Η αρχαία Ελεύθερνα, η οποία εντοπίζεται σε έναν λόφο νοτιοανατολικά της σημερινής πόλης του Ρεθύμνου στην Κρήτη, έχει μια μακρά ιστορία η οποία ξεκινά από τα αρχαϊκά χρόνια.

«Η πόλη αναπτύσσεται ιδιαίτερα την ελληνιστική περίοδο, κατά τη ρωμαϊκή περίοδο ωστόσο, παρατηρείται έντονη οικοδομική δραστηριότητα και άνθηση του πληθυσμού και του πλούτου της. Ωστόσο, στο τέλος της ρωμαϊκής περιόδου, γύρω στο 365 μ.Χ., η πόλη καταστρέφεται από έναν μεγάλο σεισμό. Στις αρχές της βυζαντινής εποχής, η πόλη ανοικοδομείται και συνεχίζει να υπάρχει μέχρι τον 8ο αιώνα, όπου οι επανειλημμένες αραβικές επιθέσεις και ένας νέος σεισμός οδηγεί στην οριστική της εγκατάλειψη» σημείωσε η καθηγήτρια Τάνια Βασιλειάδου κατά την διάρκεια των εργασιών του πρόσφατου συνεδρίου της Εταιρείας Διερεύνησης της Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒΥΤ).

Η μακρά ιστορία της Ελεύθερνας επιτρέπει να παρακολουθήσει κανείς την εξέλιξη των τεχνολογιών στο χρόνο. Στο 365 μ.Χ. χρονολογείται περίπου ένας αξιοθαύμαστος μηχανισμός ασφαλείας, μια κλειδαριά η οποία ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφών του αείμνηστου αρχαιολόγου καθηγητή Πέτρου Θεμέλη στην ανατολική πλευρά της πόλης το 1997. Στον ίδιο χώρο βρέθηκε και ένα κλειδί.

Σχέδια λειτουργίας της κλειδαριάς της Ελεύθερνας 
Credit: Δ. Καλλιγερόπουλος

Η ανάλυση του μηχανισμού, ο οποίος εκτίθεται στο Μουσείο Ρεθύμνου έγινε «μέσω φωτογραφίας και μελέτης των εξαρτημάτων του, με ακριβείς μετρήσεις και σχεδίαση των στοιχείων αυτών και του μηχανισμού συνολικά, με απεικόνιση ακτίνων Χ με φορητή συσκευή και αξονική τομογραφία (CT) με τον εξοπλισμό του Γενικού Νοσοκομείου Ρεθύμνου για την αποκάλυψη μη ορατών περιοχών» περιέγραψε στην διάλεξή της η κ. Βασιλειάδου.

«Το κυλινδρικό εξωτερικό περίβλημα του σώματος του Μηχανισμού αποτελείται από ένα σιδερένιο έλασμα και ένα χάλκινο περίβλημα. Στο εσωτερικό του Μηχανισμού από την άλλη, διακρίνονται κατακόρυφοι κυλινδρικοί άξονες, μία δοκός ή σύρτης, ασύμμετρα διαζώματα, που χωρίζουν το χώρο σε θαλάμους, ένα οδοντωτό ελικοειδές έλασμα για την μετακίνηση του σύρτη και ένα ανάστροφο έλασμα ως μηχανισμός ασφάλισης του σύρτη» είπε η κυρία Βασιλειάδου, η οποία μελέτησε τον μηχανισμό σε συνεργασία καθηγητή Δημήτρη Καλλιγερόπουλο.[..............................................................]

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Αρχαία ελληνική τεχνολογία: Πώς κλείδωναν οι αρχαίοι Έλληνες..