπλου από κάποιο στρατιώτη.