"Η ΦΑΜΠΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ 45ΑΡΙΑ"

ΑΥΤΟΥΣ ΘΑ ΞΑΝΑΣΤΗΡΙΞΕΙ Ο ΣΑΜΑΡΑΣ,
ΠΟΥ ΖΗΤΗΣΕ ΣΥΓΓΝΩΜΗ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟ
ΓΙΑ ΤΑ ΛΑΘΑΚΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ
ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ;

ΠΑΡΤΙ ΗΜΕΤΕΡΩΝ ΜΕ ΤΑ "45ΑΡΙΑ" Απώλεια δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ μετρά το ελληνικό δημόσιο από την πρωτοφανή υπόθεση τής κατ’ ουσία απευθείας αναθέσεως έργων, που εφαρμόζει με προκλητικό τρόπο η διοίκηση των αδελφών Ψωμιάδη στη νομαρχία Θεσσαλονίκης. Του Νίκου Ηλιάδη__________ Εφημερίδα "Θεσσαλονίκη", 26/04/2010 Καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας τους και κυρίως στο διάστημα μετά το 2005 έχει στηθεί μία πρωτοφανής ιστορία με τα λεγόμενα «45άρια», έργα δηλαδή που εκτελούνται μέσω πρόχειρων διαγωνισμών, οι οποίοι στην πράξη ισοδυναμούν με απευθείας αναθέσεις σε ένα «κλειστό» κύκλωμα έμπιστων και «ημέτερων» εργολάβων. Στη διάρκεια της θητείας του Παναγιώτη Ψωμιάδη έχουν εκτελεστεί εκατοντάδες τέτοια έργα -ο αριθμός τους υπερβαίνει τα 500- με σχεδόν μηδενικό ποσοστό έκπτωσης Σύμφωνα με τις καταστάσεις τις οποίες έχει στη διάθεσή της η «Θ» η συνήθης έκπτωση που εξασφάλιζε η νομαρχία στα «45άρια» ήταν της τάξης του 2% με 3%, όταν στα υπόλοιπα έργα, που γίνονταν μέσω κανονικών διαγωνισμών, οι εκπτώσεις κυμαίνονταν μεταξύ 25% και 45%. Μόνον δηλαδή από τις μηδαμινές εκπτώσεις το δημόσιο υποχρεώθηκε να καταβάλει πολύ υψηλότερο τίμημα για την κατασκευή αυτών των έργων σε σχέση με αυτά που θα πλήρωνε εάν ακολουθούσε τη συνήθη διαδικασία. ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ ΕΡΓΩΝ Μόνο στο διάστημα 2006-2009 στη νομαρχία Θεσσαλονίκης εκτελέστηκαν 382 «45άρια». Υπήρξαν μάλιστα χρονιές, όπως το 2006 και το 2007, κατά τις οποίες το σύνολο των εκτελεσθέντων έργων ήταν μόνον «45άρια»! Ειδικότερα για το 2006 το σύνολο των 132 έργων τα οποία εκτέλεσε η διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της νομαρχίας ήταν όλα προϋπολογισμού έως 45.000 ευρώ. Άλλα 100 «45άρια» έγιναν το 2007 σε σύνολο 100 έργων, 78 σε σύνολο 124 έγιναν το 2008 και 72 σε σύνολο 72 το 2009. Ελάχιστα από αυτά τα έργα ήταν πράγματι επείγουσας ανάγκης, γεγονός που θα δικαιολογούσε την κατασκευή τους με τη μέθοδο του πρόχειρου διαγωνισμού. Η αγαπημένη συνήθεια της διοίκησης Ψωμιάδη είναι η κατάτμηση μιας μεγάλης εργολαβίας σε πολλές μικρότερες, προϋπολογισμού έως 45.000 ευρώ, ώστε να υπάρχει η άνεση η όλη διαδικασία να γίνεται μεταξύ "ημετέρων". ΤΑ ΓΗΠΕΔΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ Προνομιακό πεδίο κατάτμησης των έργων είναι αυτό της κατασκευής αθλητικών υποδομών, χώρος με τον οποίο ο Διονύσης Ψωμιάδης διατηρεί άριστες προσωπικές σχέσεις. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι κατά την τετραετία 2006-2009 κατασκευάστηκαν συνολικά 97 «45άρια», συνολικού προϋπολογισμού 4,3 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία αφορούσαν κατασκευή αποδυτηρίων, κερκίδων, χλοοτάπητα, γηπέδων 5Χ5 κ.ά. Αρκετές φορές μάλιστα δύο και τρία «45άρια» αφορούσαν το ίδιο γήπεδο, αλλά εκτελούνταν με ξεχωριστές εργολαβίες. Παρόμοια τακτική εφαρμοζόταν και σε άλλους τομείς, όπως για παράδειγμα η τοποθέτηση φωτεινού σηματοδότη. Μόνον το 2007 έγιναν εννέα εργολαβίες για εγκατάσταση φωτεινού σηματοδότη, εκ των οποίων οι έξι ανατέθηκαν στον ίδιο εργολάβο. Και οι εννέα εργολαβίες θα μπορούσαν να δημοπρατηθούν ως ενιαίο έργο, συνολικού προϋπολογισμού 405.000 ευρώ, καθώς καμία δεν είχε επείγοντα χαρακτήρα. Κατάτμηση έργων έγινε και στους τομείς συντήρησης σχολικών μονάδων, στον ηλεκτροφωτισμό δρόμων κ.ο.κ. Παρόμοια κατάσταση παρατηρείται και για έργα οδοποιίας. Για παράδειγμα, στις 28 Αυγούστου 2006 έγιναν δύο πρόχειροι διαγωνισμοί, προϋπολογισμού 45.000 ευρώ έκαστος, οι οποίοι αφορούσαν την «οδοστρωσία ασφαλτικά τμήματος οδού στο Ρύσιο» ο πρώτος και «οδοστρωσία ασφαλτικά τμήματος οδού Ρυσίου προς Τρίλοφο» ο δεύτερος. Και τα δύο έργα, τα οποία αφορούσαν ασφαλτόστρωση γειτονικών δρόμων, ανατέθηκαν την ίδια ημέρα στον ίδιο εργολάβο με έκπτωση μόλις 5%! Ανάλογα παραδείγματα υπάρχουν δεκάδες σε διάφορους άλλους τομείς. ΠΩΣ ΜΕΘΟΔΕΥΕΤΑΙ Η ΔΟΥΛΕΙΑ Για έργα των οποίων το συνολικό κόστος δεν υπερβαίνει τα 45.000 ευρώ δεν ακολουθείται η κλασική διαδικασία της δημοπράτησης για την ανάδειξη του μειοδότη αλλά αυτή του πρόχειρου διαγωνισμού, η οποία -με τον τρόπο με τον οποίο γίνεται στη νομαρχία Θεσσαλονίκης- ισοδυναμεί ουσιαστικά με απευθείας ανάθεση. Σύμφωνα με στελέχη της διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών η ανάθεση της δουλειάς μεθοδεύεται ως εξής: Η αναγγελία του πρόχειρου διαγωνισμού, παρότι δακτυλογραφείται από την αρμόδια υπηρεσία, δεν δημοσιοποιείται σε κανένα τοπικό μέσο ενημέρωσης ούτε καν στον πίνακα ανακοινώσεων της ΔΤΥ. Έτσι η επίσημη αναγγελία υπάρχει στο σχετικό φάκελο για παν ενδεχόμενο, αλλά την ύπαρξη του διαγωνισμού πληροφορούνται μόνον αυτοί τους οποίους επιλέγει η διοίκηση της νομαρχίας. Σύμφωνα με μαρτυρία εργολάβου, ο οποίος πήρε έργο με αυτόν τον τρόπο, αλλά πλέον είναι εκτός νυμφώνος, για τη διενέργεια του διαγωνισμού ειδοποιούνται οι «ημέτεροι» από συγκεκριμένο ειδικό σύμβουλο του νομάρχη. Ο «εκλεκτός» εργολάβος προσέρχεται στην προκαθορισμένη ημερομηνία διεξαγωγής του πρόχειρου διαγωνισμού και καταθέτει την προσφορά του. Στο φάκελο κατατίθεται συνήθως άλλη μία προσφορά (παλιότερα κατέθεταν άλλες δύο) συχνά από τον ίδιο που κατέθεσε και την πρώτη, μόνον που η δεύτερη προσφορά κατατίθεται στο όνομα άλλου εργολήπτη, ο οποίος πολλές φορές είναι συνεργάτης του πρώτου. Υπήρξαν μάλιστα διαγωνισμοί στους οποίους όλοι οι συμμετέχοντες συστεγάζονται στο ίδιο γραφείο ή στην ίδια οικοδομή! Πρόκειται ουσιαστικά για συνεργάτες ή υπαλλήλους του εργολάβου οι οποίοι «νομιμοποιούν» διά των προσφορών τους τον πρόχειρο διαγωνισμό. Έτσι ο πρώτος προσφέρει έκπτωση 1%, ο δεύτερος 2% και ο τρίτος με έκπτωση 3% ή και 4% παίρνει το έργο. Έτσι και η «νομιμότητα» τηρείται και η δουλειά γίνεται κανονικά.

Πώς ελέγχθηκε το σύστημα

Η διοίκηση των αδελφών Ψωμιάδη κινήθηκε με μεγάλη μεθοδικότητα, για να στήσει τη φάμπρικα με τα «45άρια». Τα πρώτα χρόνια, 2003 και 2004, επιχείρησε να διερευνήσει καταστάσεις και πρόσωπα στη διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών, ώστε να βαδίσει με ασφάλεια, να ξέρει σε ποιους μπορεί να υπολογίζει, ποιους μπορεί να εμπιστεύεται.
Στο διάστημα εκείνο και έως το 2005 το έδαφος ανιχνεύτηκε σπιθαμή προς σπιθαμή και όσοι από τους υπαλλήλους -πολλοί από τους οποίους ήταν επί σειρά ετών στην υπηρεσία- εξέφραζαν διαφωνίες ή απλώς επιφυλάξεις για τη βιομηχανία των πρόχειρων διαγωνισμών είτε μετατάχθηκαν σε άλλες υπηρεσίες της νομαρχίας είτε αδρανοποιήθηκαν. Το νέο σύστημα δομήθηκε πάνω σε δύο έμπειρα στελέχη της ΔΤΥ, ενώ στη θέση των εκδιωχθέντων ήρθαν άλλοι, ακόμη και υπάλληλοι με σύμβαση έργου, ορισμένοι εκ των οποίων δεν είχαν καν δικαίωμα υπογραφής ή άσκησης ελέγχου επί των εκτελούμενων έργων. Χρονιά-σταθμός θεωρείται το 2005, όταν με απόφαση του νομάρχη ανέλαβε πολιτικός προϊστάμενος της ΔΤΥ ο αδελφός του.
Έως τότε την εποπτεία της νευραλγικής αυτής υπηρεσίας είχε ο αντινομάρχης και πολιτικός μηχανικός στο επάγγελμα Στάθης Αβραμίδης. Επειδή όμως αυτό δεν εξυπηρετούσε τα σχέδια των αδελφών Ψωμιάδη, αφαιρέθηκε από τον κ. Αβραμίδη η εποπτεία της ΔΤΥ, η οποία αποκολλήθηκε από τις συναφείς διευθύνσεις Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Προστασίας Περιβάλλοντος, για να δοθεί στον αδελφό του νομάρχη.
Πρόσωπο της εμπιστοσύνης των αδελφών Ψωμιάδη είναι και ο προϊστάμενος της ΔΤΥ Αλέξανδρος Κωνσταντινίδης, ο οποίος τοποθετήθηκε στη θέση αυτή το 2006. Επανακρίθηκε το 2009 και παρέμεινε στη θέση του, παρότι μήνες νωρίτερα είχε ζητηθεί από το Σώμα Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης να του ασκηθεί πειθαρχική δίωξη για την υπόθεση του δρόμου του Ωραιοκάστρου. Αντί αυτού όμως ο κ. Ψωμιάδης αποφάσισε να του ανανεώσει τη θητεία.

ΤΙ ΛΕΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΑ "45ΑΡΙΑ"

"Κάθε χρόνο μπορεί να εκτελεστεί μόνον ένα τέτοιο έργο ανά τομέα (αθλητισμός, σχολική στέγη, οδοποιία κτλ.) και εφόσον συντρέχουν ιδιαίτερα σοβαροί λόγοι".

Στην περίπτωση της νομαρχίας Θεσσαλονίκης αυτό όχι απλώς δεν τηρήθηκε, αλλά μόνο στον τομέα του αθλητισμού έγιναν... 97 «45άρια» σε διάστημα τεσσάρων ετών!