Τα καλύτερα κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας (2)

****************

The Great Stone Face By  Nathaniel Hawthorne* (1804-1864)   And, what greatly perplexed Ernest, they seemed actually to believe that here was the likeness which they spoke of. By the roadside there chanced to be an old beggar-woman and two little beggar-children, stragglers from some far-off region, who, as the carriage rolled onward, held out their hands and lifted up their doleful voices, most piteously beseeching charity. A yellow claw--the very same that had clawed together so much wealth--poked itself out of the coach-window, and dropt some copper coins upon the ground; so that, though the great man's name seems to have been Gathergold, he might just as suitably have been nicknamed Scattercopper. Still, nevertheless, with an earnest shout, and evidently with as much good faith as ever, the people bellowed, "He is the very image of the Great Stone Face!" But Ernest turned sadly from the wrinkled shrewdness of that sordid visage, and gazed up the valley, where, amid a gathering mist, gilded by the last sunbeams, he could still distinguish those glorious features which had impressed themselves into his soul. Their aspect cheered him. What did the benign lips seem to say? "He will come! Fear not, Ernest; the man will come!" The years went on, and Ernest ceased to be a boy. He had grown to be a young man now. He attracted little notice from the other inhabitants of the valley; for they saw nothing remarkable in his way of life save that, when the labor of the day was over, he still loved to go apart and gaze and meditate upon the Great Stone Face. According to their idea of the matter, it was a folly, indeed, but pardonable, inasmuch as Ernest was industrious, kind, and neighborly, and neglected no duty for the sake of indulging this idle habit. They knew not that the Great Stone Face had become a teacher to him, and that the sentiment which was expressed in it would enlarge the young man's heart, and fill it with wider and deeper sympathies than other hearts. They knew not that thence would come a better wisdom than could be learned from books, and a better life than could be moulded on the defaced example of other human lives. Neither did Ernest know that the thoughts and affections which came to him so naturally, in the fields and at the fireside, and wherever he communed with himself, were of a higher tone than those which all men shared with him. A simple soul,--simple as when his mother first taught him the old prophecy,--he beheld the marvellous features beaming adown the valley, and still wondered that their human counterpart was so long in making his appearance. By this time poor Mr. Gathergold was dead and buried; and the oddest part of the matter was, that his wealth, which was the body and spirit of his existence, had disappeared before his death, leaving nothing of him but a living skeleton, covered over with a wrinkled yellow skin. Since the melting away of his gold, it had been very generally conceded that there was no such striking resemblance, after all, betwixt the ignoble features of the ruined merchant and that majestic face upon the mountain-side. So the people ceased to honor him during his lifetime, and quietly consigned him to forgetfulness after his decease. Once in a while, it is true, his memory was brought up in connection with the magnificent palace which he had built, and which had long ago been turned into a hotel for the accommodation of strangers, multitudes of whom came, every summer, to visit that famous natural curiosity, the Great Stone Face. Thus, Mr. Gathergold being discredited and thrown into the shade, the man of prophecy was yet to come. It so happened that a native-born son of the valley, many years before, had enlisted as a soldier, and, after a great deal of hard fighting, had now become an illustrious commander. Whatever he may be called in history, he was known in camps and on the battle-field under the nickname of Old Blood-and-Thunder. This war-worn veteran being now infirm with age and wounds, and weary of the turmoil of a military life, and of the roll of the drum and the clangor of the trumpet, that had so long been ringing in his ears, had lately signified a purpose of returning to his native valley, hoping to find repose where he remembered to have left it. The inhabitants, his old neighbors and their grown-up children, were resolved to welcome the renowned warrior with a salute of cannon and a public dinner; and all the more enthusiastically, it being affirmed that now, at last, the likeness of the Great Stone Face had actually appeared. An aid-de-camp of Old Blood-and-Thunder, travelling through the valley, was said to have been struck with the resemblance. Moreover the schoolmates and early acquaintances of the general were ready to testify, on oath, that, to the best of their recollection, the aforesaid general had been exceedingly like the majestic image, even when a boy, only the idea had never occurred to them at that period. Great, therefore, was the excitement throughout the valley; and many people, who had never once thought of glancing at the Great Stone Face for years before, now spent their time in gazing at it, for the sake of knowing exactly how General Blood-and-Thunder looked. On the day of the great festival, Ernest, with all the other people of the valley, left their work, and proceeded to the spot where the sylvan banquet was prepared. As he approached, the loud voice of the Rev. Dr. Battleblast was heard, beseeching a blessing on the good things set before them, and on the distinguished friend of peace in whose honor they were assembled. The tables were arranged in a cleared space of the woods, shut in by the surrounding trees, except where a vista opened eastward, and afforded a distant view of the Great Stone Face. Over the general's chair, which was a relic from the home of Washington, there was an arch of verdant boughs, with the laurel profusely intermixed, and surmounted by his country's banner, beneath which he had won his victories. Our friend Ernest raised himself on his tiptoes, in hopes to get a glimpse of the celebrated guest; but there was a mighty crowd about the tables anxious to hear the toasts and speeches, and to catch any word that might fall from the general in reply; and a volunteer company, doing duty as a guard, pricked ruthlessly with their bayonets at any particularly quiet person among the throng. So Ernest, being of an unobtrusive character, was thrust quite into the background, where he could see no more of Old Blood-and-Thunder's physiognomy than if it had been still blazing on the battle-field. To console himself, he turned towards the Great Stone Face, which, like a faithful and long remembered friend, looked back and smiled upon him through the vista of the forest. Meantime, however, he could overhear the remarks of various individuals, who were comparing the features of the hero with the face on the distant mountain-side. " 'Tis the same face, to a hair!" cried one man, cutting a caper for joy. "Wonderfully like, that's a fact!" responded another. "Like! why, I call it Old Blood-and-Thunder himself, in a monstrous looking-glass!" cried a third. "And why not? He's the greatest man of this or any other age, beyond a doubt." And then all three of the speakers gave a great shout, which communicated electricity to the crowd, and called forth a roar from a thousand voices, that went reverberating for miles among the mountains, until you might have supposed that the Great Stone Face had poured its thunderbreath into the cry. All these comments, and this vast enthusiasm, served the more to interest our friend; nor did he think of questioning that now, at length, the mountain-visage had found its human counterpart. It is true, Ernest had imagined that this long-looked-for personage would appear in the character of a man of peace, uttering wisdom, and doing good, and making people happy. But, taking an habitual breadth of view, with all his simplicity, he contended that Providence should choose its own method of blessing mankind, and could conceive that this great end might be effected even by a warrior and a bloody sword, should inscrutable wisdom see fit to order matters so. "The general! the general!" was now the cry. "Hush! silence! Old Blood-and-Thunder's going to make a speech." Even so; for, the cloth being removed, the  general's health had been drunk, amid shouts of applause, and he now stood upon his feet to thank the company. Ernest saw him. There he was, over the shoulders of the crowd, from the two glittering epaulets and embroidered collar upward, beneath the arch of green boughs with intertwined laurel, and the banner drooping as if to shade his brow! And there, too, visible in the same glance, through the vista of the forest, appeared the Great Stone Face! And was there, indeed, such a resemblance as the crowd had testified? Alas, Ernest could not recognize it! He beheld a war-worn and weatherbeaten countenance, full of energy, and expressive of an iron will; but the gentle wisdom, the deep, broad, tender sympathies, were altogether wanting in Old Blood-and-Thunder's visage; and even if the Great Stone Face had assumed his look of stern command, the milder traits would still have tempered it. "This is not the man of prophecy," sighed