Ιστορική γκάφα «Καθημερινής» και Γ. Μαυρογορδάτου
Δημήτρης ΨαρράςΜε ένα άρθρο ασυνήθιστα επιθετικό ο γνωστός ιστορικός Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος καταγγέλλει στην «Καθημερινή» ότι το ΠΑΣΟΚ επί υπουργίας Άκη Τσοχατζόπουλου απέσυρε και πολτοποίησε το βιβλίο «Η απελευθέρωσις της Ελλάδος και τα μετά ταύτην γεγονότα (Ιούλιος 1944 – Δεκέμβριος 1945)» που είχε εκδοθεί από τη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού (ΔΙΣ) του ΓΕΣ επί χούντας, το 1973 («Πολτοποίηση και παραχάραξη», «Καθημερινή», 15.12.2024).
Πολτοποίηση και παραχάραξη
Κατά τον κ. Μαυρογορδάτο η ιστορία αυτού του βιβλίου είναι χαρακτηριστική για το «πώς κατασκευάζονται και επιβάλλονται οι ιστορικοί μύθοι», δηλαδή «με την αποσιώπηση και απόκρυψη γεγονότων, ακόμη και με την καταστροφή τεκμηρίων». Ο αρθρογράφος εξηγεί: «όταν αναζήτησα το βιβλίο, πριν από είκοσι πέντε χρόνια, έμαθα ότι αποσύρθηκε και πολτοποιήθηκε επί ΠΑΣΟΚ, όταν αρμόδιος υπουργός Εθνικής Αμύνης ήταν ο αξέχαστος Άκης Τσοχατζόπουλος».
Ο κ. Μαυρογορδάτος, βέβαια, δεν είναι φιλοχουντικός. Γι’ αυτόν τον λόγο σπεύδει να προλάβει τους αναγνώστες, παραδεχόμενος ότι «το βιβλίο της ΔΙΣ χαρακτηρίζεται, φυσικά, από το φανατικά αντικομμουνιστικό πνεύμα της εποχής του, με ορολογία όχι μόνο ξεπερασμένη αλλά και ανακριβή, αφού π.χ. οι οπαδοί του ΚΚΕ ονομάζονται… “αναρχικοί”». Και έχει έτοιμη τη λύση: «Αν όμως ενοχλούσε μόνο η γλώσσα και η ορολογία, μπορούσε κάλλιστα να αποσυρθεί το βιβλίο, να υποστεί την ανάλογη επιμέλεια και να γίνει ξανά διαθέσιμο σε νέα, “αποστειρωμένη” έκδοση».
Εδώ, βέβαια, ο κ. Μαυρογορδάτος μπερδεύει τον αναγνώστη. Γιατί η «απόσυρση» και η «επιμέλεια» της γλώσσας και της ορολογίας, την οποία θεωρεί θεμιτή και ευνόητη, ισοδυναμεί βέβαια με την εξαφάνιση της αρχικής έκδοσης, κάτι που ο ίδιος θεωρεί σκανδαλώδες.
Αλλά υπάρχει και κάτι πολύ σοβαρότερο. Ο στόχος του κειμένου είναι να καταγγείλει ότι «η πολτοποίηση και εξαφάνιση του βιβλίου καθιστούσε ευκολότερη την εμπέδωση της αριστερής μυθολογίας, που προώθησε και το ΠΑΣΟΚ: ότι τα Δεκεμβριανά ήσαν αυθόρμητη τάχα παλλαϊκή άμυνα απέναντι στη δήθεν “προμελετημένη επίθεση” των Άγγλων». Και ως «παράδειγμα για να φανεί πώς η πολτοποίηση του βιβλίου υπηρετούσε την αριστερή μυθολογία» ο κ. Μαυρογορδάτος εισφέρει ότι αυτή η «αριστερή μυθολογία» για τα Δεκεμβριανά «αποσιωπά τον κρίσιμο ρόλο ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων, με κορυφαία την 3η Ορεινή Ταξιαρχία (“Ρίμινι”)», τον ρόλο της οποίας «τεκμηριώνει και αναδεικνύει το επίμαχο βιβλίο της ΔΙΣ».
Ενδιαφέροντα όλα αυτά, μόνο που βασίζονται σε μια μεγάλη ιστορική ανακρίβεια: η απόσυρση και πολτοποίηση του επίμαχου βιβλίου δεν έγινε επί Τσοχατζόπουλου και ΠΑΣΟΚ, αλλά το 1976, επί υπουργού Εθνικής Άμυνας Ευαγγέλου Αβέρωφ στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή! Όλες οι θεωρίες περί «αριστερής μυθολογίας» καταρρέουν, εφόσον ο Αβέρωφ υπήρξε βέβαια ο εμπνευστής της «γέφυρας» μεταξύ Χούντας και Δεξιάς και το τελευταίο που θα μπορούσε να του αποδώσει κανείς είναι η… «αριστεροσύνη». Αλλά ήταν τόσο ακραίο το περιεχόμενο του βιβλίου, ώστε ακόμα και ο σκληρός αντικομμουνιστής Αβέρωφ αντιλήφθηκε ότι δεν επιδέχεται καμιά «διόρθωση».
Η Διαταγή για την πολτοποίηση του βιβλίου είναι η Φ737/36/Α749/20-12-1982/ΥΦΕΘΑ. Λεπτομέρειες για το ιστορικό αυτής της απόφασης του Αβέρωφ περιλαμβάνονται σε βιβλία αποστράτων ανώτατων αξιωματικών, με πιο χαρακτηριστικά τα δύο βιβλία του Γεωργίου Μπερδέκλη, υποστράτηγου ε.α., στα οποία αναφέρεται αναλυτικά το γεγονός ότι η απόσυρση και η πολτοποίηση του επίμαχου βιβλίου έγινε το 1976 επί Αβέρωφ (ενδεικτικά: «Ποιοι ευθύνονται για την “πολτοποίηση” της Ιστορίας», στο Γεωργίου Μπερδέκλη, «Μετά τη Δόξα του ’40», Καλαμάτα 2002, σελ. 386-393 και «Η πολτοποίηση της Ιστορίας» στο Γεωργίου Μπερδέκλη, «Αναμνήσεις ενός Ευέλπιδος», Αθήνα 1995, σελ. 279 κ.ε.).
Περιττό να προσθέσω ότι πολύ πριν την «καταγγελία» Μαυρογορδάτου-«Καθημερινής» την πολτοποίηση είχαν καταγγείλει ποικίλοι φορείς της Ακροδεξιάς. Παραθέτω ενδεικτικά το δημοσίευμα των «Νέων Ανθρώπων» του Γρηγόρη Μιχαλόπουλου (16.4.1999), το οποίο διαμαρτυρόταν για την καταστροφή του αντικομμουνιστικού και φιλοχουντικού πονήματος, αλλά βέβαια απέδιδε την ενέργεια ορθά στον Αβέρωφ. Στο ίδιο κείμενο ανακοινωνόταν η επανέκδοση του βιβλίου από «εθνικόφρονες» εκδότες. Πράγματι το βιβλίο επανεκδόθηκε κλεψίτυπο από τη δεκαετία του ’90 και κυκλοφορεί μέχρι σήμερα στα στέκια της Ακροδεξιάς.
Πώς είναι δυνατόν ένας τόσο προσεκτικός μελετητής των ιστορικών ντοκουμέντων όπως ο κ. Μαυρογορδάτος να μην τα γνωρίζει όλα αυτά και να βιάστηκε να αποδώσει στο ΠΑΣΟΚ και τον Τσοχατζόπουλο όσα σωστά αποφάσισε ο Αβέρωφ και η Νέα Δημοκρατία πολλά χρόνια νωρίτερα;
Φοβάμαι ότι παρασύρθηκε από το επίκαιρο ρεύμα αναθεώρησης της ιστορίας της περιόδου 1936-1949, το οποίο είδαμε να γιγαντώνεται από το 2015, ως «αντίσταση» στην κυβέρνηση της Αριστεράς, με τον πολιτικό Μάκη Βορίδη να δηλώνει ότι «η Αριστερά πρέπει να ηττηθεί, πρέπει να χάσει την ιδεολογική ηγεμονία της. Δεν αγωνιζόμαστε λοιπόν απλώς για μια εκλογική νίκη. Αγωνιζόμαστε για τις ψυχές μας, την πατρίδα μας, την ιστορία μας» (26.4.2018) και τον ιστορικό Στάθη Καλύβα να γράφει (πάλι στην «Καθημερινή») ότι «μολονότι προερχόμενοι από τους κόλπους της σκληροπυρηνικής Δεξιάς, οι πραξικοπηματίες [της χούντας] συνέβαλαν τελικά στον πλήρη εκδημοκρατισμό της Δεξιάς και διά μέσου αυτής και της χώρας» (18.6.2017).
Οι απόψεις Βορίδη και Καλύβα είναι βέβαια αυτές που έχει περί πολλού και ακολουθεί πιστά ο σημερινός πρωθυπουργός.
Αλλά υπάρχει και κάτι χειρότερο για τον κ. Μαυρογορδάτο και την εφημερίδα «Καθημερινή». Επαναλήφθηκε πράγματι και επί υπουργίας Τσοχατζόπουλου η απόσυρση και η πολτοποίηση ενός τόμου της ΔΙΣ, αλλά επρόκειτο για κάτι εντελώς διαφορετικό. Το 1998 είχε ετοιμαστεί η πολύτομη έκδοση των Αρχείων της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου Πολέμου από το ΓΕΣ και είχε αναγγελθεί για τις 30.10.1998 η επίσημη παρουσίαση του μεγάλου έργου στο Πολεμικό Μουσείο, με επίσημο προσκεκλημένο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο. Τις παραμονές της παρουσίασης ο υπουργός Άμυνας Άκης Τσοχατζόπουλος διαπίστωσε ότι «η ιστορική εισαγωγή του έργου, γραμμένη από έναν υποστράτηγο, ήταν ένα “κατάμαυρο” κείμενο, εμποτισμένο από εμφυλιοπολεμικά σύνδρομα, γεμάτο από αναφορές σε “συμμορίτες”, “προδότες”, κλπ.» («Έθνος της Κυριακής», 25.10.1998). Χρειάστηκε να αναβληθεί η εκδήλωση της παρουσίασης και να επανεκδοθεί ο πρώτος τόμος με διαφορετική εισαγωγή. Αλλά το έργο είναι βέβαια προσιτό σε κάθε ενδιαφερόμενο. Και οι μόνοι που διαμαρτυρήθηκαν τότε ήταν μια ομάδα «υπερεθνικοφρόνων» βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας που κατέθεσαν σχετική ερώτηση στη Βουλή. Επικεφαλής ο Αλέξανδρος Παπαδόγγονας («Ελεύθερος Τύπος», 1.11.1998).
Τελικά η εισαγωγή διορθώθηκε και η επίσημη παρουσίαση του πολύτομου έργου έγινε «πανηγυρικά», όπως έγραφαν «Τα Νέα» στις 11.2.1999. Οι 24 τόμοι με τα Αρχεία της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου είναι από τότε προσιτοί στον καθένα και φυσικά περιλαμβάνουν όλα τα ντοκουμέντα που αναζητούσε ο κ. Μαυρογορδάτος. Στην παρουσίαση ήταν παρών και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλος, ενώ τις εισηγήσεις είχαν αναλάβει οι καθηγητές Κ. Σβολόπουλος και Ι. Κολιόπουλος. Δεν τα πήρε αυτά όλα χαμπάρι η «Καθημερινή»;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου