ΤΟ ΑΝΑΠΑΝΤΗΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ

"Ευθύς ως γεννηθούμε, αρχίζει και η επιστροφή, ταυτόχρονα το ξεκίνημα και ο γυρισμός. Κάθε στιγμή πεθαίνουμε..."

N.Kαζαντζάκης

Υλισμός

Μεγάλη φιλοσοφική και κοσμοθεωρητική αντίληψη που δέχεται την ύλη ως τη μόνη πραγματικότητα και που με βάση αυτή την τοποθέτηση προσπαθεί να εξηγήσει κάθε άλλο φαινόμενο της φύσης και της ζωής.

Ο όρος "υλισμός" δεν εκφράζει κάποιο συγκεκριμένο φιλοσοφικό σύστημα, αλλά αντίθετα αποτελεί τη βάση και την καρδιά γύρω από την οποία κινούνται φιλοσοφικά ρεύματα που δέχονται την ύλη ως τη μόνη ή την πρωταρχική ουσία της πραγματικότητας (χώρου, χρόνου, ιστορίας). Στο γνωσιοθεωρητικό πεδίο ο υ. σχετίζεται με το ρεαλισμό σύμφωνα με τον οποίο υπάρχουν αντικείμενα πραγματικά και ανεξάρτητα από τη νόηση και τη συνείδησή μας. Τόσο ο υ. ως γενική φιλοσοφική αντίληψη όσο και ο ρεαλισμός ως έκφραση του υ. στο πρόβλημα για την ουσία της γνώσης, αντιπαρατίθενται στην άλλη μεγάλη γενική φιλοσοφική και κοσμοθεωρητική τοποθέτηση, την ιδεοκρατία και τον ιδεαλισμό. Ο ιδεαλισμός πάλι δεν είναι κάποιο συγκεκριμένο φιλοσοφικό σύστημα, αλλά με τον όρο αυτό προσδιορίζουμε τις κοσμοθεωρητικές εκείνες απόψεις που δέχονται ότι το ον δεν υπάρχει παρά στην ιδέα που δημιουργούμε για την ύπαρξή του, γιατί δεν υπάρχει πραγματικότητα ανεξάρτητη από τη σκέψη, πως στον κόσμο υπάρχουν μόνο νοητικές πραγματικότητες και συνεπώς ό,τι πέφτει στην αντίληψή μας μέσω των αισθήσεών μας δεν είναι παρά έννοιες, παραστάσεις, πνευματικά φαινόμενα, δηλαδή ιδέες. 

Ο υ. ή ματεριαλισμός εμφανίστηκε με διάφορες μορφές σ` ολόκληρη την ιστορική του διαδρομή. Χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι το γεγονός ότι ποτέ δεν έμεινε μια αντίληψη στις τόσες άλλες εκείνων που τον εκπροσωπούσαν, αλλά συνδέθηκε πάντοτε με την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα του καιρού του και δημιούργησε κατά κανόνα επαναστατικά κινήματα, όχι μόνο στον τομέα της πολιτικής, αλλά και της επιστήμης και γενικότερα στη διανόηση.[……………….]

Υλισμός - Live-Pedia.gr

***************************

Aubade

I work all day, and get hald-drunk at night.

Waking at four to soundless dark, I stare.

In time have curtain-edges will grow light.

Till then I see what's really always there:

Unresting death, a whole day nearer now,

Making all thought impossible but how

And where and when I shall myself die.

Arid interrogation: yet the dread

Of dying, and being dead,

Flashes afresh to hold and horrify.

The mind blanks at the glare. Not in remorse—

The good not done, the love not given, time

Torn off unused—nor wretchedly because

An only life can take so long to climb

Clear of its wrong beginnings, and may never;

But at the total emptiness for ever,

The sure extinction that we travel to

And shall be lost in always. Not to be here,

Not to be anywhere, And soon; nothing more terrible, nothing more true.

This is a special way of being afraid

No trick dispels. Religion used to try,

That vast moth-eaten musical brocade

Created to pretend we never die,

And specious stuff that says No rational being

Can fear a thing it will not feel, not seeing

That this is what we fear—no sight, no sound,

No touch or taste or smell, nothing to think with,

Nothink to love or link with,

The anaesthetic from which none come round.

And so it stays just on the edge of vision,

A small unfocused blur, a standing chill

That slows each impulse down to indecision.

Most things may never happen: this one will,

And realisation of it rages out

In furnace-fear when we are caught without

People or drink. Courage is no good:

It means not scaring others.

Being brave Lets no one off the grave.

Death is no different whined at than withstood.

Slowly light strengthens, and the room takes shape.

It stands plain as a wardrobe, what we know,

Have always known, know that we can't escape,

Yet can't accept. One side will have to go.

Meanwhile telephones crouch, getting ready to ring

In locked-up offices, and all the uncaring

Intricate rented world begins to rouse.

The sky is white as clay, with no sun.

Work has to be done.

Postmen like doctors go from house to house.

Philip Larkin*

*********************

Εωθινό

Δουλεύω όλη μέρα και τα κουτσοπίνω το βραδάκι

Ξυπνώ τις τέσσερις στο άηχο σκοτάδι και χαζεύω.

Κάποια στιγμή ο ήλιος θα φανεί στις άκρες τις κουρτίνας.

Μέχρι τότε θωρώ αυτό που ανέκαθεν υπήρχε

Τον θάνατο ακάματο, τώρα μια μέρα ολόκληρη πιο κοντά

Καθιστώντας κάθε άλλη σκέψη αδύνατη

Εκτός από το πού, πότε και πώς εγώ ο ίδιος θα πεθάνω.

Μάταιο ερώτημα. Ωστόσο ο τρόμος

Του να πεθαίνεις και του να είσαι νεκρός

Επιστρέφει για να με ακινητοποιήσει και να με τρομοκρατήσει.

Ο νους αδειάζει στο λογισμό του. Όχι από τύψεις

–Το καλό που δεν έγινε, η αγάπη που δεν δόθηκε, ο χρόνος

που άχρηστα σπαταλήθηκε– ούτε από μιζέρια, καθώς

μία και μόνη ζωή μπορεί να χρειαστεί πολύ καιρό

για να διορθώσει το κακό της ξεκίνημα,

(πράγμα που ίσως ποτέ της να μην καταφέρει)

Αλλά από τη βέβαιη εξάλειψη που σύντομα μας περιμένει

Και στην οποία θα είμαστε αιώνια χαμένοι.

Να μη βρίσκεσαι ούτε εδώ, ούτε πουθενά·

Τίποτα πιο αληθινό, τίποτα πιο τρομερό.

Αυτό είναι ένα ιδιαίτερο είδος φόβου

Που κανένα τέχνασμα δεν μπορεί να σβήσει

Η θρησκεία προσπάθησε παλιότερα

Αυτός ο αχανής σκοροφαγωμένος θεσμός

Που δημιουργήθηκε για να μας πείσει

Ότι δε θα πεθάνουμε ποτέ

Και να μας καθησυχάσει με σοφίσματα:

Κανένα λογικό ον δεν μπορεί να φοβάται κάτι που δεν θα νοιώσει

Και δεν καταλαβαίνουν ότι αυτό είναι που φοβόμαστε – ούτε εικόνα, ούτε ήχος,

Αφή, γεύση ή όσφρηση, τίποτα να σκεφτούμε.

Τίποτα ν' αγαπήσουμε ή με το οποίο να δεθούμε,

Το αναισθητικό από το οποίο κανένας δε συνέρχεται.

Έτσι, παραμένει στη γωνία της όρασής μας

Μία μικρή, δυσδιάκριτη μουτζούρα, μια βέβαιη παγωμάρα

Που ανακόπτει κάθε παρόρμηση σε αναποφασιστικότητα.

Τα περισσότερα δε θα συμβούν: το συγκεκριμένο όμως θα συμβεί,

Και η συνειδητοποίησή του ξανάβει τους φόβους μας

όποτε πιανόμαστε δίχως πιοτό ή ανθρώπους.

Ανώφελο το κουράγιο: Δε σημαίνει παρά να μην τρομάζεις τους άλλους. Το θάρρος

Δε γλίτωσε κανένα από τον τάφο.

Ο θάνατος είναι ο ίδιος και για δειλούς και για γενναίους.

Σιγά-σιγά δυναμώνει το φως και αρχίζει να διαφαίνεται το δωμάτιο

Απλό, σαν ντουλάπα. Αυτό που γνωρίζουμε

Και πάντα γνωρίζαμε, δηλαδή ότι δεν υπάρχει διαφυγή,

Δεν μπορούμε ακόμα να δεχτούμε. Από κάτι πρέπει να παραιτηθούμε.

Εντωμεταξύ, τα τηλέφωνα αναμένουν, έτοιμα να χτυπήσουν

Σε κλειδωμένα γραφεία και ολόκληρος ο αδιάφορος

Πολύπλοκος, δανεικός κόσμος, αρχίζει να ξυπνάει.

Ο ουρανός, άσπρος σαν πηλός, ανήλιαγος.

Δουλειά μάς περιμένει.

Οι ταχυδρόμοι, σαν τους γιατρούς, γυρνάνε από σπίτι σε σπίτι.

*Μετάφραση: Σπύρος Δούκας

*Ο Philip Larkin είναι διάσημος Άγγλος ποιητής που διετέλεσε ποιητής της αγγλικής αυλής (poet laureate). Ο πιο αγαπημένος ποιητής της γενιάς του. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στην Οξφόρδη και εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στο Πανεπιστήμιο του Hull. Ανάμεσα στα πάμπολλα βραβεία με τα οποία τιμήθηκε συμπεριλαμβάνεται το Χρυσό Μετάλλιο Ποίησης της Βασίλισσας της Βρετανίας και το βραβείο W.H. Smith.

• Πηγή: www.translatum.gr

 

Ιδεαλισμός

Φιλοσοφική θεωρία που υποστηρίζει πως το "ον" (ο υλικός κόσμος, η πραγματικότητα) δεν υπάρχει παρά μόνο στην ιδέα (νόηση) και ότι δεν υπάρχει πραγματικότητα ανεξάρτητη από τη σκέψη (ακριβώς τα αντίθετα υποστηρίζει ο υλισμός). Στην τέχνη είναι η αντίθετη προς το ρεαλισμό-νατουραλισμό τεχνοτροπία, που εκφράζει μια κατάσταση ομορφότερη από την πραγματική, που εξωραΐζει την πραγματικότητα. Ιδεαλισμός είναι ακόμα η τάση αναζήτησης του ιδεώδους, του ιδανικού.

Ο ιδεαλισμός είναι μία από τις δύο κύριες απαντήσεις στο γνωσιολογικό πρόβλημα "τι είναι ον" (την άλλη δίνει ο υλισμός). Κατά τον ιδεαλισμό, οι ιδέες-έννοιες των πραγμάτων αποτελούν την πραγματικότητα, και τα πράγματα είναι αντίτυπα των αρχικών ιδεών, οι οποίες υπάρχουν στο νου μας ή σ` έναν κόσμο υπερβατικό (οι ιδέες του Πλάτωνα) ή στη διάνοια του Θεού (Μπέρκλεϊ, ιματεριαλισμός). Έτσι οι έννοιες-ιδέες αποτελούν πραγματικά αντικείμενα και επομένως πραγματικός κόσμος είναι ο εσωτερικός μας κόσμος (αντιλήψεις, σκέψεις, ιδέες, συνείδηση).[……]

Ιδεαλισμός - Live-Pedia.gr