Αρετή:Το μεγάλο ζητούμενο

 

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ
Υπερβολή	Έλλειψη	Μεσότητα
ὀργιλότης θρασύτης ἀναισχυντία ἀκολασία φθόνος κέρδος ἀσωτία ἀλαζονεία κολακεία ἀρέσκεια τρυφερότης χαυνότης δαπανηρία πανουργία	ἀναλγησία δειλία κατάπληξις ἀναισθησία ἀνώνυμον ζημία ἀνελευθερία εἰρωνεία ἀπέχθεια αὐθάδεια κακοπάθεια μικροψυχία μικροπρέπεια εὐήθεια	πραότης ἀνδρεία αἰδώς σωφροσύνη νέμεσις δίκαιον ἐλευθεριότης ἀλήθεια φιλία σεμνότης καρτερία μεγαλοψυχία μεγαλοπρέπεια φρόνησις
Ἀριστοτέλης, Ἠθικά Εὐδήμια, Α, 1221a 1-10

 

Η Αλληγορία της Ενάρετης Ζωής από τον Jan Breughel II. Πηγή: Wikimedia Commons

Το ηθικό πλαίσιο του Αριστοτέλη βασίζεται στην επίτευξη της ευδαιμονίας — που συχνά μεταφράζεται ως «ευτυχία» αλλά συχνότερα σημαίνει «να ακμάζεις». Για τον Αριστοτέλη, η ευδαιμονία είναι το υψηλότερο αγαθό που μπορούν να φτάσουν οι άνθρωποι. Είναι ο απώτερος στόχος της ζωής. Δεν είναι ένα φευγαλέο συναίσθημα, αλλά μια μόνιμη κατάσταση που προκύπτει από την ενάρετη ζωή. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, η ενάρετη ζωή — η οποία περιλαμβάνει τόσο τις διανοητικές αρετές (που αναπτύσσονται μέσω της διδασκαλίας) όσο και τις ηθικές αρετές (που αναπτύσσονται μέσω της συνήθειας) — δεν είναι εγγενής. Ενισχύεται μέσω της πρακτικής. Η Μεσότητα ,  που είναι ιδιαίτερα σχετική με τις ηθικές αρετές, μπορεί να εφαρμοστεί και στις διανοητικές.

ΥΜΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΕΤΗ

 
Benner  Emmanuel Michel (1836-1896) , Ο Ηρακλής ανάμεσα στην Αρετή και την Κακία.

 

*Αρετή - Βικιπαίδεια

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ *

*Αριστοτέλης - Βικιπαίδεια

 ΠΑΙΑΝ ΕΙΣ ΑΡΕΤΗΝ 

πολύμοχθε γένει βροτείω
θήραμα κάλλιστον βίω
σας πέρι παρθένε μορφάς
και θανείν ζαλωτός εν Ελλάδι πότμος
 καί πόνους τλήναι μαλερούς 
ακάμαντας΄ τοίον 
επί φρένα βάλλεις
καρπόν τ΄αθάνατον 
χρυσού τε κρείσσον καί γονέων,
 μαλακαυγήτοιό θ’ ύπνου.
σεύ δ’ ένεχ’ ουκ Διός Ηρακλέης
 Λήδας τε κούροι πόλλ’ ανέτλασαν,
 έργοις σάν αγρεύοντες δύναμιν.
σοίς δέ πόθοις Αχιλλεύς
 Αίας τ’ Αίδαο δόμους ήλθον.
σάς δ’ ένεκεν φιλίου μορφάς 
Αταρνέος έντροφος
 ηελίου χήρωσεν αυγάς.
τοιγάρ αοίδιμος έργοις,
 αθάνατόν τε μιν αυξήσουσι Μούσαι,
Μναμοσύνας θύγατρες.
Διός ξενίου σέβας αύξουσαι,
φιλίας τε γέρας βεβαίου.
********************************* 

ΥΜΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΕΤΗ

"Αρετή πολύμοχθη του γένους των θνητών,
το πιο ωραίο θήραμα στη ζωή.
 για χάρη της μορφής σου, παρθένα,
αξιοζήλευτος  είναι ακόμη και ο θάνατος στην Ελλάδα.

Τέτοιο καρπό αθάνατο
ρίχνεις μες στην ψυχή,
που ΄ναι καλύτερος
από γονείς και πλούτο κι απ΄τον απαλό τον  τον ύπνο την αυγή.
Για σένα ο γιος του Δία ο Ηρακλής
μα και της Λήδας τα αγόρια πολλά τόλμησαν
θέλοντας με τα έργα τους
ν΄αντλήσουν απ΄ τη δύναμή σου.
Για τις δικές σου επιθυμίες ο Αχιλλέας
κι ο Αίαντας έδωσαν τη ζωή τους.
Για την αγαπημένη σου μορφή
και ο γόνος που ανάθρεψε ο Αταρνέας
άφησε τις αυγές του ήλιου.
Αιώνια ξακουστός θα είναι για τα έργα του

κι οι Μούσες θα τον κάνουν αθάνατο,

της Μνημοσύνης οι θυγατέρες.

Το σεβασμό του Ξένιου Δία μεγαλώνοντας

και της αγάπης του τη σίγουρη ανταμοιβή."

     
Μετάφραση:Gerontakos

Ο θρίαμβος των Αρετών ,του Αντρέα Μαντένια, 1475 – 1500. Πηγή: Λούβρο

 ********************************

 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

 

 

 

 

 

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΕΤΗ ΤΗΣ  ΜΕΣΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΔΥΟ ΑΚΡΑ, ΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΟΛΗ

Ανθολόγιο Φιλοσοφικών Κειμένων (Γ΄ Γυμνασίου)Κεφάλαιο 4, Ενότητα 2 - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο

Η αρετή είναι μεσότητα

Στην ενότητα αυτή θα μελετήσουμε τη θεωρία του Αριστοτέλη σύμφωνα με την οποία η αρετή είναι μεσότητα ανάμεσα σε δύο άκρα, την έλλειψη και την υπερβολή. Θα μελετήσουμε επίσης τον ορισμό της αρετής ως «έξεως προαιρετικής» και ως τελειότητας του χαρακτήρα και θα εξετάσουμε τον κεντρικό ρόλο που αυτή καταλαμβάνει στην αριστοτελική ηθική.[......]

=>Η αρετή είναι μεσότητα 

Η Αλληγορία της αριστοτελικής μεσότητας: η μορφή της μετριοπάθειας και ευημερίας ανάμεσα σττις μορφές της   σπατάλης και της φιλαργυρίας.Χαρακτικό του Τσέχου Βάτσλαβ Χόλλαρ (1607-1677) 

*************** 

Η Αρετή Υπερνικά την Κακία. Πηγή: Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης.Καλλιτέχνης: Μιμητής του  Τζιαμπολόνια: 17ος–18ος αιώνας.