«Βολές» και από την ΑΔΑΕ για το νομοσχέδιο για τις παρακολουθήσεις: Ανεπαρκείς οι εγγυήσεις διαφάνειας
Μαρία ΛιλιοπούλουΣυντάκτρια
Κόλαφος είναι οι παρατηρήσεις της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ), της οποίας ο ρόλος επιχειρείται καταφανώς να υποβαθμιστεί με τις προτεινόμενες διατάξεις στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου της κυβέρνησης για τις παρακολουθήσεις.
Κόλαφος είναι οι παρατηρήσεις της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ), της οποίας ο ρόλος επιχειρείται καταφανώς να υποβαθμιστεί με τις προτεινόμενες διατάξεις στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου της κυβέρνησης για τις παρακολουθήσεις.
Από τις παρατηρήσεις της Ολομέλειας της Αρχής, η οποία συνεδρίασε για το σκοπό αυτό, προκύπτει ότι το νομοσχέδιο δεν παρέχει επαρκείς εγγυήσεις διαφάνειας και προάσπισης του δικαιώματος του απορρήτου σε ό,τι αφορά τις άρσεις του για λόγους εθνικής ασφάλειας, ενώ εξακολουθεί να μη συμπεριλαμβάνει στις σχετικές εισαγγελικές διατάξεις στοιχεία για την αιτιολογία της κάθε παρακολούθησης. Παράλληλα η Αρχή, στις παρατηρήσεις της που υπογράφει εκ μέρους της Ολομέλειας ο πρόεδρός της, Χρήστος Ράμμος, διαβλέπει κινδύνους καταχρήσεων και σημειώνει ότι οι προτεινόμενες ρυθμίσεις δεν παρέχουν στην ΑΔΑΕ τη δυνατότητα αποτελεσματικού ελέγχου, ενώ της αφαιρεί εντελώς την αρμοδιότητα που σχετίζεται με τη γνωστοποίηση στους θιγέντες στοιχείων για ενδεχόμενη άρση του απορρήτου των επικοινωνιών της, ρύθμιση η οποία συνταγματικά δεν μπορεί να γίνει αποδεικτή, όπως αναφέρει.
Η Αρχή χαρακτηρίζει επίσης αναίτια «υπερβολικά μακρύ» το χρονικό διάστημα των τριων ετών μετά τη λήξη της άρσης του απορρήτου για να επιτραπεί η υποβολή αίτησης ενημέρωσης από τους θιγόμενους, ενώ σχολιάζει και το γεγονός πως για ακόμα μία φορά δεν τίθεται ανώτατο χρονικό όριο στην παρακολούθηση προσώπων για λόγους εθνικής ασφάλειας.
Επιπλέον – όπως σημειώνει η ΑΔΑΕ – με το σχέδιο νόμου προστίθεται και ένας μακρύς κατάλογος περίπου 50 πλημμελημμάτων, για τα οποία εκτός των κακουργημάτων θα μπορεί επίσης να διαταχθεί άρση του απορρήτου.
Αιτήματα άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών για λόγους εθνικής ασφάλειας
Η Αρχή σημειώνει ότι διατηρείται το παλιό σύστημα της έκδοσης της εισαγγελικής διάταξης για άρση του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας στον εισαγγελέα της ΕΥΠ και της ΔΑΕΕΒ (Διεύθυνση Αντιμετώπισης Ειδικών Εγκλωμάτων Βίας).
«Ωστόσο το σύστημα αυτό πάσχει, σε ό,τι αφορά τις εγγυήσεις διαφάνειας και αποτελεσματικής προάσπισης του δικαιώματος του απορρήτου των επικοινωνιών διότι η ανάθεση της αρμοδιότητας έκδοσης των διατάξεων άρσης του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας σε εισαγγελέα εφετών, αποσπασμένο από τον φυσικό του χώρο και λειτουργούντα στο περιβάλλον της ΕΥΠ και της ΔΑΕΕΒ, προκαλεί μια μορφή ενσωμάτωσής του στο περιβάλλον και τη νοοτροπία που κυριαρχούν στις υπηρεσίες αυτές».
Οπως εξηγούν τα μέλη της Αρχής, θα πρέπει να επανέλθει το ισχύσαν προ του νόμου του 2008 σύστημα και να ανατεθεί η αρμοδιότητα της έκδοσης των διατάξεων σε εισαγγελέα εφετών, ο οποίος παραμένει στην έδρα του.
Επιπλέον για λόγους μείζονος εγγυήσεως είναι απαραίτητο η αρμοδιότητα αυτή να ανατεθεί σε τριμελές δικαστικό συμβούλιο (όχι απαραιτήτως αποτελούμενο από εισαγγελείς) το οποίο θα οφείλει να αποφαίνεται σε σύντομες αποκλειστικές προθεσμίες.
Επίσης το προτεινόμενο νομοσχέδιο εξακολουθεί να μην συμπεριλαμβάνει στα στοιχεία, που περιέχονται στις εισαγγελικές διατάξεις περί άρσης του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας, την αιτιολογία λήψεως του μέτρου, σημειώνει η Αρχή. «Αιτιολογία απαραίτητη, εφόσον αποτελεί το μόνο μέσο για να μπορεί αρμοδίως να διαπιστωθεί ότι κατά την εισαγγελική κρίση δεν εμφιλοχώρησε υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής ευχέρειας του εισαγγελικού λειτουργού κατά την εκ μέρους του ερμηνεία της νομικής έννοιας της εθνικής ασφάλειας καθώς και μη τήρηση της συνταγματικά κατοχυρωμένης αρχής της αναλογικότητας».
Αυτό μάλιστα καθίσταται επιτακτικότερο, κατά την Αρχή, δεδομένου ότι στο άρθρο 3 του νομοσχεδίου «δίδεται ένας υπεράγαν ευρύς ορισμός της έννοιας της «εθνικής ασφάλειας», με κινδύνους καταχρήσεων.
Αναφορικά με την απαγόρευση τήρησης αρχείου από τον Αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, η Αρχή επισημαίνει ότι «θέτει ζητήματα διαφάνειας της διαδικασίας άρσης του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας και αδυναμίας πραγματοποίησης λυσιτελούς και αποτελεσματικού ελέγχου από την ΑΔΑΕ».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου