ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΟΙΚΤΙΡΜΟΙ

 
Α. Συλλογισμοί: Ως προς την πορεία προς το συμπέρασμα

1. Παραγωγικός: Μετάβαση από το Γενικό στο Ειδικό /Μερικό [ Γ > Ε ] π.χ.
Π1: Όλοι οι νεοφιλελεύθεροι πολιτικοί και οικονομολόγοι   είναι φανατικοί αντίπαλοι
του κοινωνικού κράτους
Π2: Ο Σόιμπλε, ο Τόμσεν, ο Μητσοτάκης, ο Σταύρος Θεοδωράκης είναι νεοφιλελεύθεροι
Σ: : Ο Σόιμπλε, ο Τόμσεν, ο Μητσοτάκης, ο Σταύρος Θεοδωράκης είναι φανατικοί αντίπαλοι του κοινωνικού κράτους!

2. Επαγωγικός: Μετάβαση από το Ειδικό/Μερικό στο Γενικό [ Ε > Γ ] π.χ.
Π1: Ο Κώστας Καραμανλής υπήρξε  άθλιος πρωθυπουργός
Π2: Ο Αντώνης Σαμαράς ήταν άθλιος πρωθυπουργός
Π3: Ο Κυριάκος Μητσοτάκης  ήταν  άθλιος υπουργός
Π4: Ο Καραμανλής , ο Σαμαράς, ο Μητσοτάκης είναι πολιτικοί της Νέας Δημοκρατίαςί.
Σ: Άρα, όλοι  οι άθλιοι πολιτικοί  που κυβέρνησαν , τα τελευταία χρόνια, τον τόπο ήταν  Νεοδημοκράτες  

3. Αναλογικός: Μετάβαση από ένα Ειδικό/Επιμέρους σε ένα άλλο Ειδικό/Επιμέρους
[ Ε1 > Ε2 ] π.χ.
Π1: Το ΚΚΕ είναι το ένα μέρος της πλειοψηφίας της ΠΟΕΔΗΝ
Π2: Η Νέα Δημοκρατία είναι το άλλο μέρος της πλειοψηφίας  ΠΟΕΔΗΝ
Σ: Άρα, όταν απεργεί η ΠΟΕΔΗΝ, απεργούν μαζί το ΚΚΕ και η Νέα Δημοκρατία!



Β. Συλλογισμοί: Ως προς το είδος των προτάσεων που αποτελούν τις προκείμενες
1. Κατηγορικοί: όταν οι προκείμενες αποτελούν κατηγορικές προτάσεις, δηλαδή έχουν κατηγορούμενο ή κατηγόρημα (=τι κάνει/πράττει ένα Υποκείμενο)
2. Υποθετικοί: όταν μία έστω από τις προκείμενες αποτελεί υποθετική πρόταση
3. Διαζευκτικοί: όταν μία έστω από τις προκείμενες αποτελεί διαζευκτική πρόταση


Γ. Είδη επαγωγικών συλλογισμών
1. Γενίκευση: από κάποιο ή κάποια επιμέρους στοιχεία οδηγούμαστε γενικεύοντας σε ένα συμπέρασμα για το ευρύτερο σύνολο.
Παράδειγμα 1
Π1: Ο ΑNTENA είναι ιδιωτικός αντικυβερνητικός σταθμός
Π2: Ο ΣΚΑΪ είναι ιδιωτικός αντικυβερνητικός σταθμός
Π3: Ο STAR είναι ιδιωτικός αντικυβερνητικός σταθμός
Π4:Ο ALPHA  είναι  ιδιωτικός  αντικυβερνητικός σταθμός
Π5: Ο E  είναι ιδιωτικός αντικυβερνητικός σταθμός

Σ: Άρα, όλοι οι ιδιωτικοί σταθμοί είναι αντικυβερνητικοί!

Παράδειγμα 2
 
Π1:Ο  Πολάκης, αν και γιατρός, είναι άξεστος , αξύριστος , άπλυτος και αγράμματος
Π2: Ο Πολάκης είναι  του ΣΥΡΙΖΑ
Σ: Άρα,  (όλοι) οι Συριζαίοι είναι άξεστοι , αξύριστοι, άπλυτοι και αγράμματοι

2. Αίτιο – αποτέλεσμα: Όταν μία Προκείμενη ή το Συμπέρασμα εμπεριέχουν τη σύνδεση ενός Αιτίου με ένα Αποτέλεσμα.
Παράδειγμα 1
Π1: Η Νέα Δημοκρατία  υπήρξε σταθερά  πιο υπεύθυνο κόμμα  τα τελευταία σαράντα χρόνια (αίτιο) [Ειδικό]
Π2: Όποιο κόμμα  είναι  είναι σταθερά  πιο υπεύθυνο (αίτιο),  κατακτά   κατά κανόνα την εξουσία στην πατρίδα μας (αποτέλεσμα) [Γενικό]
Σ: Άρα, η Νέα Δημοκρατία  θα είναι η επόμενη  κυβέρνηση στον τόπο μας   (αποτέλεσμα)
Παράδειγμα 2

Π1: Ο Βενιζέλος δεν σκαμπάζει  από οικονομικά  [Ειδικό]
Π2:Ο Βενιζέλος, όταν ήταν υπουργός οικονομικών, κούρεψε τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων και τα οδήγησε σε κατάρρευση (αποτέλεσμα) [Ειδικό]
Σ: Όταν  οι υπουργοί οικονομικών δεν σκαμπάζουν από οικονομικά, καταρρέουν τα ασφαλιστικά ταμεία  (αποτέλεσμα) [Γενικό]

3. Αναλογία: Όταν μία Προκείμενη ή το Συμπέρασμα εμπεριέχουν τη Σύγκριση ή Συσχετισμό, πραγματικό ή μεταφορικό, δύο καταστάσεων.
Παράδειγμα 1 (Κυριολεκτική Αναλογία)
Π1: Ο Πόντιος Πιλάτος γνώριζε πολύ καλά ποιος είχε δίκαιο, αλλά απέφυγε να πάρει θέση (Κατάσταση Α) [Ειδικό]
Π2: Στις παράλογες απαιτήσεις των Σόιμπλε και Τόμσεν για νέα μέτρα και την άρνηση της κυβέρνησης να τα δεχτεί, (σύσσωμη σχεδόν) η Αντιπολίτευση πάντοτε γνωρίζει  ποιος έχει  δίκαιο, αλλά αποφεύγει (συστηματικά)   να πάρει θέση (Κατάσταση Β) [Ειδικό]
Σ: (Σύσσωμη σχεδόν) η Αντιπολίτευση  στα δύσκολα είναι σαν τον Πόντιο Πιλάτο (Μόνιμος, Γενικός Συσχετισμός καταστάσεων Α και Β) [Γενικό]
 
Παράδειγμα 2 (Μεταφορική Αναλογία)
Π1:Η  σωστή  πολιτική συμπεριφορά   γαλουχεί τους πολίτες με τις ιδέες της συνεργασίας, της υπευθυνότητας και της επίμονης προσπάθειας  για την προκοπή του τόπου. (Κατάσταση Α) [Ειδικό]
Π2: Αυτά τα μαθήματα μας δίνει και η ζωή. (Κατάσταση Β) [Ειδικό]
Σ: Η  σωστή  πολιτική συμπεριφορά είναι σαν τη ζωή. (Μόνιμος, Γενικός Συσχετισμός καταστάσεων Α και Β) [Γενικό]



ΙΙ. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΩΝ / ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ

Α. ΓΕΝΙΚΑ

1. Έγκυρος συλλογισμός ή επιχείρημα: Όταν οι Προκείμενες οδηγούν κατά λογικό και αναγκαίο τρόπο στο Συμπέρασμα. Η σωστή/ορθή λογική πορεία από τις Προκείμενες στο Συμπέρασμα.
Παράδειγμα 1 (έγκυρο)
 
Π1:  Οι δανειστές απαιτούν σκληρά μέτρα
Π2 Η Τρόικα είναι οι δανειστές μας
Σ: Η Τρόικα απαιτεί σκληρά μέτρα
Παράδειγμα 2 ( μη έγκυρο)

Π1: Η Εφορία  είναι όργανο
Π2: Ο αστυνομικός  είναι "όργανο"
Σ: Η Εφορία είναι...αστυνομικός

2. Αληθής συλλογισμός ή επιχείρημα: Όταν οι Προκείμενες και το Συμπέρασμα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Παράδειγμα 1 (αληθές)
Π1: Οι  οικονομικές   αποτυχίες των χωρών  στηρίζονται σε λαθεμένες επιστημονικές αναλύσεις και εφαρμογές
Π2: Η Ελλάδα είναι μία χώρα που κατέρρευσε οικονομικά
Σ: Η οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας οφείλεται σε λαθεμένες επιστημονικές αναλύσεις και εφαρμογές (των κομμάτων της αλλά  και των "διασωστών" της)
Παράδειγμα 2 (μη αληθές)
Π1: Η Βουλή θεωρείται   "ναός"  στον οποίο  τα κόμματα "θύουν" στη Δημοκρατία
Π2: Η Χρυσή Αυγή είναι κόμμα που μετέχει στη Βουλή

Σ: Άρα , η  Χρυσή Αυγή είναι ένα κοινοβουλευτικό κόμμα  που... "θύει" στο "ναό" της Δημοκρατίας  

3. Ορθός συλλογισμός η επιχείρημα: Εγκυρότητα + Αλήθεια. Θα πρέπει να είναι ταυτόχρονα Έγκυρος και Αληθής
Παράδειγμα 1 (έγκυρο – μη αληθές – μη ορθό)
Π1:  O εθνικισμός παράγει  ρατσισμό
Π2:  Ο ρατσισμός παράγει μίσος και πόνο στους ανθρώπους
Σ: Ο εθνικισμός παράγει μίσος και πόνο στους ανθρώπους 

Παράδειγμα 2 (μη έγκυρο – αληθές – μη ορθό)
Π1: Μερικοί άνθρωποι είναι μορφωμένοι, σοβαροί, ειλικρινείς, φιλαλήθεις, αξιόπιστοι, σεμνοί, πράοι
Π2: Ο Άδωνις Γεωργιάδης είναι άνθρωπος
Σ: Άρα, ο  Άδωνις Γεωργιάδης  είναι... μορφωμένος,  σοβαρός, ειλικρινής,φιλαλήθης, αξιόπιστος,σεμνός, πράος
Παράδειγμα 3 (έγκυρο – αληθές – ορθό)
Π1: Οι άνθρωποι  χρειάζονται δουλειά για να ζήσουν
Π2:Ο Γιάννης , η Μαρία και ακόμη  ένα εκατομμύριο Έλληνες  είναι άνθρωποι (αλλά άνεργοι)

Σ: Άρα,  ο Γιάννης και η Μαρία και ακόμη  ένα εκατομμύριο Έλληνες χρειάζονται (επειγόντως) δουλειά για να ζήσουν