Ο Antonello da Messina, ή ορθότερα Antonello Giovanni di Antonio (περ. 1430 -
Φεβρουάριος 1479), είναι ένας διάσημος Ιταλός ζωγράφος από τη Μεσίνα της Σικελίας, από τους γνωστότερους της ιταλικής Αναγέννησης
Το έργο του παρουσιάζει ισχυρές επιρροές από την πρώιμη ολλανδική ζωγραφική, αν και δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία ότι ο ζωγράφος ταξίδεψε ποτέ πέρα από την Ιταλία. Αντίθετα, ο νότιος καλλιτέχνης φαίνεται ότι δέχθηκε σημαντική επιρροή από ζωγράφους της βόρειας Ιταλίας, ειδικά από τη σχολή της Βενετίας.
***********************
Αντονέλο ντα Μεσίνα (Antonello da Messina, Μεσσήνη, Σικελία περ. 1430 – 1479). Ιταλός ζωγράφος. Στα νεανικά του έργα είναι έκδηλη η επίδραση της φλαμανδικής ζωγραφικής· το γεγονός αυτό εξηγείται από το ότι η τέχνη αυτή ήταν ευρύτατα διαδεδομένη στη Γαλλία και στην Ισπανία, με την οποία η νότια Ιταλία διατηρούσε τότε στενές πολιτιστικές επαφές. Ο Α. σπούδασε κοντά στον ζωγράφο Κολαντόνιο στη Νάπολη και είδε στις βασιλικές συλλογές της Νάπολης σημαντικά έργα της φλαμανδικής ζωγραφικής. Οι πηγές αναφέρουν ότι ο Α., αν και είχε πάντοτε το επίσημο εργαστήριό του στη γενέτειρά του Μεσσήνη, απουσίαζε συχνά από αυτήν. Ο Βαζάρι αναφέρει ότι εργάστηκε και στη Ρώμη, ενώ την περίοδο 1475-76 βρέθηκε στη Βενετία· η παραμονή του είχε τόσο μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη της βενετσιάνικης ζωγραφικής ώστε οι αρχές της πόλης τον τίμησαν με άγαλμα. Στο έργο του αναμείχθηκαν και αφομοιώθηκαν τα δύο κύρια καλλιτεχνικά ρεύματα του 15ου αι.: το φλαμανδικό, που επεδίωκε την επιμελημένη, σχεδόν μικροσκοπική απόδοση των φυσικών στοιχείων και ιδιαίτερα των τοπικών χρωμάτων της ύλης (υφάσματα, χρυσοποίκιλτα, μεταξωτά κλπ.), και το αναγεννησιακό που αναζητούσε την ηρωική έκφραση, τον πλαστικό όγκο και τη γεωμετρική σχηματοποίηση των μορφών. Επιπρόσθετα, οι σχέσεις του με τον Γιαν Βαν Άικ τον έφεραν σε επαφή με τεχνικές που δεν ήταν γνωστές μέχρι τότε στην Ιταλία, όπως η ελαιογραφία και η στίλβωση των πινάκων με λάδι· ο Α. ήταν ο πρώτος που τις εισήγαγε στη χώρα του. Η καλλιτεχνική πορεία του Α. έτεινε σε μια αναπαραστατική μεγαλοπρέπεια με διαρκή ανάπτυξη· από τη Σταύρωση του Σιμπίου (Ρουμανία) έως τις Σταυρώσεις του Λονδίνου και της Αμβέρσας, το σώμα των εικονιζόμενων και ιδιαίτερα του Χριστού γίνεται όλο και περισσότερο ογκομετρικό, προβαλλόμενο πάνω από γοητευτικά τοπία που είναι εμπνευσμένα από τα πραγματικά. Η ίδια πρόθεση είναι έκδηλη επίσης στον Άγιο Ιερώνυμο της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου, στον Επιτάφιο Θρήνο του μουσείου Κορέρ της Βενετίας και στο πολύπτυχο για την εκκλησία του Αγίου Κασσιανού (1475-76, σήμερα στη Βιέννη). Το αποκορύφωμα, όμως, των αναζητήσεών του εκφράστηκε με τον γιγαντιαίο Άγιο Σεβαστιανό της Δρέσδης (1476), σε μέγεθος ελάχιστα μικρότερο από το φυσικό. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι προσωπογραφίες του Α., για την έντονη δραματικότητά τους και τη λεπτομερειακή απόδοση της φυσιογνωμίας, τη βαθιά μελέτη του χαρακτήρα (ιδιαίτερα έκδηλες στην ανδρική προσωπογραφία του ιδρύματος Μαντραλίσκα στην Τσεφαλού της Σικελίας) και την επιδίωξη μιας ηθικής εξιδανίκευσης του ανθρώπου, που εκφράζονται με την αναγωγή του προσώπου, των χεριών και των ενδυμάτων σε σχήματα σχεδόν γεωμετρικά καθώς και με τη χρήση έντονου και αφηρημένου φωτισμού (ανδρικές προσωπογραφίες στην Παβία, στο Βερολίνο, στο Παρίσι, στο Τορίνο, στη Φιλαδέλφεια, στο Λονδίνο κ.α.).
Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια Δομή
Το έργο του παρουσιάζει ισχυρές επιρροές από την πρώιμη ολλανδική ζωγραφική, αν και δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία ότι ο ζωγράφος ταξίδεψε ποτέ πέρα από την Ιταλία. Αντίθετα, ο νότιος καλλιτέχνης φαίνεται ότι δέχθηκε σημαντική επιρροή από ζωγράφους της βόρειας Ιταλίας, ειδικά από τη σχολή της Βενετίας.
***********************
Αντονέλο ντα Μεσίνα (Antonello da Messina, Μεσσήνη, Σικελία περ. 1430 – 1479). Ιταλός ζωγράφος. Στα νεανικά του έργα είναι έκδηλη η επίδραση της φλαμανδικής ζωγραφικής· το γεγονός αυτό εξηγείται από το ότι η τέχνη αυτή ήταν ευρύτατα διαδεδομένη στη Γαλλία και στην Ισπανία, με την οποία η νότια Ιταλία διατηρούσε τότε στενές πολιτιστικές επαφές. Ο Α. σπούδασε κοντά στον ζωγράφο Κολαντόνιο στη Νάπολη και είδε στις βασιλικές συλλογές της Νάπολης σημαντικά έργα της φλαμανδικής ζωγραφικής. Οι πηγές αναφέρουν ότι ο Α., αν και είχε πάντοτε το επίσημο εργαστήριό του στη γενέτειρά του Μεσσήνη, απουσίαζε συχνά από αυτήν. Ο Βαζάρι αναφέρει ότι εργάστηκε και στη Ρώμη, ενώ την περίοδο 1475-76 βρέθηκε στη Βενετία· η παραμονή του είχε τόσο μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη της βενετσιάνικης ζωγραφικής ώστε οι αρχές της πόλης τον τίμησαν με άγαλμα. Στο έργο του αναμείχθηκαν και αφομοιώθηκαν τα δύο κύρια καλλιτεχνικά ρεύματα του 15ου αι.: το φλαμανδικό, που επεδίωκε την επιμελημένη, σχεδόν μικροσκοπική απόδοση των φυσικών στοιχείων και ιδιαίτερα των τοπικών χρωμάτων της ύλης (υφάσματα, χρυσοποίκιλτα, μεταξωτά κλπ.), και το αναγεννησιακό που αναζητούσε την ηρωική έκφραση, τον πλαστικό όγκο και τη γεωμετρική σχηματοποίηση των μορφών. Επιπρόσθετα, οι σχέσεις του με τον Γιαν Βαν Άικ τον έφεραν σε επαφή με τεχνικές που δεν ήταν γνωστές μέχρι τότε στην Ιταλία, όπως η ελαιογραφία και η στίλβωση των πινάκων με λάδι· ο Α. ήταν ο πρώτος που τις εισήγαγε στη χώρα του. Η καλλιτεχνική πορεία του Α. έτεινε σε μια αναπαραστατική μεγαλοπρέπεια με διαρκή ανάπτυξη· από τη Σταύρωση του Σιμπίου (Ρουμανία) έως τις Σταυρώσεις του Λονδίνου και της Αμβέρσας, το σώμα των εικονιζόμενων και ιδιαίτερα του Χριστού γίνεται όλο και περισσότερο ογκομετρικό, προβαλλόμενο πάνω από γοητευτικά τοπία που είναι εμπνευσμένα από τα πραγματικά. Η ίδια πρόθεση είναι έκδηλη επίσης στον Άγιο Ιερώνυμο της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου, στον Επιτάφιο Θρήνο του μουσείου Κορέρ της Βενετίας και στο πολύπτυχο για την εκκλησία του Αγίου Κασσιανού (1475-76, σήμερα στη Βιέννη). Το αποκορύφωμα, όμως, των αναζητήσεών του εκφράστηκε με τον γιγαντιαίο Άγιο Σεβαστιανό της Δρέσδης (1476), σε μέγεθος ελάχιστα μικρότερο από το φυσικό. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι προσωπογραφίες του Α., για την έντονη δραματικότητά τους και τη λεπτομερειακή απόδοση της φυσιογνωμίας, τη βαθιά μελέτη του χαρακτήρα (ιδιαίτερα έκδηλες στην ανδρική προσωπογραφία του ιδρύματος Μαντραλίσκα στην Τσεφαλού της Σικελίας) και την επιδίωξη μιας ηθικής εξιδανίκευσης του ανθρώπου, που εκφράζονται με την αναγωγή του προσώπου, των χεριών και των ενδυμάτων σε σχήματα σχεδόν γεωμετρικά καθώς και με τη χρήση έντονου και αφηρημένου φωτισμού (ανδρικές προσωπογραφίες στην Παβία, στο Βερολίνο, στο Παρίσι, στο Τορίνο, στη Φιλαδέλφεια, στο Λονδίνο κ.α.).
Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια Δομή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου