Τα έξοδα που έγιναν πολυτέλεια στον καιρό της ακρίβειας
Εάν τελικά παγιώθηκε κάποιος φόβος στον ψυχισμό μας από την εποχή της πανδημίας, αυτός είναι ο φόβος για τα χρήματα που έχουν απομείνει στον λογαριασμό μας όταν πλησιάζει το τέλος του μήνα.
Η τελευταία ετήσια έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για το εισόδημα και τις δαπάνες διαβίωσης των νοικοκυριών σκιαγραφεί το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος, όπως έχει διαμορφωθεί σε συνέχεια μια πενταετίας πιέσεων, κατά την οποία η ακρίβεια εμφανίστηκε αρχικά σαν ένα αναγκαίο κακό από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την post-covid κρίση στις εφοδιαστικές αλυσίδες, αλλά τελικά καθιερώθηκε σαν ένα «εισαγόμενο» (όπως επαναλαμβάνει η κυβέρνηση) πρόβλημα που ωθεί την ελληνική κοινωνία στα όριά της: το μηνιαίο εισόδημα επαρκεί κατά μέσο όρο 23 ημέρες στα ελληνικά νοικοκυριά, ενώ τα 6 από τα 10 νοικοκυριά (60%) δήλωσαν ότι το μηνιαίο εισόδημά τους δεν επαρκεί για όλον το μήνα.
Το τοπίο της ακρίβειας γίνεται ακόμη πιο ασφυκτικό, αν εστιάσουμε στην πρωτεύουσα και το παραπάνω κόστος ζωής που συνεπάγεται σε συνάρτηση με τη στεγαστική κρίση: σύμφωνα με αντίστοιχη έρευνα που διεξήγαγε το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, στο 66% των κατοίκων του Λεκανοπεδίου το εισόδημα τελειώνει πριν την τελευταία εβδομάδα του μήνα, ενώ στο 32% εξ αυτών τελειώνει πριν τα μέσα του μήνα.
Το ενοίκιο αποτελεί την ειδοποιό διαφορά στην εξίσωση, όταν γνωρίζουμε από τα στοιχεία της Eurostat ότι ως χώρα κατέχουμε αρνητική πρωτιά σε όλη την Ευρώπη για το ποσοστό του εισοδήματος που δαπανούμε κατά μέσο όρο για κάλυψη του ενοικίου (35,2% έναντι 19,7% στην Ευρώπη).
Τόσο από την εμπειρία μας όσο και από τις έρευνες, διαπιστώνουμε ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων ροκανίζουν οι λογαριασμοί σπιτιού, τα είδη διατροφής και η ενέργεια.
Χωρίς υπερβολή, μας χωρίζει πλέον μια άβυσσος από τα οικονομικά δεδομένα προ πανδημίας, σε σημείο μάλιστα που κοντεύουμε να ξεχάσουμε μικρές αλλά όχι ασήμαντες λεπτομέρειες στην καθημερινή μας διαβίωση, όπως ότι το να ψωνίσεις για να μαγειρέψεις σπίτι ήταν τρόπος εξοικονόμησης χρημάτων.
Αθροιστικά, όπως δείχνουν οι επίσημοι δείκτες, την πενταετία 2020-2025 καταγράφηκε αύξηση +44% στις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος, αύξηση +33% στις τιμές βενζίνης, αύξηση +77% στις τιμές οικιακού φυσικού αερίου, παράλληλα με τη συνολική, ανεξέλεγκτη εκτίναξη στα αγαθά του σούπερ μάρκετ – πρωταθλητές στις ανατιμήσεις της πενταετίας, τα μοσχάρια (65%) και το ελαιόλαδο (44,28%).
Παρά τη στρατηγική αυξήσεων στους μισθούς που χρησιμοποιεί ως απάντηση στην ακρίβεια η κυβέρνηση, δεν καλύπτει το χάσμα των ανατιμήσεων – ενδεικτικό το ότι κατέχουμε 30% χαμηλότερη αγοραστική δύναμη από εκείνη του μέσου Ευρωπαίου και τη δεύτερη χειρότερη στην Ευρώπη, μετά τη Βουλγαρία.
Ποιο είναι το αποτέλεσμα όλης αυτής της ιστορίας, σε επίπεδο καθημερινής διαβίωσης; Ότι σχεδόν όλοι έχουμε αναγκαστεί να αναπροσαρμόσουμε τα έξοδά μας προς τα κάτω, κάνοντας εκπτώσεις σε πράγματα που παλαιότερα θεωρούσαμε αυτονόητα. Ένα παγωτό στον δρόμο; Ένα ταξί επιστρέφοντας το βράδυ; Μία δραστηριότητα όπως η αναρρίχηση; Μία κυριακάτικη συνήθεια; Ένα συγκεκριμένο προϊόν από τα ράφια του σούπερ μάρκετ; Κάποια απόλαυση ή κάποια ανάγκη; Όποια και αν είναι η περίπτωση, αφορά κάτι που έχουμε να στερηθούμε στον καιρό της ακρίβειας, υιοθετώντας έτσι σταδιακά μία υποδεέστερη, χειρότερη ποιότητα ζωής, χωρίς πολλές φορές να το συνειδητοποιούμε.
Ζητήσαμε από κόσμο να μοιραστεί μαζί μας ποιο είναι το έξοδο που αναγκάστηκε να κόψει λόγω της ακρίβειας και πιστεύει ότι του στοίχισε έντονα.
«Αρχικά, μείωσα το σινεμά – πλέον, πάω μόνο κατ’ εξαίρεση»
«Το πρώτο θύμα των περικοπών λόγω κόστους ήταν μια συνήθεια που απέκτησα ως παιδί και τη διατήρησα ως ενήλικη, το να βλέπω ταινίες στο σινεμά. Δεν έγινε ακριβώς συνειδητά, ωστόσο παρατήρησα ότι ενώ μετά την καραντίνα επέστρεψα με λαχτάρα στο σινεμά, αρχικά περιόρισα την έξοδο στην ταινία (χωρίς ποτάκι μετά), στη συνέχεια μείωσα τις εξόδους σε δύο το μήνα και πια θα έλεγα ότι πηγαίνω στο σινεμά σποραδικά και μόνο για μια ταινία που δεν μπορώ να δω αλλού».
– Στέλλα Κ., ετών 49, υπάλληλος γραφείου
«Αποφάσισα να κόψω τον καφέ απ’ έξω, αλλά ακόμα δυσκολεύομαι»
«Είναι μια απόφαση που πήρα ζεστά πριν από δύο χρόνια, όταν έγινε αισθητή στην τσέπη μου η ανατίμηση στον φρέντο εσπρέσο. Τα έβαλα κάτω και υπολόγισα ότι με δύο καφέδες ανά ημέρα σπαταλάω συνολικά 50-60 ευρώ τον μήνα. Με τα ίδια λεφτά, πήρα καφετιέρα. Τον πρώτο διάστημα, περίπου για κάνα μήνα, έφτιαχνα καφέ αποκλειστικά στο σπίτι. Μετά κουράστηκα. Κι από τότε, μία το ξεκινάω, μία το αφήνω, αναλόγως με το budget και τη διάθεσή μου. Την τελευταία εβδομάδα είμαι και πάλι σε φάση αποχής από take away καφέδες, αλλά δεν ξέρω πόσο θα αντέξω».
– Μαρία Π., ετών 27, ελεύθερη επαγγελματίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου