Του Μουσείου τα παράξενα

Με αφορμή το άνοιγμα του Νέου Μουσείου Ακρόπολης στο κοινό, Τα Νέα (24.06.2009) παρουσιάζουν τα παράξενα νέα εκθέματά του

Ένα καινούργιο κεφάλαιο που ανοίγει το Νέο Μουσείο Ακρόπολης στην έκθεση των ευρημάτων από τον Ιερό Βράχο είναι τα εκατοντάδες κεραμικά έργα από τα αφιερώματα, τα μικρότερα ιερά και τα σπίτια, τα οποία συμπληρώνουν τη γνώση της Ακρόπολης των θεών με κάτι που έλειπε, τα τεκμήρια της Ακρόπολης των ανθρώπων. Υπήρχαν τουλάχιστον εκατό μεγάλα μπρούντζινα αγάλματα αφιερωμένα στην Ακρόπολη. Δεν σώθηκε κανένα. Εκατοντάδες μικρά μπρούντζινα αφιερώματα όμως καλύπτουν το κενό, με μικροσκοπικούς ιππείς, αθλητές, πολεμιστές, ζώα και κυρίως τη μορφή της Αθηνάς Προμάχου.

Ας δούμε τί βλέπουμε για πρώτη φορά:

* Στην επικληνή ράμπα, εκτίθενται πλήθος από αφιερώματα, μαρμάρινα και πήλινα, με μάτια, πόδια, χέρια, που ανατίθεντο από τους Αθηναίους στο ιερό του Ασκληπιού, όπως τα σημερινά τάματα στους αγίους.
* Στο πίσω μέρος της ράμπας, μπροστά στη σκάλα, υπάρχει το παγκάρι του έρωτα. Δύο ιερά της Αφροδίτης είχε η Ακρόπολη: ένα της Πανδήμου Αφροδίτης (προστάτιδας όλων των Δήμων) κι ένα της Ουρανίας (προστάτιδας της ερωτικής ένωσης και του γάμου). Από το ιερό της τελευταίας προέρχεται το μαρμάρινο παγκάρι που κλείδωνε με λουκέτο, στο οποίο οι ερωτευμένοι κα οι νεόνυμφοι έριχναν στη θεά μια δραχμή εις ευόδωσιν των πόθων τους.
* Στην ανατολική πτέρυγα, στη στάθμη των αρχαϊκών, βρίσκεται ο πιο διάσημος επισκέπτης της Ακρόπολης, ο Μέγας Αλέξανδρος. Είναι γνωστό ότι επισκέφθηκε την Αθήνα σε ηλικία 17 ετών - σε διπλωματική αποστολή - προκειμένου να φροντίσει για την επιστροφή των οστών χιλίων και πλέον Αθηναίων που είχαν πέσει στη Μάχη της Χαιρώνειας το 338 π.Χ. Η κάπως εξιδανικευμένη απόδοση της μορφής έχει αποδοθεί στον γλύπτη Λεωχάρη ή τον Λύσιππο.
* Στην ράμπα της ανόδου, αριστερά,βρίσκονται οι λουτροφόροι. Τα κομψά ψηλόλιγνα αγγεία χρησιμοποιούνταν για το λουτρό της νύφης και του γαμπρού πριν από τον γάμο. Οι φίλοι των νεόνυμφων έφερναν το νερό στο σπίτι και μετά το λουτρό άφηναν το αγγείο στο ιερό της Νύμφης. Ανάλογο είναι το περιεχόμενο των ζωγραφικών παραστάσεων με σκηνές από τη γαμήλια τελετή και τους θεούς να ευλογούν την ένωση. Οι λουτροφόροι των γυναικών έχουν δύο λαβές, ενώ των ανδρών έχουν και μία τρίτη. Τα πολυτελή αγγεία βρέθηκαν κατά εκατοντάδες στο ιερό της Νύμφης που ανασκάφηκε λίγο μετά το 1950. Μέχρι τώρα φυλάσσονταν στο παλιό Φετιχέ Τζαμί στην Πλάκα και εκτίθενται τώρα για πρώτη φορά.
* Στις αίθουσες των αντίστοιχων μνημείων υπάρχουν επιγραφές. Πρόκειται για τις μαρμάρινες 'αποδείξεις' για τις δαπάνες κατασκευής των ναών και των γλυπτών, που τοποθετούνταν σε δημόσια θέα. Τα στοιχεία στήλης που βρέθηκε το 1862 επιτρέπουν να υπολογισθεί το κόστος του χρυσελεφάντινου αγάλματος της θεάς Αθηνάς στον Παρθενώνα. Στις επιγραφές του Ερεχθείου μαθαίνουμε για τις αμοιβές των γλυπτών. Στον Ναό της Νίκης καταγράφεται σε επιγραφή ο μισθός της ιέρειας: 50 δραχμές τον χρόνο και κρέας από όλες τις δημόσιες θυσίες.
* Στο δάπεδο μετά τα εισιτήρια βρίσκεται το αρχαίο εγκαίνιο, που ανακαλύφθηκε στα θεμέλια κατοικίας του 3ου π.Χ. αιώνα στις ανασκαφές για τη θεμελίωση του Νέου Μουσείου. Η τελετή περιελάμβανε θυσία, σπονδές υγρών και στερεών, καύση ζώων και πτηνών μέσα σε λάκκο και κατάθεση λυχνών, μυροδοχείων και αγγείων ελαίου. Μετά την τελετή, ο χώρος σφραγιζόταν. Το έθιμο επιβίωσε ως τις μέρες μας με τον αγιασμό και το σφάξιμο του κόκορα κατά τη θεμελίωση κτιρίων.
* Στον εξώστη της δεύτερης στάθμης βλέπουμε την άγνωστη πίσω όψη των Καρυάτιδων. Το κρυφό στήριγμα τους είναι οι βαριές πλεξίδες που πέφτουν σαν καταρράκτης στον αυχένα και ενισχύουν το λεπτό λαιμό στο δύσκολο έργο του: τη στήριξη του βαρύτατου 'καλαθιού' που φέρουν πάνω στο κεφάλι τους εν είδη κιονόκρανου που έφερε τη στέγη του Ερεχθείου, βάρους μερικών τόνων. Αυτή την όψη, που διατηρείται καλύτερα γιατί δεν ήταν εκτεθειμένη στις καιρικές μεταβολές και στους πολέμους, τη βλέπουμε για πρώτη φορά στο νέο Μουσείο.

e-paideia.net