Είπαν...

DAVID GROSSMAN*

"[.....]Πάνε τέσσερα χρόνια περίπου, όταν ο μικρότερος γιος μου, Ούρι, πήγε φαντάρος και από τότε δεν έχω καταφέρει να διατηρήσω τις συνήθειές μου. Μια αίσθηση του επείγοντος και του πανικού με είχε καταλάβει. Μέσα σε αυτή την αναστάτωση, άρχισα να γράφω ένα μυθιστόρημα γι' αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα στην οποία ζω. Ενα μυθιστόρημα που περιέγραφε, πώς η βία του εξωτερικού κόσμου και η αγριότητα της πολιτικής και στρατιωτικής πραγματικότητας διεισδύει στον ευαίσθητο και τρυφερό ιστό μιας οικογένειας και τελικά καταφέρνει να τον διαρρήξει. Γράφω μετά το κτύπημα που δέχτηκα από το θάνατο του γιου μου, Ούρι, το περασμένο καλοκαίρι στη διάρκεια του πολέμου μεταξύ Λίβανου και Ισραήλ. Η συνειδητοποίηση του τι συνέβη είναι παρούσα σε κάθε στιγμή της ζωής μου. Η δύναμη της ανάμνησης είναι όντως τεράστια και συντριπτική και πολλές φορές με παραλύει.

Ωστόσο, το γεγονός ότι γράφω σε μια τέτοια στιγμή, μου διαμορφώνει έναν χώρο, μια κατάσταση πνεύματος, που δεν γνώριζα μέχρι τώρα, όπου ο θάνατος δεν είναι πια η απόλυτη, μονοδιάστατη άρνηση της ζωής. Οταν γράφουμε αισθανόμαστε τον κόσμο να αλλάζει, έναν ευέλικτο κόσμο που ξεχειλίζει από δυνατότητες. Δεν μένει καθόλου στάσιμος. Οταν γράφω, ακόμη και τώρα, ο κόσμος δεν κλείνει γύρω μου, δεν γίνεται πιο μικρός: κάνει κινήσεις ανοίγματος και μέλλοντος.

Γράφω. Φαντάζομαι. Το γεγονός και μόνο ότι φαντάζομαι μου ξαναδίνει ζωή. Δεν παραλύω μπροστά στον εχθρό. Γράφω και διαπιστώνω πως η σωστή και ακριβής έννοια των λέξεων είναι σαν φάρμακο σε αρρώστια. Ενας τρόπος να καθαρίσω τον αέρα που αναπνέω από τα μιάσματα και τις χειραγωγήσεις των κακοποιών της γλώσσας. Γράφω και βγαίνω από αυτές τις αμφίβολες και διαχωριστικές ταυτότητες που προσφέρει η κατάσταση πολέμου στην οποία ζω: τη δυνατότητα να είμαι εχθρός, τίποτε περισσότερο από εχθρός. Κάνω ό,τι μπορώ για να μην οχυρωθώ εναντίον της νομιμοποίησης και των δεινών του εχθρού μου. Εναντίον της τραγωδίας και της σύγχυσης της ζωής του. Εναντίον των λαθών και των εγκλημάτων του, εναντίον της συνείδησης αυτού που εγώ ο ίδιος του επιβάλλω. Ούτε, τέλος, εναντίον των εκπληκτικών κοινών σημείων που ανακαλύπτω ανάμεσα σε αυτόν και σε μένα.

Οταν γράφω, είμαι ανθρώπινος

Ετσι, δεν είμαι καταδικασμένος σε αυτή την απόλυτη διχοτόμηση, ασφυκτική και απατηλή, σε αυτή την ανθρώπινη επιλογή τού να "είσαι θύμα ή θύτης" χωρίς να υπάρχει ένας τρίτος δρόμος, πιο ανθρώπινος. Οταν γράφω, μπορώ να είμαι ανθρώπινος. Κατά μία έννοια, από τη στιγμή που παίρνουμε την πένα ή βάζουμε τα χέρια στο πληκτρολόγιο, σταματάμε να είμαστε ανυπεράσπιστα θύματα όλων, όσα μπορούν να μας υποδουλώσουν και να μας μειώσουν πριν αρχίσουμε να γράφουμε. Δεν είμαστε πια θύματα, ούτε της κατάστασής μας, ούτε των προσωπικών αγωνιών μας, ούτε της "επίσημης απαγγελίας" της χώρας μας, ούτε ακόμη του πεπρωμένου μας. Γράφουμε. Ο κόσμος δεν κλείνει γύρω μας. Τι τύχη! Ο κόσμος δεν γίνεται πιο μικρός».

Nouvel Observateur-10/5/2007
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 22/05/200

*O David Grossman είναι ισραηλινός συγγραφέας και ένας από τους πιο
πολυδιαβασμένους έξω από τη χώρα του, μαζί με τον Άμος Ος
και τον Α. Μ. Γεοσούα.
Υπέρμαχος της ειρηνικής συνοίκησης Ισραηλινών και Παλαιστινίων,
έχει επισύρει συχνά την οργή των σκληροπυρηνικών
συμπατριωτών του.
Στην ελλάδα κυκλοφορούν τα βιβλία του:
1. Η μνήμη του δέρματος, Εκδ. Καστανιώτη
2. Το παιδί ζιγκ-ζαγκ, Εκδ. Καστανιώτη