Ernest to himself, as he made his way out of the throng. "And must the world wait longer yet?" The mists had congregated about the distant mountain-side, and there were seen the grand and awful features of the Great Stone Face, awful but benignant, as if a mighty angel were sitting among the hills, and enrobing himself in a cloud-vesture of gold and purple. As he looked, Ernest could hardly believe but that a smile beamed over the whole visage, with a radiance still brightening, although without motion of the lips. It was probably the effect of the western sunshine, melting through the thinly diffused vapors that had swept between him and the object that he gazed at. But--as it always did--the aspect of his marvellous friend made Ernest as hopeful as if he had never hoped in vain. [........................]  *Nathaniel Hawthorne - Wikipedia, the free encyclopedia

Το Μεγάλο Πέτρινο Πρόσωπο Του Ναθαναήλ Χόθορν (1804-1864)   Μετάφραση:  Βασίλης Μηλίτσης Εκείνο όμως που πολύ μπέρδεψε τον Έρνεστ ήταν πως ο κόσμος πράγματι πίστευε πως αυτή ήταν η ομοιότητα για την οποία μιλούσαν. Στην άκρη του δρόμου έτυχε να βρίσκεται μια γριά ζητιάνα με δυο ζητιανάκια, ξεπεσμένοι σε τούτα τα μέρη από κάποια μακρινή περιοχή. Μόλις η άμαξα πέρασε από δίπλα τους, οι ζητιάνοι άπλωσαν τα χέρια τους και δυνάμωσαν τη θρηνώδη φωνή τους, ικετεύοντας ελεημοσύνη με τον πιο θλιβερό τρόπο. Ένα κίτρινο χέρι, γαμψό σαν άκρο αρπακτικού – το ίδιο που άρπαξε και συσσώρευσε τόσο πολύ πλούτο – πρόβαλε από το παράθυρο της άμαξας και πέταξε μερικές χάλκινες πενταροδεκάρες πάνω στο έδαφος: κι έτσι, αν και του σπουδαίου αυτού ανθρώπου το όνομά του φαινόταν να είναι Χρυσομαζώχτης, θα μπορούσε κάλλιστα να του αποδοθεί το παρατσούκλι Πενταροδότης. Κι όμως, παρόλα αυτά, με μια ένθερμη φωνή, και προφανώς καλή τη πίστει, το πλήθος ανέκραξε: «Να η πραγματική εικόνα του Μεγάλου Πέτρινου Προσώπου!» Ο Έρνεστ όμως έστρεψε το πρόσωπό του από τη ρυτιδιασμένη πανουργία εκείνης της πρόστυχης μορφής και προσήλωσε το βλέμμα του πέρα από την κοιλάδα, όπου, μέσα στην αιωρούμενη καταχνιά, που χρύσιζε από τις τελευταίες ακτίνες του ηλίου, μπορούσε ακόμη να διακρίνει εκείνα τα μεγαλοπρεπή χαρακτηριστικά που τόσο είχαν αποτυπωθεί στην ψυχή του. Η όψη τους τον χαροποίησε. Τι έδειχναν τα καλοσυνάτα χείλη να λένε; «Θα έρθει! Μη φοβάσαι, Έρνεστ, ο άνθρωπος θα έρθει!» Τα χρόνια πέρασαν κι ο Έρνεστ δεν ήταν πια αγόρι. Είχε γίνει ένας νέος άντρας τώρα. Οι άλλοι κάτοικοι της κοιλάδας δεν του έδιναν και πολλή σημασία, διότι δεν έβλεπαν τίποτε το αξιοπρόσεκτο στον τρόπο της ζωής του χώρια του ότι, όταν τελείωνε το μόχθο της ημέρας, του άρεσε ακόμη να αποτραβιέται και να προσηλώνει το βλέμμα του πάνω στο Μεγάλο Πέτρινο Πρόσωπο και συγχρόνως να στοχάζεται. Σύμφωνα με τη γνώμη των υπολοίπων πάνω σ’ αυτό το θέμα, η συμπεριφορά του ήταν ανόητη, πράγματι, αλλά συγχωρητέα, καθόσον ο Έρνεστ ήταν φιλόπονος, καλοσυνάτος και αλληλέγγυος προς τον συνάνθρωπό του, και προσέτι δεν αμελούσε τα καθήκοντά του για να αφιερώνεται σ’ αυτή την αργόσχολη συνήθειά του. Δεν ήξεραν βέβαια πως το Μεγάλο Πέτρινο Πρόσωπο είχε γίνει δάσκαλός του, και το συναίσθημα που εξέφραζε, θα διεύρυνε την καρδιά του νεαρού και θα την γέμιζε με πλατύτερη και βαθύτερη συμπάθεια απ’ όσο τις καρδιές των άλλων. Δεν αντιλαμβάνονταν πως από εδώ θα πήγαζε μια καλύτερη σοφία από εκείνη που μπορούσε καθείς να διδαχθεί από βιβλία, και μια καλύτερη ζωή μπορούσε να αναπλαστεί πάνω στο άσχημο καλούπι της ζωής των άλλων. Ούτε εξάλλου ο ίδιος ο Έρνεστ συνειδητοποιούσε πως οι στοχασμοί και η στοργή που του έρχονταν τόσο φυσικά, στους αγρούς και στην εστία του σπιτιού του, και όπου αλλού αυτοστοχαζόταν, ήταν σε υψηλότερο επίπεδο από εκείνες που οι υπόλοιποι συνάνθρωποί του μοιράζονταν μ’ αυτόν. Όντας μια ψυχούλα – μια απλή ψυχή όπως τότε που πρωτόμαθε από τη μητέρα του για την παλιά προφητεία – κοίταζε τα θαυμαστά χαρακτηριστικά να ακτινοβολούν με καλοσύνη προς την κοιλάδα, και συνέχιζε ν’ αναρωτιέται γιατί ο ανθρώπινος ομόλογος του Μεγάλου Πέτρινου Προσώπου αργούσε τόσο πολύ να κάνει την εμφάνισή του. Εντωμεταξύ, ο κακομοίρης κύριος Χρυσομαζώχτης είχε ήδη πεθάνει και ενταφιαστεί. Και το πιο περίεργο μέρος του θέματος ήταν ότι τα πλούτη του, που αποτελούσαν το σώμα και το πνεύμα της ύπαρξής του, είχαν εξαφανιστεί πριν από το θάνατό του, χωρίς να αφήσουν τίποτε από τον ίδιο παρά μόνο έναν ζωντανό σκελετό καλυμμένο από ένα ρυτιδιασμένο κιτρινιάρικο δέρμα. Αφού χάθηκε όλο του το χρυσάφι, έγινε γενικώς παραδεκτό πως δεν υπήρχε καμιά εκπληκτική ομοιότητα μεταξύ των ποταπών εξωτερικών γνωρισμάτων του κατεστραμμένου εμπόρου και του μεγαλειώδους προσώπου της βουνοπλαγιάς. Έκτοτε ο κόσμος σταμάτησε να τον τιμά ενώ ζούσε ακόμη και σιωπηλά τον ξαπόστειλαν στη λήθη μετά την ασθένειά του. Είναι αλήθεια όμως πως ενίοτε η μνήμη του συνδεόταν με το μεγαλοπρεπές του ανάκτορο που είχε κτίσει, και το οποίο είχε προ πολλού γίνει ξενοδοχείο για τους περιηγητές, που έρχονταν σε μπουλούκια κάθε καλοκαίρι για να επισκεφθούν το αξιοπερίεργο φαινόμενο, το Μεγάλο Πέτρινο Πρόσωπο. Έτσι λοιπόν, αφού ο κύριος Χρυσομαζώχτης  έπεσε σε ανυποληψία και αφάνεια, ο άντρας της προφητείας συνέχιζε να είναι αναμενόμενος. Συνέβη επίσης ότι ένα τέκνο, γέννημα θρέμμα, της κοιλάδας, πριν από πολλά χρόνια, είχε καταταχθεί στο στρατό σαν απλός στρατιώτης και μετά από σκληρές μάχες έγινε τώρα ένας επιφανής στρατηγός.  Όπως κι αν έμεινε γνωστός στην ιστορία, στα στρατόπεδα και στα πεδία των μαχών, ήταν σ’ όλους γνωστός με το παρατσούκλι Γέρο-Αιματηρός Αστροπελέκης. Τούτος ο μπαρουτοκαπνισμένος βετεράνος όντας τώρα ανήμπορος λόγω ηλικίας και τραυμάτων, και αποκαμωμένος από τον θυελλώδη στρατιωτικό βίο, με τον χτύπο των τυμπάνων και τον ήχο της σάλπιγγας να ηχούν τόσον καιρό στ’ αυτιά του, είχε βάλει στόχο να επιστρέψει στην κοιλάδα που γεννήθηκε, ελπίζοντας να βρει γαλήνη εκεί όπου θυμήθηκε ότι την άφησε.  Οι κάτοικοι, οι παλιοί του γείτονες και τα παιδιά τους που είχαν μεγαλώσει, είχαν προετοιμαστεί να υποδεχθούν τον ένδοξο πολεμιστή με τιμητική ομοβροντία και έναν δημόσιο δείπνο. Και πάνω απ’ όλα με περισσότερο ενθουσιασμό, διότι τώρα επιβεβαιώθηκε επί τέλους πως η ομοιότητα με το Μεγάλο Πέτρινο Πρόσωπο είχε πραγματοποιηθεί. Ένας υπασπιστής του Γερο-Αιματηρού Αστροπελέκη, ταξιδεύοντας μέσα από την κοιλάδα λέγεται ότι εντυπωσιάστηκε από την ομοιότητα αυτή. Επιπλέον, οι συμμαθητές και οι παλιοί γνώριμοι του στρατηγού ήταν πρόθυμοι να καταθέσουν ενόρκως πως, απ’ όσο πολύ καλά θυμούνται, ο εν λόγω στρατηγός έφερε εκπληκτική ομοιότητα με την επιβλητική όψη, ακόμη από τότε που ήταν αγόρι, μόνο που η ιδέα δεν τους είχε ποτέ περάσει από το μυαλό τους την εποχή εκείνη. Μεγάλος λοιπόν υπήρξε ο ενθουσιασμός από άκρο σε άκρο της κοιλάδας. Και πολλοί, που δεν είχαν ποτέ σκεφτεί να ρίξουν μια ματιά στο Μεγάλο Πέτρινο Πρόσωπο εδώ και χρόνια, περνούσαν τώρα τον καιρό τους προσηλώνοντας το βλέμμα τους σ’ αυτό, για να θυμηθούν ακριβώς πώς έμοιαζε ο Στρατηγός Αιματηρός Αστροπελέκης. Τη μέρα της μεγάλης γιορτής, ο Έρνεστ, μαζί με όλους τους άλλους ανθρώπους της κοιλάδας, άφησε τη δουλειά του και συγκεντρώθηκαν στο σημείο όπου ετοιμάστηκε το βουκολικό φαγοπότι. Καθώς ο Έρνεστ πλησίαζε προς το μέρος του συμποσίου, ακουγόταν η δυνατή φωνή του Αιδεσιμότατου Δρ Μπάτλμπλαστ (= ιαχή μάχης), προσευχόμενος στο Θεό να ευλογήσει τα αγαθά της τραπέζης και τον διακεκριμένο φίλο της ειρήνης προς τιμήν του οποίου είχαν συγκεντρωθεί. Τα τραπέζια είχαν τοποθετηθεί σ’ ένα ξέφωτο του δάσους, περιτριγυρισμένο από δέντρα, εκτός από ένα άνοιγμα προς ανατολάς που τους έδινε τη δυνατότητα μιας μακρινής θέας του Μεγάλου Πέτρινου Προσώπου. Πάνω από του στρατηγού το κάθισμα, απομεινάρι από το σπίτι του Ουάσιγκτον, είχαν φτιάξει μια αψίδα από πράσινα κλαδιά, μέσα στα οποία είχαν τοποθετήσει άφθονες δάφνες μαζί με της πατρίδας του το λάβαρο, που στη σκιά του είχε καταγάγει τις νίκες του. Ο φίλος μας ο Έρνεστ ανασηκώθηκε στις άκρες των ποδιών του ελπίζοντας να πάρει μια γρήγορη ματιά από τον επιφανή καλεσμένο. Είχε μαζευτεί όμως ένα τεράστιο πλήθος γύρω από τα τραπέζια ανυπομονώντας ν’ ακούσει τις προπόσεις και τις ομιλίες, καθώς και να ακούσει κάποια λέξη που θα έβγαινε σε απάντηση από το στόμα του στρατηγού. Επίσης μια ομάδα εθελοντών, εκτελώντας καθήκοντα φρουρών, απωθούσαν ανηλεώς τρυπώντας με τις ξιφολόγχες κάθε ιδιαιτέρως ήσυχο άτομο ανάμεσα στον όχλο. Κι έτσι, ο Έρνεστ, επειδή ήταν ένα συνηθισμένο και άσημο άτομο, απωθήθηκε στο πίσω μέρος, απ’ όπου δεν έβλεπε καθόλου τη φυσιογνωμία του Γερο-Αιματηρού Αστροπελέκη  και  βέβαια δεν τον είχε δει ποτέ να μεγαλουργεί στο πεδίο της μάχης. Για να παρηγορηθεί, γύρισε και κοίταξε το Μεγάλο Πέτρινο Πρόσωπο, που, σαν ένας πιστός και αξέχαστος φίλος, ανταπόδωσε το βλέμμα του και του χαμογέλασε μέσα από το άνοιγμα στο δάσος. Στο μεταξύ όμως άκουγε τα σχόλια διαφόρων ατόμων που συνέκριναν τα χαρακτηριστικά του ήρωα με το πρόσωπο της μακρινής βουνοπλαγιάς. «Είναι το ίδιο πρόσωπο, μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια!» ξεφώνισε κάποιος χοροπηδώντας από χαρά. «Αξιοθαύμαστα το ίδιο, αναμφίβολα!» πρόσθεσε κάποιος άλλος. «Ίδιος! Μα εγώ θα έλεγα πως είναι η αντανάκλαση του Γερο-Αιματηρού Αστροπελέκη του ίδιου σ’ έναν πελώριο καθρέφτη!» φώναξε ένας τρίτος. «Και γιατί όχι; Είναι ο σπουδαιότερος άντρας όλων των εποχών, πέρα από κάθε αμφιβολία». Και τότε και οι τρεις σχολιαστές έβγαλαν μια δυνατή φωνή που ηλέκτρισε το πλήθος και προκάλεσε ένα βρυχηθμό κραυγών από χιλιάδες στόματα τα οποία συνέχισαν να αντηχούν για μίλια ανάμεσα στα βουνά μέχρι που είχες την εντύπωση πως το ίδιο Μεγάλο Πέτρινο Πρόσωπο άφησε τη βροντερή πνοή του να γίνει μια στεντόρεια κραυγή. Όλα αυτά τα σχόλια και αυτός ο απέραντος ενθουσιασμός, είχαν σαν αποτέλεσμα να δείξει μεγαλύτερο ενδιαφέρον ο φίλος μας. Ούτε καν σκέφτηκε να αμφισβητήσει ότι τώρα επιτέλους η όψη στο βουνό είχε βρει το ανθρώπινο ομόλογό του. Πράγματι, ο Έρνεστ είχε φανταστεί πως αυτή η από πολύν καιρό αναμενόμενη προσωπικότητα θα εμφανιζόταν στον χαρακτήρα ενός ειρηνόφιλου ανθρώπου, ο οποίος θα κήρυττε τη σοφία και θα έπραττε καλά έργα, κάνοντας έτσι τους ανθρώπους ευτυχισμένους. Όμως, έχοντας συνήθως ανοιχτό μυαλό, παρόλη την απλότητά του, ο Έρνεστ αναγκάστηκε να παραδεχτεί πως η Θεία Πρόνοια θα επέλεγε τον δικό της τρόπο για την επίτευξη αυτού του μεγάλου σκοπού, ακόμη κι από έναν πολεμιστή κι από ένα αιματοβαμμένο σπαθί, εάν η ανεξιχνίαστη σοφία της το εύρισκε σωστό να κανονίσει τα θέματα κατ’ αυτόν τον τρόπο. «Ο στρατηγός! Ο στρατηγός!» άρχισαν τώρα να κραυγάζουν. «Ησυχία! Σιωπή! Ο Γερο-Αιματηρός Αστροπελέκης θα βγάλει λόγο». Κι έτσι λοιπόν: Αφού το τραπέζι ξεστρώθηκε, άπαντες ήπιαν εις υγείαν του στρατηγού, εν μέσω ιαχών και χειροκροτημάτων, και τώρα που ο ίδιος σηκώθηκε όρθιος να ευχαριστήσει τη συντροφιά, ο Έρνεστ τον είδε. Νάτος λοιπόν, προεξείχε πάνω από τους ώμους του πλήθους, με τις δυο επωμίδες να λαμποκοπούν και με το κεντημένο περιλαίμιο προς τα πάνω, κάτω από τα πράσινα κλαδιά με τις πλεκόμενες δάφνες, και το λάβαρο να πέφτει από πάνω σαν να επρόκειτο να σκιάσει το μέτωπό του! Και να πάλι, ορατό με την ίδια ματιά, μέσα από το ξέφωτο, δέσποζε το Μεγάλο Πέτρινο Πρόσωπο! Υπήρχε όμως τέτοια ομοιότητα όπως είχε ισχυρισθεί το πλήθος; Αλίμονο, ο Έρνεστ δεν μπορούσε να αναγνωρίσει μια τέτοια ομοιότητα! Αυτό που έβλεπε ήταν ένα πρόσωπο φαγωμένο από τον πόλεμο και δαρμένο από τον καιρό, αλλά γεμάτο σφρίγος, και με μια έκφραση σιδερένιας θέλησης. Όμως η ευγενής σοφία, η βαθιά, ευρεία και τρυφερή συμπάθεια, έλειπαν από την όψη του Γερο-Αιματηρού Αστροπελέκη. Ακόμη κι αν το Μεγάλο Πέτρινο Πρόσωπο είχε πάρει το αυστηρό και προστακτικό βλέμμα του στρατηγού, θα μετριαζόταν αυτό το βλέμμα από τα ηπιότερα χαρακτηριστικά που είχε το Πρόσωπο. «Δεν είναι αυτός ο άνθρωπος της προφητείας», αναστέναξε ο Έρνεστ μονολογώντας, καθώς πήρε να φύγει βγαίνοντας από το πλήθος. «Θα περιμένει πολύ ακόμη ο κόσμος;» Το πούσι είχε τυλίξει τη μακρινή βουνοπλαγιά και τα χαρακτηριστικά του Μεγάλου Πέτρινου Προσώπου, που προκαλούσαν δέος αλλά συγχρόνως εξέπεμπαν και καλοσύνη, φάνταζαν σαν ένας ισχυρός άγγελος να κάθεται ανάμεσα στα βουνά και να ενδύεται μ’ ένα ιμάτιο χρυσοπόρφυρης νεφέλης. Καθώς κοίταζε, ο Έρνεστ δεν μπορούσε να πιστέψει πως ένα χαμόγελο έλαμπε πάνω σ’ όλη τη θωριά του Προσώπου, με μια ακτινοβολία που όλο και μεγάλωνε, αν και τα χείλη του έμειναν ασάλευτα. Ίσως τούτο ήταν συνέπεια του ηλιοβασιλέματος, που διαχεόταν μέσα στους λεπτούς υδρατμούς που παρεμβάλλονταν μεταξύ αυτού και του ατόμου που κοίταζε. Αλλά – όπως πάντα συνέβαινε – η όψη του θαυμαστού του φίλου τον ενθάρρυνε να ελπίζει και να πιστεύει ότι μέχρι τώρα οι ελπίδες του δεν αποδείχτηκαν φρούδες. [Συνεχίζεται]