Paul Lynch – Το τραγούδι του προφήτη(Μυθιστόρημα) :1. Μία κριτική ματιά στο bookpress.gr /2 Mία συνέντευξη /3 Μία συζήτηση Στο Πατάρι του Gutenberg

«Το τραγούδι του προφήτη» του Πολ Λιντς (κριτική) – Δυστοπικό μέλλον στη σημερινή Ιρλανδία

bookpress.gr

12–15 λεπτά

---

Για το μυθιστόρημα του Πολ Λιντς [Paul Lynch] «Το τραγούδι του προφήτη» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Γιώργος Αγγελίδης, εκδ. Gutenberg) που έλαβε το 2023 το Βραβείο Booker. Κεντρική εικόνα: από τη δυστοπική ταινία «The Hunger Games». 

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες δυστοπικών θεματικών, οι οποίες καθορίζουν συνήθως, αν όχι πάντα, το πού εντάσσεται ένα μυθιστόρημα. Η πρώτη τοποθετείται εξαρχής στο μέλλον, οπότε συνήθως ο συγγραφέας δημιουργεί εκ του μηδενός τον χώρο και το πλαίσιο δράσης, κάτι που τον φέρνει πιο κοντά στο φανταστικό. Η δεύτερη, αντιθέτως, φέρνει το… μέλλον στο παρόν, στην καθημερινότητα όπως τη γνωρίζουμε, παραλλάσσοντας ελαφρώς κάποια σημεία, τα οποία όμως είναι καίρια ως προς τη διαφοροποίηση με το οικείο.

Το αποτέλεσμα είναι πως στη δεύτερη περίπτωση ο συγγραφέας αποφεύγει να «στιγματιστεί» ως συγγραφέας του φανταστικού, παραμένοντας στον χώρο της mainstream λογοτεχνίας. Προφανώς η ως άνω διάκριση είναι σχηματική, καθώς υπάρχουν έργα που πατούν γερά και στα δύο. Στην περίπτωση του Πολ Λιντς, η επιλογή είναι ξεκάθαρα η δεύτερη.

 Θεματικές και περιεχόμενο

Το τραγούδι του προφήτη  (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Γιώργος Αγγελίδης, εκδ. Gutenberg) είναι ένα ρεαλιστικό, δυστοπικό μυθιστόρημα που λαμβάνει χώρα σε μια όχι τόσο μακρινή Ιρλανδία, η οποία σταδιακά πλην αναπόφευκτα οδηγείται σε ένα απολυταρχικό καθεστώς. Η νεότευκτη πολιτική εξουσία περιορίζει συνταγματικά δικαιώματα και στρέφεται ενάντια στους πολιτικούς της αντιπάλους, με μεθόδους αστυνομικού κράτους. Η κατάσταση οδηγείται στα άκρα και το αποτέλεσμα είναι εμφύλιος πόλεμος με τον άμαχο πληθυσμό να προσπαθεί να επιβιώσει σε εφιαλτικές συνθήκες.

Αυτό που καθιστά το γεγονός ακόμα πιο τρομακτικό είναι ένα παραδοσιακό συγγραφικό τέχνασμα: ο Δυτικός αναγνώστης είναι έτοιμος να αποδεχτεί τη δικτατορία σε ένα απομακρυσμένο μέρος της Ασίας ή της Λατινικής Αμερικής, ως κάτι σύνηθες. Από την άλλη πλευρά, θα εκπλαγεί εις διπλούν εάν αυτό συμβεί σε μια χώρα με δημοκρατικούς θεσμούς και δη στις αγγλοσαξονικές χώρες, οι οποίες φημίζονται για τη σταθερότητά τους.

Ας μην ξεχνάμε ότι υπήρξαν οι μόνες (Κοινοπολιτεία και ΗΠΑ) που είχαν την τιμή να σταθούν αταλάντευτα απέναντι στον φασιστικό (και τον σοβιετικό ολοκληρωτισμό στη συνέχεια), όταν η ευρωπαϊκή ήπειρος περνούσε με εντυπωσιακή άνεση στη σκοτεινή πλευρά. Οπότε η… φρίκη είναι πολλαπλή κάθε φορά που ένας Ιρλανδός ή Αμερικανός συγγράφει ένα βιβλίο του τύπου «Αυτά δεν γίνονται εδώ».

Πρωταγωνιστές μια μεσοαστική οικογένεια στο Δουβλίνο. Κεντρικό πρόσωπο η Άιλις, η οποία μετά τη σύλληψη και εξαφάνιση του άντρα της Λάρι βρίσκεται στη δεινή θέση να μεγαλώσει μόνη της τα παιδιά τους, ενώ η κατάσταση διαρκώς επιδεινώνεται και η επιβίωση γίνεται στοίχημα.

Περιέγραψα εν τάχει το πολιτικό πλαίσιο επίτηδες, κατά πώς το πράττει και ο συγγραφέας, ο οποίος σκόπιμα δεν στέκεται στο γιατί μια τέτοιου είδους κυβέρνηση κατορθώνει να ριζώσει σε δημοκρατική χώρα της Δύσης. Ο Lynch δεν ενδιαφέρεται για το γενικό αλλά για το ειδικό: όχι για την ιστορία αλλά για το άτομο. Πρωταγωνιστές, μια μεσοαστική οικογένεια στο Δουβλίνο. Κεντρικό πρόσωπο, η Άιλις, η οποία μετά τη σύλληψη και εξαφάνιση του άντρα της Λάρι βρίσκεται στη δεινή θέση να μεγαλώσει μόνη της τα παιδιά τους, ενώ η κατάσταση διαρκώς επιδεινώνεται και η επιβίωση γίνεται στοίχημα.

Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί την Άιλις ως όχημά του, αφού ως γυναίκα απέχει, εκ πρώτης τουλάχιστον, από το άμεσα πολιτικό. Εάν είχε επιλέξει τον σύζυγο ή τον μεγάλο γιο που στη συνέχεια πηγαίνει να πολεμήσει με τους αντάρτες, τότε το βάρος θα δινόταν στο ιστορικό πλαίσιο, το εκτός οικείας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

[.......................................................]

 ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ

«Το τραγούδι του προφήτη» του Πολ Λιντς (κριτική) – .

 ***************************************************

 

Paul Lynch: «Υπάρχουν συγγραφείς που παίζουν στο κέντρο του γηπέδου, εγώ παίζω στα άκρα» Συνέντευξη στη Βένα Χαραλαμπίδου (Lifo) ...

***************************************************

 Paul Lynch – Το τραγούδι του προφήτη || Στο Πατάρι του Gutenberg 

 

Η Μαρία Αγγελίδου, η Μαρία Αθανασίου και ο Θεοδόσης Μίχος συζητούν για το βραβευμένο με Booker βιβλίο του Paul Lynch «Το τραγούδι του προφήτη».