Και ο πόνος του ελληνικού λαού από τα προγράμματα λιτότητας; Στα παλιά τους τα παπούτσια!

«Τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι στη διακριτική ευχέρεια του κράτους»

enthemata.wordpress.com,8 Δεκεμβρίου 2014

συνέντευξη της Νόελιν Μπλάκγουελ, αντιπροέδρου της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (FIDH)

Τη συνέντευξη πήρε ο Μάνος Αυγερίδης

μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου

 

Γιατί η FIDH θεωρεί τόσο σημαντική αυτή την έκθεση;

Η έκθεση αναλύει τα αποτελέσματα της λιτότητας μέσα από την οπτική των διεθνώς κατοχυρωμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι σημαντική, διότι τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι μια προαιρετική επιλογή, μια κρατική διακριτική ευχέρεια που μπορεί μια κυβέρνηση να αναστέλλει και να επανενεργοποιεί κατά βούληση, αλλά ένα ουσιαστικό και σταθερό μέρος της δέσμευσής της στο κράτος δικαίου, ακόμα και σε καιρούς δύσκολους. Με αυτή την έννοια, ελπίζουμε ότι η έκθεσή μας θα διαβαστεί ως μια αντικειμενική και εποικοδομητική ανάλυση που μπορεί να βοηθήσει τους πάντες: από τους κρατικούς λειτουργούς μέχρι την κοινωνία των πολιτών και τους πολίτες τους ίδιους, στον βαθμό που επιθυμούν την ενδυνάμωση του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας στην Ελλάδα.

Σαλβαντόρ Νταλί, «Αταβιστικό δειλινό»

Ποιο είναι το πιο αναπάντεχο συμπέρασμα της έκθεσης; Τι σας εντυπωσίασε περισσότερο σε ό,τι αφορά τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα της κρίσης;

Μας εξέπληξε πραγματικά ο τρόπος με τον οποίο τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ανάγκες του ελληνικού λαού τέθηκαν στο περιθώριο, ακόμα και αγνοήθηκαν, από εκείνους που συνέταξαν και εφάρμοσαν το πρόγραμμα λιτότητας. Οι απαιτήσεις των δανειστών και της οικονομίας φαίνεται πως υπερίσχυσαν έναντι οποιασδήποτε έγνοιας για τον πόνο που προκλήθηκε έτσι στον ελληνικό λαό. Επιπλέον, τα μέτρα λιτότητας είχαν τα πιο καταστροφικά αποτελέσματα απέναντι σε ομάδες του πληθυσμού που ήταν ήδη ευάλωτες: επισφαλώς εργαζόμενους ή άνεργους, ανθρώπους που χρειάζονταν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, και ιδίως τους φτωχούς.

Ποιο είναι το επιχείρημα της FIDH έναντι εκείνων οι οποίοι, θα συμφωνούσαν μεν ότι τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα, αλλά ταυτόχρονα θα υποστήριζαν ότι «δεν μπορούσε να γίνει τίποτε άλλο»;

Η FIDH αναγνωρίζει πως υπάρχουν περίοδοι που απαιτούνται εξαιρετικά μέτρα αλλά θα προσθέταμε πως δεν υπάρχει καμία δικαιολογία, ποτέ, για την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εάν τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να περιοριστούν για κάποιο συγκεκριμένο σκοπό ή μια ορισμένη περίοδο, πρέπει να προηγηθεί μια σοβαρή μελέτη των επιπτώσεων καθώς και του τρόπου προστασίας των πλέον ευάλωτων ομάδων, προκειμένου να διαφυλαχθεί το δικαίωμα της αξιοπρεπούς διαβίωσης. Απ’ ό,τι είδαμε στην περίπτωση της Ελλάδας, δεν υπήρξε καμία τέτοια μελέτη ή, εάν υπήρξε, δεν γνωστοποιήθηκε στους ανθρώπους που κλήθηκαν να υποφέρουν περισσότερο. Η FIDH αναγνωρίζει το δικαίωμα της ελληνικής κυβέρνησης να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις, αλλά αυτό πρέπει να ασκείται με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.

 Πόσο ελληνικό, λοιπόν, είναι το «ελληνικό πρόβλημα»;

Είμαι Ιρλανδή και, ως μέλος της αποστολής της FIDH βρήκα εντυπωσιακές τις ομοιότητες ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιρλανδία. Και οι δύο βρέθηκαν σε οικονομική δυσκολία. Και οι δύο δέχτηκαν εξωτερική πίεση για να προστατευθεί το ευρώ. Τα προγράμματα που επιβλήθηκαν από τις κυβερνήσεις των δύο χωρών σε συμφωνία με την τρόικα ήταν πολύ παρόμοια – όπως ήταν παρόμοια και με αυτά που επιβλήθηκαν στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Ήταν λες και η ίδια απάντηση να θεωρήθηκε κατάλληλη για όλες αυτές τις πολύ διαφορετικές χώρες της ΕΕ. Όπως στην Ελλάδα, έτσι και στην Ιρλανδία οι φτωχότεροι είναι εκείνοι που υποφέρουν περισσότερο για να προστατευθεί το οικονομικό σύστημα. Δεν είναι μόνο ελληνικό το πρόβλημα. Είναι πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία έχει τις δικές της ειδικές υποχρεώσεις να μην παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και να μην ενθαρρύνει την παραβίασή τους από τρίτους. Στην έκθεση έχουμε συμπεριλάβει πλήθος συστάσεων που απευθύνονται στην ΕΕ.

 Στην έκθεση η FIDH εκφράζει ανησυχίες, όπως και άλλες διεθνείς οργανώσεις, για την άνοδο της Χρυσής Αυγής. Η δίκη της, σύμφωνα με πληροφορίες, θα ξεκινήσει το αμέσως επόμενο διάστημα. Σκοπεύει η FIDH να παρακολουθεί τη δίκη, δεδομένης της εξαιρετικής σημασίας της για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα, καθώς και των όσων διακυβεύονται σε αυτήν;

Στην έκθεση καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως ακροδεξιοί σχηματισμοί σαν τη Χρυσή Αυγή άνθησαν την τελευταία περίοδο εξαιτίας της λιτότητας και της έλλειψης διαύλων που επέτρεπαν τη συμμετοχή και δημοκρατική έκφραση του λαού. Προκειμένου να διασφαλιστεί το κράτος δικαίου και να προστατευθεί η δημοκρατία, είναι κρίσιμο να διώκονται όσοι προβαίνουν σε εγκληματικές πράξεις, όποιοι κι αν είναι: κρατικοί λειτουργοί, πολιτικά πρόσωπα ή οτιδήποτε άλλο. Συνεπώς, είναι σημαντικό η ελληνική κυβέρνηση να διασφαλίσει πως οι υποθέσεις που εκκρεμοδικούν θα διερευνηθούν πλήρως και ακριβοδίκαια, πως οι κατηγορούμενοι θα έχουν μια δίκαιη και σωστή διαδικασία και πως, μετά από χρόνια αδράνειας εκ μέρους της ελληνικής δικαιοσύνης, θα ληφθεί μια αμερόληπτη απόφαση, σύμφωνα με τον νόμο. Τα ίδια πρέπει να ισχύσουν και σε άλλες δίκες, μικρότερης εμβέλειας, με κατηγορούμενους μέλη της Χρυσής Αυγής. Αυτό είναι κράτος δικαίου.

Η FIDH θα παρακολουθήσει τη δίκη. Θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό, για τον ελληνικό λαό και το κράτος δικαίου, ιδίως σε δίκες μεγάλου δημόσιου ενδιαφέροντος, να υπάρχουν όλα τα εχέγγυα για μια αμερόληπτη διαδικασία και μια δίκαιη απόφαση.