Παιδικά βιβλία που ξεχωρίζουν
Ύπνε, πού κρύφτηκες;Ο μικρούλης του παραμυθιού δεν φοβάται να κοιμηθεί μόνος του, όπως συνήθως συμβαίνει. Νιώθει κουρασμένος από τα παιχνίδια της ημέρας και θέλει τον ύπνο για παρέα. Αλλά, πού πήγε ο ύπνος τώρα που τον χρειάζεται; Στο σπίτι της μάγισσας; Στη θάλασσα; Στο δάσος; Το άφοβο παιδί τον γυρεύει παντού εκεί που το οδηγούν οι ήρωες των παραμυθιών που έχει γνωρίσει…
Το τραγούδι του ύπνου του Κυριάκου Χαρίτου, ένα τρυφερό παραμύθι με τραγουδιστό ρυθμό, πολλές παιδαγωγικές αρετές και θαυμάσιες παραινέσεις προς τους γονείς: στα παιδιά αρέσει και ηρεμούν όταν ακούν το βράδυ ιστορίες που τις αφηγούνται οι παππούδες ή ακόμα και βιβλία που τους μιλούν με εικόνες και λέξεις.
Η αγάπη για τα βιβλία οικοδομείται από την πολύ μικρή ηλικία και αυτό το βιβλίο είναι μια καλή αφορμή για να ξεκινήσει αυτή η σχέση. Είναι μια αληθινή μικρή καληνύχτα!
Τι είναι αυτό που το λέμε αγάπη;‘Ψάξε και βρες την αφού αναρωτιέσαι!’ απαντούν στο μικρό αγόρι ο φάρος, οι παππούδες, τα δέντρα, τα δελφίνια, τα πουλιά και καθένας παρουσιάζει στο παιδί από μια πλευρά της. Πού πάει η αγάπη όταν χάνεται; Η αγάπη είναι συναίσθημα άυλο, που δεν χάνεται μόνο παίρνει πολλές και διαφορετικές μορφές με το πέρασμα του χρόνου. Υπάρχουν φορές που η αγάπη βαριέται, κουράζεται, είναι ανυπόμονη, βιαστική, απαιτεί υπομονή, είναι ακόμα εκεί όταν ο αγαπημένος έχει φύγει, πληγώνεται και κρύβεται, χάνει την εμπιστοσύνη της, φθείρεται…
Η συγγραφέας Άννα Κοντολέων με τρυφερή τόλμη δεν κρύβει από τα παιδιά την πραγματικότητα. Πως τελικά η αγάπη δεν είναι δοσμένη αλλά χτίζεται σιγά σιγά και περνάει από σαράντα κύματα. Μόνο η αγάπη των γονιών για τα παιδιά τους μένει σταθερή για πάντα.
Ποιος είναι Γκρουντ;Προϊστορικός άνθρωπος; Ναι. Κυνηγός; Πολεμιστής; Εφευρέτης; Καλλιτέχνης; Ο Γκρουντ είναι όλα αυτά. Είναι κάποιος που έφτασε μέχρις εμάς χάρη σε μια επιστήμη, την Παλαιοντολογία, που γίνεται πραγματική στο πρόσωπο της Ιωάννας, μιας νεαρής και παθιασμένης παλαιοντολόγου. Παρακολουθώντας τον Γκρουντ να μεγαλώνει και να προσπαθεί να χτίσει τη ζωή του σε μια δύσκολη εποχή γεμάτη κινδύνους, και παράλληλα την επιστήμονα να κάνει υποθέσεις σχετικά με τα ευρήματά της, ο αναγνώστης κατανοεί τον αγώνα του ανθρώπου να κατακτήσει πολλά από αυτά που σήμερα θεωρούνται από τα παιδιά προφανή και δοσμένα.
Τα παιδιά ενθουσιάζονται με βιβλία που αναφέρονται στην προϊστορία, είτε αυτά είναι αμιγή βιβλία γνώσεων είτε υποστηρίζουν και ενορχηστρώνουν γνώσεις μέσω της λογοτεχνίας, όπως Ο προϊστορικός ζωγράφος και ένα τερατάκι. Το ενδιαφέρον του μυθιστορήματος είναι ότι ο συγγραφέας αναπλάθει τη ζωή στην προϊστορία με πολλή προσοχή και εξαιρετικά λίγη σιγουριά. Αφήνει δηλαδή ανοικτά πολλά και διάφορα ερωτήματα που γεννιούνται κατά την ανάγνωση, δηλώνοντας στην ουσία ότι δεν υπάρχουν βεβαιότητες στις επιστήμες που ασχολούνται με την έρευνα του παρελθόντος.
Πώς μια παλιά ιδέα αποκτά νέο περιεχόμενο;Στη δεκαετία του ’50 και του ’60 κυκλοφορούσαν βιβλία με σπιράλ και σελίδες χωρισμένες στα δυο ή στα τρία, με ανθρωπάκια όπου ο αναγνώστης μπορούσε να τους αλλάξει σώματα, ρούχα και κεφάλια και να δημιουργήσει νέα. Ήταν ευχάριστα βιβλία, πρόδρομοι του Όταν μεγαλώσω μπορώ να γίνω και… αλλά μέχρις εκεί!
Σήμερα οι δυο συνεργάτες απογειώνουν την ιδέα και μας κάνουν δώρο ένα βιβλίο χαρούμενο και διασκεδαστικό και με απίστευτο παιδαγωγικό περιεχόμενο.
Το ψάξιμο του επαγγέλματος που ονειρεύεται ο καθένας καταλήγει σ’ ένα παιχνίδι φαντασίας χωρίς τέλος. Κι αυτό γιατί τα επαγγέλματα δεν είναι 100 και 200, αλλά 15.625! Μπορεί και περισσότερα… Τα επαγγέλματα που συνθέτει ο αναγνώστης-παίκτης είναι ανοιχτά σε ιδέες και στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα ξεπερνώντας στεριές και θάλασσες! Το βιβλίο μπορεί να γίνει, ανάλογα με την διάθεσή μας, παιχνίδι γνώσεων, συνδυασμών, σύνθεσης, συνειρμών, κουβέντας, σκέψης, αστείο, παράξενο, οργιαστικό. Και κάτι ακόμα, εξίσου σοβαρό: Μήπως παροτρύνει τον αναγνώστη να σκεφτεί έξω από την πεπατημένη;
Μπορώ να κυνηγήσω τα μικρόβια;Επανέκδοση του πολύ καλού βιβλίου για παιδάκια που πρωτομαθαίνουν να περιποιούνται τα δόντια τους. Στην οδό Τρυποδόντη αρ.1 και αρ. 2 έχουν τα σπίτια τους δυο πανέξυπνα και προκομμένα μικρόβια, ο Σοκολάκης και η Ζαχαρούλα. Μεθοδικά λοιπόν σκάβουν τα δόντια και ονειρεύονται να στήσουν επιχειρήσεις, εμπορικά κέντρα και πισίνες για τους υπόλοιπους συντρόφους τους, τόσο φιλόξενη περιοχή αποδείχτηκε το στόμα του παιδιού στο οποίο κατοικούν. Όταν όμως αναλάβουν δουλειά τα συνεργεία καθαρισμού του οδοντογιατρού, τα μικρόβια όπου φύγει φύγει! Αυτή είναι η ιστορία που μαθαίνει στα παιδιά για τις τροφές που χαλάνε τα δόντια με απλό και ξεκάθαρο τρόπο. Με λεπτότητα απομυθοποιεί την επίσκεψη στον οδοντογιατρό αφού περιγράφει χωρίς δραματοποίηση όλα σχεδόν τα στάδια της οδοντιατρικής εργασίας. Μιλά ακόμα και για την εξαγωγή δοντιού και τον πόνο που νιώθεις όταν αγγίζεται ένα νεύρο. Στην Ιταλία παιδίατροι συμμετέχουν σε μια κίνηση που ονομάζεται ‘Γεννημένοι για το διάβασμα’ και διαθέτουν στις αίθουσες αναμονής δεκάδες βιβλία για τους μικρούς ασθενείς τους. Στη χώρα μας οργανώνεται παρόμοιος φορέας με τίτλο ‘Διαβάζοντας μεγαλώνω’. Μήπως να προμηθευτούν οι οδοντογιατροί το βιβλίο;
Οι παππούδες είναι οι καλύτεροι σύντροφοι;Μάρτυς μου ο Θεός, ναι! Γιατί ακόμα κι αν ο παππούς βρίσκεται στην πραγματικότητα στον ουρανό, δεν παύει να μιλά στην ψυχή του παιδιού και να καταπραΰνει τις αγωνίες του. Ο Μάκης Τσίτας έγραψε μια πολύ απλή και αληθινή ιστορία για τον φόβο που πλημμυρίζει καθέναν που εκτίθεται στο κοινό, όσο κι αν ξέρει Απ’ έξω κι ανακατωτά τον ρόλο του. Ένα φόβο που τον νιώθουν όχι μόνο παιδιά, αλλά και ενήλικοι. Χρειάζεται λοιπόν τέχνη για να γράψεις με απλά λόγια, χωρίς υπερβολές και φιοριτούρες, για τα αρνητικά συναισθήματα, τέχνη που συστηματικά αποδεικνύει ότι την κατέχει!
Τα παιδικά βιβλία ανεβάζουν ψηλά τον πήχη;Ναι, όταν συνδυάζουν την ποίηση και τη ζωγραφική! Το καραβάκι που ήθελε να ταξιδέψει ως την άκρη του κόσμου ταξίδεψε με στίχους ποιητών, του Μανώλη Αναγνωστάκη (1945) και του Μιχαήλ Λέρμοντοβ (18320, δανείστηκε ιδέες από φιλολογικές μελέτες σαν αυτή της Βαρβάρας Στεπάνοβα (1919), περιπλανήθηκε παρέα τους στα παλιά χρόνια όταν έζησαν και δημιούργησαν. Γύρισε τον κόσμο, τον είδε από ψηλά βούτηξε στα βαθιά, έφτασε σε λιμάνια, αλλά ανικανοποίητο συνέχισε το ταξίδι του. Τα ταξίδια γνωριμίας δεν τελειώνουν ποτέ! Η Μάρω Κατσίκα, αρχιτέκτονας και τώρα συγγραφέας, εμπνεύστηκε από καλλιτέχνες που ήταν κοντά στην αρχιτεκτονική, τους ζωγράφους του κινήματος της ρωσικής πρωτοπορίας των αρχών του 20ου αιώνα- Ρότσενκο, Τάτλιν, Μάλεβιτς, Ποπόβα…
Πού θα βρω τη σοφία;Η βελανιδιά, το δέντρο το γερό, το αιωνόβιο, ο βασιλιάς των δέντρων παρακολουθεί τη ζωή των ανθρώπων στα χρόνια που περνούν. Είναι Τα κλαδιά της σοφίας που βλέπουν και κρίνουν καταστάσεις και συμβάντα. Όλα αυτά όμως δεν είναι πάντα ευχάριστα, πόλεμοι και καταστροφές πληγώνουν το δέντρο και τους συντρόφους του. Η Γιώτα Αλεξάνδρου γράφει με λυρισμό μια ιστορία για την Ιστορία των ανθρώπων χωρίς να κρύψει τίποτα από τις χαρές, τις ελπίδες και τις λύπες. Ένα πραγματικά φιλοσοφημένο βιβλίο με εικονογράφηση που ξεχωρίζει!
*
Κυριάκος Χαρίτος
Το τραγούδι του ύπνου
Εικ. Ντανιέλα Σταματιάδη
Εκδ. Μεταίχμιο
Άννα Κοντολέων
Πού πάει η αγάπη όταν χάνεται;
Εικ. Λευτέρης Κιουρτσόγλου
Εκδ. Πατάκη
Πάνος Τσερόλας
Ο προϊστορικός ζωγράφος (και ένα τερατάκι)
Εικ. Λέλα Στρούτση
Εκδ. Κέδρος
Αντώνης Παπαθεοδούλου – Μυρτώ Δεληβοριά
Όταν μεγαλώσω μπορώ να γίνω και…
Εκδ. Ίκαρος
Άννα Ράσελμαν
Σοκολάκης και Ζαχαρούλα Τρυποδόντη
Εκδ. Άμμος
Μάκης Τσίτας
Απ’ έξω κι ανακατωτά
Εικ. Ναταλία Καπατσούλια
Εκδ. Ψυχογιός
Μάρω Κατσίκα
Το καραβάκι που ήθελε να ταξιδέψει ως την άκρη του κόσμου
Εκδ. Καλειδοσκόπιο
Γιώτα Αλεξάνδρου
Τα κλαδιά της σοφίας
Εικ. Ντανιέλα Σταματιάδη
Μουσική Γιάννης Μυγδάνης
Εκδ. Παρρησία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου