[[ ΠΕΡΙΦΡΑΚΤΟΙ ΤΟΠΟΙ ]]
από τον Γιάννη Παρασκευόπουλο
*
Στους Νεότερους Χρόνους ο άνθρωπος εκπίπτει με ταχύτατους ρυθμούς από τον μεταφυσικό στον φυσικό κόσμο. Το μετά (επέκεινα)
μετατοπίζεται στο εδώ. Πρόκειται για μια επανεκτίμηση του χώρου που τον
περιτριγυρίζει και που θα ονομαστεί από τους εγκυκλοπαιδιστές περιβάλλον.
Ταυτόχρονα η εκκοσμίκευση του χρόνου κρατάει το ομοίωμα της
χριστιανικής κοσμοεικόνας αποβάλλοντας την έννοια της ιερότητας. Ο
χρόνος στη νεότερη εποχή νοηματοδοτείται από την ιδέα μίας συνεχούς
εξελικτικής πορείας της ανθρωπότητας. Η εκκοσμικεύμενη μορφή του χρόνου
οικειοποιείται το μοντέλο του ευθύγραμμου χρόνου απαλείφοντας και
παραλείποντας την έννοια του τέλους που θα συνεπίφερε η Δευτέρα
Παρουσία.
Ο
Τζόρτζιο Αγκάμπεν παρατηρεί ότι πρόκειται για μία «λαϊκοποίηση του
ευθύγραμμου και μη-αναστρέψιμου χριστιανικού χρόνου». Ο εκκοσμικευμένος
χρόνος εστιάζεται στην αξία της παρούσας στιγμής ως της μοναδικής
στιγμής που βιώνει το ανθρώπινο ον. Κάθε στιγμή δίνει τη θέση της σε ένα
μετά για να γίνει η ίδια ένα πριν. Το μέλλον είναι η εξελικτική πορεία
του παρελθόντος, μέσω του παρόντος. Η συνέχεια του νοήματος στον
εκκοσμικευμένο χρόνο βρίσκεται στην παραγωγή. Ο παραγωγικός χρόνος
γίνεται αξίωμα με την άνοδο του καπιταλισμού και της τεχνοεπιστήμης. Η
ηθική της αξίας της εργατικότητας απαιτεί τη σωστή χρήση του χρόνου,
δηλαδή τη μέγιστη παραγωγικότητα στο συντομότερο χρονικό διάστημα. Τα
αξιώματα της καπιταλιστικής κοσμοεικόνας στηρίζονται στην έννοια της
ταχύτητας. Ο χρόνος της εκκοσμίκευσης είναι και ο χρόνος της ταχύτητας.
Τηλέγραφος, τηλέφωνο, ταχεία αμαξοστοιχία και σήμερα τρένα υψηλής
ταχύτητας (TGV, Frecciarossa), γρήγορο ίντερνετ και fast food είναι
συνώνυμα της ριζοσπαστικής εκκοσμίκευσης που κεφαλοποιούν τοn χρόνο. Η
περατότητα μετριέται πλέον στα δευτερόλεπτα και τα νανοδευτερόλεπτα. Ο
φυτικός και φυσικός κόσμος δεν θα μπορούσαν να μείνουν έξω από αυτό το
πλέγμα χρονοδημιουργίας. Η κεφαλαιοποίηση της φύσης ξεπετάχθηκε μέσα από
τη μήτρα της τεχνοεπιστήμης του κεφαλαίου και διαμόρφωσε την έννοια του
βοτανικού κήπου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου