«Έχω πει μερικές φορές στον εαυτό μου ότι αν υπήρχε μία μόνο πινακίδα στην είσοδο κάθε εκκλησίας που να απαγόρευε την είσοδο σε οποιονδήποτε με εισόδημα πάνω από ένα συγκεκριμένο ποσό , θα γινόμουν αμέσως χριστιανή» . Σιμόν Βέιλ, Γαλλίδα φιλόσοφος και πολιτική ακτιβίστρια (1909-1943)
Η Έλενα Ακρίτα γράφει για εκείνους
που προασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα του κάθε κρατούμενου
Κουφοντίνα. Γιατί ο νόμος οφείλει να είναι ανώτερος από τον παραβάτη
του.
Οι πολίτες που ζητούν την εφαρμογή του νόμου 4760/2020 για τον κρατούμενο απεργό Κουφοντίνα, δεν είναι τρομοκράτες. Οι πολίτες που ζητούν την εφαρμογή του νόμου, είναι δημοκράτες.
Η διαφορά των δημοκρατών από τους "δημοκράτες", κρίνεται σήμερα,
τώρα. Είναι η διαφορά της ζούγκλας από την κοινότητα. Είναι η διαφορά
του διαφωτισμού της προόδου από τον "ροβεσπιερισμό" της καρμανιόλας.
Πάμε λοιπόν μια τελευταία, λίγο πριν πεθάνει:
✔ «Είστε με τον Κουφοντίνα»;
Δεν είμαστε με τον Κουφοντίνα. Είμαστε με τα ανθρώπινα δικαιώματα του κάθε κρατούμενου Κουφοντίνα.
✔ »Αυτός δεν σεβάστηκε εμάς, γιατί εμείς να σεβαστούμε εκείνον»
Γιατί ο νόμος οφείλει να είναι ανώτερος από τον παραβάτη του. Το
"οφθαλμός αντί οφθαλμού" δεν περιλαμβάνεται στον ποινικό μας κώδικα.
✔ «Ο Κουφοντινας πρέπει να τιμωρηθει γιατί έχει κάνει έντεκα φόνους».
Ο Κουφοντίνας έχει ήδη τιμωρηθεί για τους έντεκα φόνους.
Καταδικαστηκε σε έντεκα φορές ισόβια συν 25 χρόνια κάθειρξη. Στη φυλακή
θα πέθαινε - αν πέθαινε από φυσικό θάνατο κι όχι από την απεργία πείνας
και δίψας.
✔ «Ο κρατούμενος δεν έδειξε μεταμέλεια και δεν ζήτησε συγγνώμη».
Αυτό δεν αποτελεί προϋπόθεση για την εφαρμογή του νόμου. Ό,τι ισχύει για τον μετανοούντα ισχύει και για τον αμετανόητο.
✔ «Όσα λέτε ισχύουν και για τους Χρυσαυγίτες κρατούμενους»;
Ναι, όσα λέμε ισχύουν και για τους Χρυσαυγίτες κρατούμενους. Όλοι οι κρατούμενοι είναι ίσοι απέναντι στον νόμο.
✔ «Τα ανθρώπινα δικαιώματα των κρατουμένων είναι ιερά και απαραβίαστα, ανεξάρτητα από το αδίκημα»;
Ναι.
✔ «Αν ήταν το δικό σας παιδί...»
Αν ήταν το δικό μας παιδί, θα λέγαμε τα ίδια. Αν ήταν το δικό μας
παιδί, θα κάναμε τα ίδια. Αν ήταν το δικό μας παιδί, θα του διδάσκαμε τα
ίδια.
Συμπεράσματα λοιπόν, λίγο πριν πεθάνει.
Η κυβέρνηση δεν δίνει δεκάρα για το επιχείρημα "θα έχετε τον πρώτο
νεκρό απεργό πείνας στην Ελλάδα". Αντίθετα θα εξαργυρώσει τον αυταρχισμό
της με απείρως περισσότερες ακροδεξιές ψήφους.
Οι μετριοπαθείς συντηρητικοί και οι κεντροδεξιοί δεν μοιάζουν να
αντιδρούν, ακόμα κι αν διαφωνούν με τη στάση της κυβέρνησης. Ας
ελπίσουμε ότι θα τον κάνουν πριν είναι αργά για το δημοκρατικό
πολίτευμα.
ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, Μέρα25 και ΚΙΝΑΛ τάσσονται υπέρ της εφαρμογής του νόμου
4670/2020 για τον κρατούμενο Κουφοντίνα. ΝΔ και Ελληνική Λύση τάσσονται
κατά. Τα συμπεράσματα δικά μας.
Υπάρχουν άνθρωποι που φανερά ή ενδόμυχα φαντασιώνονται κρεμάλες στο
Σύνταγμα, λιντσαρίσματα, δημόσιες διαπομπεύσεις, Νόμο 4000, χημικούς
ευνουχισμούς, άγραφους νόμους, το "δίκαιο της φυλακής" [sic].
Ας μην είμαστε εμείς αυτοί. Κι ούτε να γίνουμε ποτέ.
Πατέρας Γρηγόρη Δημητριάδη: Έχουν σχεδιάσει την εξόντωση Κουφοντίνα
Με νέα του
παρέμβαση ο δικηγόρος Σπύρος Δημητριάδης, πατέρας του συνεργάτη του
πρωθυπουργού, καταγγέλλει την κυβέρνηση ότι έχει σχεδιάσει την εξόντωση
του Δημήτρη Κουφοντίνα.
Στην ανάρτηση του στο Facebook σημειώνει:
Το θέμα του Κουφοντίνα το έχουν σχεδιάσει.
Θα
τον σκοτώσουν και αφενός θα μονοπωλήσει την ατζέντα για καιρό ώστε να
μην ασχολούμαστε με τα χάλια τους και αφετέρου θα συσπειρώσουν το δεξιό
ακροατήριό τους, την συντηρητική κοινωνία, τους Κυρ - Παντελήδες και όλα
τα ψοφοειδή ανθρωπάκια.
Υπολογίστε και τις αντιδράσεις, τις
διαδηλώσεις, τους ρουφιάνους των ΜΑΤ που θα αμοληθούν να καίνε και θα
εμφανιστούν σαν προστάτες του νόμου και της τάξης.
«Γαλαζοαίματη» του Χόλυγουντ, βραβευμένη ηθοποιός, μοντέλο, ακτιβίστρια, «γκουρού» της αεροβικής, ελεύθερο πνεύμα… δεν υπάρχουν αρκετά λόγια για να περιγράψουν το φαινόμενο που ακούσει στο όνομα Τζέιν Φόντα.
Μια γοητευτική γυναίκα με ένα σπάνιο ταλέντο και μια συναρπαστική ζωή
στην οποία περιλαμβάνονται μια λαμπρή καριέρα στο χώρο του θεάματος, 2
Όσκαρ, τρεις γάμοι, ένα άκρως επιτυχημένο fitness brand, πολύχρονη
ακτιβιστική δράση, συλλήψεις, μακροχρόνιες φιλίες. Χωρίς να εκλείπουν οι
τραγικές στιγμές όπως οι απώλειες, οι διατροφικές διαταραχές και η μάχη
με τον καρκίνο.
Φώτο: Ryan Pfluger/The New York Times
Τα πρώτα χρόνια
Κόρη του σπουδαίου ηθοποιού Χένρι Φόντα και της κοσμικής Φράνσις Φορντ Σέιμουρ, η Λαίδη Τζέιν Σέιμουρ Φόντα, όπως είναι ολόκληρο το όνομά της, γεννήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1937 στην πόλη της Νέας Υόρκης. Το 1958 σπούδασε υποκριτική στο Actors Studio με δάσκαλο τον Λι Στράσμπεργκ και συμφοιτήτρια τη Μέριλιν Μονρόε, ενώ παράλληλα εργαζόταν ως μοντέλο. Η καριέρα της ως ηθοποιός ξεκίνησε με την παράσταση του Μπρόντγουεϊ «There Was a Little Girl» (1960), για την οποία κέρδισε και μια υποψηφιότητα για βραβείο Tony.
Την ίδια χρονιά πραγματοποίησε και το κινηματογραφικό της ντεμπούτο με την κωμωδία «Tall Story» (1960) δίπλα στον Άντονι Πέρκινς.
Από εκείνη τη στιγμή έως σήμερα, με μια διακοπή δεκαπέντε σχεδόν χρόνων
(1990-2005), όταν και ανακοίνωσε ότι αφήνει την υποκριτική για να
αφοσιωθεί στον τρίτο της γάμο με τον πολυεκατομμυριούχο Ted Turner, η Τζέιν Φόντα έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 58 ταινίες και σειρές.
Μια λαμπρή καριέρα στη μεγάλη οθόνη
Από τις κωμωδίες της πρώτης περιόδου («Η λησταρχίνα» 1965, «Ξυπόλητοι στο Πάρκο» 1967), πέρασε στην καθιέρωση ως sex symbol («Barbarella» 1968) και τις βραβευμένες με όσκαρ ερμηνείες (« «Klute» 1971 και «Επιστροφή»
1978). Στο απόγειο της καριέρας της, καθώς οι επιτυχίες και η
αναγνώριση από τους κριτικούς πλήθαιναν όλο και περισσότερο, η Φόντα
επέλεγε πρότζεκτ τα οποία είχαν κάτι σημαντικό να πουν, όπως το «Σύνδρομο της Κίνας» (1979) και το «9 με 5» (1980).
Φώτο: Herb Ritts/Vogue,
Η επιστροφή
Το 1990 μετά το αισθηματικό δράμα «Στάνλεϊ και Άιρις», με συμπρωταγωνιστή τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο, αποφάσισε να αποσυρθεί από την υποκριτική. Επέστρεψε το 2005, μετά το τρίτο διαζύγιο της, με την κωμωδία «Κακιά Πεθερά», ενώ το 2009 επέστρεψε ύστερα από 46 χρόνια στο Μπρόντγουεϊ , με την παράσταση «33 Variations».
Στον κινηματογράφο συνεργάζεται με ενδιαφέροντες δημιουργούς όπως τον Λι Ντάνιελς («Ο μπάτλερ» 2013) και τον Πάολο Σορεντίνο («Νιότη» 2015), ενώ συμμετέχει στη τηλεοπτική σειρά «Newsroom» (2012-2014) για την οποία κερδίζει δύο υποψηφιότητες για Emmy. Από το 2015 πρωταγωνιστεί στην σειρά του Netflix«Γκρέις και Φράνκι», στο πλευρό της καλύτερης της φίλης Λίλι Τομλίν.
Η «γκουρού» της αεροβικής άσκησης
Στα
τέλη της δεκαετίας του 1970 και τη δεκαετία του 1980 η Τζέιν Φόντα
καθιερώθηκε ως ένα σύμβολο υγείας και καλής φυσικής κατάστασης. Το 1979
άνοιξε το δικό της γυμναστήριο, το 1981 δημοσίευσε το βιβλίο «Jane Fonda’s Workout Book»,
ενώ συνολικά από το 1982 έως το 2010 κυκλοφόρησε 23 βιντεοκασέτες της
με ασκήσεις αεροβικής, οι οποίες έκαναν εκπληκτικές πωλήσεις,
μετατρέποντας τη γυμναστική σε μια δημοφιλή ασχολία ανάμεσα στον
γυναικείο πληθυσμό.
Η
ακτιβιστική δράση της Τζέιν Φόντα χρονολογείται ήδη από τα τέλη της
δεκαετίας του 1960, όταν και εξέφρασε την εναντίωσή της στον Πόλεμο του Βιετνάμ. Η
Φόντα χρησιμοποίησε τα προνόμια και τη φήμη της για να πάρει θέση για
ζητήματα όπως η φυλετική και έμφυλη ισότητα, το περιβάλλον, τα
δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, δίνοντας, παράλληλα, μια πλατφόρμα έκφρασης σε
ανθρώπους που διεκδικούν τα δικαιώματά τους και ιδρύοντας φιλανθρωπικούς
οργανισμούς.
Από τον Οκτώβριο του 2019 και για
αρκετές εβδομάδες αργότερα η Τζέιν Φόντα πραγματοποίησε μια σειρά
διαμαρτυριών έξω από το Καπιτώλιο για την κλιματική αλλαγή και την
εγκληματική πολιτική της Αμερικάνικης κυβέρνησης πάνω στο συγκεκριμένο
ζήτημα. Κατά τη διάρκεια αυτών των δράσεων, γνωστών ως «Fire Drill Fridays», συνελήφθη αρκετές φορές. Με την πανδημία, η διάσημη ηθοποιός μετέφερε τις δράσεις αυτές στο διαδίκτυο, σε συνεργασία με την Greenpeace. Ανάμεσα στα αμέτρητα βιβλία που έχει εκδώσει πάνω σε μια ποικιλία θεμάτων είναι και το « «What Can I Do?: My Path from Climate Despair to Action» (2020).
Στιγμιότυπα από τη ζωή και το έργο της Τζέιν Φόντα
Τα πρώτα χρόνια
Με
τον πατέρα της Χένρι Φόντα και τον αδερφό της Πίτερ τη δεκαετία του
1950. Όταν η Τζέιν Φόντα ήταν 12 η μητέρα της αυτοκτόνησε. Η Φόντα δεν
μίλησε ποτέ ξανά με τον πατέρα της για εκείνη, επειδή φοβόταν να μην τον
πληγώσει. Είχε μάθει από μικρή να κρύβει τα συναισθήματά της. | Φώτο:
Wikimedia Commons.
Με τον Άντονι Πέρκινς στο κινηματογραφικό της ντεμπούτο «Tall Story» (1960)
Με
τον πρώτο σύζυγο της, τον Γάλλο σκηνοθέτη Ροζέ Βαντίμ, με τον οποίο
συνεργάστηκαν στις ταινίες «La ronde» (1964), «La curée» (1966)
«Barbarella» (1968), «Ιστορίες Μυστηρίου» (1968). Χώρισαν το 1973. |
Φώτο: Pinterest.
Η αναγνώριση
Κατά
τη διάρκεια της ευχαριστήριας ομιλίας της στην 44η Τελετή Απονομής των
Βραβείων Όσκαρ, το 1972, όπου τιμήθηκε με το βραβείο Α΄Γυναικείου Ρόλου
για την ερμηνεία της στην ταινία «Klute». Συνολικά έχει συγκεντρώσει
στην καριέρα της 7 οσκαρικές υποψηφιότητες, κερδίζοντας το χρυσό
αγαλματίδιο δύο φορές. | Φώτο: flashback.com
Κατά
τη διάρκεια ομιλίας της, στις 17 Ιανουαρίου 1975, για τον πόλεμο στο
Βιετνάμ. Η Τζέιν Φόντα είχε ταχθεί ανοιχτά εναντίον της Αμερικάνικης
παρουσίας στο Βιετνάμ, με συμμετοχή σε αντιπολεμικές διαδηλώσεις ακόμη
και παρουσία σε στρατιωτικά οχυρά. Οι δράσεις της συγκέντρωσαν τη χλεύη
των βετεράνων του πολέμου οι οποίοι της έβγαλαν το παρατσούκλι «Hanoi Jane», εγείροντας υποψίες για προδοσία από την Αμερικάνικη κυβέρνηση και οδηγώντας την στη σύλληψη. Φώτο: Wikimedia Commons.
Με
τον συμπρωταγωνιστή της στην ταινία «Επιστροφή» (1978), Γιον Βόιτ, στο
πάρτι μετά την βράβευσή τους με Χρυσή Σφαίρα Α΄Ανδρικού και Α΄Γυναικείου
Ρόλου σε δραματική ταινία (1979). Συνολικά στην καριέρα της η Τζέιν
Φόντα έχει 15 υποψηφιότητες για Χρυσή Σφαίρα και 7 νίκες. | Φώτο:
Pinterest.
Η δεκαετία του 1980
Με
τους Λίλι Τομλίν, Ντόλι Πάρτον και Ντάμπνεϊ Κόλμαν στην ταινία «9 με
5». Η Φόντα επέλεγε να συμμετάσχει σε ταινίες με κοινωνικό μήνυμα. Εδώ η
ταινία αφορά το κίνημα «9 to 5», που δημιουργήθηκε στις Η.Π.Α. τη
δεκαετία του 1970, με στόχο τη βελτίωση των εργασιακών δικαιωμάτων των
γυναικών σε εθνικό επίπεδο. Φώτο: 20th Century Fox
Με
τον πατέρα της Χένρι Φόντα στην ταινία «Στη Χρυσή Λίμνη» (1981). Οι δύο
τους υποδύονται και πατέρα και κόρη. Για το φιλμ η Φόντα έχει δηλώσει:
«Είμαι ο πιο τυχερός άνθρωπος στον κόσμο που μου δόθηκε η δυνατότητα να
γυρίσω αυτή την ταινία μαζί του λίγο πριν πεθάνει…». Ο Χένρι Φόντα θα
φύγει από τη ζωή στις 12 Αυγούστου 1982. Και οι δύο υπήρξαν υποψήφιοι
για Όσκαρ για την συγκεκριμένη ταινία, αλλά μόνο ο Φόντα το κέρδισε.
Φώτο: IMDB
Στις
24 Απριλίου 1982 θα κυκλοφορήσει την πρώτη από τις 23 συνολικά
βιντεοκασέτες της με ασκήσεις αεροβικής. Οι βιντεοκασέτες αυτές θα
γνωρίσουν μεγάλη επιτυχία, ενώ με τα χρήματα από τις πωλήσεις η Φόντα θα
χρηματοδοτήσει την αριστερή οργάνωση «Economic Democracy» που ίδρυσε ο
δεύτερος σύζυγός της Tom Hayden. | Φώτο: Pinterest
Η Επιστροφή
Το
2005 ύστερα από απουσία δεκαπέντε ολόκληρων χρόνων επιστρέφει στην
μεγάλη οθόνη με την ταινία «Κακιά Πεθερά» απέναντι στην Τζένιφερ Λόπεζ. |
Φώτο: NewLine Cinema.
Το 2005 κυκλοφόρησε και η αυτοβιογραφία της με τίτλο «My Life so far».
2010s
Από το 2015 πρωταγωνιστεί στην σειρά του Netflix ««Γκρέις και Φράνκι», μαζί με την επί 46 χρόνια φίλη της Λίλι Τομλίν.
Οι δύο τους γνωρίστηκαν το 1977 στα παρασκήνια του show της Τομλίν στο
Λος Άντζελες. Οι δύο φίλες μοιράζονται τις ίδιες ανησυχίες για διάφορα
κοινωνικά ζητήματα, όπως και την απέχθεια για τον Ντόναλντ Τράμπ. |
Φώτο: Saeed Adyani/Netflix
Στο
κόκκινο χαλί των Χρυσών Σφαιρών, το 2016, με φόρεμα του οίκου Yves
Saint Laurent. Εκείνη την περίοδο η Τζέιν Φόντα είχε κάνει μαστεκτομή
γι’ αυτό και η επιλογή του συγκεκριμένου φορέματος. Η ηθοποιός από το
2010 έδινε μάχη με τον καρκίνο του μαστού. | Φώτο: Pinterest
Το 2018 το HBO κυκλοφόρησε το ντοκιμαντέρ, αφιερωμένο στη σπουδαία ηθοποιό, με τίτλο «Jane Fonda in 5 Acts».
Η φωτογραφία της αφίσας είναι από τη σύλληψή της για υποτιθέμενη κατοχή
ναρκωτικών, στις 3 Νοεμβρίου 1970, ενώ βρισκόταν στο αεροδρόμιο για να
πραγματοποιήσει περιοδεία ευαισθητοποίησης για τον πόλεμο του Βιετνάμ.
Οι κατηγορίες ήταν αβάσιμες, ενώ η ίδια σήκωσε το χέρι για ανυπακοή.
Τον
Σεπτέμβριο του 2019 μαζί με τις Adwoa Aboah, Adut Akech, Ramla Ali,
Jacinda Ardern, Sinéad Burke, Gemma Chan, Laverne Cox, Salma Hayek,
Francesca Hayward, Jameela Jamil, Chimamanda Ngozi Adichie, Yara
Shahidi, Greta Thunberg και Christy Turlington κόσμησε το εξώφυλλο της
Βρετανικής Vogue, σε επιμέλεια της Μέγκαν Μαρκλ | Φώτο: Peter Lindbergh
/Vogue.co.uk
Στιγμιότυπο
από τη σύλληψή της στις 3 Νοεμβρίου 2019 κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας
έξω από το Καπιτώλιο για την κλιματική αλλαγή. Φώτο: Jared Soares/The
New York Times
ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ.
Η σπουδαία ταινία με πρωταγωνίστρια την Τζέιν Φόντα
Το Σύνδρομο της Κίνας (1979)
Ενας εφιάλτης, που παραλίγο να γίνει πραγματικότητα, είναι το θέμα αυτής της γεμάτης ένταση ταινίας. «Το σύνδρομο της Κίνας», σε σκηνοθεσία Τζέιμς Μπρίτζες
αναφέρεται σ' ένα ατύχημα πυρηνικού εργοστασίου. Η ταινία προτάθηκε για
Οσκαρ Α' ανδρικού ρόλου (Τζακ Λέμον), Α' γυναικείου ρόλου (Τζέιν
Φόντα), πρωτότυπου σεναρίου και καλλιτεχνικής διεύθυνσης.
Η
Κίμπερλι Γουέλς, μια φιλόδοξη δημοσιογράφος της τηλεόρασης που κάνει ένα
ρεπορτάζ για τις πηγές ενέργειας, βρίσκεται σ' ένα πυρηνικό εργοστάσιο,
όταν ένα ξαφνικό ατύχημα προκαλεί βλάβη στον αντιδραστήρα. Ο καμέραμαν
που τη συνοδεύει απαθανατίζει το γεγονός, αλλά ο τηλεοπτικός σταθμός που
εργάζεται η Γουέλς αρνείται να το μεταδώσει.
Όμως, παρ' όλο που οι
ιδιοκτήτες του εργοστασίου αρνούνται κάθε πιθανότητα κινδύνου, ο
βετεράνος μηχανικός Τζακ Γκόντελ ανακαλύπτει ότι το υλικό είναι
ελαττωματικό. Επιχειρεί να ενημερώσει τους άλλους για τον επικείμενο
κίνδυνο, αλλά κάποιοι προσπαθούν να τον σκοτώσουν.
Ο Γκόντελ, σε
κατάσταση απελπισίας, καταλαμβάνει με τη βία το εργοστάσιο και
ετοιμάζεται να δώσει συνέντευξη Τύπου, αλλά οι ιδιοκτήτες είναι
αποφασισμένοι να τον σταματήσουν με κάθε τρόπο... Πρωταγωνιστούν: Τζέιν Φόντα, Τζακ Λέμον, Μάικλ Ντάγκλας, Σκοτ Μπρέιντι.
Εντυπωσιακή ανακάλυψη στην Πομπηία: Βρέθηκε σχεδόν άθικτο ρωμαϊκό άρμα (Photos)
27.2.2021
2 λεπτά
Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ένα ρωμαϊκό άρμα από μια έπαυλη έξω από την Πομπηία, το οποίο ήταν σχεδόν άθικτο.
Το σχεδόν τέλεια διατηρημένο τετράτροχοάρμα,
το οποίο ήταν κατασκευασμένο από ορείχαλκο και κασσίτερο, βρέθηκε κοντά
στους στάβλους μιας αρχαίας έπαυλης στην Τσίβιτα Τζουλιάνα, περίπου 700
μέτρα από τα τείχη της αρχαίας Πομπηίας.
Ο Μάσιμο Οζάνα, ο απερχόμενος διευθυντής του Αρχαιολογικού Πάρκου της Πομπηίας,
δήλωσε ότι η άμαξα ήταν η πρώτη του είδους της που ανακαλύφθηκε στην
περιοχή, όπου μέχρι σήμερα είχαν ανακαλυφθεί οχήματα που
χρησιμοποιούνταν για εργασίες και μεταφορές αλλά όχι για τελετές όπως
αυτό.
"Πρόκειται για μια εκπληκτική ανακάλυψη, η οποία εξελίσσει την αντίληψή μας για τον αρχαίοκόσμο",
δήλωσε ο Οζάνα και πρόσθεσε ότι το άρμα θα "χρησιμοποιούνταν σε
εορταστικές εκδηλώσεις της κοινότητας όπως παρελάσεις και πομπές".
Μεταφορά της νύφης στο νέο σπιτικό της
Το υπουργείο Πολιτισμού το χαρακτήρισε "ένα μοναδικό εύρημα, χωρίς προηγούμενο στην Ιταλία".
Η Πομπηία, η οποία βρίσκεται σε απόσταση 23 χιλιομέτρων νοτιοανατολικά της Νάπολης,
είχε περίπου 13.000 κατοίκους όταν θάφτηκε μετά την έκρηξη του
Βεζούβιου το 79 μ.Χ, που ήταν τόσο ισχυρή όσο η έκρηξη πολλών ατομικών
βομβών μαζί. Περίπου 2.000 με 15.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν.
Σχεδόν τα δύο τρία της αρχαίας πόλης έχουν έρθει στο φως. Τα συντρίμμια της δεν είχαν ανακαλυφθεί μέχρι τον 16ο αιώνα και οι οργανωμένες ανασκαφές ξεκίνησαν περίπου το 1750.
Μητσοκρέων : «Πείτε στον εγκληματία Κουφοντίνα ότι το
Κράτος δεν εκβιάζεται.Δε θα εφαρμόσω το νόμο που εμείς ψηφίσαμε. L'état, c'est moi !-To κράτος είμαι Εγώ!
Θα τον στείλω στον τάφο. Θα τον κάνω με το ζόρι Αντιγόνη!»
ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΚΡΕΟΝΤΑ
Στις δημόσιες εμφανίσεις του εμφανίζεται
μειλίχιος , πράος και συναινετικός , δίνοντας την εικόνα ενός ηγέτη με
φιλελεύθερες αντιλήψεις , όπου δε χωρούν ο φανατικός δογματισμός και η
εκδικητικότητα προς τους αντιπάλους του .
Δυστυχώς , οι πράξεις
του, κατά την άσκηση των καθηκόντων του, τον διαψεύδουν πανηγυρικά . Ο
πρωθυπουργός μας αποδεικνύεται καθημερινά ότι είναι άτομο αυταρχικό και
απόλυτο, σκληρόκαρδο, αλύγιστο και αλαζονικό , που βάζει τα
συμφέροντα του ιδίου και του κόμματός του υπεράνω όλων και έχει κάνει το Σύνταγμα ...σουρωτήρι, με τις πολλαπλές παραβιάσεις των νόμων ακόμα και των αποφάσεων του ΣτΕ. Απόδειξη: όσα εφιαλτικά βιώνουμε μέσα στην πανδημία , από τη συστηματική συρρίκνωση της Δημοκρατίας σε όλους τους θεσμούς έως το ημερήσιο άγριο ξύλο των ΜΑΤατζίδων που μοιράζεται προς πάσαν κατεύθυνσιν.
Πώς να
συνεννοηθείς με κάποιο άτομο που αποκαλύπτει χαρακτήρα ασυνεννόητο
, υπερασπίζεται με πάθος αντιλήψεις παρωχημένες και αυταρχικές και δε
δέχεται καμία κριτική; Αγένεια που φτάνει ώς την κακοήθεια και
ισχυρογνωμοσύνη μουλαρίσια , που θέτει την εξουσία πάνω από την
ανθρωπιά, αποκαλύπτουν έναν άνθρωπο εγωιστή, άκαμπτο, άκαρδο και
τυραννικό.
Η ανθρώπινη ζωή ως αυταξία τού είναι παντελώς αδιάφορη.
Διακατέχεται από τη στερεοτυπική αντίληψη ότι η εξουσία δεν
εκβιάζεται , δεν υποχωρεί σε αιτήματα ατόμων καταδικασμένων για απεχθή
αδικήματα, έστω κι αν αυτά στηρίζονται στην πιστή εφαρμογή του νόμου. Το
"οφθαλμός αντί οφθαλμού και οδούς αντί οδόντος" είναι ο οδηγός άσκησης
της εξουσίας του.
Ο Κρέων ταύτιζε το Κράτος με τον εαυτό του, ο
Λουδοβίκος ΙΔ αυτόν θα είχε ως πρότυπο ηγεσίας όταν ξεστόμισε τη
διαβόητη αλαζονική ρήση "Το κράτος είμαι Εγώ!". Ο Μητσοτάκης ακολουθεί
τα πιστά βήματά τους και μετατρέπει με την αδιαλλαξία του ένα δολοφόνο σε
...Αντιγόνη. Δεν καταλαβαίνει ότι το αίτημα του Κουφοντίνα δεν είναι να
παραβιαστεί ο Νόμος για χάρη του , αλλά , αντίθετα, να εφαρμοστεί ο
Νόμος.
Όμως ο πρωθυπουργός μας αποδεικνύεται «Τυφλός τα τ’ ώτα
τον τε νουν τα τ’ όμματα» και προτιμά να "αγιοποιήσει" έναν
εξουδετερωμένο τρομοκράτη και να προσφέρει στην Ευρώπη τον πρώτο μετά
τον Μπόμπι Σαντ αυτόχειρα από απεργία πείνας . Στη χώρα που γέννησε τη
Δημοκρατία . Δεν καταλαβαίνει ο αγαθός ότι θα συνδέσει τον εαυτό του για πάντα με έναν αδιανόητο θάνατο . Σαν αυτόν του γαμπρού του, του αλησμόνητου Παύλου Μπακογιάννη...
Gerontakos, 28/2/2021
Ο Μητσοτάκης αποφασισμένος να καταδικάσει σε θανατική ποινή τον Κουφοντίνα
efsyn.gr
7-8 λεπτά
Με
μια ανακοίνωση γραμμένη «στο πόδι» που απαντάει στον Αλέξη Τσίπρα και
περιέχει 11 ορθογραφικά λάθη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έβαλε τη σφραγίδα
του στη θανατική ποινή του κρατούμενου απεργού πείνας Δημήτρη
Κουφοντίνα.
Λίγη ώρα μετά την παρέμβαση* του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης
για την απεργία πείνας του κρατούμενου και τις δραματικές ώρες που
περνάει ο ίδιος και η οικογένειά του, το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού
εξέδωσε προκλητική ανακοίνωση-απάντηση.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης,
πρωθυπουργός χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης εν έτει 2021, κατηγορεί έναν
άνθρωπο που βρίσκεται στην 51η ημέρα πείνας για εκβιασμό και με κυνισμό
επιμένει ότι «θα μπορούσε να προσφύγει στη Δικαιοσύνη για τη μεταγωγή
του», αρνούμενος να παραδεχθεί πως το αίτημα του Δημήτρη Κουφοντίνα
είναι νόμιμο και βασίζεται πάνω στις αλλαγές που ψήφισε η ίδια η
κυβέρνηση της Ν.Δ.
Κατά την προσφιλή του συνήθεια ο πρωθυπουργός
επιχειρεί να φορτώσει το μεγαλύτερο μερίδιο της ευθύνης στον Αλέξη
Τσίπρα, τον ΣΥΡΙΖΑ (και κατά συνέπεια σε όλους όσοι διαμαρτύρονται εδώ
και εβδομάδες για το δίκαιο αίτημα του απεργού πείνας ), ενώ με θράσος
ισχυρίζεται ότι τυχόν δικαίωση του αιτήματος θα σημάνει «προνομιακή
μεταχείριση και παραβίαση της έννομης τάξης».
Η ανακοίνωση
"Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ διαδήλωναν σήμερα υπερ του
καταδικασμένου για 11 δολοφονίες Δ.Κουφοντίνα υπό το σύνθημα «όταν οι
αντάρτες θα μπαίνουν στην Αθήνα, το Σύνταγμα θα λέγεται πλατεία
Κουφοντίνα».
Ένας από τους πρώτους νόμους της κυβέρνησής του ΣΥΡΙΖΑ ήταν να δώσει ειδικά προνόμια στον Δ, Κουφοντίνα. Και σήμερα έρχεται ο κ.Τσίπρας και αντι να
ζητήσει από τον καταδικασμένο να διακόψει την απεργία πείνας, καλεί την
κυβέρνηση να κάνει δεκτό το αίτημά του να επιλέξει εκείνος την φυλακή στην οποία θα εκτίσει την ποινή του.
Σε
ένα Κράτος Δικαίου, ο νόμος ισχύει για όλους, ακόμη και για εκείνους
που τους περιφρονούν, δεν δείχνουν ίχνος μεταμέλειας και προσβάλουν
τη μνήμη των θυμάτων τους, κάνοντας επιδεικτικά βόλτες στα σημεία που
τα δολοφόνησαν. Δεν είναι δυνατόν, όμως, ο Δ.Κουφοντίνας να επιλέξει
εκείνος τη φυλακή κράτησης του υπό την απειλή της αυτοχειρίας. Θα μπορούσε να προσφυγει στη Δικαιοσύνη για τη μεταγωγή του, αλλά δεν το κάνει κι εκβιάζει.
Με σεβασμό στο Κράτος Δικαίου και στις ανθρωπιστικές αξίες, παρέχεται στον κατάδικο κάθε δυνατη ιατρική φροντίδα. Προνομική μεταχερίσιη όμως και παραβίαση της έννομης τάξης δεν είναι δυνατόν να ζητείται και μάλιστα από τον αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης."
*Είχε
προηγηθεί δήλωση του Αλέξη Τσίπρα, μέσω facebook, στην οποία καλούσε την
κυβέρνηση να αλλάξει τη στάση της, έστω και την ύστατη ώρα.
Ο
Αλέξης Τσίπρας υπογραμμίζει ότι «η ανθρώπινη ζωή σε ένα κράτος δικαίου
αποτελεί ύψιστο αγαθό. Ακόμα και όταν πρόκειται για καταδικασμένους
επειδή δεν τη σεβάστηκαν».
Οι πληροφορίες που προέκυψαν από τη συνάντηση εκπροσώπων φορέων με τη
διοίκηση του ΟΛΗ, για πώληση και του ιστορικού Ενετικού Λιμένα του
Ηρακλείου, προκαλούν την έντονη αντίδραση των πολιτών του Ηρακλείου. Ήδη
συγκροτήθηκε Πρωτοβουλία Πολιτών για τη διατήρηση του δημόσιου
χαρακτήρα του Ενετικού Λιμανιού, ενώ στο facebook δημιουργήθηκε σελίδα
με τον τίτλο Όχι στην πώληση του Ενετικού Λιμένα Ηρακλείου.
Παράλληλα από χθες βράδυ προωθείται ψήφισμα με ηλεκτρονικές υπογραφές στο Avaaz. Μπορείτε να ψηφίσετε πατώντας ΕΔΩ.
Όπως σημείωσε χθες το Candiadoc, “μέχρι τώρα ήταν γνωστό, και
προκαλεί σφοδρές αντιδράσεις, ότι στο πρόγραμμα της ιδιωτικοποίησης
είναι το πλειοψηφικό πακέτο στο λιμάνι. Πλέον όμως διαφαίνεται ότι από
την ιδιωτικοποίηση δεν θα εξαιρεθεί το Ενετικό Λιμάνι του Ηρακλείου και ο
γειτονικός κόλπος του Δερματά, εκεί όπου εξελίχθηκαν κορυφαία γεγονότα
στην Ιστορία της Κρήτης, όπως η βύθιση του La Therese από τους
Οθωμανούς, το καλοκαίρι του 1669, λίγο πριν η πολιτεία του Χάνδακα πέσει
στα χέρια τους”.
Σε κείμενο που εξέδωσε το βράδυ της Δευτέρας η Πρωτοβουλία Πολιτών αναφέρονται:
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
ΤΟΥ ΕΝΕΤΙΚΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Πρόσφατα δημοσιεύματα «υπερήφανα» προβάλλουν την επικείμενη πώληση
του λιμανιού του Ηρακλείου ως μια από καιρό εκκρεμότητα του ΤΑΙΠΕΔ και
ευκαιρία αξιοποίησης του εμπορικού λιμανιού της πόλης μας και δεν
αναφέρουν ότι το πλειοψηφικό πακέτο του Οργανισμού Λιμένος
Ηρακλείου που πρόκειται να περάσει σε ιδιωτικά χέρια, συμπεριλαμβάνει
και το ΕΝΕΤΙΚΟ ΛΙΜΑΝΙ του Ηρακλείου!
Σύμφωνα με το χαρτοφυλάκιο επικείμενων έργων του ΤΑΙΠΕΔ (https://www.hradf.com) η προκήρυξη πώλησης του προγραμματίζεται να δημοσιευθεί άμεσα και προς το παρόν δεν έχει εξαιρεθεί κανένα περιουσιακό στοιχείο που βρίσκεται υπό τη Διαχείριση του Ο.Λ.Η.
Το ιστορικό σύμβολο του Ηρακλείου, το λιμάνι του Χάνδακα, προστάτης
επί αιώνες από εχθρούς, από καιρούς, από το θόρυβο της πόλης,
οικοδεσπότης των ανθρώπων του, τόπος αναψυχής, εργασίας, συνάντησης και
διαφυγής, σημείο πολιτισμού, τουρισμού, αθλητισμού και ψυχαγωγίας, αυτή
τη στιγμή είναι απλά μια αναφορά, ένα «bullet» σε ένα μονοσέλιδο
επενδυτικό πλάνο.
Διεκδικούμε ΤΗΝ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΕΝΕΤΙΚΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
από το προς πώληση πακέτο του ΤΑΙΠΕΔ, προκειμένου να διατηρήσει το
δημόσιο χαρακτήρα του.
ΑΓΩΝΙΖΟΜΑΣΤΕ για τη διάσωση και διατήρηση της πολιτιστικής
κληρονομιάς μας και για την υποχρέωση μας να την παραδώσουμε στις
επόμενες γενιές αλώβητη από οικονομικά συμφέροντα.
1. Νικόλαος Σιαφάκας, συντ. μέλος ΔΕΠ Παν/μίου Κρήτης
Η
ηγετική φυσιογνωμία των Ευρωπαίων Πρασίνων και πρωτεργάτης του Μάη του
΄68, ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ ή «κόκκινος Ντάνι», ο οποίος τον Φεβρουάριο
του 2012 αναγορεύθηκε σε επίτιμο διδάκτορα της Νομικής Σχολής
του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρέπει να ένιωσε πολύ άβολα όταν ένα χρόνο
αργότερα, το 2013 πήγε στη Στουτγάρδη για να παραλάβει το βραβείο
Theodor Heuss Prize.
Έξω από το κτίριο όπου θα γινόταν η απονομή, διαδήλωναν ομάδες για την προστασία των παιδιών κατηγορώντας τον για παιδεραστία.
Ο βασικός ομιλητής, ο Andreas Vosskuhle – πρόεδρος του Γερμανικού
Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου αρνήθηκε να συμμετάσχει και το
παράδειγμά του ακολούθησαν και άλλοι ομιλητές.
Η αιτία ήταν το αυτοβιογραφικό βιβλίο που είχε γράψει ο Κον Μπεντίτ το 1975 με τίτλο «Το Μεγάλο Παζάρι»
(Der grosse Basar), στο οποίο περιγράφει ερωτικές συνευρέσεις με παιδιά
πέντε ετών την εποχή που ήταν δάσκαλος σε ένα αντι-αυταρχικό
νηπιαγωγείο στη Φραγκφούρτη.
«Μερικά
παιδιά άνοιγαν το φερμουάρ μου και άρχιζαν να με χαϊδεύουν. Αντιδρούσα
διαφορετικά, ανάλογα με την περίπτωση (…) Αλλά αν επέμεναν, τα χάιδευα».
Μερικά χρόνια αργότερα, στις 23 Απριλίου 1982, ο Κον Μπεντίτ δήλωνε ανερυθρίαστα:«Στις
εννέα το πρωί, υποδέχομαι τα οκτώ νήπια ηλικίας μεταξύ 16 μηνών και 2
ετών. Πλένω τον ποπό τους, τα γαργαλάω, με γαργαλούν και
αγκαλιαζόμαστε... Ξέρετε, η σεξουαλικότητα ενός παιδιού είναι φανταστικό
πράγμα. Πρέπει να είσαι ειλικρινής... Με τα πολύ μικρά παιδιά, δεν
είναι το ίδιο όπως με αυτά των τεσσάρων έως έξι ετών. Όταν ένα μικρό
κορίτσι, πέντε ετών, αρχίζει να γδύνεται, είναι υπέροχο, επειδή είναι
ένα παιχνίδι. Είναι ένα απίστευτα ερωτικό παιχνίδι». (Πηγή: Spiegel) (Δείτε το βίντεο εδώ)
Ο
Κον Μπεντίτ εκείνη την ημέρα στη Στουτγάρδη υπερασπίστηκε τον εαυτό του
λέγοντας πως επρόκειτο για γεγονότα τα οποία επινόησε ο ίδιος
χαρακτηρίζοντας τα ως προϊόντα «ανυπόφορης ασυνειδησίας», ισχυριζόμενος
παράλληλα ότι με τον τρόπο αυτό ήθελε να προκαλέσει τους αστούς.
«Γνωρίζοντας σήμερα τι είναι οι σεξουαλικές κακοποιήσεις, έχω τύψεις που τα έγραψα όλα αυτά.» δήλωσε.
Βέβαια
την εποχή της σεξουαλικής απελευθέρωσης ο κ. Κον Μπεντίτ και πολλοί
άλλοι Γάλλοι, αλλά και Γερμανοί διανοούμενοι τάσσονταν υπέρ της
παιδεραστίας, θεωρώντας πως η απαγόρευσή της ήταν και αυτή μια κοινωνική
κατασκευή που έπρεπε να καταρριφθεί για το καλό πάντα των παιδιών.
Υποστήριζαν σθεναρά την αποποινικοποίηση της παιδοφιλίας όταν υπάρχει συναίνεση και από τα δύο μέρη.
Ενδεικτικό
παράδειγμα ήταν όταν το 1977 τρεις άντρες καταδικάστηκαν σε τριετή
φυλάκιση για ανάρμοστες σχέσεις με παιδιά 13 και 14 ετών, γνωστοί
διανοούμενοι αντέδρασαν λέγοντας «αρκετά» και με επιστολή τους στην Liberation, η οποία αναδημοσιεύθηκε και από την Le Monde, ζητούσαν την αποποινικοποίηση της παιδεραστίας όταν υπάρχει συναίνεση μεταξύ των δύο μερών.
Το
κείμενο υπέγραψαν οι Ζαν-Πολ Σαρτρ, Σιμόν ντε Μποβουάρ, Ρολάν Μπαρτ,
Μισέλ Φουκό, Λουί Αραγκόν, οι μετέπειτα υπουργοί Ζακ Λανγκ, ο οποίος
πριν από λίγα χρόνια ζήτησε συγγνώμη, ο Μπερνάρ Κουσνέρ, η γνωστή
ψυχολόγος Φρανσουά Ντολντό, ο Ντεριντά, ο βραβευμένος συγγραφέας του «Οι
μικρότεροι των 16», όπου περιέγραφε τις εμπειρίες του με ανήλικους, Γκαμπριέλ Ματζνέφ και δεκάδες άλλοι.
Η
λογική που επικρατούσε τότε ήταν ότι η σεξουαλική απελευθέρωση θα
άλλαζε την κοινωνία, θα διέλυε τα ταμπού, την πατριαρχία, την δικτατορία
της οικογένειας και θα απέτρεπε πιθανή εγκαθίδρυση απολυταρχικών
καθεστώτων.
Ο Ζακ Λανγκ πρόσφατα ζήτησε και αυτός συγγνώμη,
υποστηρίζοντας πως εκείνα τα χρόνια υπέγραφαν κάθε βλακώδες αίτημα που
έπεφτε στα χέρια τους.
Όμως η ελαφρότητα με την οποία αρκετοί από
αυτούς εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν το ζήτημα της παιδεραστίας με την
αιτιολογία της συναίνεσης δεν απαλύνει και τον πόνο των θυμάτων.
Ένα
παιδί 14 - 15 ετών όσο άνετα μπορεί να θαμπωθεί από το κύρος και την
εξουσία ενός ενήλικου τόσο εύκολα μπορεί και να συναινέσει σε
σεξουαλικές επαφές μαζί του. Αυτό λέγεται αποπλάνηση.
Αυτό περιγράφει και η Γαλλίδα Βανεσά Σπρενγκορά στο «Le Consentement» (Συναίνεση)
το οποίο κυκλοφόρησε το 2020. Σε αυτό δίνει την μαρτυρία της για την
αποπλάνησή της όταν ήταν 14 ετών, από τον διάσημο συγγραφέα Γκαμπριέλ Ματζνέφ σπάζοντας ένα απόστημα δεκαετιών και προκαλώντας την κατακραυγή ενάντια στον υπερήλικα πλέον Ματζνέφ.
Ακόμη πιο συγκλονιστικό το βιβλίο τηςΚαμίλ Κουσνέρ«La grande familia» (Η μεγάλη Οικογένεια).
Η
Καμίλ Κουσνέρ κόρη του Μπερνάρ Κουσνέρ, πρώην υπουργού Υγείας και
Εξωτερικών της Γαλλίας και ιδρυτή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, και της
συγγραφέα Εβελίν Πιζιέρ, αποκαλύπτει στο βιβλίο της τη σεξουαλική
κακοποίηση του αδελφού της όταν ήταν 14 ετών από τον πατριό τους, τον
διαπρεπή συνταγματολόγο και πρώην ευρωβουλευτή του Σοσιαλιστικού
Κόμματος Ολιβιέ Ντιαμέλ.
Το βιβλίο, το οποίο κυκλοφόρησε φέτος,
προκάλεσε σάλο στη Γαλλία με αποτέλεσμα χιλιάδες περιπτώσεις αιμομιξίας
να καταγγελθούν μέσω του #MetooInceste (#MetooΑιμομιξία). Οι αντιδράσεις ανάγκασαν ακόμη τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν να πάρει θέση.
«Αυτές
τις μαρτυρίες, κανείς δεν μπορεί πια να τις αγνοήσει. Πρέπει να
ακούσουμε, να συγκεντρώσουμε τις μαρτυρίες των θυμάτων, ακόμη και πολλών
ετών, δεκαετιών, πρέπει να τιμωρήσουμε τους εγκληματίες για τις
προηγούμενες ενέργειές τους και να τους εμποδίσουμε να τις
επαναλάβουν...Χρειάζεται να προσαρμόσουμε τον ποινικό κώδικα για να
προστατεύσουμε τα παιδιά θύματα αιμομιξίας και σεξουαλικής βίας» δήλωσε ο Μακρόν.
Σύμφωνα με την Κουσνέρ επρόκειτο για έναν κύκλο διανοούμενων που το σύνθημά τους ήταν το «απαγορεύεται το απαγορεύεται».
Τη δεκαετία του 1980 όλοι τους ήταν λιγότερο ριζοσπατικοποιημένοι
συγκριτικά με τον Μάη του ΄68, όμως διακατέχονταν από την ελευθεριότητα
που πρέσβευαν στη νεότητά τους. Όλοι είχαν στενές σχέσεις μεταξύ τους
και γι΄αυτό ο πατριός της ονόμαζε αυτόν τον κύκλο «La grande familia».
Σήμερα όλοι τους ή τουλάχιστον οι περισσότεροι από αυτούς έχουν αξιώματα
και βρίσκονται ψηλά στην ιεραρχία της γαλλικής κοινωνίας.
Μπορεί
κάποια από αυτά τα παιδιά να μίλησαν, όμως άλλα μαζί και οι οικογένειές
τους που συμμετείχαν στα ελευθεριακά νηπιαγωγεία σιώπησαν και σιωπούν
υπό το βάρος της ντροπής.
Όμως στο κόμμα των Γερμανών Πρασίνων
έως και πριν από λίγα χρόνια υπήρχαν ομάδες που διεκδικούσαν την
από-ποινικοποίηση της παιδεραστίας, οδηγώντας το ηγετικό στέλεχος τους τη Σιμόν Πέτερτο 2014 να ζητήσει συγγνώμη από τη γερμανική κοινωνία και τα θύματα της παιδεραστίας.
Όσον
αφορά τον Κον Μπεντίτ δεν αποδείχθηκε ποτέ εάν πράγματι είχε
κακοποιήσει ανήλικους. Όμως έχει σημασία; Αρκεί μια απλή δήλωσή του ότι
επρόκειτο για προβακατόρικες ανοησίες της νεότητός του; Πόσους
παιδόφιλους ενθάρρυνε να ενταχθούν στο κόμμα και πόσους ακόμη θαυμαστές
του αποενοχοποίησε με τα γραπτά του και τις δηλώσεις του;
Ανεξάρτητα
από την πορεία του στη διεθνή πολιτική σκηνή, μπορεί στην Ελλάδα του
2021 με την αποφορά των σκανδάλων περί σεξουλικής κακοποίησης να μας
πνίγει, να διατηρεί ακόμη τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα της Νομικής
Σχολής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών;
Νίκος Σαραντάκος «Το ζορμπαλίκι των ραγιάδων. Ανιχνεύοντας το 1821 μέσα από τις λέξεις του», Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2020
Τι εννοούσαν και τι καταλάβαιναν άραγε οι Έλληνες το 1821 όταν έλεγαν ή
άκουγαν τη λέξη «βυζαντινός»; Η απάντηση δεν είναι μάλλον η
αναμενόμενη: «ο τουρκικός, ο οθωμανικός· ιδίως ο στόλος», μας λέει ο
Νίκος Σαραντάκος, για να συνεχίσει: «Όσο κι αν αυτό μας ξενίζει σήμερα,
στα κείμενα των αγωνιστών του Εικοσιένα ο όρος “βυζαντινός”
χρησιμοποιείται κατά κόρον για να χαρακτηρίσει τον τουρκικό στόλο. Όχι
επειδή οι εξεγερμένοι έβλεπαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία τη συνέχιση
της Βυζαντινής, αλλά επειδή ερχόταν από την Κωνσταντινούπολη, το αρχαίο
Βυζάντιο». Κλείνει δε το λήμμα ως εξής: «Σημειώνω ότι οι ίδιοι οι
Βυζαντινοί δεν ήξεραν τον όρο “βυζαντινός” και αυτοαποκαλούνταν Ρωμαίοι.
Τον όρο έπλασε το 1557 ο Γερμανός ιστορικός Hieronymus Wolf στο έργο
του CorpusHistoriæ Byzantinæ».
Στο πιο πρόσφατο βιβλίο του, ο Σαραντάκος αποφάσισε να σκαλίσει τη
«γλώσσα του Εικοσιένα», οργανώνοντας ένα «μικρό λεξικό, ένα λημματολόγιο
του Εικοσιένα ώστε να ανιχνεύσουμε το Εικοσιένα μέσα από τις λέξεις
του». Για να το κάνει αυτό, επιστρέφει στις πηγές: δημοτικά τραγούδια,
απομνημονεύματα, αρχεία, εφημερίδες της εποχής κ.ά. Παρόλο που, όπως
λέει και ο συγγραφέας, πολλά από τα κείμενα-πηγές είναι γραμμένα από
«γραμματικούς» (καθώς πολλοί αγωνιστές γνώριζαν λίγα ή και καθόλου
γράμματα) και «δεν αποτελούν δείγματα γνήσιου και πηγαίου λαϊκού λόγου»,
ωστόσο «οι λαϊκές λέξεις αποδεικνύονται επίμονες και αξιοθαύμαστα
ανθεκτικές και καταφέρνουν να τρυπώνουν στα λόγια κείμενα, ακόμα και στα
θεσμικά».
Από τα 300 λήμματα που υπάρχουν στο βιβλίο, περίπου το 30% μπορεί να
βρεθεί στα σημερινά λεξικά, ενώ πολλές από αυτές τις λέξεις
χρησιμοποιούνται και σήμερα, όμως «όχι πάντοτε με την ίδια σημασία»:
πολλές φορές η σημασία τους αλλάζει, συχνά παίρνοντας ένα πιο αρνητικό
πρόσημο, ενώ πολλές φορές αποκτούν και μια μεταφορική σημασία. Ο
συγγραφέας, μέσα στις 150-200 λέξεις κάθε λήμματος, παρουσιάζει τις
διαφορετικές σημασίες, την ιστορία της λέξης, την ετυμολογία της, ενώ
πολλές φορές υπάρχουν και αποσπάσματα από κείμενα της εποχής στα οποία η
λέξη εμφανίζεται.
Διαβάζοντας και αυτό το βιβλίο του Σαραντάκου, ανακαλύπτει κανείς
πολλές άγνωστες ή συγκαλυμμένες πτυχές της γλώσσας που μιλάμε. Καθώς οι
περισσότερες από τις λέξεις που λημματογραφούνται έχουν τουρκική (ή
περσική ή αραβική) ετυμολογία, ο συγγραφέας απαντάει εκ των προτέρων
στους εθνικώς/γλωσσικώς ανησυχούντες, όπως άλλωστε έχει κάνει πολλές
φορές και αλλού («Οι κεφτέδες είναι ελληνικοί;» αναρωτιόταν π.χ. στο
προηγούμενο βιβλίο του, Μύθοι και πλάνες για την ελληνική γλώσσα,
σχολιάζοντας τη «δημιουργική εθνωφελή “ετυμολογία”» και όλη τη γνωστή
τάση για «ελληνοπρεπή ετυμολόγηση» όπου όλα, τελικά, είναι ελληνικά):
«όσοι ανησυχούν ή ενοχλούνται για τη μεγάλη αναλογία τουρκικών δανείων»,
λέει ο συγγραφέας, «ας βεβαιωθούν ότι ο Καραϊσκάκης, ο Κολοκοτρώνης, ο
Μακρυγιάννης και οι άλλοι αγωνιστές μπορεί να χρησιμοποιούσαν τουρκικούς
όρους στην ομιλία τους αλλά αυτό δεν τους εμπόδισε να ελευθερώσουν την
Ελλάδα και –πολλοί από αυτούς– να πεθάνουν για την υπόθεση αυτή».
Το βιβλίο λοιπόν δεν απευθύνεται μόνο σε αυτούς που ασχολούνται ειδικά
με τη γλώσσα. Το θέμα άλλωστε δεν είναι μόνο τι σήμαιναν τότε η «νίλα» ή
η «πρέζα» ή το «τρατάρω». Αν ο «ζορμπάς» είχε αρνητικό ή θετικό
πρόσημο. Ποια λέξη εκείνης της εποχής διασώζει ο Γκάτσος στους στίχους
του και ποιες λέξεις έμειναν ζωντανές χάρη στις ιστορίες του Καραγκιόζη ή
του Ναστραντίν Χότζα. Είναι κάτι παραπάνω, κάτι που με αφετηρία
στοιχεία της γλώσσας οδηγεί σε γενικότερο αναστοχασμό, και αυτό το
βιβλίο, που έτσι κι αλλιώς διαβάζεται πολύ ευχάριστα, το προσφέρει
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Για το βιβλίο γράφει ο ίδιος ο συγγραφέας:
Ως τώρα παρέθεσα ένα μεγάλο μέρος από τον πρόλογο του βιβλίου, αλλά
πρέπει να δώσω και δείγμα από το ψαχνό. Διαλέγω δύο λήμματα, ένα που δεν
υπάρχει στα σημερινά λεξικά κι ένα που υπάρχει κι έχει αλλάξει σημασία.
Με το βιβλίο αυτό ενέδωσα κι εγώ στην εκδοτική πλημμύρα σχετικά με
την επέτειο των 200 χρόνων από την επανάσταση του 2021. Στην αρχή είχα
σκεφτεί να το αφήσω για την επόμενη στρογγυλή επέτειο, των 250 χρόνων το
2071, αλλά ύστερα σκέφτηκα να βγάλω τώρα μια πρώτη έκδοση και το 2071
βγάζω μια επαυξημένη.
Θα κυκλοφορήσουν πολλά βιβλία για τα 200 χρόνια της επανάστασης του
21 και δίκαια, αφού είναι το ιδρυτικό γεγονός του νεοελληνικού κράτους
οπότε αξίζει να το μελετάμε.
Ο δικός μου σκοπός ήταν να καταρτίσω ένα μικρό λεξικό, ένα
λημματολόγιο του Εικοσιένα ώστε να ανιχνεύσουμε το Εικοσιένα μέσα από
τις λέξεις του. Οι πηγές που χρησιμοποίησα, είτε με συστηματική
αποδελτίωση είτε με κορφολόγημα, ανήκουν στις εξής κατηγορίες κειμένων:
Δημοτικό τραγούδι
Απομνημονεύματα και ημερολόγια (Μακρυγιάννης, Κολοκοτρώνης, Κασομούλης, Φωτάκος, Καρώρης, Κριεζής, Σαχτούρης κτλ.) Αλληλογραφία επίσημη και ιδιωτική (Αρχείο Μαυροκορδάτου, Φρουράς Μεσολογγίου, Γκούρα, κτλ.) Συλλογές εγγράφων και ντοκουμέντων (Φυσεντζίδης, Ελληνικά Υπομνήματα, Σπετσιώτικα κτλ.) όπου και πολλές επιστολές. Τα
Αρχεία της Παλιγγενεσίας, που περιλαμβάνουν κυρίως επίσημα κείμενα αλλά
και όχι λίγα δείγματα λαϊκού λόγου σε αναφορές πολιτών. Εφημερίδες της εποχής (Ελληνικά Χρονικά, Φίλος του Νόμου, Γενική Εφημερίς κτλ.) Μεταγενέστερη ιστοριογραφία (Βακαλόπουλος, Κόκκινος, Κορδάτος, Παπαγιώργης κτλ.) Μεταγενέστερη λογοτεχνία. Το
τεράστιο αυτό υλικό θα μπορούσε (και ελπίζω κάποτε να μπορέσει) να
δώσει μια εκτενή και μάλλον πολύτομη επισκόπηση του γλωσσικού τοπίου του
Εικοσιένα· αλλά αυτό δεν μπορεί να είναι έργο ενός ατόμου. Η δική μου
προσπάθεια δεν φτάνει τόσο ψηλά. Εγώ φιλοδόξησα, με την αποδελτίωση και
το κορφολόγημα των πηγών, να καταρτίσω και να παρουσιάσω ένα
περιορισμένο αλλά αντιπροσωπευτικό λημματολόγιο του 1821.
Όπως είπα πιο πάνω, και όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει διαβάζοντας
το βιβλίο, τα περισσότερα κείμενα-πηγές δεν αποτελούν δείγματα γνήσιου
και πηγαίου λαϊκού λόγου. Πολλοί αγωνιστές ήταν αγράμματοι ή
ολιγογράμματοι και για τις ανάγκες της γραπτής επικοινωνίας τους
χρησιμοποιούσαν γραμματικούς· ο Κολοκοτρώνης το 1827 είχε «έξ
γραμματικούς και έγραφαν ημέρα νύκτα και δεν επρόφθαναν». Το ίδιο ισχύει
και με τις αναφορές των πολιτών προς τη Διοίκηση. Πάντως, σε πολλές
επιστολές και αναφορές οπλαρχηγών ή απλών πολιτών ο λόγος είναι
αμεσότερος, λαϊκότερος, λιγότερο ευπρεπισμένος. Αυτά τα κείμενα αξίζουν
περαιτέρω μελέτη.
Ως προς τα απομνημονεύματα, ο Μακρυγιάννης έμαθε να γράφει για να
γράψει ο ίδιος τα Απομνημονεύματά του ενώ ο Κολοκοτρώνης χρησιμοποίησε
τον Τερτσέτη, που σίγουρα χτένισε τη γλώσσα της «Διήγησης»,
ευπρεπίζοντάς την ελαφρώς (στο παραπάνω απόσπασμα μπορούμε να υποθέσουμε
ότι ο Γέρος θα είπε «μέρα νύχτα» και όχι «ημέρα νύκτα»).
Απομνημονεύματα και ημερολόγια έγραψαν και πολλοί που είχαν καλή
μόρφωση για τα δεδομένα της εποχής. Κάποιοι επέλεξαν τη βαριά
καθαρεύουσα όπως ο Περραιβός. Άλλοι γράφουν σε απλούστερη γλώσσα, όπως ο
Ν. Καρώρης ή ο Ν. Κασομούλης, αλλά και πάλι στο κείμενό τους φαίνεται
καθαρά η προσπάθεια να ευπρεπίσουν τον λόγο τους αποφεύγοντας (ο
Κασομούλης κάποιες φορές σε υπερβολικό, σχεδόν κωμικό βαθμό) τις λαϊκές
λέξεις.
Όμως, αντίβαρο στον ευπρεπισμό έρχεται η ανάγκη κατανόησης από τον
αναγνώστη κι έτσι πολλές φορές στα κείμενα της εποχής ο
απομνηνευματογράφος αναγκάζεται να επεξηγήσει τη λόγια λέξη που
χρησιμοποιεί δίνοντας σε παρένθεση τη λαϊκή που είναι γνωστή σε όλους ή
ακριβέστερη· έτσι ο Μίχος γράφει για τις σχεδίες στο Μεσολόγγι και
εξηγεί σε παρένθεση «(σάλια)», ο Καρώρης σημειώνει ότι έφτιαχναν
οχυρώματα αλλά σε παρένθεση διευκρινίζει «(ταμπούρια)» ή ο Κασομούλης
αναφέρει για υπαξιωματικούς και επεξηγεί «μαγκατζήδες».
Ωστόσο, η καθαρεύουσα ή η λόγια γλώσσα της εποχής, στις συντριπτικά
περισσότερες περιπτώσεις πολύ απέχει από την βαριά, αρχαΐζουσα γλώσσα
που επικράτησε ασφυκτικά στο νεοελληνικό κράτος, στην εκπαίδευση και
στον δημόσιο λόγο, επί πολλές δεκαετίες μετά την ίδρυσή του. Αυτό
φαίνεται καταρχάς στη δομή του λόγου, που ενώ έχει λόγιο ή μιξολόγιο
τυπικό ακολουθεί στη δομή του την αναλυτική τάση της νέας ελληνικής,
χωρίς κανένα από τα στολίδια (ή κουσούρια) της αρχαΐζουσας. Ο
χαρακτηρισμός του Σπ. Ασδραχά (Μακρ. 3.169) για το ημερολόγιο του
Κριεζή, που το βρίσκει «επιφανειακά καθαρολόγο» (η έμφαση στην πρώτη
λέξη) ισχύει για πολλά έργα της εποχής.
Και πέρα από τη δομή του λόγου, στα κείμενα του Εικοσιένα το
λεξιλόγιο δεν έχει την καταθλιπτική ομοιογένεια των κειμένων μετά τη
συγκρότηση του κράτους. Οι λαϊκές λέξεις αποδεικνύονται επίμονες και
αξιοθαύμαστα ανθεκτικές και καταφέρνουν να τρυπώνουν στα λόγια κείμενα,
ακόμα και στα θεσμικά. Ο Υπουργός Οικονομίας βγάζει αποφάσεις για τα
ενοίκια των εθνικών κτημάτων, και για να γίνει κατανοητός προσθέτει σε
παρένθεση: «ιλτιζάμια». Ο γραμματικός του Κολοκοτρώνη συντάσσει την
επιστολή προς Κουντουριώτη (ουσιαστικά πρόκειται για δήλωση υποταγής) σε
περίτεχνη καθαρεύουσα αλλά δεν αποφεύγει το ζαϊφλίκι: «ήλθον ενταύθα,
όπου εξ ατυχίας μου δεν Σας εύρον, διό και ελυπήθην καιρίως, ακούσας
μάλιστα ότι ανεχωρήσατε διά ζαϊφλίκι». Ο λογιότατος Ήβος Ρήγας φροντίζει
«διά την εξοικονόμησιν μουνιτζιόνης» και όχι πυρομαχικών ή
πολεμοφοδίων.
Για να είμαστε δίκαιοι, σε αρκετές περιπτώσεις αυτή η προτίμηση σε
λαϊκές λέξεις ή/και τουρκικά δάνεια εξηγείται όχι μόνο από την ανάγκη
κατανόησης από τον αναγνώστη αλλά και από την απουσία επεξεργασμένης και
εδραιωμένης θεσμικής ορολογίας. Όταν στήθηκαν οι θεσμοί, ήδη από τα
χρόνια της Επανάστασης και πολύ περισσότερο στη συνέχεια, με επιτυχία ο
υπουργός αντικατάστησε τον μινίστρο και ο οφικιάλος έδωσε βελούδινα τη
θέση της στον αξιωματικό, όπως και ο σπετσέρης στον φαρμακοποιό ή η
ντογάνα και το κουμέρκι στο τελωνείο. Βέβαια, στην ορολογία της
καθημερινής ζωής, εκεί όπου η ιδιοκτησία του όρου δεν ανήκει στο κράτος
αλλά στον πολύ λαό οι αντίστοιχες προσπάθειες στάθηκαν άκαρπες, κάποτε
και κωμικές, αλλά αυτό ξεφεύγει από τα όρια του βιβλίου μας. Πάντως, στα
περισσότερα κείμενα της εποχής του Εικοσιένα απουσιάζει η τάση προς
καθαρισμό, που έφτασε σε παροξυσμό στα χρόνια της καθαρευουσιάνικης
κυριαρχίας και παρήγαγε και ένα σωρό κωμικούς «ελληνοπρεπείς» όρους.
Γράφοντας σε απλή καθαρεύουσα ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ίσως ο πιο
μορφωμένος και πολύγλωσσος Έλληνας του Εικοσιένα, δεν αποφεύγει τις
λαϊκές και δάνειες λέξεις: «Με κακοφαίνεται πολύ που το ζαϊφλίκι σου σ’
εμποδίζει από το ν’ ανταμωθώμεν», γράφει στον Καραϊσκάκη, ενώ αλλού
ζητάει υποζύγια «διά την μετακόμισιν του ιστιρά» ή ειδοποιεί ότι έφτασε
ένας οπλαρχηγός «με έναν καλόν ταϊφά από 40 άνδρας». Ζαϊφλίκι και όχι
αρρώστια, του ιστιρά και όχι των προμηθειών, με έναν ταϊφά και όχι με
ένα σώμα. Απουσιάζει ή έστω είναι υπό έλεγχο η τάση καθαρισμού.
Όπως είπα, το λημματολόγιο του βιβλίου αριθμεί 300 λήμματα· ο αριθμός
είναι εσκεμμένα στρογγυλός, βέβαια, αλλά νομίζω ότι το δείγμα μου είναι
αντιπροσωπευτικό του λεξιλογίου των κειμένων, χωρίς να λείπουν βασικοί
όροι ή να έχουν προστεθεί σπάνιοι.
Πολλά από τα 300 λήμματα ανακαλούν αμέσως στη μνήμη είτε τον ξεσηκωμό
του Εικοσιένα είτε την Τουρκοκρατία: τέτοιοι είναι λογουχάρη οι όροι
που αφορούν οθωμανικούς θεσμούς (εγιαλέτι, βιλαέτι, σαντζάκι, καζάς,
μεχκεμές, ιλτιζάμι) ή νομίσματα (ρουμπιές, μαχμουτιές) ή αξιώματα (αγάς,
πασάς, μπέης, σούμπασης, μπίμπασης, κοτζάμπασης, αρματολός) ή όπλα
(καριοφίλι, γιαταγάνι, πάλα) κτλ. Με χοντρικούς υπολογισμούς, οι όροι
αυτοί είναι περίπου οι μισοί του λημματολογίου. Οι άλλοι μισοί είναι
όροι που απαντούν σε κείμενα της εποχής αλλά δεν συνδέονται ειδικά με το
Εικοσιένα.
Για να καταρτίσω το λημματολόγιο, σκέφτηκα τον αναγνώστη που διαβάζει
κείμενα του Εικοσιένα, σκοντάφτει σε μια λέξη που του είναι άγνωστη
(π.χ. τζεπχανές, μπίμπασης) αλλά δεν τη βρίσκει στα σημερινά λεξικά. Μια
αποδελτίωση του Μακρυγιάννη, της Διήγησης, του Κασομούλη και άλλων
βασικών κειμένων έδωσε ένα πρώτο λημματολόγιο. Και ενώ η αρχική μου
σκέψη ήταν να περιοριστώ στις λέξεις που απουσιάζουν από τα σημερινά
λεξικά, μια αρχή που είχα εφαρμόσει στο βιβλίο μου Λέξεις που χάνονται,
τελικά έκρινα ότι το εγχείρημα θα ήταν κουτσό αν έλειπαν λέξεις του
βασικού λεξιλογίου του Εικοσιένα που εξακολουθούν να βρίσκονται στα
σημερινά λεξικά (π.χ. αγάς, πασάς, γρόσια, γιαταγάνι, ταμπούρι). Κι
έτσι, συμπλήρωσα το λημματολόγιο και με τέτοιες λέξεις.
Από τα 300 λήμματα περίπου το 1/3 βρίσκονται στα σημερινά λεξικά· για
την ακρίβεια, τα 97 λημματογραφούνται στο Λεξικό της Κοινής
Νεοελληνικής. Πολλές από αυτές τις λέξεις που διατηρούνται στα σημερινά
λεξικά αναφέρονται σε θεσμούς, πρόσωπα και πράγματα της Οθωμανικής
αυτοκρατορίας, όπως το βιλαέτι ή τα γρόσια, οπότε σήμερα
χρησιμοποιούνται κυρίως για αναφορά στον καιρό εκείνο· άλλες πάλι
χρησιμοποιούνται, συχνά με μεταφορική ή μετατοπισμένη σημασία, και για
σημερινές καταστάσεις, όπως το μετερίζι.
Οπότε στο λημματολόγιο συμπεριέλαβα: αφενός, λέξεις που ανήκουν στο
βασικό λεξιλόγιο του Εικοσιένα, είτε υπάρχουν στα σημερινά λεξικά είτε
όχι· αφετέρου, λέξεις που συναντά συχνά ο αναγνώστης στα κείμενα των
αγωνιστών και της εποχής αλλά δεν ανήκουν στο ειδικό λεξιλόγιο του
Εικοσιένα (π.χ. βενέτικο, γεμιτζής, γκιουλές, πλίκος, ρίζιμο,
σκαμπαβία), εφόσον όμως δεν μπορούν να βρεθούν στα σημερινά λεξικά. Για
να φέρω ένα παράδειγμα με λέξεις από τον Μακρυγιάννη, το μπαϊράκι και το
ρεχέμι είναι λέξεις του βασικού ειδικού λεξιλογίου του Εικοσιένα, η
πρώτη από τις οποίες διατηρείται και στα σημερινά λεξικά, ενώ η δεύτερη
όχι. Η χάψη [φυλακή] ή το ρήμα γκιζεράω [περιφέρομαι] δεν είναι λέξεις
του ειδικού λεξιλογίου, αλλά δεν υπάρχουν στα σημερινά λεξικά κι έτσι
τις συμπεριέλαβα κι αυτές στο λημματολόγιό μου, όπως και κάποιες λέξεις
που υπάρχουν αλλά η σημασία τους έχει μετατοπιστεί (λουφές, κονάκι
κτλ.). Αντίθετα, απέρριψα τον όρο «κιοτής», παρόλο που τον χρησιμοποιούν
αρκετά ο Μακρυγιάννης και άλλα κείμενα της εποχής, διότι δεν έχει
αλλάξει σημασία, σημαίνει πάντοτε τον δειλό, και συμπεριλαμβάνεται στα
σημερινά λεξικά, όπου μπορεί να ανατρέξει όποιος δεν είναι βέβαιος για
τη σημασία του.
[...................................]
τζεπχανές
Τζεπχανές και τζεμπχανές και τζεμπιχανές και άλλες παραλλαγές είναι
καταρχάς η πυριτιδαποθήκη, αλλά συνήθως τα πυρομαχικά, τα πολεμοφόδια.
Από τουρκ. cephane.
Τις περισσότερες φορές η λέξη χρησιμοποιείται με τη σημασία των
πυρομαχικών, των πολεμοφοδίων, και αυτονόητα είναι πολύ συχνή στα
κείμενα του Εικοσιένα. «Κι ο περίφημος γενναίος Διάκος, αφού τελείωσε
τον τζεμπιχανέ, καταπληγωμένον και μισοσκοτωμένον τον έλαβαν ζωντανόν οι
Τούρκοι και τον παλούκωσαν» (Μακρ. 1.87). Οι πολιορκημένοι του
Μεσολογγιού θεωρούσαν αδιανόητο να παραδώσουν «ένα Κάστρον με
τζεμπιχανέδες, με ζαϊρέν, με νερό» (Μίχος 51).
Συχνές στην αλληλογραφία οι εκκλήσεις. «Προφθάσετέ μας τροφές και
τζεπεχανέδες» γράφει ο Γενναίος στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη (Ελλ.Υπομν.
137), «Το ογληγορότερον να με προβλέψετε με τρία φορτώματα τζιμπχανέ και
τριακόσια στουρνάρια» παρακαλεί ο Δημοτσέλιος (Φρ.Μεσ. 52), ενώ ο
Μαυροκορδάτος παραδέχεται: «ο χιλίαρχος Μπουκουβάλας ζητεί τζεπχανέ και
έχει δίκαιον … αλλ’ εγώ δεν ηξεύρω πόθεν να οικονομήσω αυτάς τας χρείας
με την τρέχουσαν αταξίαν» (Φυσ. 176).
Και μια φορά που η λέξη χρησιμοποιείται με την αρχική της σημασία,
της πυριτιδαποθήκης, σε έκθεση των οπλαρχηγών του Μεσολογγιού μετά την
Έξοδο: «Οι λαβωμένοι και άρρωστοι οπού είχομεν μέσα, άλλοι μεν εμβήκαν
εις τον τζεπχανέν και βάνοντες φωτιάν εκάηκαν με πολλούς εχθρούς…»
(Φρ.Μεσ. 353).
μετερίζι
Προφυλαγμένη θέση μάχης, ιδίως ατομική. Από το τουρκ. meteris,
περσικής αρχής. Η διαφορά με το ταμπούρι είναι ότι το μετερίζι συχνά
είναι φυσικό οχύρωμα, π.χ. ένας βράχος, και ότι αφορά ένα ή έστω λίγα
άτομα -σε αντιδιαστολή με τα ταμπούρια που επανδρώνονταν ακόμα και από
εκατό πολεμιστές.
Στο δημοτικό «Του Διάκου», ο ήρωας καλεί να πάνε στην Αλαμάνα, «που
’ναι ταμπούρια δυνατά κι όμορφα μετερίζια» (Πολίτης 11*), ενώ σε άλλο
δημοτικό για την άλωση της Τριπολιτσάς, «Κολοκοτρώνης φώναξεν από το
μετερίζι: Προσκύνησε Κιαμίλ-μπεη στους Κολοκοτρωναίους» (Φ. 1.231)· η
φράση «φώναξε από το μετερίζι» είναι κοινός τόπος στα δημοτικά.
Στα αρχεία βρίσκω αναφορά του αγωνιστή Αναγνώστη Μπάρτζη: «Κατά
δυστυχίαν, καθήμενος εις το μετερίζι με τους συντρόφους μου, με εκτύπησε
μια μπάλα από τα εχθρικά πλοία και μου έκοψε το χέρι» (Παλιγγ. 11.118).
Η λέξη είναι ολοζώντανη στη σημερινή γλώσσα, όπου έχει προσλάβει τη
σημασία της θέσης από την οποία κάποιος αγωνίζεται για μια υπόθεση. Πολύ
συνηθισμένες σε νεκρολογίες και άλλους απολογισμούς είναι διατυπώσεις
όπως: «ως δημοσιογράφος (ή συγγραφέας, ή συνδικαλιστής κτλ.) συνέχισε να
αγωνίζεται για τη δημοκρατία από το δικό του μετερίζι». Η φράση «από το
δικό μου μετερίζι» έχει πλέον γίνει κλισέ.
Το βιβλίο αυτό γράφτηκε μέσα σε πρωτόγνωρες συνθήκες, καθώς η
περίοδος συγγραφής του συμπίπτει σε μεγάλο βαθμό με την πανδημία του
κορονοϊού και τα συνακόλουθα μέτρα περιορισμού που αναστάτωσαν εκ βάθρων
τη ζωή μας· το γράψιμό του ήταν ψυχολογική στήριξη για μένα. Ελπίζω να
τέρψει και να ωφελήσει όσους το διαβάσουν.
Περισσότερα για το βιβλίο του Νίκου Σαραντάκου εδώ