Πατήρ Δημήτριος: ο αρχηγός της Ιντέλιντζενς Σέρβις στην Ελλάδα 

Ήταν Άγγλος, φυσικά, και λεγόταν Ντέιβιντ Μπάλφουρ. Τις πρώτες, βασικές πληροφορίες, θα τις βρείτε εδώ (1):
http://www.mixanitouxronou.gr/patir-dimitrios-o-anglos-kataskopos-pou-litourgouse-sto-kolonaki-exomologouse-ti-vasiliki-ikogenia-ekane-agiasmous-se-aristokratika-spitia-epexe-rolo-sta-dekemvriana-ke-to-rolo-tou-apokalipse-o-ri/
και εδώ (2):
http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=164919

(Από το αρχείο της Ι.Μ. Παντελεήμονος,

ο Μπάλφουρ όταν βρισκόταν ως μοναχός στο Άγιον Όρος)

Τον Μπάλφουρ είχε γνωρίσει ο σεβ. Ναυπάκτου Ιερόθεος, ο οποίος έγραψε ένα μακροσκελές κείμενο για τις πνευματικές του περιπέτειες με την Ορθοδοξία (3):
http://trelogiannis.blogspot.gr/2015/08/blog-post_120.html
Υπάρχει επίσης μια ενδιαφέρουσα μαρτυρία – απάντηση στο κείμενο του σεβ. Ιερόθεου από τον καθηγητή θεολογίας Ταχιάο, ο οποίος είχε γνωριστεί και συνομιλήσει με τον Μπάλφουρ, στα τελευταία χρόνια της ζωής του (4):
http://www.parembasis.gr/index.php/menu-teyxos-108/2463-2005-108-16
Πέρα από τα στοιχεία για τη δράση του Μπάλφουρ υπάρχουν και οι μύθοι. Δείτε για παράδειγμα (στα σχόλια) πως η αναπόφευκτη θεωρία συνωμοσίας εμπλέκει τον Μακάριο της Κύπρου, τον Μπάλφουρ, τον ΕΔΕΣ και τους Ναζί!
http://infognomonpolitics.blogspot.com/2009/07/1971974.html
Γιατί μας ενδιαφέρουν όλα αυτά;
Γιατί ως Ορθόδοξος εφημέριος στην Αθήνα εξομολογούσε ως την άνοιξη του 1940 ολόκληρη την ελίτ της πόλης, της βασιλικής οικογενείας συμπεριλαμβανομένης!

Γιατί του αποδίδεται κάποια σχέση με την αυτοκτονία Κορυζή.
Γιατί έχουμε τη μαρτυρία του Σεφέρη ότι ο Μπάλφουρ «καθοδηγούσε» την ελληνική κυβέρνηση.
Γιατί εικονίζεται στη φωτογραφία πίσω από τον Τσώρτσιλ και τον Δαμασκηνό, τις μέρες της πιο κρίσιμης φάσης του Εμφυλίου πολέμου: το Δεκέμβρη του 1944.
Γιατί ήταν (σύμφωνα με τον Καργάκο) «η γλώσσα (μεταφραστής) και το μυαλό του Σκόμπυ».
Γιατί είχε ενεργό ρόλο τις μέρες της συμφωνίας της Βάρκιζας, καθώς, όπως μαρτυρείται, είχε επισκεφθεί τον Στέφανο Σαράφη και μιλήσει με τον Ηλία Τσιριμώκο.
Γιατί η περίπτωσή του αποδεικνύει ότι τα σύνορα κατασκοπίας και υψηλής (θρησκευτικής, αλλά όχι μόνο) πνευματικότητας δεν είναι αδιαπέραστα. Και το πιο σκανδαλιστικό: μπορεί κανείς να τα περάσει για δεύτερη φορά – προς την αντίθετη κατεύθυνση!
Τέλος, γιατί υπάρχει ένα κείμενο – μαρτυρία για τον Μπάλφουρ, του Σαράντου Καργάκου, το οποίο παραθέτω στη συνέχεια.

*

Ό Νίκος Σοϊλεντάκης είναι μοιραίο νά πεθάνει έντιμος. Κι ευθύ­νομαι κι εγώ γι’ αυτό! Είχε ένα θέμα «τεφαρίκι», όπως τό λένε στην τηλεοπτική αργκό, καί αντί νά τό κάνει σενάριο, τό έκανε μελέτημα ιστορικό!
Αμφιβάλλω αν υπάρχει θέμα τόσο πολύπλοκο, γριφώδες, αλγεβρικό καί συνάμα… θεολογικό, όσο αυτό πού αναφέρεται στον πατέρα Δημήτριο, τόν εφημέριο του έκκλησιδίου του Ευαγ­γελισμού πού εξομολογούσε όλες τίς κυρίες του Κολωνακίου καί έπιτηδείως αποσπούσε κρατικά μυστικά, τά όποια οι σύζυγοι ή εραστές τους (ανώτεροι κρατικοί λειτουργοί) τους τά ομολογού­σαν σέ στιγμές ερωτικού οργασμού. Οφείλω, πάντως, νά τονίσω έδώ —γιά τους μή είδότες— ότι γιά κάποιες γυναίκες η εξουσία είναι τό πιό ισχυρό… αφροδισιακό.
Ό πατήρ Δημήτριος ήταν μιά πολύπλαγκτη προσωπικότητα. Λεγόταν Νταίηβιντ Μπάλφουρ, αλλά δέν ήταν από τή γνωστή αριστοκρατική οικογένεια. Μάλλον τό όνομα τό πήρε άπό τό ομώ­νυμο περιπετειώδες ανάγνωσμα. Ήταν μιά διχασμένη προσωπικότητα. Σάν τόν Καζαντζάκη, κυνηγούσε νά βρει ένα Θεό. Μέσα του όμως υπήρχε καί τό μικρόβιο της κατασκοπείας, δηλαδή της υποκλοπής μυστικών. Όποιος κλέβει μυστικά, νιώθει πιό δυνατός. «ήταν ένας τύπος Λώρενς, αλλά χωρίς τή δική του προβολή, πα­ρόλο πού η δική του δράση ήταν πιό πολυσχιδής καί μακροχρόνια. Η κατασκοπεία, ως τό παλαιότερο —μαζί μέ τήν πορνεία— επάγ­γελμα, έχει κι αυτό μιά μυστικοπάθεια, έναν αποκρυφισμό σάν αυτόν πού διακρίνει κάποιους αυστηρούς μοναχούς. Τό «Άγιο» Όρος υπήρξε γι’ αυτόν όχι σχολή θεολογίας άλλα κατασκοπείας. Τόν δί­δαξε νά ετάζει νεφρούς, καρδίας, ψυχάς, μυαλά, κυρίως νά διαβά­ζει μυστικά καί νά τά στέλνει στους κατάλληλους αποδέκτες.
Ασφαλώς, υπάρχει δικός του δάκτυλος στην αυτοκτονία Κοριζή, κυρίως όμως στην ένταση καί στην έκταση των Δεκεμ­βριανών. Ήταν ή γλώσσα (μεταφραστής) καί τό μυαλό του Σκόμπυ. Αυτός Ίσως (ή μάλλον) οργάνωσε προτού αναχωρήσει από τή Σμύρνη τά επεισόδια τόν Σεπτέμβριο του 1955, όταν Τούρκοι «βασιβουζούκοι» ξεφτίλισαν Έλληνες αξιωματικούς καί τίς οικο­γένειες τους. Τότε ακούσαμε καί τό όνομα του ταγματάρχη Γρηγορίου Σπαντιδάκη, πού τόν γνωρίσαμε χρυσοπλουμισμένο παγόνι στή δικτατορία.
Είχα τό θλιβερό προνόμιο από παιδί νά ζήσω όλες τίς θλιβερές καταστάσεις της Κατοχής καί της μετέπειτα περιόδου της άλληλοσφαγής. Σφαζόμασταν χωρίς, κατά βάθος, νά ξέρουμε «γιατί;». Απλώς υπακούαμε καί υποκύπταμε σ’ ένα ένστικτο αυτοκατα­στροφής. Καί άνθρωποι σάν τόν Μπάλφουρ μας «χόρεψαν στό ταψί». Όχι λόγω της δικής τους δαιμονικής, τάχα, Ικανότητας, αλλά λόγω του δαίμονα καταστροφής πού μας είχε κυριεύσει. Είχα από τότε τό πάθος τής περιέργειας. Θυμάμαι τόν Βελουχιώτη, όταν κατέβηκε στή Λακωνία. Έχω μάλιστα συγκρατή­σει καί μία ομιλία του πού πρό ετών κατέγραψα στον Οικονομι­κό, επί τών ένδοξων ήμερων του Γιάννη Μαρίνου. Αργότερα, στην Αθήνα, στό γήπεδο του «Παναθηναϊκού», γαβριάς τότε πιά, γνώρισα τόν Ζαχαριάδη, πού ήταν αγκαλιά μέ τόν Σιάντο καί τόν «παντός καιρού» Μιχάλη Κύρκο. Κάποτε κάποιος συγ­γενής (ήταν θέρος του 1946) μου έδειξε πάνω σ’ ένα «τζίπ» καί κάποιον Άγγλο βαθμοφόρο. «Αυτός», μου είπε, «είναι ό Σκόμπυ». Δέν είμαι απολύτως βέβαιος γι’ αυτό. Θυμάμαι, όμως, πλην του οδηγού, έναν ταγματάρχη μέ κοντό παντελονάκι. Λόγω του μανιάτικου πουριτανισμού πού μέ διακατείχε, δέν πρόσεξα τό πρό­σωπο του αλλά τήν «αισχρή» — κατά τά τότε μέτρα — εμφάνιση του. Διαβάζοντας τά όσα έγραψε αρχικά στην Εστία, καί στά οσα γράφει τώρα στην παρούσα εργασία του ό Νίκος Σοϊλεντάκης, θαρρώ ότι ό «κοντοπαντελονάκιας» (λέξη τής εποχής) ήταν ό άλλοτε πατήρ Δημήτριος του Ευαγγελισμού. Καί τό πιστεύω αυτό, διότι βασική αρχή τών κατασκόπων είναι ή έξης: νά τους βλέπεις, νά παρατηρείς πάνω τους καθετί, άλλ’ όχι τό πρόσωπο τους!
Ό πατήρ Δημήτριος, ό κατά κόσμον Νταίηβιντ Μπάλφουρ, είχε πολλά πρόσωπα καί, ανάλογα μέ τό συνομιλητή του, παρουσιαζόταν μέ τό ταιριαστό γιά τήν περίπτωση πρόσωπο. Ακόμη καί του συντετριμμένου καί μετανοοΰντος χριστιανού. Ξεγέλασε πολλούς καί πολλές. ‘Αλλά ή γυναίκα πού του έκλεισε δύο φορές τήν πόρτα -καί τή δεύτερη (φορά ως ηγουμένη- είχε πιά καταλά­βει «τι κάθαρμα, τι κάλπικος παράς, μιά ολόκληρη ζωή μέσα στό ψέμα», όπως θά έλεγε ό Μανόλης Αναγνωστάκης, ήταν αυτή ή θλιβερή μορφή, πού έπαιξε θλιβερό ρόλο στην πατρίδα μας σέ μιά θλιβερή εποχή. Δέν πιστεύω ότι ή περαιτέρω στάση (εκκλησιάσματα κλ.π.) δείχνουν μεταμέλεια. Αν όντως είχε μετανοήσει, θά έπρεπε προεχόντως ν’ αυτοκτονήσει. Απλώς καί στή μετάνοια του έπαιζε θέατρο.
Τό νά πώ ότι τό βιβλίο του Νίκου Σοϊλεντάκη πρέπει νά αγο­ραστεί καί νά διαβαστεί (όχι μόνο μία φορά), θά ήταν σάν νά έλεγα ότι τό νερό – ειδικά τό θέρος- κάνει καλό. Δέν τό συνιστώ, ως ιστορικός, ως αρίστη ιστορική μελέτη, πού είναι. Τό συνιστώ γιά λόγους ιατρικούς. Είναι τό καλύτερο αντίδοτο κατά τής πολι­τικής μας βλακογνωσίας καί βλακοπραξίας. Παριστάνουμε τους πονηρούς, άλλ’ όπως έλεγε ό Έμμ. Ροΐδης «τό πονηρότερου αλλά τό μάλα έξαπατώμενον εξ όλων τών ζώων της γης είναι ό Ελλην». Ή μελέτη του βιβλίου του Νίκου Σοϊλεντάκη θά εξα­λείψει πάσα αμφιβολία περί αυτού.
Σαράντος Ί. Καργάκος Λαύριο, 7 Ιουλίου 2009
*
Τέλος, ο επίλογος από το βιβλίο του Σοϊλεντάκη, που προλογίζει ο Καργάκος:
(Πηγή: http://ermionh.blogspot.com/2010/09/blog-post_1595.html )
21. Επίλογος, – Συμπέρασμα
Ό Μπάλφουρ ενώ βασανιζόταν από παρατεταμένη ασθένεια, λίγο πρίν από τόν θάνατο του, πού επήλθε στίς 11 Όκτωβρίου 1989 είπε: « Έγώ, σάν ασύνετο γαϊδουράκι, σκέφτηκα νά τρέξω πίσω άπό δυο ισχυρά άλογα, τόν Γέροντα Σιλουανό και τόν πατέρα Σωφρόνιο». Έξ άλλου, σέ επιστολή του τόν Απρίλιο του 1988 προς τόν τότε μητροπολίτη Θυατείρων (Μεγάλης Βρετα­νίας) Μεθόδιο Φούγια, μέ τόν όποιο γνωρίσθηκε ό άλλοτε π. Δη­μήτριος κατά τήν τελευταία δεκαετία της ζωής του, γράφει: «Είμαι 85 ετών και τά τελευταία 42 χρόνια υπήρξα αντικείμενο της πιό χυδαίας συκοφαντίας, ή όποια ανθρωπίνως ειπείν, έχει καταστρέφει ανεπανόρθωτα τήν ζωή μου. Έν τούτοις, υπακούο­ντας στον πνευματικό μου πατέρα, τόν αρχιμανδρίτη Σωφρόνιο, δεν έχω ποτέ απαντήσει ή έκστομίσει μία λέξη γιά αυτοάμυνα, αλλά εχω μάθει νά παίρνω κυριολεκτικώς κατά λέξη τους λό­γους του Χρίστου: «Μακάριοι έστέ όταν όνειδίσωσιν υμάς και διώξωσι και είπωσι πάν πονηρόν ρήμα καθ’ υμών ψευδόμενοι ένεκεν εμού» (Ματθ. 5:11)».30 Κατά μαρτυρία του μητροπολίτου Μεθοδίου Φούγια,31 ό Μπάλφουρ του είπε ότι εάν δεν είχε άποσχηματισθεί κατά τήν Κατοχή, «τίποτε δέν τόν εμπόδιζε νά συ­νεχίσει νά προσφέρει τις υπηρεσίες του στην Ίντέλλιτζενς Σέρβις και νά είναι και κληρικός». Όταν θέλησε νά επανέλθει στην ενεργό διακονία, ή γυναίκα του τόν απειλούσε πώς θά αυτοκτονή­σει εαν τήν εγκατέλειπε γιά νά γίνει μοναχός. Έτσι έμεινε μετέω­ρος μέχρι του θανάτου του. Κάποια στιγμή ζήτησε από τόν ανω­τέρω μητροπολίτη νά τόν επαναφέρει στην ενεργό ίεροσύνη, αλλά εκείνος τόν παρέπεμψε στον Ρώσο μητροπολίτη Αντώνιο Βλούμ, διότι ήταν κληρικός της Ρωσικής Εκκλησίας. Ή απάντηση του τελευταίου ήταν αρνητική. Έκτος άπό τό ‘Έσσεξ, πήγαινε τακτικά στην «Οξφόρδη με τό πρόσφορο του καί τά ονόματα γιά νά μνημονευθούν στην προσκομιδή.
Κατηγορήθηκε από τήν ελληνική δημοσιογραφία ότι κατα­σκόπευε καί καθοδηγούσε τόν βασιλιά Γεώργιο Β’. Όμως ο Μπάλφουρ σέ συνομιλία μέ τόν καθηγητή Άντ.- Αιμ. Ταχιάο πα­ρατήρησε ότι δεν χρειαζόταν νά κατασκοπεύει τόν Γεώργιο Β’, διότι ό βασιλεύς συζούσε μέ τήν Αγγλίδα ερωμένη του. Όντως, ό Γεώργιος Β’ κατά τή διάρκεια της Ελληνικής Δημοκρατίας (1924-1935) διέμενε στό Λονδίνο, οπού συνδέθηκε μέ τήν Τζόυς Μπρίτταιν-Τζόουνς, ή οποία τόν ακολούθησε στην Αθήνα. Τό 1941, προτού καταφύγει ό βασιλιάς στην Κρήτη, προηγήθηκε ή κ. Τζόυς μαζί μέ τόν πρίγκιπα Γεώργιο (τόν άλλοτε Αρμοστή στην Κρήτη) καί τή σύζυγο του Μαρία Βοναπάρτη, ή οποία τή φρόντισε, όσο ήταν μακριά από τόν βασιλέα. Μεταπολεμικά επανήλθε στην Ελλάδα μέ τόν Γεώργιο καί μετά τόν θάνατο του (1η Απριλίου 1947) παντρεύτηκε τον συνταγματάρχη Έντι Μπόξχωλ.33 Βρετανοί θεωρούν ότι ή Τζόυς ήταν άπό τίς ελάχιστες βασιλικές ερωμέ­νες στην ιστορία γιά τήν οποία μόνο καλά λόγια έχουν ειπωθεί καί τήν περιγράφουν34 ώς ιδανική σύζυγο στρατιωτικού, απόλυ­τα λογική, μηδέποτε άναμειχθεισα σέ ραδιουργίες καί μέ ορθή αντίδραση σέ περίοδο κρίσεων. Ό πρώτος σύζυγος της, δεινός πότης, ήταν υπασπιστής του άντιβασιλέως των Ινδιών. Όταν ό Γεώργιος Β’ επισκέφθηκε προπολεμικά τήν Ινδία, τή γνώρισε καί σύντομα δημιουργήθηκε στενή σχέση. Ή ένταξη της στό έδώ βασιλικό περιβάλλον καλύφθηκε υπό τήν ιδιότητα της κυ­ρίας των τιμών της Φρειδερίκης, συζύγου του τότε διαδόχου Παύλου. Ό βασιλιάς Γεώργιος, μέ τά ήθη της εποχής, γιά νά νυμφευθεί τήν κοινή θνητή Τζόυς Μπρίτταιν-Τζόουνς έπρεπε νά παραιτηθεί άπό τόν θρόνο του, όπως έπραξε τό 1936 ό βασιλιάς Εδουάρδος Η’ της Αγγλίας, πού νυμφεύθηκε τήν Ούώλλις Σίμσον
