Σάββατο, Μαΐου 19, 2007

Το άλμπουμ των φίλων μου (10. Βάλτερ Χ.)

Σήμερα το «Άλμπουμ των φίλων μου» είναι αφιερωμένο στον Βάλτερ Χ. , έναν αριστοκράτη της απέραντης αγοράς του καφέ, που κρατάει γερά το κάστρο του αρνούμενος να υποταχτεί στις δελεαστικές προτάσεις των κολοσσών της αγοράς και να πουλήσει την εταιρεία του σε κάποια φίρμα.
Ο Βάλτερ είναι γέννημα θρέμμα μιας ιστορικής πόλης της Βάδης –Βιτεμβέργης και δεν είναι καθόλου τυχαία η θέση του
προγονικού του σπιτιού, στην πλατεία της Επανάστασης του 1848, αφού είναι γόνος μίας από τις πιο γνωστές οικογένειες της Γερμανίας, που είναι σταθερά προσανατολισμένη στις αρχές του δημοκρατικού σοσιαλισμού, πεποιθήσεις που έχουν στοιχίσει πολλές διώξεις , ακόμα και θανάτους στην περίοδο του χιτλερισμού, σε πολλά από τα μέλη της. Το καφέ του Χ. βρίσκεται σε μία άκρη της μεγάλης πλατείας και φέρει τον εύγλωττο τίτλο «Ο Παράδεισος του καφέ". Όσοι πιστεύουν στην παραδείσια ζωή, όπως την περιγράφουν τα ιερά κείμενα όλων των θρησκειών του κόσμου , έρχονται συχνά σ’ αυτό το μέρος, πεπεισμένοι ότι έτσι πάνω κάτω πρέπει να είναι φτιαγμένη και η ουράνια καφετερία.
Ανοίγοντας την πόρτα της εισόδου ο επισκέπτης εισέρχεται σε ένα κατάστημα πώλησης καφέ, σοκολάτας και τεΐου. Δύο πελώριοι πάγκοι από ξύλο καρυδιάς , τεμνόμενοι από μια επιβλητική ξύλινη σκάλα που οδηγεί στον ημιώροφο, εξυπηρετούν τους πελάτες ανάλογα με τις επιθυμίες τους .
Πίσω από τον αριστερό πάγκο φαρδιά ράφια στεγάζουν ζωγραφισμένα τσίγκινα κουτιά , που περιέχουν όλες τις διαθέσιμες ποικιλίες τεϊου. Στην πλάτη του άλλου αστράφτουν σε καμαρωτή παράταξη τεράστια γυάλινα δοχεία με μπακιρένια σκουφιά . Μέσα τους ασφυκτιούν οι σκουρόχρωμοι καρποί των εκλεκτότερων ποικιλιών καφέ και κακάου.
Η επιχείρηση ανήκει εξολοκλήρου στο Βάλτερ , που εκτός από πετυχημένος έμπορος είναι και δραστήριο μέλος του τοπικού SPD . Κατά τους κυνικούς , ο κύριος αυτός είναι το τυπικό δείγμα του πανέξυπνου επιχειρηματία . Για τους φίλους όμως και τους θαυμαστές του αποτελεί τον εκπρόσωπο του εκλεπτυσμένου σοσιαλισμού, έναν «εστέτ-ακτιβιστή στην υπηρεσία του αναβαθμισμένου γούστου», ο οποίος ατυχώς γεννήθηκε στον εικοστό αιώνα .
Σε όσους κακεντρεχείς εκφράζουν την απορία τους πώς αυτός , ένας «σοσιαλιστής», εμπορεύεται μόνο πανάκριβες ποικιλίες καφέ , απαντά με ετοιμότητα ότι ο ανόθευτος σοσιαλισμός έχει να κάνει με τις ευγενέστερες επιθυμίες του ανθρώπου. Αντίθετα , ο μαζικός καπιταλισμός συνδέεται με το αγοραίο και το ευτελές, ικανοποιεί τα γούστα των αμόρφωτων και των περιθωριοποιημένων μαζών. Οι αλλοτριωμένοι καταναλωτές ποτέ δε θα αντιληφθούν ότι τα μαυροζούμια του εμπορίου που πίνουν είναι μια ψευδαίσθηση καλοζωίας. Αυτά τα υποπροϊόντα πλασάρονται από τους διαχειριστές της ζωής μας μόνο και μόνο για να καταστέλλουν τις βαθύτερες επιθυμίες της φύσης μας για μοίρασμα των αγαθών σε όλους τους ανθρώπους . Αλλά οι υποψιασμένοι είναι σε θέση να καταλάβουν τη διαφορά. Ξέρουν ότι ο καλός καφές, όπως όλα τα ευγενή αγαθά, είναι περιορισμένος σε ποσότητα και γι’ αυτό κοστίζει ακριβά.
«Α, όλα κι όλα !, λέει συχνά ο Βάλτερ, ο καφές εδώ δεν είναι για όλα τα βαλάντια . Η εκλεπτυσμένη επιθυμία οδηγεί στην αναζήτηση του καλύτερου . Αν θέλετε καφεδάκι της σειράς , αγοράστε ρομπούστα. Τι εστί καφές ποικιλίας ρομπούστα; Κάτι σαν τις προτηγανισμένες πατάτες. Είναι άνοστος , περιέχει τεράστια ποσότητα καφεΐνης , υπάρχει σε όλα τα σούπερ μάρκετ και κοστίζει μόνο τρία Ευρώ. Αν όμως επιθυμείτε διακαώς καφέ μερακλίδικο, θα έρθετε σε μένα. Ο καφές μου συλλέγεται από τις ορεινές φυτείες της Γουατεμάλας ή της Κολομβίας, και προορίζεται για πολύ εκλεκτούς ουρανίσκους , κοστίζει επομένως ακριβά , όπως όλα τα σπάνια αγαθά».
Με κάτι τέτοια γοητεύει ο φίλος μου ακόμα και τους πιο δύσκολους πελάτες. Προς επίρρωσιν μάλιστα των αφορισμών του, τους οδηγεί αυτοπροσώπως στον πρώτο όροφο, όπου τους ξεναγεί με καμάρι στους υπόλοιπους χώρους του βασιλείου του, το μουσείο και τη βιβλιοθήκη των αποικιακών προϊόντων, το καφενείο με το μεσοπολεμικό στιλ και τη ζεστή διανοουμενίστικη ατμόσφαιρα .
Υποχρεωτική είναι η στάση των ξεναγουμένων μπροστά στο αλαβάστρινο μπούστο του… Καρόλου Μαρξ, που βρίσκεται στο κέντρο της σάλας. Ο δαιμόνιος Βάλτερ δείχνοντας τη συνοφρυωμένη κεφαλή στους , κατά περίπτωση, κεχηνότας ή φρικιώντας επισκέπτες αποφαίνεται στοχαστικά : « Χωρίς την ιδιοφυή αυτή κεφαλή ο κόσμος σήμερα θα ήταν εντελώς διαφορετικός. Έχουμε ανάγκη ακόμη από τις ιδέες αυτού του ιδιοφυούς Εβραίου, όχι βεβαίως για να φτιάξουμε νέες σταλινικές κοινωνίες, αλλά για να έχουμε ένα παράθυρο ανοιχτό στο μέλλον και να αντέχουμε με αξιοπρέπεια το χυδαίο παρόν!».
Τα απογεύματα η μεγάλη σάλα του καφενείου είναι πάντοτε κατάμεστη. Ένα πλήθος νέων κυρίως ανθρώπων κάθονται αναπαυτικά στις άνετες ψάθινες καρέκλες , γύρω από στρογγυλά μαρμάρινα τραπεζάκια . Ανάμεσά τους ορθώνονται πελώριες γλάστρες με τροπικά φυτά. Η Τίνα Χ. , η μελαχρινή ηγερία του Βάλτερ, οργανώνει τα μουσικά απογευματινά της προς ενίσχυση νέων καλλιτεχνών.

Η μαγεία της ατμόσφαιρας αυτών των απογευματινών είναι ο λόγος που δύσκολα κανείς βρίσκει θέση , για να καθίσει. Οι τυχεροί συνωστίζονται γύρω από ένα τεράστιο μαύρο πιάνο με ουρά , όπου ταλαντούχοι καλλιτέχνες παίζουν, είτε μόνοι είτε με τη συνοδεία κάποιου εγχόρδου, διάφορα κομμάτια του κλασικού κυρίως ρεπερτορίου, ενώ, από καιρού εις καιρόν, ρίχνουν θωπευτικές ματιές στον αγαπημένο τους χώρο , τις κατάφορτες εταζέρες με αντικείμενα καλλιέργειας, παρασκευής και χρήσης καφέ ή τσαγιού, τους πίνακες και τις γκραβούρες μεγάλων καλλιτεχνών , το καρυδένιο τραπέζι-αναγνωστήριο, που ξεχειλίζει από γερμανικές και ευρωπαϊκές εφημερίδες και περιοδικά…
Τα φώτα των κρυστάλλινων πολυελαίων , όσο διαρκεί η εκδήλωση, χαμηλώνουν αισθητά. Στα τραπεζάκια τρεμοπαίζουν οι φλόγες αρωματισμένων κεριών. Αραβουργήματα αργοσαλεύουν στο ταβάνι και τους τοίχους, μια υποψία μελαγχολίας πλανιέται στην ατμόσφαιρα , η αναπνοή βγαίνει με δυσκολία από το στήθος, στίχοι πεθαμένων ποιητών κολυμπούν σε ποτήρια κονιάκ…
Είναι ωραία τα απογευματινά της Τίνας Χ., έχουν κάτι από τα απογεύματα των αμέριμνων φοιτητικών μας χρόνων , όταν ο ήλιος βυθιζόταν στο φλεγόμενο Θερμαϊκό βάφοντας κόκκινα κααι τα νεανικά μας όνειρα.
Τότε που το κόκκινο δεν ήταν απλώς ένα χρώμα αλλά ταυτιζόταν με το όνειρο…

Δεν υπάρχουν σχόλια: