Φιντέλ Κάστρο

 

Συντάκτης: 

Κώστας Ζώρας *

efsyn.gr, 04.12.2016

 

Το μίσος καταλήγει σε παραζάλη, δηλαδή σε πλήρη σύγχυση των ανθρώπινων διανοητικών λειτουργιών. Κάποιοι λοιπόν, εκ των συντελεστών των διεθνών συσχετισμών, χαρακτήρισαν «δικτάτορα» τον εκδημήσαντα πολιτικό ηγέτη. Ποιοι άραγε;
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο πολιτικός και πνευματικός διαφθορέας συγκεκριμένων κατηγοριών ανθρώπων. Ο οποίος λησμονεί ότι οι ΗΠΑ υπήρξαν ο στυλοβάτης σχεδόν κάθε αιμοσταγούς τυραννίας μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Και πολιτικές και οικονομικές ελίτ στην Ευρώπη, οι γνήσιοι απόγονοι και απολογητές της αποικιοκρατίας και της νεο-αποικιοκρατίας.
Τρία πρώιμα κείμενα συγκροτούν το θεωρητικό υπόβαθρο της κουβανέζικης επανάστασης του 1959.
Το μήνυμα του Φιντέλ Κάστρο ως αρχηγού της ένοπλης ομάδας, που επιτέθηκε ανεπιτυχώς στη βάση Moncada την 26η Ιουλίου 1953. Από εκεί προέκυψε ιστορικά και το «κίνημα της 26ης Ιουλίου».
Ο Κάστρο απαιτούσε, ενώ ο απεχθής Μπατίστα είχε ανέλθει πραξικοπηματικά στην εξουσία, «την επαναφορά του δημοκρατικού Συντάγματος του 1940, ριζοσπαστικές κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, ευρύτατη αγροτική μεταρρύθμιση και κρατικοποίηση αλλοδαπών επιχειρήσεων». Η επιρροή των ιδεών του απελευθερωτικού αγώνα υπό τον Χοσέ Μαρτί (1853 – 1895) είναι εμφανής.
Ο Κάστρο, μετά την απόβαση της ευάριθμης ένοπλης ομάδας του στις ακτές της Κούβας, στις 2 Δεκεμβρίου 1956, χαρακτήριζε ως εξής το «κίνημα της 26ης Ιουλίου». «Δεν πρόκειται για πολιτικό κόμμα αλλά για επαναστατική κίνηση, στις γραμμές της οποίας έχουν θέση όλοι οι Κουβανοί που αγωνίζονται για την επάνοδο της πολιτικής δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης στην Κούβα».
Τον Ιούλιο του 1957, μεσούσης της ένοπλης επανάστασης, δημοσιεύτηκε το μανιφέστο της Siera Maestra, το οποίο εμπεριέχει «απαίτηση για παραίτηση του δικτάτορα, υπόσχεση για ελεύθερες εκλογές, απαγόρευση της ανάμειξης ξένων κρατών στις εσωτερικές υποθέσεις της Κούβας, απομάκρυνση του στρατού από την πολιτική και ένα minimum πρόγραμμα μιας μεταβατικής κυβέρνησης».
Την 1η Ιανουαρίου 1959 ο Κάστρο και οι αντάρτες του «κινήματος της 26ης Ιουλίου» εισέρχονται θριαμβευτικά στην Αβάνα.
Ακολουθούν δύο επονείδιστα γεγονότα με πρωταγωνιστή τις ΗΠΑ: Η αποτυχημένη απόβαση στον κόλπο των χοίρων Κουβανών εξορίστων, μίσθαρνων οργάνων της CIA ( Απρίλιος 1961) και το οικονομικό εμπάργκο, ως διαρκής εκδίκηση απέναντι σε ένα μικρό λαό, γιατί οι πολιτικές, κοινωνικές και οργανωτικές του επιλογές έθιγαν τα συμφέροντα και αντιστρατεύονταν τις ιδέες της αυτοκρατορικής υπερδύναμης.
Ο Κάστρο, πρόμαχος της αξιοπρέπειας και προστάτης της επιβίωσης και ανάπτυξης του κουβανικού λαού, προστρέχει στη βοήθεια και συμπαράσταση της άλλης τότε υπερδύναμης, της Σοβιετικής Ενωσης και μετασχηματίζει το ιδρυθέν το 1963, μετά την επικράτηση της επανάστασης, Ενιαίο Κόμμα της Σοσιαλιστικής Επανάστασης, σε Κομμουνιστικό Κόμμα Κούβας (7η Οκτωβρίου 1965).
Συμπεράσματα: Η Κούβα αποκτά μονοκομματικό πολιτικό σύστημα. Πολιτικό σύστημα όμως διαφορετικό από τα ομοειδή πολιτικά συστήματα της Σοβιετικής Ενωσης, και των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης.
Το Σύνταγμα αναγνωρίζει σαφώς την ταξική, πολιτική και οργανωτική κυριαρχία στο σύστημα του Κ.Κ., παραλλήλως όμως αναγνωρίζει ρητά τις μαζικές κοινωνικές οργανώσεις ως συνιστώσες του συστήματος και συνδιαμορφωτές της λαϊκής κυριαρχίας.
Παρά τη στενή συμμαχία με τη Σοβιετική Ενωση η Κούβα ουδέποτε κατέστη δορυφόρος.
Παραμένει πρωταγωνιστής στον χώρο των αδεσμεύτων και στο Σύνταγμά της διακηρύσσει «το δικαίωμα και το διεθνιστικό της καθήκον να στηρίζει παγκοσμίως τους λαούς που αγωνίζονται για την απελευθέρωσή τους, την ήττα του ιμπεριαλισμού και της αποικιοκρατίας και προωθούν την κατάργηση της εκμετάλλευσης και των διακρίσεων μεταξύ των ανθρώπων».
Το 1966 συγκλήθηκε στην Αβάνα παγκόσμια διάσκεψη των επαναστατικών κινημάτων Ασίας, Αφρικής και Λατινικής Αμερικής για τη δημιουργία επαναστατικής διεθνούς.
Από το βήμα αυτής της διάσκεψης ασκήθηκε δριμύτατη κριτική στην εξωτερική πολιτική της Σοβιετικής Ενωσης. Γνωστή είναι άλλωστε και η συμπαράσταση της Κούβας στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες της Κύπρου, της Αλγερίας, της Αγκόλας, της Βολιβίας.
Ενας σπουδαίος ηγέτης, όπως είπε και ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζ. Τριντό, ένα μικρό κράτος με το πολιτικό του σύστημα, ένας μέγας λαός σε τιτάνιο αγώνα αξιοπρέπειας, ανεξαρτησίας και αυτοδιάθεσης.
Δύσκολα το παραγνωρίζεις, ακόμα πιο δύσκολα προβάλλεις τυχόν αρνητικά γνωρίσματα, σχεδόν αδύνατον να μην εκδηλώνεις τον θαυμασμό σου.
*Καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας, πρώην Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου