ENAΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟΣ ΛΑΟΣ

Κροατία: Στήριξη των ναζί από την πρόεδρο της χώρας

 

Όλγα Βερελή
http://epohi.gr (08/02/2016)

 

Την περασμένη βδομάδα δικαστήριο της Κροατίας ανέτρεψε δικαστική απόφαση του 1946, σύμφωνα με την οποία ο καθολικός καρδινάλιος Αλοζίτζε Στεπινάκ (Alojzije Stepinac- Wikipedia)
είχε καταδικαστεί για συνέργεια με τους ναζί στο Ζάγκρεμπ. Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου, η αρχική απόφαση ήταν εκδικητική ενάντια στον καρδινάλιο και επομένως η δίκη δεν ήταν δίκαιη. Ustasa leader Ante Pavelic (lleft) shaking hands with Alojzije Stepinac. Photo: Wikipedia
O ηγέτης των Γερμανόφιλων Ουστάζι Άντε Πάβελιτς ανταλλάσσει χειραψία με  τον Α. Στέπινατς. Φωτογραφία: Wikipedia
 _________________________________________
Σε περίοδο πολιτικής αστάθειας βρίσκεται τους τελευταίους μήνες η Κροατία. Ο δεξιός συνασπισμός που σχημάτισε πρόσφατα κυβέρνηση μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου με επικεφαλής τον τεχνοκράτη επιχειρηματία Τιχομίρ Ορέσκοβιτς κατέρρευσε, μετά από σκάνδαλο που αφορούσε τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και αρχηγό του δεξιού κόμματος HDZ, Τόμισλαβ Καραμάρκο. Η σύζυγος του Τ. Καραμάρκο φαίνεται ότι λάμβανε τεράστια ποσά από επιχειρηματίες. Το σκάνδαλο δίχασε την δεξιά παράταξη και έφερε το τέλος της συνεργασίας του με άλλα μικρότερα κόμματα και τον νέο σχηματισμό Μοστ, που υποστήριζε τον τεχνοκράτη Ορέσκοβιτς.

Η πολιτική ατζέντα

Από την ανεξαρτησία της Κροατίας δύο κόμματα μονοπωλούσαν την εξουσία, το δεξιό HDZ και το κόμμα των Σοσιαλιστών Δημοκρατών. Αρχικά και των δύο η ατζέντα ήταν σε κάποια βασικά σημεία κοινή: ανεξαρτησία της χώρας και προσκόλληση στις ευρωπαϊκές αρχές. Τρία χρόνια πριν η Κροατία έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πλέον οι στόχοι που έβαζαν ως τότε τα κυρίαρχα κόμματα έχουν αλλάξει. Το στοίχημα τώρα είναι η οικονομία, καθώς η ανεργία βρίσκεται σε ποσοστό 17% και το χρέος της χώρας ξεπερνά το 90% του ΑΕΠ. Σε πολιτικό επίπεδο οι παλιές έχθρες δεν έχουν καταλαγιάσει. Το μεγαλύτερο μέρος του εκλογικού σώματος ψηφίζει παράταξη με βάση τη στάση της καθεμίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την πλευρά στην οποία βρέθηκαν οικογενειακά στον εμφύλιο ανάμεσα σε Γιουγκοσλάβους κομμουνιστές και τους υποστηρικτές του καθεστώτος Ουστάσι.
Νέα δύναμη που εμφανίστηκε πρόσφατα στο προσκήνιο είναι το κόμμα Μοστ, που δεν φαίνεται να έχει κάποιες βασικές ιδεολογικές αρχές πέρα από το ότι ένα μέρος των μελών του, όπως και του κυρίαρχου δεξιού κόμματος HDZ, είναι πολύ κοντά στην Καθολική Εκκλησία της Κροατίας και συμμερίζεται τις απόψεις της όσον αφορά την απαγόρευση των εκτρώσεων και την προώθηση συντηρητικών αρχών μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα. Ο Τίχομιρ Ορέσκοβιτς ανήκει σε αυτή την πλευρά, των καθολικών συντηρητικών και υποστηρίζεται από το Μοστ, παρότι παρουσιάστηκε στο κοινό ως ένας ανεξάρτητος πολιτικά επιχειρηματίας που ουδεμία σχέση είχε ως τώρα με την πολιτική. Μάλιστα, ο Ορέσκοβιτς δεν δίστασε να στηρίξει πρόσφατα τον υπουργό Πολιτισμού, Ζλάτκο Χασανμπέκοβιτς, απολογητή του καθεστώτος Ουστάσι, όταν αποφάσισε να «καθαρίσει» την Κροατία από τους αριστερούς δημοσιογράφους.
Προεδρική στήριξη στους ναζί

Στην ίδια γραμμή βρίσκεται και η Πρόεδρος της Κροατίας, Κολίντα Γκράμπαρ- Κιτάροβιτς. Η 46χρονη Γκράμπαρ- Κιτάροβιτς, η νεότερη που εκλέγεται στο ανώτερο αξίωμα της χώρας, βρέθηκε στον προεδρικό θώκο τον περασμένο Φεβρουάριο και προέρχεται από το HDZ. Πρόσφατα βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής αφού μετέβη στη Νότια Αυστρία για να τιμήσει την μνήμη κροατικών στρατευμάτων που συνεργάστηκαν με τους ναζί κατά τον Β’ Π.Π. σκοτώνοντας Σέρβους, Εβραίους, Ρουμάνους και αντιφασίστες. Μετά την κατάρρευση του φιλοναζίστικού καθεστώτος της Κροατίας τα στρατεύματα αυτά και μέλη των Ουστάσι είχαν βρεθεί στο Μπλάιμπουργκ της Αυστρίας για να προστατευθούν. Εν τέλει οι Βρετανοί τούς παρέδωσαν στον Τίτο και εκτελέστηκαν από τους κομμουνιστές. Η Γκράμπαρ- Κιτάροβιτς δήλωσε ότι « το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και η νίκη ενάντια στο ναζισμό, στην οποία συνεισέφεραν οι Κροάτες σημάδεψαν μερικά από τα πιο τραγικά κεφάλαια στην ιστορία της Κροατίας», αφού όπως είπε «το έγκλημα είναι έγκλημα και δεν δικαιολογείται από καμία ιδεολογία».
Δεν είναι όμως προβληματική μόνο η σχέση της Προέδρου με τους νεοναζί. Ένας από τους λόγους που διχάστηκε ο δεξιός συνασπισμός ανάμεσα σε Μοστ και HDZ είναι και η χρηματοδότηση που δέχτηκε η Γκράμπαρ- Κιτάροβιτς κατά την προεκλογική της εκστρατεία από τον Ζντράφκο Μάμιτς, ποδοσφαιρικό παράγοντα και επιχειρηματία, ο οποίος συνελήφθη για φοροδιαφυγή και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση. Καθώς η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών διέθετε μαγνητοφωνημένες συζητήσεις της με τον Μάμιτς, η Πρόεδρος ζήτησε την αποπομπή του επικεφαλής της υπηρεσίας. Με τη στάση της αποδυνάμωσε περισσότερο την ήδη σαθρή κυβέρνηση, που συνετέλεσε στην κατάρρευσή της. Οι ερχόμενες εκλογές θα διεξαχθούν τον Σεπτέμβριο και το κόμμα των Σοσιαλιστών Δημοκρατών φαίνεται ότι θα ηγηθεί σχηματίζοντας τον επόμενο κυβερνητικό συνασπισμό.
*********************************