Ό ιεροδιάκονος Νικόλαος, εγγονός αδελφού του γ. Σωφρονίου, σημειώνει ότι πολλοί πιστεύουν ότι ό Μπάλφουρ έζησε χρησιμοποιώντας υποκριτικά τήν Όρθοδοξία. Άποψη πού στηρίζεται στίς πα­λινωδίες του καί στην περιπετειώδη ζωή του.35 Κατά τόν Σ. Καργάκο, ώς καλός υποκριτής ήθελε μία υστεροφημία. Τήν πέτυχε. Ήταν ό αρχιτέκτων του Εμφυλίου. Ή ενασχόληση του μέ τό έργο του αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Συμεών ήταν γιά τή σω­τηρία της ψυχής του, αφού έστειλε τόσες ψυχές στον Αδη. Κατά τήν αντίθετη άποψη πού εκφράζει ό καθηγητής Άντ.- Αιμ. Ταχιάος, ό Μπάλφουρ «ήταν πιστό τέκνο της Όρθοδόξου Εκκλη­σίας, τέτοιο πού δέν μπορεί νά είναι ένας υποκριτής ή κάποιος πού απλώς, ψυχρά καί μελετημένα εκτελεί μιαν αποστολή κατασκό­που, όπως τόν ερμήνευσαν άνθρωποι πού έστω καί στοιχειωδώς δέν μπορούν νά κατανοήσουν τίς παλινδρομήσεις μιας ανήσυχης καί ταραγμένης ψυχής, ούτε τι είναι αμαρτία καί μετάνοια. Ένας στρατολογημένος κατάσκοπος δέν χρειαζόταν, γιά νά εκτελέσει τήν αποστολή του στην Αθήνα, νά σπουδάσει χρόνια θεολογία στή Ρώμη, νά γίνει ρωμαιοκαθολικός μοναχός, αντί νά τόν υποδυ­θεί, στή συνέχεια νά γίνει ορθόδοξος μοναχός καί ιερέας, νά ζήσει στά απόκρημνα βράχια του «Άγιου» Όρους, τή στιγμή, πού στά σαλόνια του Κολωνακίου καί στίς δεξιώσεις τών διπλωματών στην Αθήνα, οι πληροφορίες πού ενδιέφεραν τήν αρμόδια βρετανι­κή υπηρεσία κυκλοφορούσαν εν αφθονία».36 Έξ άλλου, στή δεκαετία του 1930-1940, ό άρμενοκαθολικός επίσκοπος Γιοχάννες Γκαμσαραγιάν ήταν επικεφαλής ενός άπό τά δίκτυα της γερμανικής κα­τασκοπείας στην Ελλάδα. Είχε εγκαταστήσει στον δεύτερο Ορο­φο του μεγάρου Γιάνναρου, στή συμβολή τών οδών Όθωνος καί Φιλελλήνων στό Σύνταγμα, μυστική σχολή δολιοφθορέων πού έδρασαν στά χρόνια του πολέμου στή Μέση Ανατολή.37 Στά άνωτέρω επιχειρήματα μπορεί νά αντιπαρατεθεί ότι καί τό νά γίνει κάποιος κατάσκοπος είναι μία μορφή αναχωρητισμού. Είναι ένας άλλου τύπου μοναχισμός. Ό κατάσκοπος απαιτείται νά έχει ισχυ­ρή μυστικοπαθή ιδιοσυγκρασία. Ό Μπάλφουρ απλώς ράγισε καί έζησε σάν ραγισμένο γυαλί.
Στερούμενοι θεολογικών γνώσεων, νομίζουμε ότι ό Μπάλφουρ ακολούθησε τή γνωστή φράση τών Βενετών: «Είμαστε πρώτα Βε­νετοί καί κατόπιν χριστιανοί» . Προσχώρησε ειλικρινά στην Όρθοδοξία, αλλά δέν απαρνήθη­κε, καί ορθώς, τήν εθνικότητα του. Στην Αθήνα βρέθηκε καθ’ όδόν προς τά Ιεροσόλυμα. Ένθουσιασθείς από τά στελέχη καί τό έργο της «Ζωής», παρέμεινε στην Αθήνα γιά νά εκπληρώσει τήν επιθυ­μία του νά σπουδάσει στή θεολογική Σχολή. Ιερέας στό θεραπευ­τήριο του Ευαγγελισμού βρέθηκε σέ εποχή κατά τήν οποία τά σύν­νεφα του πολέμου ήσαν βαριά καί θά ξεσπούσε ό Β’ Παγκόσμιος πό­λεμος, στην έλευση του οποίου εθελοτυφλούσαν οι Μεγάλοι. Έτσι, κατά τήν κρίσιμη αυτή περίοδο, ή εδώ αγγλική πρεσβεία τόν στρά­τευσε στην υπηρεσία της πατρίδος του, ώς κατασκόπου. Άλλωστε ή κατασκοπεία είναι πάντοτε προπομπός της πολιτικής ή της στρα­τιωτικής δράσεως, διαπιστευμένοι δέ κατάσκοποι είναι όλοι οί πρε­σβευτές καί οί στρατιωτικοί ακόλουθοι. Καί τούτο, διότι τά καθήκο­ντα του διπλωμάτη συνοψίζονται στό διαπραγματεύεσθαι, παρατηρείν καί προστατεύειν. Όπως διδάσκεται ό διπλωμάτης, παρατηρεί, άρύεται πληροφορίες καί αναφέρει κάθε ζήτημα πού ενδιαφέρει τή χώρα του, προωθώντας τά συμφέροντα της.
Ό Μπάλφουρ, μετά τή φυγή του στην Αίγυπτο, αποστάτησε, άλλα επανεντάχθηκε σταδιακά σέ αυτήν μεταπολεμικά καί πλή­ρωσε τό κοινό χρέος, ώς πιστό μέλος της.
Σημειώσεις
1.
26 Ιανουαρίου 1947. Ο Ριζοσπάστης κυκλοφορούσε με πρωτοσέλιδο τίτλο «Δαυίδ Μπαλφούρ ή ο Πάτερ Δημήτριος». Η κεντρική φωτογραφία του πρωτοσέλιδου ήταν χωρισμένη στα δύο. Στη μια πλευρά απεικονίζονταν ένας παπάς και στην άλλη ένας μεγαλόσωμος μεσήλικας καλοντυμένος κύριος. Το αποκαλυπτικό κείμενο – καταπέλτης για τον ρόλο αυτού του άνδρα, υπέγραφε η ιστορική μορφή του ΚΚΕ και διευθυντής του Ριζοσπάστη εκείνη την εποχή, Κωνσταντίνος Καραγιώργης. Ο παπά Δημήτρης και ο Ντέιβιντ Μπαλφούρ ήταν το ίδιο πρόσωπο, που είχε μόνο μια αποστολή. Να συλλέξει πληροφορίες για λογαριασμό της βρετανικής Ιντέλιτζεντ Σέρβις, της οποίας εκτελούσε χρέη σταθμάρχη στην Αθήνα.
Η στρατολόγηση του Μπαλφούρ
Ο Ντέιβιντ Μπαλφούρ γεννήθηκε στις 20 Ιανουαρίου του 1903. Καταγόταν από καλή οικογένεια και είχε άριστη ανατροφή. Είχε σπουδάσει στα πανεπιστήμια της Πράγας, του Σάλτσμπουργκ, της Ρώμης και μετέπειτα των Αθηνών. Μιλούσε αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά, ρωσικά, πολωνικά και ελληνικά και αργότερα έμαθε και τουρκικά. Ήταν ο ιδανικός νέος για στρατολόγηση στις μυστικές υπηρεσίες.
Το πέρασμα του κατασκόπου από το Άγιο Όρος
Η ταραγμένη δεκαετία του ’20, έκανε πολλές χώρες της Ευρώπης να αναδιοργανωθούν και να ενισχυθούν με νέο αίμα. Στα τέλη της ο Μπαλφούρ έγινε δόκιμος μοναχός στο τάγμα των Βενεδικτίνων. Όταν γνώρισε την Ορθόδοξη Θεολογία, έφυγε από το μοναστήρι. Ασπάσθηκε την Ορθοδοξία στη Λιθουανία και το 1932 πήγε στο Άγιο Όρος και έμεινε στο Ρωσικό Μοναστήρι και στα Καντουνάκια. Έλαβε το όνομα Δημήτριος και εξέφρασε την επιθυμία να εγγραφεί στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Πέρασε ένα εξάμηνο αυστηρής απομόνωσης στο Άγιον Όρος. Οι μοναχοί όμως ουδέποτε τον είδαν με καλό μάτι. Τότε συνδέθηκε με τον Ρώσο λόγιο καλόγερο Σωφρόνιο. Δεν είναι λίγοι αυτοί που συνδέουν το όνομα του Σωφρόνιου με μυστικές υπηρεσίες, χωρίς όμως ποτέ να αποδειχθεί κάτι σχετικό. Το 1936, ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος και άλλοι επιφανείς κληρικοί φρόντισαν να εγγραφεί ο Άγγλος στη Θεολογική Σχολή, στην Αθήνα. Όταν έφτασε στην πόλη, υπηρέτησε στο μοναχικό τάγμα του τέως Καρυστίας, Παντελεήμονα. «Είναι αυτός που είπε το περιβόητο καλύτερα σαράντα χρόνια με τους γερμανούς, παρά μια ώρα με το ΕΑΜ», έγραφε ο Καραγιώργης. Ο Παντελεήμων χειροτόνησε αρχιμανδρίτη τον Ντέιβιντ Μπαλφούρ και πλέον τον προσφωνούσαν Πάτερ Δημήτριο.
Ο εξομολογητής των μεγαλοαστών
Από την πρώτη στιγμή που έφτασε στην Αθήνα ο πατήρ Δημήτριος, ήταν περιζήτητος στα μεγάλα σαλόνια της πόλης. Με την ιδιότητα του αρχιμανδρίτη γράφτηκε ως αδερφός στη Μονή Πεντέλης και συνέχισε τη φοίτησή του στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Κανείς δεν ξέρει αν ήρθε στην Ελλάδα στρατολογημένος από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, ή αυτό συνέβη κατά την παραμονή του στην πρωτεύουσα. Τα ελληνικά του πάντως, είχαν τελειοποιηθεί, ακόμη και στις ψαλμωδίες. Κυκλοφορούσε στο Κολωνάκι και συχνά τον καλούσαν μεγαλοαστοί για εξομολογήσεις. Έκανε αγιασμούς σε μέγαρα και ευκατάστατα σπίτια, μεταξύ των οποίων και του στρατηγού Παπάγου. Επίσης είχε γνωριστεί και είχε σχέσεις με τον μετέπειτα πρωθυπουργό Αλέξανδρο Κορυζή, που διαδέχθηκε τον Μεταξά και αυτοκτόνησε λίγο πριν μπουν οι Γερμανοί στην Ελλάδα. Ο βρετανός ιερέας, δίδασκε στο Βρετανικό Ινστιτούτο Αθηνών και παρέδιδε μαθήματα αγγλικών σε γόνους «μεγάλων τζακιών». Σύντομα ανέπτυξε σχέσεις με την αδελφότητα θεολόγων «H Ζωή» και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρύσανθο. Με τις γνωριμίες αυτές ορίστηκε εύκολα, εφημέριος στο παρεκκλήσι του Ευαγγελισμού. Πλέον κατοικούσε μέσα στο χώρο του νοσοκομείου. Το αρχηγείο του όμως το είχε στήσει στην οδό Πλουτάρχου 2, στο Κολωνάκι. Το κτήριο έγραφε ο Καραγιώργης, «ανήκε στην αγγλική πρεσβεία και στους τηλεφωνικούς καταλόγους εμφανιζόταν ως έδρα της Γραμματείας του Πολιτικού Τμήματος του σερ Νόρτον». Από το 1937 ως το 1939, ο Άγγλος κατάσκοπος με τα ράσα και τη διχαλωτή μακριά γενειάδα, ανέλαβε εκκλησιαστικά χρέη κοντά στη βασιλική οικογένεια. Οι σχέσεις του με τον βασιλέα Γεώργιο B´, τον διάδοχό Παύλο και την τότε πριγκίπισσα Φρειδερίκη, ήταν πολύ στενές. Έτσι μπορούσε να μπαινοβγαίνει άνετα στο παλάτι και να γίνεται αποδέκτης πολλών πληροφοριών. Οι Βρετανοί είχαν χτυπήσει διάνα. Γνώριζαν από πρώτο χέρι πολλά περισσότερα στοιχεία, ακόμη και για τα προσωπικά της βασιλικής οικογένειας. Πολλά μέλη της εξομολογούνταν συχνά στον αγαπημένο ιερέα. Παράλληλα, ο Μπαλφούρ «μεγάλωνε» τον κύκλο των σημαντικών γνωριμιών του με υψηλόβαθμους στρατιωτικούς και πολιτικούς, με τις ευλογίες του παλατιού.
Ο παπάς που ξύρισε τα γένια του και έβαλε τα χακί
Το 1941 όλα έδειχναν ότι οι Γερμανοί θα κήρυτταν τον πόλεμο στην Ελλάδα. Στο βιβλίο του «Η αφελής Ελλάς», ο Νικόλαος Σοϊλεντάκης γράφει ότι ο Μπάλφουρ έπαιξε ρόλο, στην αυτοκτονία του πρωθυπουργού Κορυζή το 1941. Ο Άγγλος πάντως πριν από την είσοδο των Γερμανών, πέταξε τα ράσα, ξυρίστηκε, έβαλε την στρατιωτική του στολή και αναχώρησε με το προσωπικό της βρετανικής πρεσβείας, από την Αθήνα για το Κάιρο. Εκεί, με την νέα ιδιότητά του πλέον, συνέχισε να έχει σχέσεις με την ελληνική βασιλική οικογένεια και τους πρώην πρωθυπουργούς Παναγιώτη Κανελλόπουλο και Γεώργιο Παπανδρέου.
Η νέα αποστολή στην Αθήνα
Μετά την απελευθέρωση, ο ταγματάρχης Ντέιβιντ Μπαλφούρ, έφτασε και πάλι στην Αθήνα, ως στέλεχος της Βρετανικής Πρεσβείας. Πολλοί μελετητές και ερευνητές της περιόδου, εκτιμούν ότι ο Μπαλφούρ βοήθησε στην τοποθέτηση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαμασκηνού, στη θέση του Αντιβασιλιά. Ο γνώστης της ελληνικής πραγματικότητας, δεν έλειψε από τα Δεκεμβριανά, ούτε από τη Συμφωνία της Βάρκιζας, στις 12 Φεβρουαρίου του 1945. «Ήταν η γλώσσα (μεταφραστής) και το μυαλό του Σκόμπυ», σύμφωνα με τον ιστορικό και συγγραφέα Σαράντο Καργάκο. Μέχρι και την ώρα της υπογραφής, ο Μπαλφούρ δεν σταμάτησε να συζητάει με όλους τους πρωταγωνιστές εκείνων των ημερών. Η εμφάνιση του με πολιτικά ή στρατιωτικά ρούχα, εξόργισε πολλούς επιφανείς Αθηναίους που τον εμπιστεύθηκαν ως ιερέα, και τον υπερασπίστηκαν όταν τον κατηγορούσαν ως πράκτορα των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών. Ο θεολόγος πράκτορας 25 Ιανουαρίου 1947. Μόλις είχε σχηματιστεί κυβέρνηση συνασπισμού, υπό τον άλλοτε διοικητή της Εθνικής Τράπεζας, Δημήτρη Μάξιμο. Ο Ριζοσπάστης στο πρωτοσέλιδο εκείνης της ημέρας, έγραφε για «κυβέρνηση Μπαλφούρ». Και πάλι ο Καραγιώργης αποκάλυπτε τον ύποπτο ρόλο που έπαιξε στο σχηματισμό της κυβέρνησης μαζί με τον Παναγιώτη Πιπινέλη. Μετά το δεύτερο «ξεμπρόστιασμα» του Ντέιβιντ Μπαλφούρ από τις πολύ καλά πληροφορημένες πηγές του Ριζοσπάστη, είχε φτάσει η ώρα να φύγει και πάλι από την Αθήνα. Συνέχισε την καριέρα του ως διπλωματικός υπάλληλος της βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών, στο Ισραήλ, στο Προξενείο της Σμύρνης, στην Γενεύη και αλλού. Αργότερα, εργάστηκε στη βιβλιοθήκη του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε. Μέχρι το 1989 που πέθανε, έγραψε πολλές μελέτες για την Ορθόδοξη Θεολογία και ιδιαίτερα για τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά και τον Άγιο Συμεών, Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης…
2.
Ο λόρδος Ντέιβιντ Μπάλφουρ γεννήθηκε στις 20 Ιανουαρίου του 1903 και καταγόταν απο μια οικογένεια που προσέφερε πρωθυπουργούς, υπουργούς, ναυάρχους και στρατηγούς στη Βρετανία. H Γηραιά Ηπειρος τη δεκαετία του ’20 βρίσκεται σε οριακά σημεία. Ο A´ Παγκόσμιος Πόλεμος ανατρέπει πολλά δεδομένα. Οι υπηρεσίες πληροφοριών ενισχύονται καθημερινά. Αναζητούν ικανά στελέχη για να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες των καιρών. Οι αποφάσεις των Γερμανών, των Βρετανών, των Ρώσων, των Γάλλων και των Τούρκων έχουν τεράστια σημασία. Ολοι πρέπει να προβλέπουν τις κινήσεις των εχθρών, των αντιπάλων, αλλά και των συμμάχων.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον μεγαλώνει και ο ρωμαιοκαθολικός στο δόγμα Βρετανός Ντέιβιντ Μπάλφουρ ο οποίος προσελκύει το ενδιαφέρον των μυστικών υπηρεσιών της πατρίδας του. Είναι ένας άνθρωπος με σπουδές στα πανεπιστήμια της Πράγας, του Σάλτσμπουργκ, της Ρώμης και αργότερα των Αθηνών. Γνωρίζει εκτός απο τη μητρική του γλώσσα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά, ρωσικά, πολωνικά και ελληνικά και αργότερα θα μάθει και τουρκικά.
* Μοναχός
Στα τέλη της δεκαετίας του ’20 ο Μπάλφουρ γίνεται ρωμαιοκαθολικός μοναχός και εντάσσεται στο τάγμα των Βενεδικτίνων. Υπηρετεί στη Μονή του Τάγματος στο Chevetogne του Βελγίου. Πρόκειται για μοναστήρι με ξεχωριστή δράση καθώς όλοι οι μοναχοί εξειδικεύονται στην Ορθόδοξη Θεολογία και Δογματική. Μάλιστα προσπαθούν να βοηθήσουν την προσέγγιση των δύο Εκκλησιών η οποία αποτελούσε αδιανόητο γεγονός την εποχή εκείνη. Το έργο του Μοναστηριού και του ηγουμένου της Lambert Beauouin καταστρέφεται με απόφαση του Βατικανού όταν τρεις μοναχοί, ο Μπάλφουρ, ο Lev Gilet και ο Alexis van der Mensbrughe, εγκαταλείπουν τον Ρωμαιοκαθολικισμό για χάρη της Ορθοδοξίας. Τότε ο Μπάλφουρ με τη βοήθεια των ρώσων κληρικών της διασποράς παίρνει το ορθόδοξο σχήμα και ονομάζεται Δημήτριος.
Το 1932 ο Μπάλφουρ εμφανίζεται στο Αγιον Ορος και εγκαταβιοί αρχικά στο λεγόμενο Ρωσικό Μοναστήρι και στη συνέχεια στα Καντουνάκια. Οπως λέει στο «Βήμα» ο ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, ακαδημαϊκός κ. Αντώνιος – Αιμίλιος Ταχιάος, «όταν ο Μπάλφουρ ήρθε στον Αθω ήταν ακόμη ανώριμος για να μονάσει εκεί.Εζησε ως ερημίτης και ασκητής». Στο Περιβόλι της Παναγιάς ο παπα-Δημήτρης δεν αναπτύσσει ιδιαίτερα φιλικές σχέσεις, ίσως επειδή οι μοναχοί της εποχής δεν διαθέτουν τη δική του μόρφωση και γνώση. Ωστόσο τότε γνωρίζει τον μετέπειτα Αγιο Σιλουανό και τον λευκορώσο πρίγκιπα πατέρα Σωφρόνιο, έναν διακεκριμένο και μορφωμένο μοναχό ο οποίος αργότερα θα ιδρύσει το Μοναστήρι του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Εσεξ της Βρετανίας. H αλληλογραφία που ανέπτυξε ο Μπάλφουρ με τον πατέρα Σωφρόνιο ακόμη και για θεολογικά ζητήματα μπήκε πολλές φορές στο μικροσκόπιο. Μάλιστα ορισμένοι άφηναν να εννοηθεί ότι και ο πατήρ Σωφρόνιος είχε σχέσεις με τις μυστικές υπηρεσίες. Πρόκειται για ψιθύρους, λένε πολλοί, που προκαλεί η ανθρώπινη ζήλια.
H ακριβής χρονολογία στρατολόγησης του Μπάλφουρ στην Intelligence Service δεν είναι γνωστή. Πάντως το 1936 ο παπα-Δημήτρης εμφανίζεται στην Αθήνα και μεταβάλλεται σε μαγνήτη για την ελληνική αστική τάξη. Ορίζεται εφημέριος του Ναού του «Ευαγγελισμού» και καταφέρνει γρήγορα να ελιχθεί. Διαθέτει σχέσεις με την αδελφότητα θεολόγων «H Ζωή» και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρύσανθο (Φιλιππίδη) και φτάνει να υπηρετήσει ακόμη και στον Ναό των Ανακτόρων. Οι σχέσεις του με τον βασιλέα Γεώργιο B´, τον διάδοχό του Παύλο και ιδιαίτερα με την τότε πριγκίπισσα Φρειδερίκη ήταν πολύ στενές. Πολλοί λένε ότι ο Μπάλφουρ «ήταν το μάτι και το αυτί» των Βρετανών στο Παλάτι. Ωστόσο ο καθηγητής κ. Ταχιάος δηλώνει σήμερα ότι έχοντας με τον Μπάλφουρ μια μακροχρόνια φιλική σχέση απέκτησε το θάρρος να προχωρήσει και σε πιο ιδιωτικές πτυχές της ζωής του. «Τόλμησα» τονίζει «να υπαινιχθώ αυτά για τα οποία τον κατηγορούσαν. Τότε μου απάντησε ευθαρσώς:«Γιατί θα ‘πρεπε εγώ να κατασκοπεύω και να καθοδηγώ τον βασιλέα Γεώργιο B΄, τη στιγμή που αυτός συζούσε με βρετανίδα ερωμένη;»».
* Ταγματάρχης
Το 1941, λίγο προτού οι Γερμανοί κηρύξουν τον πόλεμο στην Ελλάδα, ο Μπάλφουρ αναχωρεί για το Κάιρο. Και είναι χαρακτηριστικό ότι δεν βρίσκεται στον Ναό του Ευαγγελισμού την 25η Μαρτίου του 1941, λίγες ημέρες δηλαδή πριν από τη γερμανική εισβολή. Στο Κάιρο έχει άμεσες σχέσεις με την ελληνική βασιλική οικογένεια και τους πρώην πρωθυπουργούςΠαναγιώτη Κανελλόπουλο και Γεώργιο Παπανδρέου. Επιστρέφει στην Ελλάδα με τη νίκη των συμμάχων ως ταγματάρχης του Βρετανικού Στρατού και μέλος της Βρετανικής Πρεσβείας στην Αθήνα. Σε αυτόν αποδίδουν ορισμένοι την τοποθέτηση του Αρχιεπισκόπου ΑθηνώνΔαμασκηνού (Παπανδρέου) σε θέση αντιβασιλέως και ήταν σίγουρα, όπως λέγεται, ο σύνδεσμος των Βρετανών με τον αντιβασιλέα Δαμασκηνό. Καθοριστικός φαίνεται ότι είναι και ο ρόλος του στη Συμφωνία της Βάρκιζας, στις 12 Φεβρουαρίου 1945. Χαρακτηριστική ήταν η επίσκεψη που έκανε, σύμφωνα με μαρτυρίες, στο σπίτι του Στρατηγού του ΕΛΑΣΣτέφανου Σαράφη στου Μακρυγιάννη την παραμονή της υπογραφής της Συμφωνίας. Ακόμη, είχε σχέσεις και με τον Ηλία Τσιριμώκο.
* Βιβλιοθηκάριος
Ο Μπάλφουρ αποχώρησε από την Ελλάδα όταν καταγγέλθηκε ως πράκτορας με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ριζοσπάστης». Στη συνέχεια ως διπλωματικός υπάλληλος της βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών υπηρέτησε στο Ισραήλ, στο Προξενείο της Σμύρνης, στην Γενεύη και αλλού. Ακόμη, εργάστηκε στη βιβλιοθήκη του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε.
Πέθανε τον Οκτώβριο του 1989, αφού εκπόνησε πλήθος μελετών για την Ορθόδοξη Θεολογία και ιδιαίτερα για τον Αγιο Γρηγόριο τον Παλαμά και τον Αγιο Συμεών, Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης. Οπως επισημαίνει ο ακαδημαϊκός κ. Ταχιάος, «ο Μπάλφουρ ήταν πραγματικός θεολόγος, είχε καθαρή θεολογική σκέψη και βαθιά πνευματικά κριτήρια για τη ζωή. […] Δεν μπορεί να είναι ένας υποκριτής ή κάποιος που απλώς, ψυχρά και μελετημένα,εκτελεί μια αποστολή κατασκόπου, όπως τον ερμήνευσαν άνθρωποι που δεν μπορούν να κατανοήσουν τις παλινδρομήσεις μιας ανήσυχης ψυχής, ούτε τι είναι αμαρτία και μετάνοια.Ενας στρατολογημένος κατάσκοπος δεν χρειαζόταν, για να εκτελέσει την αποστολή του στην Αθήνα, να σπουδάσει χρόνια Θεολογία στη Ρώμη, να γίνει ρωμαιοκαθολικός μοναχός, στη συνέχεια να γίνει ορθόδοξος μοναχός, ιερέας, και να ζήσει στα απόκρημνα βράχια του Αγίου Ορους».
Ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος γνώρισε τον Ντέιβιντ ή Δημήτριο Μπάλφουρ το 1978 στο Εσεξ. «Είδα» λέει στην εφημερίδα της Μητρόπολής του «έναν μεγαλόσωμο Αγγλο στον ναό. Οταν ήρθε η ώρα κατά τη διάρκεια της Λειτουργίας να διαβαστεί το Σύμβολο της Πίστεως, έκπληκτος άκουγα ότι αυτός ο μεγαλόσωμος Αγγλος ανέγνωσε το «Πιστεύω» με τη βροντερή φωνή του σε τέλεια ελληνικά, με προφορά που δεν διέκρινες αν ήταν ξένος ή Ελληνας. Καθ’ όλη τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας έκλαιγε»…
ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΙ Ο Γιοχάνες, ο Αλέξιος και ο Φιλάρετος
Την ίδια περίοδο με τον Ντέιβιντ Μπάλφουρ στην Αθήνα δρα ένας ακόμη κληρικός γνωστός πράκτορας. Πρόκειται για τον αρμενοκαθολικό επίσκοπο Ελλάδος Γιοχάνες Γκαμσαραγιάν ο οποίος δούλευε για τις μυστικές υπηρεσίες της Γερμανίας και είχε φτάσει να δημιουργήσει στην καρδιά της Αθήνας, στην Πλατεία Συντάγματος, μυστική σχολή σαμποτέρ. Από αυτή τη σχολή βγήκαν τουλάχιστον 300 σαμποτέρ που έδρασαν στα χρόνια του πολέμου σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Τη δεκαετία του ’90 «έκπληκτοι» οι ορθόδοξοι κληρικοί όλων των βαθμίδων διάβαζαν στις ξένες εφημερίδες τους επί πολλά έτη δικούς του ψιθύρους. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, πολλοί κληρικοί του Πατριαρχείου Ρωσίας και των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών των πρώην ανατολικών χωρών εργάστηκαν για τις μυστικές υπηρεσίες. Ο Πατριάρχης Μόσχας κ. Αλέξιος ποτέ δεν αποδέχθηκε όσα του καταλόγισε ο διεθνής Τύπος, σύμφωνα με τα οποία ήταν ο «Αδάμας» της KGB. Ανάλογη στάση τήρησε και ο άλλοτε Μητροπολίτης Κιέβου του Πατριαρχείου Ρωσίας και σήμερα σχισματικός κ. Φιλάρετος, ο οποίος φέρεται ότι υπηρέτησε στην KGB έχοντας τον κωδικό «κρίκος αλυσίδας».
Βεβαίως ψίθυροι μεταξύ των ορθοδόξων κληρικών υπήρχαν και για έλληνες κληρικούς που έζησαν και ζουν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ορισμένοι από αυτούς φέρονται πράκτορες της KGB, άλλοι της CIA και άλλοι της ΕΥΠ ή της ΚΥΠ, όπως ονομαζόταν παλαιότερα…
3.
(απόσπασμα)
Σε κάποια επιστολή διασώζεται –μοναδικό γεγονός μεγάλου ενδιαφέροντος– ο διάλογος του Γέροντος Σωφρονίου με τον άγιο Σιλουανό για θέμα που αφορούσε τον Μπάλφουρ. Στον αποκαλυπτικό αυτόν διάλογο θαυμάζουμε τον τρόπο με τον οποίο ενεργούσε ο άγιος Σιλουανός, το πώς δηλαδή, ανελάμβανε την πνευματική καθοδήγηση, ο τρόπος με τον οποίο την εξασκούσε, αλλά και το “πνεύμα” της εν Χριστώ ελευθερίας το οποίο τον διέκρινε. Πολύ σημαντικός ο λόγος του αγίου Σιλουανού: “Αλήθεια, είναι σαν μικρό παιδί. Εγώ σαν «νταντά» τον συγκρατούσα από τη συμφορά, για να μη σπάσει το κεφάλι του. Αλλά ας ζήσει στην Ελλάδα. Αυτό θα είναι ενδιαφέρον ακόμη και από πλευράς εμπειρίας… Συγκρίνει λοιπόν τις προσευχές με μαντείο; Τότε φθηνά μας εκτίμησε… Εμείς δεν σφετεριζόμαστε την ελευθερία του… έχασε την πίστη, και χωρίς πίστη δεν θα υπάρξει όφελος… Για ποιόν λόγο να ερίζουμε. Γράψτε του ότι εμείς δεν θα τον μεταπείσουμε… Είδα ότι, αν του φερθούμε αυστηρά, τότε θα αγανακτήσει”.
4.
(απόσπασμα)
Τον Δαβίδ Μπάλφουρ τον γνώρισα δύο χρόνια προ της εκδημίας του, εδώ στη Θεσσαλονίκη. Λόγω των επαφών του με τον αείμνηστο διαπρεπή πατρολόγο καθηγητή Παναγιώτη Χρήστου και τη συνεργασία του με το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών είχε έρθει επανειλημμένως στην πόλη μας. Γευματίσαμε επανειλημμένως μαζί, και καθώς γνώριζα πρόσωπα και γεγονότα της περασμένης του ζωής, ανοιχθήκαμε σε πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις. Ίσως σ’ αυτό συνετέλεσε και το γεγονός ότι προκάτοχός του στη θέση του προξένου στη Σμύρνη υπήρξε ο παλαιός διπλωμάτης Charles Greig, σύζυγος εξαδέλφης μου. Από τις εκτενείς συζητήσεις μας διεπίστωσα ότι ο Μπάλφουρ ήταν πραγματικός θεολόγος, είχε καθαρά θεολογική σκέψη και βαθιά πνευματικά κριτήρια για τη ζωή. Ήταν πιστό τέκνο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τέτοιο που δεν μπορεί να είναι ένας υποκριτής ή κάποιος που απλώς, ψυχρά και μελετημένα εκτελεί μια αποστολή κατασκόπου, όπως τον ερμήνευσαν άνθρωποι που έστω και στοιχειωδώς δεν μπορούν να κατανοήσουν τις παλινδρομήσεις μιας ανήσυχης και ταραγμένης ψυχής, ούτε τί είναι αμαρτία και μετάνοια.
Ένας στρατολογημένος κατάσκοπος δεν χρειαζόταν, για να εκτελέση την αποστολή του στην Αθήνα, να σπουδάση χρόνια θεολογία στη Ρώμη να γίνη ρωμαιοκαθολικός μοναχός, στη συνέχεια να γίνη ορθόδοξος μοναχός και ιερέας και να ζήση στα απόκρημνα βράχια του Αγίου Όρους, τη στιγμή που στα σαλόνια του Κολωνακίου και στις δεξιώσεις των διπλωματών στην Αθήνα οι πληροφορίες που ενδιέφεραν την αρμόδια βρετανική υπηρεσία κυκλοφορούσαν σε αφθονία. Η περίοδος 1941-1945 ήταν για τον Μπάλφουρ μία περίοδος άκρως ταραχώδης. Απέβαλε το σχήμα και εντάχθηκε στον βρετανικό στρατό. Η μετάταξή του όμως στη συνέχεια στο διπλωματικό σώμα της Μεγάλης Βρετανίας του άνοιξε τον δρόμο για μία νέα απομόνωση και περισυλλογή. Η θητεία του ως γενικού προξένου στη Σμύρνη ήταν περίοδος βαθιάς περισυλλογής και επιστροφής όχι μόνο στα θεολογικά γράμματα αλλά και στην με συνέπεια τήρηση των αρχών της ορθόδοξης πνευματικής ζωής. Έχοντας αποκτήσει το θάρρος να προχωρήσω σε πιο ιδιωτικές πτυχές της ζωής του τόλμησα να υπαινιχθώ αυτά για τα οποία η ελληνική δημοσιογραφία τον κατηγορούσε. Μου απάντησε ευθαρσώς: Γιατί θα έπρεπε εγώ να κατασκοπεύω και να καθοδηγώ τον βασιλέα Γεώργιο Β’, τη στιγμή που αυτός συζούσε με Αγγλίδα ερωμένη;
Πηγή: Πατήρ Δημήτριος: ο αρχηγός της Ιντέλιντζενς Σέρβις στην Ελλάδα | Η καλύβα ψηλά στο βουνό