Αστυνομική Βιβλιοθήκη #01

Αστυνομική Βιβλιοθήκη 1

 (νέα μηνιαία στήλη από τον Μάρκο Κρητικό)

Πηγή: oanagnostis.gr 

14-18 λεπτά

---

Σήμερα εγκαινιάζουμε μια νέα στήλη με τον τίτλο Αστυνομική Βιβλιοθήκη. Τις πρώτες μέρες κάθε μήνα θα επιλέγουμε ελληνικά και ξένα αστυνομικά μυθιστορήματα που ξεχωρίζουν από την πρόσφατη εκδοτική παραγωγή καθώς και επανεκδόσεις σπουδαίων έργων της αστυνομικής λογοτεχνίας. Με την αφορμή αυτή θα σας παρουσιάζουμε τους συγγραφείς και θα σας προτείνουμε τα βιβλία τους που αξίζει να έχετε στην βιβλιοθήκη σας.

Αστυνομική Βιβλιοθήκη #01 (Φεβρουάριος 2021)

Ο μεγάλος αποχαιρετισμός (1953) – Raymond Chandler

Μετάφραση: Αντώνης Καλοκύρης

Κέδρος: Ιανουάριος 2021 (1η έκδοση 2008)

σελ. 536

«Ήταν γύρω στις έντεκα το πρωί, μέσα Οκτωβρίου, ο ήλιος ήταν κρυμμένος από τα σύννεφα και φαινόταν πεντακάθαρα ότι θα ξεσπούσε δυνατή βροχή στους πρόποδες των λόφων. Φορούσα το απαλό γαλάζιο κοστούμι μου, με σκούρο μπλε πουκάμισο, γραβάτα και μαντίλι στο πέτο, μαύρα χοντρά παπούτσια περιπάτου, μαύρες μάλλινες κάλτσες με σχέδια σκούρων ρολογιών. Ήμουν περιποιημένος, μπανιαρισμένος, ξυρισμένος και νηφάλιος, και δεν έδινα δεκάρα αν το πρόσεχε κάποιος ή όχι. Ήμουν όπως ακριβώς έπρεπε να είναι ένα καλοντυμένος ιδιωτικός ντετέκτιβ. Ήμουν έτοιμος να επισκεφτώ τέσσερα εκατομμύρια δολάρια». Η ιστορική, πρώτη παράγραφος του μυθιστορήματος Ο μεγάλος ύπνος (1939), στην οποία συστήνεται για πρώτη φορά στο αναγνωστικό κοινό ο θρυλικός ντετέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου, είναι μια ιδανική αρχή για την Αστυνομική Βιβλιοθήκη.

Πριν λίγες μέρες (22 Ιανουαρίου), οι εκδόσεις Κέδρος επανέκδωσαν το εξαντλημένο μυθιστόρημα Ο μεγάλος αποχαιρετισμός, ενώ, όπως έχουν ανακοινώσει, ακολουθούν πολύ σύντομα τα μυθιστορήματα: Ο μεγάλος ύπνος και Η μικρή αδερφή. Για μεγάλο χρονικό διάστημα σχεδόν όλα τα βιβλία του Ρέιμοντ Τσάντλερ ήταν δυσεύρετα. Χαιρετίζουμε την προσπάθεια του εν λόγω εκδοτικού οίκου και ευχόμαστε σύντομα να επανεκδοθεί το σύνολο του έργου του, για να γνωρίσουν και οι νεότεροι αναγνώστες έναν από τους πιο εμβληματικούς συγγραφείς της παγκόσμιας αστυνομικής λογοτεχνίας.

Ο Αμερικανός συγγραφέας και σεναριογράφος Ρέιμοντ Τσάντλερ (1888-1959) είναι από τους πρωτεργάτες –μαζί με τον Ντάσιελ Χάμετ, τον Τζέιμς Κέιν κ.ά.– του σκληρού αμερικάνικου αστυνομικού (hard-boiled) και δημιουργός του αρχετυπικού ιδιωτικού ντετέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου, ενός από τους πιο επιδραστικούς ήρωες στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Το πρότυπο για το μεγαλύτερο μέρος της αστικής αστυνομικής λογοτεχνίας που ακολούθησε», θα αναφέρει για τον θρυλικό ντετέκτιβ ο σπουδαίος Ίαν Ράνκιν. Ο Τσάντλερ έκανε την πρώτη του εμφάνιση ως συγγραφέας αστυνομικών ιστοριών με το διήγημα Blackmailers Don’t Shoot, που δημοσιεύτηκε το 1933 στο δημοφιλές pulp περιοδικό Black Mask. Έγραψε επτά μυθιστορήματα με πρωταγωνιστή τον Φίλιπ Μάρλοου και όλα, πλην του Playback (1958), μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο. Το όγδοο μυθιστόρημα της σειράς έμεινε ημιτελές. Ολοκληρώθηκε από τον συγγραφέα Ρόμπερτ Πάρκερ και εκδόθηκε το 1989 με τον τίτλο Poodle Springs. Επίσης, έγραψε συνολικά είκοσι πέντε διηγήματα, επτά σενάρια –εκ των οποίων τα πέντε έγιναν κινηματογραφικές ταινίες στο Χόλυγουντ– και μικρά δοκίμια, ανάμεσά τους ξεχωρίζει Η απλή τέχνη του φόνου (1950) για την αστυνομική μυθοπλασία. Έναν χρόνο πριν τον θάνατό του εκλέχθηκε πρόεδρος στην Εταιρεία Αμερικάνων Συγγραφέων Μυστηρίου.

Αν έπρεπε να επιλέξω ένα και μόνο μυθιστόρημα για να σταλεί με ραδιοκύματα σε νοήμονες συγκάτοικους του σύμπαντος ως αντιπροσωπευτικό δείγμα του σκληρού γήινου αστυνομικού, αυτό θα ήταν Ο μεγάλος αποχαιρετισμός. Πρόκειται για την έκτη περιπέτεια του Φίλιπ Μάρλοου, η οποία ουσιαστικά σηματοδοτεί το τέλος εποχής του μοναχικού ντετέκτιβ, αν και η σειρά ολοκληρώνεται πέντε χρόνια αργότερα με το Πλέι Μπακ. Η «άτακτη» Σίλβια, κόρη πολύ πλούσιας οικογένειας, βρίσκεται δολοφονημένη στον ξενώνα όπου συναντούσε τους εραστές της. Ο σύζυγός της Τέρι, και βασικός ύποπτος του φόνου, ζητά από τον φίλο του Φίλιπ Μάρλοου να τον φυγαδεύσει στο Μεξικό. Όταν λίγο αργότερα γίνεται γνωστό ότι αυτοκτόνησε στην πόλη Τιχουάνα, αφού ομολόγησε ότι σκότωσε τη Σίλβια, η υπόθεση για την αστυνομία κλείνει, όχι όμως και για τον Μάρλοου, που δεν μπορεί να πιστέψει στην ενοχή του φίλου του. Παράλληλα του ανατίθεται να προσέχει έναν διάσημο αλκοολικό συγγραφέα (το alter ego του Τσάντλερ). Ο δαιμόνιος ντετέκτιβ δεν αργεί να ανακαλύψει ότι οι δυο υποθέσεις συνδέονται μεταξύ τους. Ένα σκληρό ρεαλιστικό μυθιστόρημα –κατά πολλούς το ωριμότερο του συγγραφέα– με φόντο τη βία και τη διαφθορά στην μεταπολεμική Αμερική και τις στενές σχέσεις της υψηλής κοινωνίας με τον υπόκοσμο. Το 1955 ο Μεγάλος αποχαιρετισμός απέσπασε το βραβείο Edgar καλύτερου μυθιστορήματος από την Εταιρεία Αμερικανών Συγγραφέων Μυστηρίου. Το 1973 μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον σκηνοθέτη Ρόμπερτ Άλτμαν με τον Έλιοτ Γκουλντ στο ρόλο του Φίλιπ Μάρλοου.

Είναι αδύνατον να γράψεις κάτι που να μην έχει γραφτεί ή ειπωθεί κατ’ επανάληψη για τον Ρέιμοντ Τσάντλερ. Θα συνοψίσω την άποψή μου για τον μετρ του hard-boiled σε μια φράση του σπουδαίου συγγραφέα Σόμερσετ Μωμ: «Δεν βλέπω ποιος θα μπορούσε να τον ξεπεράσει».

Θα κλείσουμε με ένα απολαυστικό απόσπασμα –χαρακτηριστικό του σαρκαστικού ύφους του συγγραφέα– από την απάντησή του στην ερώτηση περιοδικού: Τι σχέση μπορεί να έχει ένας Εδουαρδιανός ρομαντικός –ο Τσάντλερ είχε πάρει την βρετανική υπηκοότητα και είχε ακολουθήσει κλασικές σπουδές στο Λονδίνο– με το λαϊκό αστυνομικό μυθιστόρημα;

«Ναι, είμαι ακριβώς όπως οι ήρωες στα βιβλία μου. Πολύ σκληρός, πολύ όμορφος, ανδροπρεπής. […] Είμαι μανιώδης καπνιστής. Ανάλογα με τα κέφια μου καπνίζω πίπα, μαριχουάνα, τσιγάρα ή ξερά φύλλα. Μ’ αρέσει να ψαχουλεύω ειδικά στα διαμερίσματα που μένουν εντυπωσιακές ψηλές, ξανθές γυναίκες. Συλλέγω το υλικό μου με διάφορους τρόπους, ο προσφιλέστερος πάντως είναι να χαζεύω με τις ώρες τα γραπτά στα τραπέζια άλλων συγγραφέων. Είμαι τριάντα οκτώ χρονών για τα τελευταία είκοσι χρόνια. Δεν είμαι ένας ψυχρός δολοφόνος, όμως θεωρώ τον εαυτό μου αρκετά επικίνδυνο με μια βρεγμένη πετσέτα. Αλλά πάνω απ’ όλα το αγαπημένο μου όπλο είναι ένα εικοσαδόλαρο. Στον ελεύθερο χρόνο μου κάνω συλλογή από ελέφαντες». (Από το εξαιρετικό δοκίμιο του Ανδρέα Αποστολίδη Τα πολλά πρόσωπα του αστυνομικού μυθιστορήματος [Άγρα 2009].)

Προτάσεις της Αστυνομικής Βιβλιοθήκης από το έργο του Ρέιμοντ Τσάντλερ:

• Ο μεγάλος ύπνος – 1939 (Μάρλοου #1)

Κέδρος (2021), μτφρ. Φίλιππος Χρυσόπουλος

• Αντίο γλυκιά μου – 1940 (Μάρλοου #2)

Άγρα (2009), μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης

• Η μικρή αδερφή – 1949 (Μάρλοου #5)

Κέδρος (2021), μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης

• Ο μεγάλος αποχαιρετισμός – 1953 (Μάρλοου #6)

Κέδρος (2021), μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης

Νεκροτομείο πλήρες (1973) – Jean-Patrick Manchette

Μετάφραση: Ειρήνη Παπακυριακού

Άγρα (Δεκέμβριος 2020)

σελ. 288

«Ας γελάσουμε για άλλη μια φορά με τους δημοσιογραφίσκους, που αποφαίνονται διαρκώς με ζέση ότι το ένα ή το άλλο βιβλίο είναι κάτι περισσότερο από ένα “αστυνομικό μυθιστόρημα”. Το αστυνομικό μυθιστόρημα, ανόητοι, δεν περίμενε εσάς για να αποκτήσει το κύρος του, που οι περισσότερες μυθιστορηματικές σχολές του αιώνα μας δεν κατάφεραν να το αποκτήσουν». Ο ανατρεπτικός Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ υπεραμύνεται του αστυνομικού μυθιστορήματος με τρόπο προκλητικό στις Μαύρες σημειώσεις του και δηλώνει: «Είμαστε κάποιοι, πιθανόν πολλοί, που παραμένουμε σταθεροί στο περίφημο σλόγκαν: “Το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι ο καθρέφτης της εποχής του” και o “αθεράπευτα αριστερός διανοούμενος” θα το χαρακτηρίσει ως “το μυθιστόρημα της βίαιης κοινωνικής παρέμβασης”.

Ο Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ (1942-1955) ήταν Γάλλος συγγραφέας, μεταφραστής, κριτικός λογοτεχνίας και σεναριογράφος. Υπήρξε μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της γαλλικής νουάρ λογοτεχνίας. Έγραψε έντεκα, μαύρα, βίαια και στρατευμένα αστυνομικά μυθιστορήματα τα περισσότερα τη δεκαετία του 1970 και αναγνωρίζεται ως o επιφανέστερος Γάλλος συγγραφέας αυτής της περιόδου και εκ των ιδρυτών του νέου γαλλικού αστυνομικού μυθιστορήματος (neo-polar), που εισήγαγε τον έντονο πολιτικό και κοινωνικό προβληματισμό, στον απόηχο των γεγονότων του Μάη του ’68. «Ο Μανσέτ, αδιαμφισβήτητα, πολιτικοποιεί ακραία δηλαδή εξτρεμιστικά το “αστυνομικό” και αυτή είναι, ίσως, η θεμελιώδης ριζική ανατροπή που επιφέρει στις συμβάσεις του είδους. Παράλληλα διεξάγει και μια ολομέτωπη, ιδεολογική επίθεση από τα άκρα αριστερά» διαβάζουμε στο εξαιρετικό ένθετο του Κώστα Καλφόπουλου για τον Μανσέτ, το οποίο συνοδεύει την έκδοση. Η πρηνής θέση του σκοπευτή και Το μελαγχολικό κομμάτι της Δυτικής ακτής θεωρούνται τα αριστουργήματα του συγγραφέα.

Στο μυθιστόρημα Νεκροτομείο πλήρες, πρωταγωνιστής είναι ο ιδιωτικός ντετέκτιβ Εζέν Ταρπόν, πρώην αστυνομικός στη Βρετάνη, που έφυγε άδοξα από το Σώμα, αφού σκότωσε εν ώρα υπηρεσίας έναν νεαρό διαδηλωτή. Καταθλιπτικός, «σπασμένος απ’ το αλκοόλ και τις τύψεις» και σε οικτρή οικονομική κατάσταση απορρίπτει όποια υπόθεση του τυχαίνει γιατί έχει αποφασίσει να εγκαταλείψει το άθλιο δυάρι του στο Παρίσι και να εγκατασταθεί μόνιμα στο πατρικό του, στην επαρχία. Η επίσκεψη όμως της νεαρής Μέμφις Σαρλ η οποία ισχυρίζεται ότι βρήκε τη συγκάτοικό της μέσα στα αίματα με κομμένο τον λαιμό, ενώ η ίδια θεωρείται η βασική ύποπτη της άγριας δολοφονίας, θα αλλάξει τα σχέδιά του. Με τη βοήθεια ενός απόμαχου Εβραίου δημοσιογράφου θα προσπαθήσει να διαλευκάνει την υπόθεση, αλλά θα βρεθεί χωρίς να το καταλάβει στο στόχαστρο αστυνομικών, Ισραηλινών πρακτόρων και «υποπρολετάριων μαοϊκών». Ένα εκρηκτικό, πολυ-φονικό νουάρ, με καθηλωτική πλοκή και καταιγιστικές εξάρσεις βίας. Η συναισθηματική αδιαφορία του πρωταγωνιστή –χαρακτηριστικό των έργων του Μανσέτ– υποψιάζει τον αναγνώστη για το απρόβλεπτο των αντιδράσεών του, στοιχείο που επιτείνει την αγωνία του για την εξέλιξη της ιστορίας. Η κοφτή σαν «ξηρός πάγος» γραφή του Μανσέτ, αναμεμειγμένη με στοιχεία της αργκό, προσδίδει ρεαλισμό και ξέφρενο ρυθμό στην αφήγηση, ενώ η διάχυτη ατμόσφαιρα απαισιοδοξίας υποθάλπεται από την αδήριτη ανάγκη του συγγραφέα να εκφράσει, με υποβόσκουσα σαρκαστική διάθεση, την απογοήτευσή του για τον εκμαυλισμό της πολιτικής ζωής, ως αποτέλεσμα των αποτυχημένων κοινωνικών αγώνων. Το μυθιστόρημα Νεκροτομείο πλήρες μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη Ζακ Μπραλ με τον τίτλο Polar (1983) και τον Ζαν Φρανσουά Μπαλμέρ στον ρόλο του Ταρπόν.

Αναγνωστικές προτάσεις της Αστυνομικής Βιβλιοθήκης από το έργο του Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ:

• Νεκροτομείο πλήρες – 1973

Άγρα (2020), μτφρ. Ειρήνη Παπακυριακού

• Το μελαγχολικό κομμάτι της δυτικής ακτής – 1977

Άγρα (2019 – 1η έκδοση 2001) μτφρ. Θοδωρής Τσαπακίδης

• Η πρηνής θέση του σκοπευτή – 1981

Άγρα (2015 – 1η έκδοση 1998) μτφρ. Μαρία Αγγελίδου

Το λιμάνι στην ομίχλη (1932) – Georges Simenon

Μετάφραση: Αργυρώ Μακάρωφ

Άγρα (Δεκέμβριος 2020)

σελ. 272

Δεν θα μπορούσαμε να μη συμπεριλάβουμε στην Αστυνομική Βιβλιοθήκη την «νέα» υπόθεση του διάσημου επιθεωρητή Μαιγκρέ.

Ο Ζορζ Σιμενόν (1903-1989), το «μεγάλο αφεντικό» του αστυνομικού αφηγήματος, υπήρξε ένας από τους πιο παραγωγικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα, με περισσότερα από εκατόν πενήντα «σκληρά» μυθιστορήματα, ογδόντα τέσσερα «κλασικά» αστυνομικά και περισσότερα από διακόσια ποικίλης θεματολογίας και κάθε λογοτεχνικού είδους. «Μεταξύ του 1923 και του 1933 δημοσιεύτηκαν σχεδόν διακόσια μυθιστορήματά του, περισσότερες από χίλιες ιστορίες και απειράριθμα άρθρα» (!) διαβάζουμε στο βιογραφικό του συγγραφέα που συνοδεύει την παρούσα έκδοση. Το 1966 τιμήθηκε με το βραβείο του Grand Master από την Εταιρεία Αμερικανών Συγγραφέων Μυστηρίου, ενώ ήταν ο μόνος συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας που το όνομά του συζητήθηκε κατ’ επανάληψη στις υποψηφιότητες του βραβείου Νόμπελ. Τα βιβλία του μεταφράστηκαν σε πενήντα περίπου γλώσσες, πούλησαν περισσότερα από 550 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως και απετέλεσαν τη βάση σεναρίων για τουλάχιστον 170 κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές.

Επιθεωρητής Μαιγκρέ

Ο Ζορζ Σιμενόν έγραψε ογδόντα τέσσερα μυθιστορήματα και είκοσι επτά διηγήματα με πρωταγωνιστή τον επιθεωρητή της γαλλικής αστυνομίας στο Παρίσι Ζυλ Μαιγκρέ. Έκανε την παρθενική του εμφάνιση το 1931 στο μυθιστόρημα Πέτρος ο Λετονός –συμπεριελήφθη στη λίστα με τα 100 σπουδαιότερα μυθιστορήματα του 20ού αιώνα από την εφημερίδα Le Monde– και έκλεισε τη σειρά, το 1972, στο μυθιστόρημα Ο Μαιγκρέ και ο κύριος Σαρλ (Άγρα). Η μεγάλη επιτυχία του Μαιγκρέ, που έκανε τον Σιμενόν διάσημο σε όλο τον κόσμο, έγκειται σε μια ειδοποιό διαφορά του σε σχέση με τους αντίστοιχους συναδέλφους-ήρωες της αστυνομικής λογοτεχνίας: Ο Μαιγκρέ δε στηρίζει τις εξιχνίαση των υποθέσεών του ούτε στη μεγάλη ικανότητά του στη συλλογιστική μέθοδο ούτε στην ενδελεχή εμπειρική έρευνα αλλά στην ψυχολογική διαίσθηση και στην εις βάθος κατανόηση των κινήτρων και της ψυχοσύνθεσης του δράστη.

Το Λιμάνι στην ομίχλη είναι η δωδέκατη υπόθεση επιθεωρητή Μαιγκρέ και διαδραματίζεται στο λιμάνι του Ουιστρεάμ, στη Νορμανδία. Ο Μαιγκρέ συνοδεύει τον καπετάνιο Υβ Ζορίς από το Παρίσι στο Ουιστρεάμ, όπου διαμένει. Η αστυνομία τον είχε περιμαζέψει από τα μεγάλα βουλεβάρτα, όπου πηγαινοερχόταν απελπισμένος ανάμεσα σε λεωφορεία και αυτοκίνητα πάσχοντας από αμνησία. Διαπίστωσαν ότι είχε πρόσφατα δεχτεί μια σφαίρα στο κεφάλι και το τραύμα του το είχε φροντίσει κάποιος ειδικός. Ύστερα από άκαρπες προσπάθειες να βρεθεί κάποιο στοιχείο για το παρελθόν του άγνωστου άνδρα, μπαίνει η φωτογραφία του στις εφημερίδες. Τότε εμφανίζεται η Ζυλί Λεγκράν, η υπηρέτρια του καπετάνιου, που τον αναζητούσε εδώ και έξι βδομάδες, ενώ πληροφορούνται από την αλληλογραφία του καπετάνιου ότι στον λογαριασμό του έχουν μυστηριωδώς πιστωθεί τριακόσιες χιλιάδες φράγκα μέσω μιας ολλανδικής τράπεζας. Λίγο μετά την άφιξή τους ο Ζορίς δολοφονείται στο σπίτι του με δηλητήριο, ενώ η διαθήκη του αναφέρει ως γενική κληρονόμο τη Ζυλί Λεγκράν. Ο Μαιγκρέ ξεκινά αμέσως την έρευνα και ανακαλύπτει ότι ο Μεγάλος Λουί, ο αδερφός της Ζυλί, που έχει καταδικαστεί παλιότερα για τον άγριο ξυλοδαρμό ενός αστυνομικού βρισκόταν στην περιοχή το βράδυ του φόνου. Τι μπορεί να συνδέει τον Μεγάλο Λουί, τον αλαζόνα δήμαρχο του Ουιστρεάμ και έναν αινιγματικό Νορβηγό με το θύμα; Για άλλη μια φορά ο Σιμενόν ανατέμνει με μοναδικό τρόπο το κλειστό σύμπαν της γαλλικής επαρχίας σε ένα από τα πιο ατμοσφαιρικά μυθιστορήματα του επιθεωρητή Μαιγκρέ. Η μυστικοπάθεια και ο φόβος που πλανώνται πάνω από το μόνιμα ομιχλώδες τοπίο του Ουιστρεάμ υποβάλλουν τον αναγνώστη σε ένα κλίμα συνεχούς αβεβαιότητας και καχυποψίας, μέσα στο οποίο ο συγγραφέας, με λεπτούς χειρισμούς, φέρνει στο φως μια τραγική ιστορία από το παρελθόν, η οποία οδηγεί και στη λύση του μυστηρίου.

Αναγνωστικές προτάσεις της Αστυνομικής Βιβλιοθήκης από το έργο του Ζορζ Σιμενόν με πρωταγωνιστή τον επιθεωρητή Μαιγκρέ:

• O Μαιγκρέ στους Φλαμανδούς – 1932

Άγρα (2016) μτφρ. Αργυρώ Μακάρωφ

• Λίμπερτυ μπαρ – 1932

Άγρα (2010) μτφρ. Αργυρώ Μακάρωφ

• Οι διακοπές του Μαιγκρέ – 1947

Άγρα (2013) μτφρ. Αργυρώ Μακάρωφ

• Ο Μαιγκρέ στήνει παγίδα – 1955

Άγρα (2019) μτφρ. Αργυρώ Μακάρωφ

Προτάσεις για τα αποκαλούμενα «σκληρά» (roman durs) μυθιστορήματα του συγγραφέα μπορείτε να δείτε στο άρθρο: «Η γοητεία του Ζορζ Σιμενόν σε 7 “σκληρές” επιλογές» https://www.oanagnostis.gr/h-goiteia-toy-zorz-simenon-se-7-quot-sklires-quot-epiloges-toy-markoy-kritikoy/

Όλα τα βιβλία αναζητήστε τα εδώ