Τόποι ζωής και μνήμης του Μαν. Αναγνωστάκη στη Θεσσαλονίκη
thessmemory.gr
Ο Μανόλης Αναγνωστάκης, αν και καθολικός ποιητής και πανελλήνιας εμβέλειας, έχει ταυτιστεί με τη γενέθλια πόλη του. Στη Θεσσαλονίκη ανδρώθηκε ποιητικά, επαγγελματικά και ιδεολογικά. Οι τόποι των φυσικών δραστηριοτήτων του είναι εδώ και οι άσωτοι λογοτεχνικοί τόποι των ποιημάτων του τονίζουν τους στενούς βιωματικούς δεσμούς του με την πόλη.
Μελέτες, αναλύσεις των ποιημάτων του και των κριτικών κειμένων, εκθέσεις και αφιερωματικοί τόμοι ανέδειξαν την ποιητική, κριτική και αγωνιστική διάσταση του ποιητή, κατατάσσοντάς τον στη χορεία των μεγάλων νεοελλήνων δημιουργών. ο Δήμος της γενέθλια πόλης του τον τίμησε ονομάζοντας το 2015 “έτος Αναγνωστάκη”, ενώ με εκδηλώσεις λόγου και μεγάλη έκθεση έκαναν πιο προσιτό τον ποιητή σε περισσότερο κόσμο. Παραμένουν, όμως, πολλές πτυχές του έργου του και της προσωπικότητάς του που περιμένουν να φωτιστούν και να αποκαταστήσουν τον ποιητή στις πραγματικές του διαστάσεις. Με το παρακάτω σημείωμα ανιχνεύουμε και καταγράφουμε, κατά δύναμη, τους τόπους όπου έζησε και έδρασε ο Μανόλης Αναγνωστάκης στη Θεσσαλονίκη. Όσο για τους λογοτεχνικούς τόπους, μια ποιητική αναφορά που προβάλλει την αστική τοπογραφία της πόλης του, είναι ένα άλλο κεφάλαιο που χρειάζεται φιλολογική προσέγγιση. Όπως λέει η καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας Μαίρη Μικέ, “Εξέχων χώρος στην ποίηση του Αναγνωστάκη είναι η πόλη της Θεσσαλονίκης φορτωμένη πληγωμένα βιώματα και ανάπηρες μνήμες”.
Το
σπίτι που έβλεπε στην πλατεία Δικαστηρίων (Αρχαίας Αγοράς), όπου ο
Μανόλης έζησε (στον α’ όροφο) τα πρώτα 17 χρόνια της ζωής του.Οι βιογραφικοί τόποι
Τα σπίτια των παιδικών του χρόνων. Ο Μανόλης Αναγνωστάκης γεννήθηκε σε ένα νοικιασμένο σπίτι στην οδό Βενιζέλου, στις 9 Μαρτίου 1925. Ήταν το δεύτερο παιδί του γιατρού Ανέστη Αναγνωστάκη από το χωριό Ρούστικα και της Ευαγγελίας Κασιμάτη από το Αμάρι Ρεθύμνης. Ήταν φυσικό, το πρώτο αρσενικό παιδί της κρητικής οικογένειας να πάρει το όνομα Μανόλης. Τα άλλα δύο αδέρφια του ήταν κορίτσια, η πρώτη Μαρία και και το στερνοπαίδι η Λούλα. Λίγους μήνες αργότερα, βρέφος ακόμη, οι γονείς του μετακόμισαν στον σπίτι της οδού Μητροπολίτη Γενναδίου και Ιουστινιανού επί της πλατείας Δικαστηρίων (Αρχαίας Αγοράς). Η εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα που υπάρχει στο σπίτι γράφει ανακριβώς ότι γεννήθηκε σ’ αυτό ο ποιητής. Τέλος πάντων, στο σπίτι της Ιουστινιανού ο Αναγνωστάκης πέρασε την παιδική και την εφηβική περίοδο της ζωής του ως την ηλικία των 17 χρόνων, οπότε η οικογένεια μετακόμισε στην οδό Αγίας Σοφίας 20, απέναντι από τον κινηματογράφο “Διονύσια” . “Το σπίτι μας ήταν πάνω ακριβώς στην πλατεία Δικαστηρίων, ιδανικό θεωρείο, φάτσα στο μεγάλο παλκοσένικο της πλατείας όπου πραγματικοί αστυνόμοι και πραγματικοί πολίτες δίνανε μάχες τις μέρες εκείνες του Μάη του ’36…”.
Το σχολείο. Πήγε στο δημοτικό σχολείο της γειτονιάς του, που βρισκόταν στη συμβολή των οδών Αγίας Σοφίας και Ολύμπου, στη θέση του σημερινού νεότευκτου διδακτηρίου. Η πληροφορία (“να εδώ δίπλα (από το Πειραματικό σχολείο), πήγα στο Δημοτικό” ) προέρχεται από τον ίδιο τον Αναγνωστάκη. Μια όμως υπόμνηση παλιότερου κειμένου του φίλου Χρήστου Καββαδά, μετά την ανάρτηση του δικού μας, αλλάζει τα δεδομένα. Με βάση τα στοιχεία του Μαθητολογίου που έφερε στο φως ο Καββαδάς, ο Αναγνωστάκης τέλειωσε το Δημοτικό στα εκπαιδευτήρια Βαλαγιάννη. Δες το σχετικό απόσπασμα στο τέλος του κειμένου (1).
Ο Αναγνωστάκης τέλειωσε το Γυμνάσιο παλιού τύπου στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου, στην οδό Αγίας Σοφίας, στο περίφημο διδακτήριο του Πικιώνη με σπουδαίους δασκάλους, όπως τον Αλεξ. Δελμούζο (επόπτη του σχολείου), τον Βασ. Τατάκη και τον Γιώργο Θέμελη.
Ο
Αναγνωστάκης στο Πειραματικό Σχολείο το 1995. Μπήκε με συγκίνηση στις
αίθουσες όπου φοίτησε ως μαθητής Γυμνασίου και συνομίλησε με καθηγητές
και μαθητές του σχολείου. Στην Ιατρική σχολή. Ο Αναγνωστάκης μπήκε στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ το 1942, τη χρονιά που πρωτολειτούργησε η σχολή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ενώ τα μαθήματα ξεκίνησαν την 1η Απριλίου 1943. Επειδή, λόγω της γερμανικής κατοχής, το κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου ήταν επιταγμένο από τους κατακτητές, η σχολή τον πρώτο… μήνα στεγάστηκε “εις την εκπαιδευτικήν σχολήν της οδού Σόλωνος” κι από τον Μάιο του ’43 στο Δημοτικό Νοσοκομείο. Το 1945 η σχολή λειτούργησε στο Κεντρικό κτήριο του ΑΠΘ. Το ιστορικό κτήριο έγινε θερμοκήπιο ιδεών, καθώς ο Αναγνωστάκης συναντιόταν εκεί και με φοιτητές άλλων σχολών και συμμετείχε σε ιδεολογικές ζυμώσεις και φοιτητητικές κινητοποιήσεις. Η κλινική άσκηση των φοιτητών ως το 1951, που κτίστηκε το νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, γινόταν στο νοσοκομείο Κεντρικό (Γεώργιος Γεννηματάς) και το νοσοκομείο Χιρς (Ιπποκράτειο). Ως φοιτητής συμμετείχε στον Εκπολιτιστικό Όμιλο Πανεπιστημίου (ΕΟΠ). Ο Όμιλος έβγαλε το περιοδικό “Ξεκίνημα” το 1944 στο οποίο αρχισυντάκτης ήταν ο Μανόλης, 19 χρόνων τότε. Τον επόμενο χρόνο, το 1945 εξέδωσε την πρώτη ποιητική του συλλογή “Εποχές”. Το 1955-56 μετεκπαιδεύτηκε στην ακτινολογία στη Βιέννη.
Συνάντηση
σε ώριμη ηλικία στελεχών της ΕΠΟΝ το 1995 στη Θεσσαλονίκη. Από αριστερά
Λεωνίδας Ζησιάδης, Άνθιμος Χατζηανθίμου (Άνθος Φιλητάς), Γιάννης
Δερματάς, Πάνος Θασίτης, Γιώργος Καφταντζής, Μανόλης Αναγνωστάκης,
Κλείτος Κύρου.
Το στρατόπεδο “Τσιρογιάννη” (που βρισκόταν στο χώρο του νέου δημαρχιακού μεγάρου και του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού) όπου έγινε η δίκη του Αναγνωστάκη στο στρατοδικείο, τον Ιανουάριο του 1949.
Η αίθουσα του στρατοδικείου. Μετά την απελευθέρωση έγινε μέλος του ΚΚΕ από το οποίο διαγράφηκε αναπολόγητος το 1946 με αόριστες κατηγορίες. Τον Αύγουστο του 1948 ο Αναγνωστάκης συλλαμβάνεται μαζί με άλλα μέλη της ΕΠΟΝ, κατηγορούμενοι “για συνωμοτική δράση”. Ώσπου να γίνει η δίκη κρατείται στις Νέες Φυλακές, στην οδό Αγίου Δημητρίου που έχουν κατεδαφιστεί. Η δίκη των 69 ΕΠΟΝιτών έγινε στο στρατοδικείο τον Ιανουάριο του 1949, σε μια αίθουσα του στρατιωτικού συγκροτήματος του στρατοπέδου “Τσιρογιάννη” στο χώρο του οποίου χτίστηκαν το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού και το δημαρχιακό μέγαρο. Το στρατοδικείο καταδίκασε εννιά νέους σε θάνατο, ανάμεσά τους και ο Μανόλης.
Προσκύνημα στο Γεντί Κουλέ το 1995. Στα υγρά κελιά της φυλακής ο Αναγνωστάκης έμεινε, μετά την καταδίκη του σε θάνατο, ως τον Δεκέμβριο του 1950.
Οι φυλακές Επταπυργίου. Μετά την καταδίκη του σε θάνατο ο Αναγνωστάκης εγκλείστηκε στις φυλακές Επταπυργίου, στα κελιά των μελλοθανάτων, περιμένοντας την εκτέλεση. Η ετυμηγορία των στρατοδικών με ψήφους 3-2 άφηνε στον Αναγνωστάκη περιθώρια χρόνου, αναβάλλοντας την άμεση εκτέλεση και δίνοντας την ευκαιρία να προσφύγει στο συμβούλιο χαρίτων. Οι δραματικές εμπειρίες από τη σκληρή φυλακή και το δράμα των μελλοθανάτων πριν από την εκτέλεση περνούν σε πολλά ποιήματά του. Στο Γεντί Κουλέ έμεινε ως τις 22 Δεκεμβρίου του 1950 μετά από δυο μετροπες της ποινής του, από θάνατο σε ισόβια και στη συνεχεια από ισοβια σε δύο χρόνια.
Ο
Μανόλης με τον φίλο του Μίλτο Πολυβίου
στο Επταπύργιο.
Τα σπίτια των ώριμων χρόνων. Με τη δική του οικογένεια ο Αναγνωστάκης αλλάζει τρία σπίτια, πάντα στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Πρώτα στην οδό Δημ. Γούναρη 5 και στη συνέχεια στην οδό Μητροπόλεως 129, με τελευταίο και πιο γνωστό το σπίτι στην οδό Παλαιών Πατρών Γερμανού 13. Αυτά τα σπίτια είχαν μετατραπεί σε λογοτεχνικά και ιδεολογικά σαλόνια όπου “οι συζητήσεις έβραζαν ως το πρωί”. Πνευματικοί συνδαιτυμόνες ήταν πολλοί νέοι που σ’ αυτήν τη φιλόξενη στέγη “ζύμωσαν σκέψεις και ανησυχίες”. Τον βασικό πυρήνα αποτελούσαν, πέρα από τον Μανόλη κιαι τη Νόρα, οι Τόλης Καζαντζής, Ξενοφών Κοκόλης, Νίκος Καρανικόλας, Κώστας Λαχάς, Τάσος Ναούμ, Πρόδρομος Μάρκογλου, Παναγιώτης Πίστας, Μίλτος Πολυβίου, Ελένη Πολυβίου, Λίνα Ελεγμίτου κ.ά.
(Από δεξιά) η Ελένη και ο Πρόδρομος Μάρκογλου με τη Νόρα και τον Μανόλη Αναγνωστάκη, αγαπημένοι φίλοι στη δεκαετία του 1960. Το 1978 έφυγε από την Θεσσαλονίκη (εν μέρει για οικονομικούς λόγους) κι όχι από σεισμοφοβία, όπως σαρκαστικά έλεγε ο ίδιος, κι έμεινε στην Πεύκη Αττικής, ανοίγοντας ιατρείο στο Νέο Ηράκλειο. Πέθανε στις 23 Ιουνίου 2005 στην Αθήνα. Ο τάφος του βρίσκεται στο νεκροταφείο Αμαρουσίου.
Το βιβλιοπωλείο “Βιβλιοθήκη”. Το 1971 η Νόρα συνεταιρίστηκε με τους Γιώργο Παλιαδέλη και Γιάννη Σαλακίδη στο βιβλιοπωλείο “Βιβλιοθήκη” στην οδο Χρυσοστόμου Σμύρνης 21, που οι δυο νέοι είχαν ανοίξει πριν ένα χρόνο. Αργότερα τους Παλιαδέλη και Σαλακίδη διαδέχτηκε ο Γιάννης Παναγιωτόπουλος (ο γνωστός συγγραφέας Γιάννης Πάνου) ο οποίος κράτησε το βιβλιοπωλείο και μετά την κάθοδο των Αναγνωστάκηδων στην Αθήνα. Ο Μανόλης μένει αρκετό χρόνο στο βιβλιοπωλείο, είναι η ψυχή του και στα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας προσελκύει πολλούς “αναγνώστες” για να συζητήσουν μαζί του. Ήταν ο φιλόξενος οικοδεσπότης που πέρα από τη σοφία του έδινε κουράγιο σε πολλούς κατατρεγμένους από τη χούντα νέους.
Η
προθήκη του βιβλιοπωλείου “Βιβλιοθήκη” στην οδό Χρυσοστόμου Σμύρνης,
όπως εμφανίστηκε τη μέρα της κηδείας του ποιητή Γιώργου Σεφέρη. Στους πιο συχνούς θαμώνες της “Βιβλιοθήκης” συγκαταλέγονται οι Νίκος Καρανικόλας, Κώστας Λαχάς, Πρόδρομος Μάρκογλου, Μίλτος Πολυβίου, Ελένη Πολυβίου, Πάνος Ερμείδης, Χρυσάφης Ιορδάνογλου, Μίμης Σουλιώτης, Δημήτρης Σκουλίδης, Χάρης Καμπουρίδης, Λίνα Ελεγμίτου, Μαρώ Καρδάκου, Χρήστος Καββαδάς, Άγγελος Καλογερόπουλος, Λαλάκος Παπαδήμας, Δημήτρης Καλοκύρης κ.α. Ο κατάλογος είναι ενδεικτικός. Τον… πλήρη κατάλογο των επισκεπτών της “Βιβλιοθήκης” την περίοδο της δικτατορίας τον είχε η Ασφάλεια Θεσσαλονίκης, καθώς ολημερίς έξω από το κατάστημα κατέγραφε τις επισκεψεις στο βιβλιοπωλείο μυστικός αστυνομικός…
Το περιοδικό “Κριτική”. Το 1959 κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του περιοδικού “Κριτική”, που διεύθυνε ο Μανόλης με βασικό συνεργάτη τη Νόρα. Άτυπα γραφεία του περιοδικού ήταν το σπίτι του και το ιατρείο του. Το περιοδικό άντεξε ως το 1961. Με τα 18 τεύχη του συνολικά έβαλε σε άλλη τροχιά την κριτική της λογοτεχνίας και των ιδεολογικών ρευμάτων της εποχής.
Το ιατρείο του. Μετά την ειδικότητα στην ακτινολογία άνοιξε ακτινολογικό ιατρείο στην οδό Τσιμισκή 33. Η ταμπέλα του ιατρείου έγραφε “Καθηγητής Σπύρος Κρητικός- Εμ. Αναγνωστάκης”.
Τα στέκια του. Καθημερινό πέρασμά του ήταν ο πάγκος του Μητσάρα με τις εφημερίδες στη Διαγώνιο, όπου ξεφύλλιζε τα έντυπα, σχολίαζε τα πάντα με τον συμπαθή εφημεριδοπώλη Μήτσο Καραμίχο και τους περαστικούς και έπαιρνε, ακόμη στα δύσκολα χρόνια, ανοιχτά την “Αυγή”. Έτρωγε έξω συνήθως σουτζουκάκια στον “Θεόφιλο” στην οδό Ζεύξιδος κι έπινε ρετσίνα με τους κολλητούς του στον “Θωμά” πίσω από το παλιό Μαιευτήριο στην περιοχή Ευκλείδη. “Ετρωγε” ώρες ψάχνοντας παλιά βιβλία στο υπόγειο βιβλιοπωλείο του Ζαχαρόπουλου στην Τσιμισκή.
Τα γήπεδα. Ο Αναγνωστάκης ήταν φίλαθλος του ΠΑΟΚ και σύχναζε στο πρώτο γήπεδο της ομάδας που βρισκόταν τότε στο Σιντριβάνι, πριν μεταφερθεί στην Τούμπα, στο χώρο όπου σήμερα βρίσκεται το κτήριο της Θεολογικής σχολής του ΑΠΘ. Πιο ώριμος παρακολουθούσε την ομάδα του Απόλλωνα Αθηνών. Είχε εξαιρετική γνώση του ποδοσφαίρου και εντυπωσίαζε για τις ποδοσφαιρικές γνώσεις και παρατηρήσεις του. Βέβαια έτρεφε μεγάλο θαυμασμό για τον “Αγιαξ” και το αστέρι του τον Κρόιφ.
Στο ΚΘΒΕ. Το 1965 ορίζεται μέλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, προκαλώντας αντιδράσεις από “εθνικόφρονες” για τον διορισμό του. Πέρα από την θεσμική εμπλοκή του με το θέατρο, ο Αναγνωστάκης ήταν κυρίως φίλος του κινηματογράφου, εμπειρία που περνά στο έργο του.
Γκαλερί ΖΜ. Το 1972 μαζί με τον Κλείτο Κύρου εκθέτουν στη γκαλερί ΖΜ της Αριστοτέλους έργα τους με κολλαζ.
Ο
Μανόλης Αναγνωστάκης σε προεκλογική συγκέντρωση του 1981 ως υποψήφιος
βουλευτής του ΚΚΕ Εσωτερικού, στην Πλατεία Αριστοτέλους. Τόποι τιμής και μνήμης
Οδός Μανόλη Αναγνωστάκη. Το όνομα του Αναγνωστάκη δόθηκε σε έναν μικρό δρόμο στην Ανατολική Θεσσαλονίκη (επικράτεια του κεντρικού δήμου), κάθετο στον οδό Νικ. Πλαστήρα, στο ύψος της περιφερειακής τάφρου. Κοντά του είναι και η οδός του ποιητή Τάκη Βαρβιτσιώτη. Στη δυτική Θεσσαλονίκο ο δήμος Αμπελοκήπων έδωσε το όνομα του ποιητή σε μια οδό κάθετη στην οδό Κωνσταντινουπόλεως και παράλληλο με την οδό 26ης Οκτωβρίου.
Πλατεία Μανόλη Αναγνωστάκη. Ο δήμος Θεσσαλονίκης το 2015 έδωσε το όνομα του ποιητή σε ένα πλάτωμα τρίστρατου κοντά στο σπίτι των παιδικών του χρόνων και του σχολείου του, στη συμβολή των οδών Φιλίππου, Αμύντα και Πλάτωνος. Η πλατεία αυτή βρίσκεται στη μέση της διαδρομής του μαθητή Μανόλη Αναγνωστάκη από το σπίτι του στα σχολεία.
Αίθουσα “Μανόλης Αναγνωστάκης”. Το 2015, στο πλαίσιο του εκδηλώσεων για το “έτος Αναγνωστάκη”, ο δήμος ονομάτισε τη μεγάλη αίθουσα πολλαπλών χρήσεων στο ισόγειο του δημαρχιακού μεγάρου αίθουσα “Μανόλη Αναγνωστάκη”.
2ο Γυμνάσιο Συκεών “Μανόλης Αναγνωστάκης”. Με πρωτοβουλία του φιλολόγου Χρήστου Μουχάγιερ, τότε διευθυντή του 2ου Γυμνασίου Συκεών, και με ομόφωνη απόφαση των συλλόγων Καθηγητών και Γονέων του σχολείου, προτάθηκε το 2004 να δοθεί στο Γυμνάσιο το όνομα του ποιητή. Η πρόταση απορρίφτηκε από τις αρμόδιες, τοπική και περιφερειακή, διευθύνσεις εκπαίδευσης. Είναι καιρός, μετά την ακατανόητη απόρριψη και αδικαιολόγητη καθυστέρηση, η πρόταση της ονοματοθεσίας να υλοποιηθεί.*
ΣΗΜΕΙΩΣΗ GERONTAKOS : Είκοσι ένα χρόνια μετά την απόρριψη από τα όργανα της Πολιτείας της ομόφωνης απόφασης των Συλλόγων Καθηγητών και Γονέων του σχολείου να τιμηθεί ο Ποιητής με το να δοθεί το όνομά του στο Γυμνάσιο που εφάπτεται σχεδόν στο μαρτυρικό Επταπύργιο, φωτεινά πνεύματα στο χώρο της Εκπαίδευσης πέτυχαν να αναθεωρηθεί η αρχική απόφαση και να αποκατασταθεί , επιτέλους, η ολοφάνερη αδικία. Από τη χρονιά αυτή το 2ο Γυμνάσιο Συκεών βρίσκεται στη διαδικασία της μετωνυμίας του και σύντομα θα φέρει το όνομα του σπουδαίου Ποιητή μας.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΖΑΦΕΙΡΗΣ
Ευχαριστώ τον φίλο μου Μίλτο Πολυβίου, θεματοφύλακα της μνήμης του Αναγνωστάκη, και τον γιο του ποιητή Ανέστη Αναγνωστάκη για τη συμβολή τους στην πληρέστερη παρουσίαση του θέματος.
Οι φωτογραφίες προέρχονται από το αρχείο του Μίλτου Πολυβίου.
_ Για την εργογραφία του Αναγνωστάκη και τους τόπους (βιογραφικούς και λογοτεχνικούς) της Θεσσαλονίκης, που σχετίζονται με το έργο του ποιητή, δες το σημείωμα του καθηγητή Μιχ. Γ. Μπακογιάννη.
*Κάνε κλικ και δες : το ντοκιμαντέρ του Λάκη Παπαστάθη από την εκπομπή “Παρασκήνιο” για τον Μανόλη Αναγνωστάκη – τα μελοποιημένα ποιήματα του Αναγνωστάκη από τον Μίκη Θεοδωράκη που τα ερμηνεύει ο ίδιος.
*Κάνε κλικ και άκουσε “o Μανόλης Αναγνωστάκης διαβάζει Αναγνωστάκη”.
(1) “…Το πρώτο μη εβραϊκό όνομα, το οποίο συνάντησα στο Μαθητολόγιο των Εκπαιδευτηρίων Βαλαγιάννη και θεώρησα απαραίτητο να το σημειώσω στην αντίστοιχη ετησία Κατάσταση εβραίων μαθητριών και μαθητών, εκτός σειράς και με διαφορετική αρίθμηση – με δηλωτικό το γράμμα Α – είναι το όνομα: Αναγνωστάκης Εμμανουήλ του Ανέστη, με συνοδευτικά στοιχεία το επάγγελμα του πατρός [ιατρός] και την διεύθυνση κατοικίας [Δικαστηρίων 20 τότε – σήμερα Μητροπολίτου Γενναδίου 18]. Είναι γνωστό, ότι ο ποιητής γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1925 και ότι η καταγωγή του πατέρα του ήταν από τα Ρούστικα Ρεθύμνης, στην Κρήτη. Εδώ, στο Βιβλίον Μαθητολογίου, φαίνεται ότι εγγράφεται στην πρώτη τάξη στις 16 Φεβρουαρίου 1931 προσκομίζοντας «Πιστοποιητικόν ηλικίας» της «Κοινότητος Ρουστίκων Ρεθύμνης». Επομένως, σημειώνεται ως τόπος γεννήσεως τα «Ρούστικα Ρεθύμνης Κρήτης» και έτος γεννήσεως αναφέρεται το 1924. Θα φοιτήσει στα Εκπαιδευτήρια σε όλες τις τάξεις του εξαταξίου δημοτικού και θα πάρει το απολυτήριο της ΣΤ’ τάξεως στο τέλος του σχολικού έτους 1935 – 36. Όπως φαίνεται από την αντίστοιχη κατάσταση στην τελευταία τάξη έχει συμμαθήτριες/τή τις Σέλη [=Ραχήλ] Ναάρ, την Λιλίκα Αρουέστη καθώς και τον Ελίκο Σαλτιέλ. Η συμμαθήτριά του στην πέμπτη τάξη, Ιουλία Αβαγιού, εγγράφεται και αυτό το έτος [1935-36] στην ίδια τάξη, την Πέμπτη, και τελειώνει το δημοτικό το επόμενον έτος. Εν τω μεταξύ, από το προηγούμενο σχολικό έτος εγγράφεται στην πρώτη δημοτικού η δεύτερη αδελφή του, η Λούλα Αναγνωστάκη, η οποία τελειώνει το τετρατάξιο, τώρα, δημοτικό τη σχολική περίοδο 1937-38. Αυτή τη σχολική περίοδο, το 1937-38, θα εγγραφεί στην πρώτη τάξη και ο γεννημένος το 1931 Αρσλάνογλου [Ασλάνογλου] Νικόλαος του Αναστασίου, ο μετέπειτα ποιητής Νίκος – Αλέξης Ασλάνογλου. Ο Ν. Α. θα τελειώσει το τετρατάξιο δημοτικό το σχολικό έτος 1940-41 και στην τελευταία τάξη θα έχει συμμαθήτριες/ές τις Ιωάννα Ντεμάγιο, Φρίντα Κουνέ, Ιουλία Καπόν, Αλέγρα Λεβή, Σιμόνη Μπενοζίλιο και τους Τζέκη Μπερεσή, Νίνο Μόλχο, Δαυΐδ Κοένκα, Ασσέρ Ισραήλ, Σαμπετάϊ Μπέζα, Σαμουήλ Βεϊσή και Ζωζέφ Σαμπετάϊ….”
(Μέρος πρώτο: Εβραίες μαθήτριες και εβραίοι μαθητές, οι οποίοι εφοίτησαν στο Δημοτικό Σχολείο των Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Βαλαγιάννη από το σχολικό έτος 1929-1930 έως το σχολικό έτος 1942-1943)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου