Η απόρρητη έκθεση: Γερμανικές Αποζημιώσεις και Κατοχικό Δάνειο

Σοφία Παπαϊωάννου

Διευθύντρια Έκδοσης, HuffPost Greece

Η απόρρητη έκθεση: Γερμανικές Αποζημιώσεις και Κατοχικό Δάνειο
 
Δημοσιεύθηκε: 04/03/2015

Οι περισσότεροι θα πούνε: «Δεν θα τα πάρουμε ποτέ, έχουν περάσει τόσα χρόνια», και όντως έχουν περάσει επτά δεκαετίες που τα χρήματα των γερμανικών αποζημιώσεων και το κατοχικό δάνειο δεν διεκδικήθηκαν ποτέ σοβαρά από τις ελληνικές κυβερνήσεις. Μέχρι πρόσφατα δεν ξέραμε καν ούτε το ποσό το οποίο θα μπορούσαμε να ζητήσουμε από τους Γερμανούς.

    Στην Ελλάδα όμως, που συνηθίζουμε να λέμε πως τίποτα δεν προχωρά, κάτι σημαντικό έχει συμβεί το τελευταίο διάστημα. Με πρωτοβουλία της προηγούμενης Κυβέρνησης, μία 6μελής ομάδα του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, εργάστηκε συστηματικά για επτά μήνες και ανακάλυψε σε υπόγεια, σε ξεχασμένα και φθαρμένα αρχεία, 50 000 έγγραφα από το Υπουργείο Εξωτερικών, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και το Νομικό Λογιστήριο του Κράτους, έγγραφα που αφορούν στις γερμανικές αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο. Κατέγραψε επίσης από το Υπουργείο Πολιτισμού όλες τις καταστροφές και τις αρπαγές που έγιναν κατά την διάρκεια της κατοχής.

Για πρώτη φορά επίσης το Κράτος, βασιζόμενο σε αυτά τα στοιχεία, και ακολουθώντας ένα οικονομικό μοντέλο υπολογισμού, το οποίο αναγνωρίζεται ευρέως, κατάφερε να υπολογίσει το ποσό που θα μπορούσαμε να διεκδικήσουμε.


    Έχει γίνει πια κατανοητό στους περισσότερους που ασχολούνται με το θέμα, ότι αν υπάρχει κάτι που η Ελλάδα θα μπορούσε πιο εύκολα να διεκδικήσει αυτό είναι το κατοχικό δάνειο. Τον Απρίλιο του 1942 η Γερμανία και η Ιταλία με μία πρωτοφανή κίνηση στην ιστορία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, αναγκάζουν την Ελλάδα να συνάψει ένα κατοχικό δάνειο. Μπορεί το διεθνές πολεμικό δίκαιο να προβλέπει ότι η κατεχόμενη χώρα οφείλει να συντηρεί τα στρατεύματα κατοχής, οι Γερμανοί όμως, όπως αποδεικνύεται από τα έγγραφα χρησιμοποιούν ένα μικρό ποσοστό του δανείου για τον στρατό τους στην Ελλάδα και κυρίως χρησιμοποιούν τα χρήματα για τις επιχειρήσεις του Ρόμελ στην Αφρική. Ένα από τα μεγαλύτερα νομικά όπλα της χώρας θα μπορούσε να είναι και τα έγγραφα που έχει αποκαλύψει ο Γερμανός ιστορικός Χάγκεν Φλάισερ, ο οποίος ζει και διδάσκει στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα οποία η ναζιστική Γερμανία και ο ίδιος ο Χίτλερ όχι μόνο αναγνώρισε το κατοχικό δάνειο αλλά ακόμα και 6 μέρες πριν αναχωρήσουν οι Γερμανοί από την Αθήνα, υπάρχει έγγραφο, που δείχνει ότι είχαν αρχίσει να το αποπληρώνουν.

Σύμφωνα με την απόρρητη έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του κράτους, το ποσό του κατοχικού δανείου ανέρχεται στα 10 δισεκατομμύρια 340 εκατομμύρια ευρώ. Ποσό που είναι περίπου ίδιο με τα χρήματα που κατέλαβε η Γερμανία στο μηχανισμό βοήθειας του πρώτου μνημονίου. Η Ελλάδα θα μπορούσε να διεκδικήσει αυτό το ποσό και για έναν ακόμα λόγο, διότι δεν δημιουργεί προηγούμενο για την Γερμανία και δεν μπορούν άλλες χώρες να το διεκδικήσουν αφού μόνο στην Ελλάδα είχε επιβληθεί στην κατοχή.

Το ποσό όμως που εντυπωσιάζει στην απόρρητη έκθεση είναι αυτό που αφορά στις γερμανικές αποζημιώσεις και επανορθώσεις. Το ποσό αυτό λένε ότι φτάνει κοντά στα 300 δις ευρώ είναι δηλαδή περίπου ίδιο με το συνολικό σημερινό χρέος της χώρας μας. Εδώ τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, η χώρα μας μετά από μαραθώνιες δικαστικές διαμάχες και αποφάσεις που έφτασαν ακόμα και στην Χάγη δεν έχει δικαιωθεί. Όμως η σημερινή κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ότι μπορεί να προχωρήσει σε μία ιστορική αλλαγή.
    Σύμφωνα με έναν παλιό ελληνικό νόμο, για να μπορέσει να εκτελεστεί μία απόφαση ενός εθνικού δικαστηρίου εις βάρος μίας τρίτης χώρας, θα πρέπει να την υπογράψει ο εκάστοτε Υπουργός Δικαιοσύνης. Μέχρι σήμερα κανένας Υπουργός δεν έχει υπογράψει για παράδειγμα να γίνει εκτελεστή η απόφαση του Πρωτοδικείου Λειβαδιάς που επικυρώθηκε και από τον Άρειο Πάγο και αναγνωρίζει αποζημιώσεις στους κατοίκους του μαρτυρικού Διστόμου για τα θύματα της σφαγής. Ο σημερινός Υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος ανακοίνωσε την πρόθεσή του να εκτελέσει τις δικαστικές αποφάσεις, γεγονός που θα μπορούσε για παράδειγμα να προκαλέσει κατάσχεση γερμανικής περιουσίας στην χώρα μας.

Η απόρρητη έκθεση βρίσκεται σήμερα στα χέρια του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά ο οποίος επίσης έχει δηλώσει πως θα διεκδικήσει τα ποσά και σε μία πρώτη κίνηση έχει ζητήσει να συσταθεί μία επιτροπή σοφών ανάμεσα σε Έλληνες και Γερμανούς ειδικούς για να συζητήσουν το θέμα. Έπεται συνέχεια.